Kabinet rond met sluitstuk
van grond-
politiek
KAMER TIKT VANAGT OP DE VINGERS
D'66 wil via wetsontwerp
pensioenverlies beperken
Zo'n 150.000
mensen in
uitzichtloze
schuldpositie
CDA en VVD tevredenPvdA vierkant tegen
Ook Senaat
akkoord met
juli-pakket
DAGTOELAGE SOLDATEN
IN LIBANON VERHOOGD
Lezers
IOENSDAG 27 JUNI 1979
IEN HAAG (GPD)- Een meerderheid van
de Tweede Kamer wil dat de regering
zich terughoudend blijft opstellen te
genover kernenergie. Zij zal waar
schijnlijk een CDA-motie, waarin over
„uiterste terughoudendheid" wordt ge
sproken, aanvaarden,
jij monde van premier Van Agt meent de
regering dat zij terughoudend is en
kernenergie niet zonder voorbehoud wil
aanvaarden. Maar met name de opposi
tiepartijen vrezen dat de regering op dit
»lCstuk „haar draai heeft genomen" en met
I It een positief standpunt zal komen voor
de te houden brede maatschappelijke
discussie over het gehele energievraag
stuk.
lat is gebleken tijdens het gisteren ge
houden spoeddebat naar aanleiding van
de uitspraken die premier Van Agt vori
ge week deed na de Europese Raad (top
conferentie van EG-regeringsleiders) in
Straatsburg. Hij zei toen dat het zich laat
aanzien dat we niet zonder kernenergie
zullen kunnen en de daaraan verbonden
problemen „als de wiedeweerga" moe
ten oplossen. Deze uitlatingen hebben
grote verbazing gewekt en prompt ver
zocht PvdA-fractieleider Den Uyl via
kamervoorzitter Vondeling de premier
voor het afleggen van een verklaring in
de Kamer te komen.
Van Agt zei dat de regering in Straatsburg
geen andere houding heeft aangenomen
dan op de topconferentie van Parijs (in
maart), waar Nederland en Denemarken
voorbehoud tegen kernenergie hadden
kenbaar gemaakt tegen de krachtige
druk van Frankrijk en Duitsland in.
De regering blijft zich baseren op het prin
cipebesluit tot de bouw van drie kern
centrales van 1000 miljoen watt, dat de
Kamer in 1974 heeft genomen. Een
meerderheid van de Kamer staat echter
niet meer achter dit besluit, dat door het
vorige kabinet is opgeschort. Dit bleek
uit de betogen van de oppositiepartijen,
maar ook uit een interruptie van CDA-
vertegenwoordiger Van Houwelingen,
die zei de Energienota van 1974 niet
meer van toepassing te vinden. Het CDA
vindt snelle invoering van kernenergie
niet verantwoord en meent dat nu eerst
naar aanwending van steenkool moet
worden gekeken.
Het debat draaide voor een groot deel om
een passage uit de conclusies van de
Straatsburg-top, waarin wordt gesteld:
„Zonder ontwikkeling van kernenergie
in de komende decennia zal geen eco
nomische groei mogelijk zijn. Aan de
kernenergieprogramma's moet dus op
krachtige wijze nieuw leven worden in
geblazen". Daarop volgt een zin, waarin
wordt gezegd dat kernenergie onder zo
danige omstandigheden moet worden
toegepast dat de veiligheid van de be
volking wordt gewaarborgd".
De premier meende dat de regering hier
mee binnen de termen van het regeerak
koord is gebleven, waarin staat dat be
slissingen over uitbreiding van kern
energie pas zullen worden genomen na
dat voor de vraagstukken van de berging
van radioactief afval en de veiligheid van
kerncentrales aanvaardbare oplossin
gen zijn gevonden. Hij constateerde dat
de passages in dit akkoord vrijwel ge
lijkluidend waren aan het akkoord CD A-
PvdA-D'66, op basis waarvan geen kabi
net werd gevormd.
Met name de oppositiepartijen kritiseer
den de uitlatingen van de premier en de
passages uit de Straatsburgse conclusies
fel. Waltmans (PPR) sprak van „een
ommezwaai", vroeg of er nu meer geld
voor nucleair onderzoek beschikbaar
komt (dat werd ontkend) en conclu
deerde dat de brede maatschappelijke
discussie met de bevolking nu niet meer
gaat over „kernenergie ja of nee", maar
over „kernenergie ja en hoe maken we
de mensen wijs dat die niet gevaarlijk
is".
Mevrouw Lambers (D'66) sprak van een
„zorgwekkende houding" en een „over
de schreef gaan". Zij herinnerde aan de
vorige week aanvaarde motie die de re
gering te kennen geeft dat een besluit
over de opwerking van splijtstofstaven
uit de Nederlandse kerncentrales moet
worden uitgesteld. Daarmee heeft de
Kamer volgens haar te kennen gegeven
dat op dit gebied niet op verdere besluit
vorming vooruitgelopen mag wor
den.
Ook Dankert (PvdA) uitte twijfels over de
besluiten waarmee de Nederlandse re
gering in Straatsburg akkoord is gegaan.
Samen met D'66 en de PPR diende de
PvdA een motie in waarin de uitspraken
over bevordering van de kernenergie
worden betreurd.
Bij monde van Mommersteeg uitte het
CDA zijn verbazing over de uitspraken
van de premier en de conclusies van de
Europese top. Hij kwam met een motie,
waarin staat dat deze conclusies niet in
overeenstemming zijn met de in ons
land bestaande voornemens.
Terlouw wil
opheldering
over
n uitspraak
d Berkhouwer
DEN HAAG (GPD) - Fractie
leider Jan Terlouw van D'66
heeft gisteren aan zijn WD-
collega Rietkerk opheldering
gevraagd over een discrimi
nerende opmerking die de
VVD'erCornelis Berkhouwer
zou hebben gedaan tijdens
zijn campagne voor de Euro
pese verkiezingen. Volgens
een krantenbericht zou
Berkhouwer over D'66 ge
zegd hebben: „D'66 is net een
nikkerpartij: volstrekt onbe
trouwbaar".
Het citaat was opgetekend uit
de mond van Frank de Grave,
de voorzitter van de liberale
jongerenorganisatie JOVD.
Tegenover Terlouw heeft De
Grave bevestigd dat Berk-
houwer deze uitlatingen heeft
gedaan. Terlouw noemde de
uitspraak zo racistisch, dat hij
hem niet over zijn kant wilde
laten gaan en vroeg Rietkerk
om opheldering. Hij wilde
weten of Rietkerk zich hier
van distancieert.
In een reactie zei Rietkerk gis
teren zich inderdaad van der
gelijke kwalificaties „in de
meest volstrekte zin te dis-
tanciëren", maar hij heeft niet
kunnen nagaan of Berkhou
wer ze ook heeft geuit, omdat
deze momenteel onbereik
baar in het buitenland ver
blijft. Rietkerk zegt wel van
Frank de Grave vernomen te
hebben dat deze de opmer
kingen van Berkhouwer niet
persoonlijk heeft gehoord,
„maar van horen zeggen".
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet is het gisteren eens ge
worden over het sluitstuk van de grondpolitiek: de ont
eigeningswet. Hierin wordt bepaald welke vergoeding
men krijgt als grond bijv. voor woningbouw of wegen
aanleg moet worden onteigend. Op dit onderdeel van de
grondpolitiek struikelde in maart 1977 het kabinet-Den
Uyl.
DEN HAAG (GPD) - Het 1-juli-
pakket van aanvullende bezuini
gingsmaatregelen is na de Twee
de Kamer nu ook door de Eerste
Kamer aanvaard. Daarmee staat
vast dat de maatregelen met in
gang van 1 juli van kracht wor
den. Net als vorige week kreeg
het wetsvoorstel in de Senaat de
steun van de beide regeringspar
tij en CDA en WD en stemden
ook GPV, SGP en de onafhanke
lijke boer Maris voor. De uitslag
van de hoofdelijke stemming was
38 kamerleden voor, 30 tegen.
Opvallend was, dat ook CDA-voor-
zitter prof. Steenkamp zonder
meer het voorstel steunde. Kort
voor de behandeling in de Twee
de Kamer had hij nog als zijn me
ning uitgesproken dat het punt
van de kortingen op de sociale
uitkeringen door het kabinet be
ter ingetrokken kon worden. Dit
zou moeten gebeuren in afwach
ting van het SER-advies over de
definitieve maatregel. Met stem
verheffing stemde hij nu „voor",
zonder verdere uitleg.
De CDA-woordvoerder in het de
bat, ing. Franssen, verklaarde dat
Steenkamp van mening was ver
anderd nadat zowel de fractielei
der in de Tweede Kamer, Lub
bers, als staatssecretaris De Graaf
hem hadden uitgelegd op welke
wijze de voorgenomen korting in
de komende jaren zal doorwer
ken. Ook een oproep van de
PvdA-er Nagel tot professor
Steenkamp en eventuele mede
standers bleef zonder uitwer
king. „Mocht de heer Steenkamp
dan geen invloed hebben op het
gedrag van de CDA-Tweede-
Kamerfractie, hier kan hij zijn
ferme taal van buiten het parle
ment in de Kamer waarmaken",
zei Nagel. De uitnodiging bleef
echter onbeantwoord.
Het kabinet heeft gekozen voor het
systeem van de „verkeerswaarde
minus", dwz. voor de vergoeding
4egen de marktwaarde van de
grond, waarvan vervolgens een
aantal posten wordt afgetrokken
waar de eigenaar redelijkerwijs
geen recht op heeft. In het re
geerakkoord van CDA en VVD
was dit beginsel al vastgelegd.
Het kabinet-Den Uyl stelde in
dertijd voor om de „gebruiks
waarde" te hanteren, vermeer
derd met correcties voor onbil
lijkheden.
Bedoeling van de nieuwe onteige
ningswet is te voorkomen dat de
eigenaar van grond bij onteige
ning een vergoeding krijgt uitge
keerd die onder invloed van
overheidsbeslissingen kunstma
tig is opgeschroefd. Als een ge
meente een stuk weiland voor
woningbouw heeft bestemd,
moet de eigenaar niet de volle
prijs krijgen, die normaal voor
woningbouwgrond wordt be
taald. Dan zou hij onder invloed
van de gemeentebeslissing onte
recht worden bevoordeeld.
Het kabinet stelt nu voor de voor- of
nadelen, teweeggebracht door
activiteiten zoals investeringen
van de overheid, bij het bepalen
van de marktwaarde niet mee te
tellen. Ook wordt afgetrokken de
waardevermeerdering ten gevol
ge van een bestemming, door de
overheid aan de grond is gegeven
mits die bestemming minder dan
tien jaar aan de onteigening is
voorafgegaan. Als toepassing van
de „verkeerswaarde minus" tot
onbillijkheden zou leiden, kan
een uitzondering op deze regel
worden gemaakt, zo bepaalt de
nieuwe wet uitdrukkelijk.
Planschade
Het kabinet heeft nog geen oplos
sing gevonden voor het probleem
van de zgn. planschade, die gere
geld is in art. 49 van de Wet op de
ruimtelijke Ordening. In het re
geerakkoord van CDA en VVD
staat dat ook de invloed van pla
nologische beslissingen van de
overheid buiten beschouwing
moet worden gelaten. Het blijkt
echter bijzonder moeilijk te zijn
deze bepaling juridisch vorm te
geven. Ook het vorige kabinet
had hier al grote moeite mee.
Het heeft zo lang geduurd voordat
het kabinet rond was met dit laat
ste onderdeel van de grondpoli
tiek, omdat de VVD grote moeite
had met het verder tornen aan de
verkeerswaarde. Vooral de twee-
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse politie heeft maan
dagmiddag de 33-jarige W. I. zon
der beroep en vaste woon- of ver
blijfplaats aangehouden op ver
denking van medeplichtigheid
aan het vermoorden van de 78-ja-
rige mevrouw N. Scheurleen-Van
der Beek zondagavond in haar
woning aan de 2e Jan Steenstraat
in de hoofdstad. In de nacht van
zondag op maandag had de poli
tie de 29-jarige N. van der W. gear
resteerd in verband met deze
moord.
de aftrekpost, de bepaling dat
waardevermeerdering wegens
gewijzigde bestemming van de
grond door de overheid niet mee
geteld mag worden, vond de
VVD te ver gaan.
Het CDA zegt in een reactie tevre
den te zijn over het nieuwe wets
ontwerp. Het niet langer in aan
merking nemen van de bestem
ming van de grond noemt het
CDA „een belangrijk nieuw ele
ment, dat een politiek gat tussen
de gebruikswaarde en de ver
keerswaarde weet te d ichten". De
VVD noemde het wetsontwerp
bij monde van woordvoerder
Waalkens "evenwichtig."
De PvdA wjjst het nieuwe voorstel
vierkant van de hand. De PvdA-
fractie noemt het onvoorstelbaar
dat het kabinet anderhalf jaar
nodig heeft gehad voor een voor
stel dat de overheid blijft opza
delen met het vergoeden van
soms zeer hoge prijsstijgingen
aan toevallige eigenaren van
grond, die bestemd zijn voor ge
meenschapsdoeleinden. Van het
doel dat het kabinet zich voor
ogen stelt, dat particulieren zich
niet ten koste van de gemeen
schap mogen verrijken, komt
zeer weinig terecht.
Ontoelaatbaar
Volgens de PvdA blijft de ontoe
laatbaar hoge marktprijs uit
gangspunt voor de vergoeding
die de overheid moet betalen.
Ook wordt de overheid gedwon
gen de meerwaarde te betalen ten
gevolge van particuliere activitei
ten van derden, die een prijsstij
ging van het te onteigenen goed
ten gevolge hebben, en dat terwijl
de eigenaar, wiens grond ontei
gend wordt, daar niets voor heeft
gedaan.
Op een strakkere hantering van de
onteigeningswet is al vele jaren
door een meerderheid van de
Tweede Kamer aangedrongen.
Doordat de overheid vaak de
volle marktwaarde voor grond
voor woningbouw en wegen
aanleg moest betalen, werd de
prijs van woningen na de oorlog
soms onnodig duur en werd de
weg vrijgemaakt voor speculatie.
DEN HAAG (GPD) - De dagtoelage, die de Nederlandse VN-soldaten in
Libanon ontvangen, is opnieuw verhoogd. Minister Scholten (defensie)
heeft gisteren een verhoging voorgesteld tot 20 dollar per dag voor
gehuwde, en 14 dollar per dag voor ongehuwde soidaten, ongeacht hun
rang. Tweede-Kamerleden noemden de verhoging gisteren al „aan de
magere kant".
Door de VN-soldaten is de laatste tijd regelmatig geklaagd over de hoogte
van de toelage, die varieerde van 10 tot 13 dollar voor ongehuwde en van
16 tot 19 dollar voor gehuwde militairen, afhankelijk van de rang (1
dollar is f2,10). Het bestedingspatroon van de Nederlandse soldaten in
Libanon, alsmede het vaak kostbare verlof, waren reden voor de onvre
de. De belangenverenigingen van militairen hebben al eerder voorstel
len gedaan voor bedragen die ruim boven 20 dollar per dag lagen.
De toelage wordt de soldaten met terugwerkende kracht tot 21 februari
uitbetaald. Dat wil zeggen dat de ongehuwde militair een nabetaling
krijgt van ongeveer 1000 gulden, en de gehuwde militair van ongeveer
250 gulden.
DEN HAAG (GPD) - Dr. Diek
Dolman (43, PvdA) wordt de nieu
we voorzitter van de Tweede Ka
mer. Hij volgt dr. ir. Anne Vonde
ling op, die per 17 juli de Kamer
verlaat om lid te worden van het
Europese Parlement.
De grootste fractie in de Tweede
Kamer levert bij traditie de nieuwe
voorzitter, wat betekende dat het
een PvdA-er moest worden. Dol
man was de eerste keus van de frac
tie. Vooral de WD had bezwaar te
gen Dolmans kandidatuur omdat
men zijn parlementaire ervaring te
gering vond.
In mei 1970 werd Dolman lid van de
Tweede Kamer, na enkele jaren on
der meer voorzitter van de afdeling
Den Haag van de PvdA te zijn ge
weest.
Op de foto wordt Dolman gelukge
wenst door premier Van Agt.
DEN HAAG (ANP) - Ongeveer
150.000 gezinnen en alleen
staanden in ons land hebben
zoveel geleend, dat zij in een
uitzichtloze schuldpositie
zijn geraakt.
Dit is een schatting van de ver
eniging voor volkskredietwe
zen, organisatie van de onge
veer vijftig gemeentelijke
voorschotbanken, die giste
ren een gedragscode inzake
schuldregeling bekend heeft
gemaakt. De schuldenaars in
moeilijkheden vindt men in
alle lagen van de bevolking.
Onbetaalbare schulden
40.000 a 50.000 gulden komen
vaak voor.
Met deze gedragscode hoopt de
vereniging de behandeling
van hulpverzoeken om
schuldregeling te verbeteren.
Het aantal mensen, wie de
schulden boven het hoofd is
gegroeid, is de laatste jaren
voortdurend toegenomen en
groeit nog steeds. Ongeveer
50.000 van de 150.000 gevallen
van mensen die in schuld
moeilijkheden zijn geraakt,
zijn toe te schrijven aan een
onjuist kredietverstrek-
kingsbeleid van de banken en
financieringsinstellingen.
Andere, zeer vaak voorkomen
de oorzaken van schuldmoei
lijkheden zijn de steeds fre
quenter wordende echt
scheidingen en hun finan
ciële consequenties. Overbe-
steding, terugval in inkomen
of het wegvallen van bijver
diensten en zwarte inkom
sten zijn andere oorzaken, die
volgens de vereniging tot
schuldmoeilijkheden leiden.
De mensen komen vaak
steeds dieper in de put door
bijkomende rentekosten,
kosten van aanmaningen en
incasso.
De gemeentelijke voorschot
banken worden steeds vaker
benaderd om hulp te bieden
bij het regelen van schuld
pakketten, die de schulde
naars boven het hoofd zijn
gegroeid. De volkskrediet-
banken zien het als hun so
ciale taak in die situaties een
helpende hand te bieden en in
het vooruitzicht, dat nog dit
jaar bij de wet zal worden be
paald dat alleen zij schuldre
gelingen zullen mogen tref
fen, hebben de gemeentelijke
kredietbanken de gedragsco
de ontworpen.
De code beoogt schuldeisers,
hulpverleners en cliënten een
inzicht te geven in de moge
lijkheden tot schuldregeling.
De gedragscode gaat ervan
uit, dat iemand, die in een uit
zichtloze schuldsituatie is
beland, in maximaal drie jaar
schoon schip moet kunnen
maken. De schuldenaar zal in
die periode tot de grenzen van
zijn kunnen moeten aflossen,
d.w.z. hij zal van zo weinig
mogelijk geld moeten leven.
Van de schuldeisers, in de
meeste gevallen PTT-instel-
lingen of financieringsmaat
schappijen wordt verwacht,
dat zij afzien van dat gedeelte
van de schuld, dat deson
danks niet kan worden afge
lost Tot op zekere hoogte
dragen zij namelijk medeve
rantwoordelijkheid voor het
ontstaan van een schuldensi
tuatie.
Er is vooroverleg gepleegd met
de diverse financieringsin-
stellingen, die volgens de ver
eniging positief staan tegen
over de gedragscode.
DEN HAAG (GPD) - D'66 overweegt een initiatief wets
ontwerp in te dienen bij het parlement om pensioenver
lies door inflatie te voorkomen.
1 juli-pakket
Het CDA heeft gekozen, het „1 juli
pakket maatregelen", waarin o.a.
een beknotting van de sociale
uitkeringen, is er door. Ook al
zegt het CDA hiertoe gedwongen
te zijn door de hoogste macht
suitspraak, "het onaanvaard
baar", van het kabinet, het CDA
heeft gekozen voor het voortbe
staan van dit kabinet en dus vóór
dit beleid. Laat dit vooral duide
lijk zijn.
A.J. Vermond
Kon. Julianalaan 52
RÜnsburg
Aanleiding tot de indiening van het
voorontwerp is een aantal door
staatssecretaris De Graaf van so
ciale 2aken ingediende kleine
wijzigingen van de Pensioen- en
Spaarfondsenwet Pensioenaan
spraken van degenen die hun
werkkring hebben verlaten,
worden in particuliere pensioen
regelingen veelal niet verhoogd
ter compensatie van de geldont
waarding. Dit feitelijke pen
sioenverlies vormt een van de
ergste onvolkomenheden op
pensioengebied, waarvan dege
nen die van werkkring verande
ren, werklozen, arbeidsonge
schikten en vele gepensioneer
den de dupe zijn.
Sinds 1969 wordt in de Stichting
van de Arbeid gewerkt aan een
voorstel tot een algemene wette-
lyke regeling voor een beter pen-
sioenbestel, de zogenaamde pen
sioenplicht. Al geruime tpd gele
den zijn over deze studie een aan
tal deelrapporten verschenen.
Het wachten is nu op het eind
rapport. Daarna zal het nog jaren
duren, voordat doe atfvicaeii zfyn
gegoten in een wetsontwerp.
Naar de mening van D'66 mag de
bestrijding van een stuk sociaal
onrecht niet langer wachten op
het moment, dat de regering met
een wetsontwerp algemene pen-
sioenplicht komt. De Democra
ten '66 menen, dat hun initiatief
de algemene pensioenplicht niet
zal doorkruisen en zelfs een aan
vulling daarop vormt. „Zo biedt
invoering van de pensioenplicht
voor oudere werknemers en
reeds gepensioneerden geen
soelaas. De door ons voorgestel
de maatregelen geven ook aan
hen een verbeterde rechtsposi
tie", aldus D'66.
Het voorstel houdt in, dat allen, of
zij nu reeds gepensioneerd zijn,
of vaak van werkkring verande
ren of dat zij bij EEN baas blijven,
tenminste profiteren van de be
leggingsopbrengsten die n 11
hun pensioenbesparingen wor
den gemaakt. ..Hiervoor is een
wettelijke regeling nodig, omdat
in vele pensioenregelingen de
waarborg ontbreekt dat inder
daad degenen voor wie het pen
sioen is bestemd ook ten volle
van de opbrengsten van het door
en voor hen gespaarde profite
ren".
Zowel tijdens de arbeid sper 10de als
na de pensionering werkt deze
regeling rechtvaardiger uit,
waarbü volgens D'66 een zekere
mate van compensatie voor de
geldontwaarding wordt verkre
gen. Tydens de arbeidsperiode
bevordert deze wetswijziging
bovendien de mobiliteit van de
werknemer. Iedereen, die geïnte
resseerd is in dit vraagstuk, zoals
pensioenconsumenten, pen
sioenfondsen en verzekerings
maatschappijen kunnen tot 1
september commentaar geven op
dit voorstel. Na verwerking van
eventuele aanbevelingen zal de
Tweede-Kamerfractie van D'66
zo spoedig mogelijk het initiatief
wetsontwerp indienen.
