E
Peking Opera:
paradepaard van
Chineese cultuur
;ATERDAG 21 JULI 1979
dertien voorstellingen in Nederland
)EN HAAG (GPD) - Een van de
fraaist versierde, maar beslist
ook indrukwekkendste parade
paarden van de Chinese cultuur,
de Peking Opera, komt binnen
kort naar ons land. Een verfijn
de en geperfectioneerde kunst
vorm, die haar wortels laat rei
ken tot in de achtste eeuw. De
Chinese opera, die weinig ge
meen heeft met wat wij in het
Westen onder opera verstaan,
ziet eruit als een snel wisselende
mengeling van toneelspel, mi
me, dans, geïntegreerde acroba
tiek en zang. Even heeft het er
naar uitgezien dat de klassieke
traditie van de Chinese opera
voorgoed verloren zou gaan,
want de onder Mao uitgeroepen
Culturele Revolutie voerde een
cultuurpolitiek die het traditio
nele krachtig weerde. Tien jaar
lang, van 1966 tot 1976, mochten
de Peking Operagezelschappen
de klassieke stukken niet meer
opvoeren. Er was een politieke
lente in China voor nodig om het
oude te rehabiliteren.
De Peking Opera van Shanghai is
een van de twee reusachtige ope
ra-ondernemingen van China.
Het is dit gezelschap dat van 2 tot
en met 18 augustus een reeks
voorstellingen in Nederland komt
geven, nadat eerder Engeland,
België en Duitsland werden aan
gedaan. Het gezelschap bestaat
uit drie groepen van elk weer on
geveer tweehonderd leden. Een
selectie van de beste acteurs en ac
trices daarvan komt naar ons
land. Het boeiende van dit bezoek
is dat de groep nu weer de klas
sieke stukken speelt, in de oor
spronkelijke stijl. Het tienjarig
verbod is ovaeheven.
Een verbod waaraan de politieke
leiders van China overigens
nauwelijks plezier konden bele
ven, omdat de Peking Opera on
danks de voorgeschreven poli
tieke repertoirekeuze in die jaren
van censuur wel degelijk kritiek
leverde op de politieke situatie in
het land. Zo werd in 1974 nog een
bewerking opgevoerd van „Drie
reizen naar de Perzikentuin" on
der de titel „Driemaal de Perzik-
berg op". Deze vernieuwde ope
ra, die in opdracht van het cul
tuurbureau van de provincie
Sjansi was geschreven, leverde
nota bene kritiek op het bewind
en zou volgens de toenmalige
Chinese machthebbers - en thea
tercritici - streven naar de reha
bilitatie van de voormalige presi
dent Lioe Sjao-tji, die juist tijdens
de Culturele Revolutie ten val
gekomen was.
Opleving
Na het opheffen van het speelver
bod in 1976 kwam er onmiddel
lijk een opleving van de klassieke
Chinese opera. De Peking-gezel-
schappen, in eer hersteld, namen
de oude verhalen weer op het re
pertoire en konden zich distan
tiëren van de eisen tot deelnemen
aan de politieke discussie. Ca-
mouflagevormen, als bij de Per
zikentuin gebruikt, werden
overbodig.
De verhalen die vanouds het reper
toire van de Chinese opera vor-
n - en die daar ook nu weer op
staan - zijn gebaseerd op vaak
eeuwenoude romans en legenden
die iedereen in China kent. Zo
bevat het repertoire van de Pe
king Opera veel fragmenten uit
roman „De generaals van de
familie Jang", die geschreven
werd aan het einde van de Ming-
dynastie (begin 17e eeuw). De
avondvullende opera „De vrou
welijke generaals van de familie
Jang", die de Peking Opera in ons
land zal uitvoeren, komt uit die
ian. Het betreft een van de
populairste verhalen uit het
boek, dat zich afspeelt tijdens de
noordelijke Sungdynastie
(960-1127).
Een fragment uit "De vrouwelijke generaals van de familie Yang"
Het tweede avondvullende pro
gramma waarmee de Peking
Opera van Shanghai in ons land
komt, bevat vier korte fragmen
tarische stukken. Een van de vier
is „Gevecht in het donker" en het
geeft aan hoe modern de artistie
ke opzet bij deze al zo oude opera
traditie is. Twee mannen ontmoe
ten elkaar in het donker van de
nacht en hoewel zij naar hetzelfde
nobele doel streven, verdenken
zij elkaar van het tegendeel.
Vooral de vorm waarin het gezel
schap die ontmoeting opvoert, is
zo verrassend. Het duister van de
nacht wordt namelijk gesugge
reerd in de tastende gebaren, die
in gestileerde mime te zien zijn op
een helder verlicht toneel.
Verder zal de Peking Opera voor
deze avond van „hoogtepunten
uit de Peking Opera" een keuze
maken uit een groot aantal ande
re korte stukken, waaronder „De
Vuurfenix", „Het tegenhouden
van het paard", „De uitroeiing
van de drie plagen", „De jaden
armband" en „Herfstrivier".
Gestileerd
Hoewel een voorstelling van een
Chinese opera een grote mate van
improvisatie suggereert, ligt
vrijwel alles wat er op het toneel
te zien is tot in details vast. Vast
staan ook de artistieke gegevens,
het rollenpatroon en de zo be
langrijke taal van 1
Vooral het spreken neemt
vooraanstaande plaats in. Elke
lettergreep wordt op een speciale
toon en met een bepalend ritme
uitgesproken. Verder is het spel
van de acteurs in de Peking Ope
ra zo gestileerd, dat alle rollen
zowel door vrouwen als mannen
gespeeld kunnen worden.
Ook wat de kostuums betreft,
stoort de Chinese opera zich niet
aan op het eerste gezicht bepa
lende factoren. De kostuums zijn
gekozen bij het karakter en de so
ciale status van het personage en
verwijzen beslist niet naar een
tijdsbeeld. Alle kostuums zijn
gebaseerd op de Mingdynastie
(1368-1644). De kleuren daarvan
geven bijvoorbeeld aan tot welke
sociale klasse een personage be
hoort. Geel is de kleur voor de
keizer en diens hofhouding, rood
geldt voor de adel, blauw voor
keurige en vriendelijke personen
in het algemeen, wit voor jonge
en zwart voor eerlijke perso-
Ook de kleuren en de mate van be
schildering leggen de nadruk op
die verschillende indicaties.
Rood betekent oprechtheid,
blauw woest of koppig, wit ver
raderlijkheid (in tegenstelling tot
onschuld in het Westen) en geel
geldt voor sluwheid. Alle Jing- en
Chou-rollen hebben een beschil
derd gezicht. De gezichten van de
verraders zijn bedekt met
matte, witte poederlaag, om uit te
drukken dat zij hun ware gezicht
verbergen. De Chinese clowns-
beschildering vloeit daaruit
voort, maar omdat deze niet wer
kelijk slecht is, blijft die beschil
dering beperkt tot een witte
vlek.
Spektakel
De Peking Opera is vooral ook een
overdonderend spektakelstuk,
dat beslist ook diegenen onder
het publiek zal boeien die niet
van deze kleur-karakterbepalin-
gen op de hoogte zijn. Een strak
gedisciplineerde acteursoplei
ding van tien jaar is werkelijk let
terlijk rolbevestigend gericht.
Beschikt een leerling-acteur bij
voorbeeld over een mezzo-so
praan, dan zal hij altijd jonge rol
len spelen. Het zijn vooral de mi
litaire rollen die veel acrobatiek
bevatten en de zangstem is daar
bij dan ook minder belangrijk.
Acrobatiek neemt een zeer voor
aanstaande plaats in bij de Chi
nese opera, die vooral daardoor -
maar ook door de oogverblin
dende schoonheid van de kos
tuums en de spannende vechts
cènes - zo'n spektaculair karak
ter draagt.
Voorstellingen
Maar liefst veertien voorstellingen
zullen er in ons land door de Pe
king Opera van Shanghai worden
gegeven, verdeeld over Amster
dam (6 tot en met 11 augustus),
Den Haag (2 tot en met 4 augus
tus), Rotterdam (13 tot en met 15
augustus) en Utrecht (17 en 18
augustus). Het is mede te danken
aan de onvermoeibare ijver van
de Vriendschapsvereniging Ne-
derland-China, dat deze unieke
klassieke Chinese kunstvorm
opnieuw in ons land te zien zal
zijn. Wie zich de overrompelende
voorstellingen uit het Holland
Festival 1964 van dit gezelschap
herinnert, zal zich zonder twijfel
ook nu weer naar het theater
haasten.
KO VAN LEEUWEN
Schepen
Kleine vaart
Anna Broere 20 dw Gibraltar nr Oosten
de,
Breehees 19 vn Baltimore nrCharleston.
Breeveertien 19 50 n Miami, nr New Or
Dutch Spirit 20 te Botlek,
Rochab 19 t.a. Casablanca,
Grote vaart
Acila 19 te Port Said verw,
Acteon 19 vn Bahrain nr Aden.
Alamak 19 vn Sfax nr Rotterdam.
Aldabi 19 322 zw Las Palmas nr Recife,
Alhena 20 te Salvador,
Alnati 19 vn Santos nr Buenos Aires,
Alphacca 19 vn Port Elizabeth nr Kaap
Amstelland 20 te Ilheus,
Eemsborg 19 vn Valkom nr Amsterdam,
Khasiella 19 vn Port Sudan nr Vassiliko,
Kieldrecht 20 vn Poit Cartier nr Rotter-
Lagonia 19 330 nw Fort Aleza nr Durban,
Maasbracht 19 40 zo Muscat nr Cape-
Maasbree 19 360 zw Lissabon nr Antifer,
Maasrix 19 te Algericas,
Macoma 19400 w Gibraltar nrLymebay,
Mercurius 20 te Funchal,
Meta 20 vn Jeddah nr Mena al Ahmadi,
Moordrecht 20 te Panamakanaal verw.,
Nedlloyd Fiji 20 te Keelung,
Nedlloyd Hoorn 19 te Port Said,
Nedlloyd Kobe 20 te Beira.
Nedlloyd Korea 19 vn Port Louis nr
Kaapstad,
Nedlloyd Koyto 20 vn Sydney nr Mel
bourne,
Nedlloyd Lek 19 vn Bombay nr Hong
Kong.
Nedlloyd Leuve 19 435 zzo Suez nr Suez,
Nedlloyd Linge 19 vn Antwerpen nr
Duinkerken,
Nedlloyd Rhone 20 te Bremen.
Nedllovd Schei 19 40 no East London nr
Kaapstad,
Nedlloyd Streefkerk 19 vn Arica nr Ka-
oshiung,
Nedlloyd Steenkerk 19 570 o Kualalum-
pur nr Durban,
Nedlloyd Waalekerk 19 960 o Tahiti nr
Papeete,
Nedlloyd Weser 19 150 n Djibouti nr
Suez,
Nedlloyd Westerkerk 19 300 zzo Socotra
nr Penanc.
Niso 20 te Hamburg verw.,
Ondina 21 te Townsville verw.
Onoba 19 vn Northville nr Curacao,
Seatrain Rotterdam 20 te Jeddah,
Trident Amsterdam 19 te Elbe,
Westland 20 te Port Alegre verw,
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
LUXOR: "Convooi van de angst", da
2.30,7.00 en 9.15 uur, zo. 2.15.4.30.7.00 en
9.15 uur, 16 jr.
CAMERA: "Sgt. Peppers Lonely Hearts
Club Band", da. 2.30,7.00 en 9.15 uur, zo.
2.00, 7.00 en 9.15 uur, al.
Nachtvoorstelling: "The French Con
nection", vr. en za. 11.30 uur, 16 jr.
LIDO 1: "Moonraker", da. 2.30, 7.00 en
9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 12 jr.
LIDO 2: "The Deerhunter", da. 8.00 uur,
16 jr.
Kindermatinee: "Martijn en de magiër",
Kindermatinee: "Tom en Jerry", da. 2.30
STUDIO: "Waterschapsheuvel", da. 7.00
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhurè en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan
2 bezoekers per patiënt.
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
Volwassenen, dagelijks van 14.00-14.45
uur en van 18.30-19.30 uur
TRIANON: "De schorpioen prikt raak"
da. 7.00 en 9.15 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Popeye's festival", da.
REX: "De pornoprins", da. 2.30, 7.00 en
9.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling. "Sex in het jaar
2000", vr. en za. 11.30 uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
EURO 1 en 2: "Moonraker", da. 1.30.6.30
en 9.00 uur, zo. ook 4.00 uur, allëën in
Euro 1 ook za. 12.15 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling Euro 2: "Black Gun",
za. 12.15 uur. 16 ir.
EURO 3: "Pas op of we slaan d'r op", da.
1.45,6.45 en 9.15 uur, zo. ook 4.15 uur. al.
Nachtvoorstelling: "Looking for mr.
Goodbar", za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 4: "Wie niet weg is is gezien", da.
2 00,7.00 en 9.30 uur, zo ook 4.30 uur, al.
Nachtvoorstelling: "In 80 bedden de we
reld rond", za. 12.15 uur. 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
Kindermatinee: "Tom en Jerry", da. 2.00
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00uur
(alleen voor echtgenoot van 15.00-16.00
uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow
laatste kwartier van middag- en avond-
Kinderafdeling: dag.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen
zi;n de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
der$
Maandag tlm vrijdag
1830-18.45 uur
Zaterdag en zondag
14.45-15.00 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten, wanneer
ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamaf
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou
ders 18.-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000.
^.adNYLieaius.
21 juli 1979
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Als verdacht van den moord
op den veldwachter Van der
Lijken is op het Bui ten-Spaarne
te Haarlem een zekere J. aange
houden. Hij is tapperen tuinier
en werd in hechtenis genomen
op aanwijzing van een paar fa
brieksarbeiders, die hem des
morgens halfvijf na den nacht
van het misdrijf, met verwil
derd voorkomen in zijn schuitje
zagen ter hoogte van het buiten
verblijf, waar de diefstal had
plaats gehad. Deze arbeiders
wonen bij hem in de buurt en
wisten dat hij vroeger reeds was
veroordeeld wegens het ont
vreemden van zwanen op dat
zelfde landgoed. De beschuldig
de beweerde, dat hij daar in de
buurt gras had gepacht en dien
ochtend zijn schuitje was gaan
halen, dat hij daar den avond
tevoren had laten liggen. Zijn
vrouw bevestigde dit, maar
haar getuigenis had weinig te
beteekenen, omdat zij als kop
pelaarster, eveneens ter kwader
faam te boek staat. Uit verkla
ringen van derden blijkt dan
ook, dat J. wel degelijk in den
voornacht uithuizig is geweest
ondanks de beweringen van
zijn vrouw.
Vijftig jaar geleden:
- Op de Zwarte Zee heeft een
vreeselijke ramp plaats gehad:
een Egyptisch stoomschip dat te
Batoem petroleum had geladen,
ontplofte plotseling door onbe
kende oorzaak De vlammen
breidden zich met geweldige
snelheid over het schip uit. In
hun angst sloegen de matrozen
aan het muiten, waardoor de
toestand nog ernstiger werd.
Het grootste gedeelte van de be
manning is verdronken of ver
brand. Slechts weinigen, onder
wie de kapitein, slaagden erin
de reddingbooten te bereiken.
Ze werden door een Russisch
stoomschip opgenomen en naar
Batoem teruggebracht.
- Het Russische stoomschip
Wolga' van2000ton.dat op 16
juli met passagiers en lading te
Noworossysk zee had gekozenis
volgens berichten uit Constanza
op een drijvende mijn geloopen.
's Nachts om 1 uur meldde de
Wolga dat het schip in zinken
den staat verkeerde en dat 17
personen van de bemanning en
14 passagiers reeds waren ver
dronken.
