ARP-politici verschuilen
zich achter oud-voorzitter
Spiraaltje is
meest geschikt
voor vrouwen
boven 40 jaar
Steekproef:
vertrouwen
in Aantjes
bijlagen van rapport over zaak-Aantjes
VOENSDAG 20 JUNI 1979
DEN HAAG (ANP) - Een recen
te steekproef van het Neder
lands instituut voor publieke
opinie (NIPO) heeft uitgewe
zen, dat de vorig jaar afgetre
den CDA-fractievoorzitter
mr. W. Aantjes "veel vertrou
wen" bezit. Precies de helft
van de ondervraagden (vijftig
procent) meent verder, dat
Aantjes in de Tweede Kamer
moet terugkeren.
Het NIPO wydde in november
vorig j aar (na het Kamerdebat
over de zaak-Aantjes) twee
onderzoeken aan de gebeur
tenissen en herhaalde in april
deze steekproef, waaraan
1189 personen hebben deel
genomen.
De vertrouwensscore - zo leren
de resultaten - liep op van 41
procent (in november 1978)
tot het "ongewone hoge cij
fer" van 46 procent (in april
dit jaar). Een uitsplitsing van
dit percentage naar politieke
en kerkelijke herkomst van
de ondervraagden geeft aan
dat met name veel CDA-
stemmers en gereformeerden
veel vertrouwen in de vroege
re CDA-voorman hebben.
Zowel in het onderzoek van
eind vorig jaar als bij de
steekproef in april werd de
vraag gesteld, of Aantjes te
zijner tijd in de Tweede Ka
mer moet terugkeren. Het
onderzoeksresultaat van no
vember gaf aan, dat zestig
procent meende, dat Aantjes
niet kon terugkeren. Nu
meent precies de helft van de
ondervraagden dat terugkeer
in het parlement wel degelijk
mogelijk, zelfs gewenst is.
Een terugkeer wordt door
veertig procent afgewezen en
tien procent zegt geen oordeel
te hebben.
Uitsplitsing van het percentage
van vijftig procent, dat zich
uitspreekt voor terugkeer van
Aantjes op het Haagse Bin
nenhof, toont aan, dat veel
CDA- en D'66-stemmers de
vraag van een eventuele te
rugkeer bevestigend beant
woorden, evenals veel rooms-
katholieken en gereformeer
den.
In het NI PO-onderzoek (van
november vorig jaar) werd te
vens een oordeel gevraagd of
de snelle publicatie van het
voorlopig rapport van het
rijksinstituut voor oorlogs
documentatie (RIOD) over de
zaak-Aantjes. Ongeveer zes
van elke tien Nederlanders
vinden deze snelle publicatie
achteraf niet juist.
DEN HAAG - Vele A.R.-politici, die door de commissie-
Patijn zijn gehoord in de zaak-Aantjes, verschuilen zich
achter de vroegere A.R-partijvoorzitter W. P. Berghuis.
Deze heeft in 1967 reeds de conclusie getrokken dat voor
hem „de kous af' was, eraan toevoegend dat Aantjes „in
zijn politieke functie kwetsbaar blijft".
Eén van de getuigen, die voor de kamercommissie-Patijn
verscheen, was de vroegere A.R.-minister van binnen
landse zaken, mr. W. F. de Gaay Fortman.
In het vandaag geplubiceerde ver
slag van de commissie wijst hij
erop, dat Berghuis „een zeer per
soonlijk regime voerde" en dat de
vroegere partijvoorzitter „met
name als het ging over persoon
lijke zaken een innerlijke weerzin
had dat in groter gezelschap te
brengen".
Oud-voorzitter dr A. Veerman
heeft tegenover de commissie
verklaard nooit officieel gecon
fronteerd geweest te zijn met het
oorlogsverleden van mr. Aantjes,
althans niet in de periode die
vooraf ging aan zijn voorzitter
schap van de A.R.-partjj. In zijn
functie van voorzitter werd hij (in
1969) door een hem onbekend
persoon ingelicht over dat oor
logsverleden. Tegenover de
commissie heeft het huidige Ka
merlid Veerman verklaard, dat
hij niet door Berghuis werd geïn
formeerd. In dit verband heeft hij
de commissie een beeld gegeven
van de positie van de voorzitter
van de A.R.-partij, die „de par
tijleider" was en die „een soort
ongekroonde koning was en deed
wat zijn geest nodig vond om te
doen" Volgens Veerman is
Berghuis de laatste „leider" ge
weest. In het verslag zegt de
commissie Patijn, ingesteld op
verzoek van de Tweede Kamer,
dat van een complot als zou het
SS-lidmaatschap van Aantjes
met opzet in de publiciteit zijn
gebracht niets is gebleken. Oud
partijvoorzitter Veerman heeft
tegenover de commissie eraan
herinnerd, dat geregeld brieven
over het oorlogsverleden van
Aantjes werden ontvangen, brie
ven van oud-leerlingen van het
Marnix-gymnasium (in Rotter
dam).
Veerman verklaarde tegenover de
commissie de indruk te hebben,
dat onder die oud-leerlingen
„kennelijk veel oud zeer zat" en
dat men Aantjes om één of andere
reden bleef achtervolgen.
hebben kunnen nemen om er
niets meer te doen"
Uit het verslag van zijn gesprek met
de commissie blijkt, dat mr
Geertsema één moment heeft ge
kend, waarin hij het met de we
tenschap erg moeilijk heeft ge
had, te weten het moment waar
op hij en Aantjes (in 1970) teza
men werden gedecoreerd. „Toen
vroeg ik mij af of dat wel een juis
te beslissing was geweest", aldus
mr. Geertsema tegenover de
Zwager
Auto in de
sloot: dode
en gewonde
FIJNAART (ANP) - De 43-jarige
mevrouw A. de Vos-van Eekelen
is gistermiddag in haar woon
plaats Heijningen, gemeente Fij
naart, door een verkeersongeluk
om het leven gekomen. Zij pro
beerde op de Slobbegorsedijk
haar wagen te keren. Daarbij
schoot de auto het talud af en
kwam ondersteboven in een tien
meter lager gelegen sloot terecht.
De bestuurster verdronk. Haar
69-jarige schoonmoeder brak
beide benen en is opgenomen in
een ziekenhuis in Roosendaal.
De huidige griffier van de Staten
van Drente, mr H. Cost Budde,
heeft tegenover de commissie
uiteengezet hoe hij het onderzoek
van zijn zwager, prof L. de Jong
(de vroegere directeur van het
rijksinstituut voor oorlogsdocu
mentatie - RIOD) in zijn kennis
senkring heeft gebracht en hoe
die kennissen het verder hebben
gebracht. De heer Cost Budde zet
uiteen, hoe hg het nieuws van het
onderzoek naar het SS-lidmaat
schap van Aantjes heeft verteld
aan de directeur van de biblio
theekcentrale in Rolde, waarbij
een aantal mensen aanwezig was
Deze directeur heeft het nieuws
doorverteld aan andere be
stuursleden van deze centrale
Aangezien één van hen op de pe
dagogische academie in Assen
werkzaam is was het de volgende
morgen een nieuwtje op de peda
gogische academie in Assen. De
heer Cost Budde schrijft een en
ander toe - zo blijkt uit het ver
slag - aan een groot misverstand.
Commissie-voorzitter Patijn
heeft tegenover de commissie de
conclusie getrokken, dat het uit
lekken van het nieuws „het ge
heim blijft van Assen, van Rolde
en van Groningen".
Het oud-kamerlid mr. W. J. Geert
sema, de tegenwoordige com
missaris der koningin in Gelder
land, heeft tegenover de commis
sie te kennen gegeven, dat hij in
1967/1968 reeds werd geïnfor
meerd over het oorlogsverleden
van mr. Aantjes.
Met die wetenschap - zo heeft hij
verklaard - heeft hij niets gedaan,
omdat „ik nooit in een positie ben
geweest waarin ik het niet meer
voor mijn verantwoording zou
Eelt
Het vroegere Kamerlid Hannie van
leeuwen, thans directeur sociale
zaken en personeelsbeleid bij de
OGEM, heeft tegenover de com
missie verklaard, dat zij om
streeks 1968/1969 werd geïnfor
meerd over het oorlogsverleden
van haar fractiegenoot. Jaren la
ter werd zij schriftelijk op de
hoogte gesteld, welke brieven zij
heeft verscheurd om - zoals zij
heeft uiteengezet - te proberen
schoon schip te maken. Het ver
scheuren van die brieven ge
schiedde na een gesprek over de
ze zaak van mr. Aantjes. Volgens
mevrouw Van Leeuwen heeft
Aantjes één van deze brieven niet
verder gelezen dan de eerste regel
en - aldus het verslag - hij gaf
toen de brief aan mij terug met de
woorden: „Hannie, je moet maar
zorgen datje eelt op je ziel krijgt,
net als ik".
De complot-theorie - als zou men
een gelegenheid hebben gezocht
om de val van mr. Aantjes te be
spoedigen - wordt ook van de
hand gewezen door een volgende
getuige, de historicus dr. G. Pu-
chinger, hoofd van het documen
tatiecentrum voor Nederlands
protestantisme, gevestigd aan de
Vrije Universiteit. „Ik geloof dat
er geen reutemeteut waar is van
die hele complot-theorie", aldus
dr. Puchinger tegenover de
commissie. Hij verklaarde te ge
loven dat er toevalligheden bij
elkaar zijn gekomen. Kritiek op
het werk van de Kamercommis
sie kwam ondermeer van de
Haagse advocaat mr. L. van Hey-
ningen, de verdediger van de van
oorlogsmisdaden verdachte P. L.
Menten. "Het is allemaal niet ver
standig wat u doet", zo heeft hij
de commissie voorgehouden.
De vice-voorzitter van de Raad van
State, dr. M. Ruppert, werd even
eens door de commissie gehoord.
Een poging zijnerzijds om over
..de zaak-Aantjes" te praten werd
door de commissie-voorzitter Pa
tijn afgesneden, met name toen
dr. Ruppert meedeelde te willen
praten „over de manier, waarop
de man wordt behandeld. Vol
gens commissie-voorzitter Patijn
viel dit onderwerp „een beetje
buiten het mandaat van de com
missie"
Gedicht
Intussen is bekend geworden, dat
de getuige Puchinger het (infor
meel) gesprek met leden van de
commissie-Patgn heeft afgeslo
ten met het voordragen van een
gedicht van P. N. van Eyck, geti
teld Non Incedo.
De tekst van dit gedicht volgt hier
onder
..Wanneer mijn zonden onverholen
zijn
en niet gelijk de sintel vuren zijn,
die in bedriegelijke as verscholen
zijn
laat hen niet in zulks als eeuwig du
ren zijn,
laat er een eind aan al dit dolen zijn
laat er een licht in donkere uren zijn
dit zal voortaan mijn enig zinnen
zijn:
God, mocht ik eenmaal by u binnen
zijn
bij hen die u, altyd, beminnen zijn."
Sumatrastraat
Bij het artikel "Klachten over de
Sumatrastraat" in de krant van
afgelopen maandag zou ik graag
de volgende kritische kantteke
ningen willen plaatsen.
Op het gedeelte tussen de Lage
Rijndijk en de Javastraat is via
een verkeersbord duidelijk aan
gegeven dat het verboden is om
met bromfietsen op het fietspad
te rijden. Dat wordt echter wel
gedaan, en hoe! Ook veel auto's
staan op dit smalle gedeelte veel
langer stil dan gewenst is, meest
al bovenop het fietspad.
Dat het water niet kan weglopen is
logisch want er moet nog een
slijtlaag op het wegdek worden
aangebracht. Wanneer dat is ge
beurd zijn de randen aan de goot-
kant verdwenen en kan het water
zijn weg naar de kolken vinden.
Tevens zullen dan de vele kuilen
zijn verdwenen.
Verder zou het te wensen zijn dat de
plantsoenendienst in het gedeel
te Javastraat tot Atjehstraat de
rozenstruiken opsnoeit. Op
sommige plaatsen nemen de
struiken de helft van het fietspad
in beslag. Andere klachten zijn de
ondraaglijke stank van riool en
uitlaatgassen. De snelheidsbe
paling in de straat laat ook te
Een gesprek met de gemeente op
korte termijn is een dringende
noodzaak. Maar als dat gesprek
gevoerd zal worden met "de wet
houder met de grote pijp" dan zal
het bitter weinig helpen. Want
deze man kan maar weinig kan
ten op. Auto's weg gaat niet,
brommers weg ook niet en overal
dubbele beglazing laten aan
brengen is te duur.
H. den Hartog
Formosastraat 46
2315 CX Leiden
Rhodesische
premier
naar Amerika
(Van onze correspondent)
SALISBURY - Bisschop Abel
Muzorewa, de nieuwe minis
ter-president van Zimbabwe-
Rhodesië, zal volgende
maand de Verenigde Staten
bezoeken. Hij wil daar ge
sprekken voeren met leden
van het Congres die pleiten
voor het opheffen van de
sancties tegen Rhodesië,
maar ook met tegenstanders
in de regering-Carter.
Twee speciale ambassadeurs
van Muzorewa doen op het
ogenblik in Washington po
gingen om ook een onder
houd tussen hem en presi
dent Carter te arrangeren. Tot
nog toe heeft echter alleen
minister van buitenlandse
zaken Cyrus Vance te kennen
gegeven dat hij Muzorewa wil
ontvangen.
In eigen land heeft Muzorewa
met nieuwe problemen te
kampen nadat James Chike-
rema als lid van de Verenigde
Afrikaanse Nationale Raad
(UANC) bedankte en met ze
ven pasgekozen parlements
leden een nieuwe partij
stichtte, die zich „Zimbabwe
Democratie Party" noemt.
James Chikerema is de enige
belangrijke guerillastrijder
die naar Rhodesië terugkeer
de en lid werd van de UANC
van Muzorewa. Hij was aan
vankelijk lid van Joshua
Nkomo's guerilla-organisatie,
maar richtte later zijn eigen
partij op, de „Frolizi".
Vanuit Zambia leidde Chike
rema verschillende guerilla-
acties in Rhodesië. Hij werd
daarna door een gerechtshof
in Salisbury ter dood veroor
deeld. Zijn terugkeer naar
Rhodesië en zijn deelname
aan de zgn. binnenlandse
schikking werd als een sensa
tie beschouwd.
Dat Chikerema nu weer een ei
gen partij gevormd heeft,
wordt als een „harde klap"
voor Muzorewa gezien. De
nieuwe partij wil ten minste
één ministerszetel in de rege-
ring-Muzorewa hebben.
NIJMEGEN (ANP) - Het „spi
raaltje" is minder geschikt
voor vrouwen die nog nooit
zwanger waren, vanwege een
grote kans op ontstekingen.
Bij vrouwen boven de 40 is
het spiraaltje wel de beste
vorm van anti-conceptie en
verdient in dat geval de voor
keur boven het gebruik van
de pil.
Tot die aanbevelingen komt de
vrouwenarts R. Beerthuizen
(34) in een proefschrift over
het spiraaltje ofwel de bin-
nenbaarmoederlijke anti
conceptie. Hij schat dat onge
veer zes procent van de Ne
derlandse vrouwen het spi
raaltje gebruikt. Het aantal
pilgebruiksters is volgens
hem tien keer groter.
Beerthuizen is vandaag gepro
moveerd op deze studie aan
de katholieke universiteit in
Nijmegen. Volgende week
presenteert hij zijn onderzoek
in Amsterdam voor een inter
nationaal gezelschap van
vrouwenartsen en weten
schappelijke onderzoekers.
Beerthuizen concludeert, dat
het feitelijk onbekend is hoe
het spiraaltje zijn anti-con-
ceptieve werking precies ver
richt. Min of meer vast staat
wel, dat het bevruchting
voorkomt door inwerking op
de zaadcellen, terwijl ook de
innesteling van het bevruchte
eitje in het inwendige baar-
moederlijke slijmvlies wordt
voorkomen in het geval be
vruchting optreedt.
Volledig veilig is het spiraaltje
niet. Eén op de 200 vrouwen,
die een spiraaltje gebruiken,
kan in een bepaald jaar zwan
ger worden, aldus Beerthui
zen. Een veel voorkomende
bijwerking van het spiraaltje
is de veel langere duur van de
Couperen honde
oren alleen
bij rassen
uit buitenland
DEN HAAG (ANP) - Het couperen
van oren van bepaalde honderas
sen betreft, voorzover dat nog
plaatsvindt, rassen die hun oor
sprong hebben in het buitenland.
Dat is een gevolg van de zoge
naamde "standaarden" voor deze
rassen die bij keuringen worden
gehanteerd.
Minister Van der Stee (landbouw
en visserij) heeft dit gisteren me
de namens zijn ambtgenoot De
Ruiter (justitie) geantwoord op
vragen van Tweede Kamerlid
Terlouw (D'66).
De beide bewindslieden wijzen er
op dat de raad van beheer op ky-
nologisch gebied in het verleden
reeds tot maatregelen heeft be
sloten ter beperking van het cou
peren. Zo mogen honden, beho
rende tot rassen, waarbij het ge
bruikelijk is de oren te couperen,
bij keuringen niet worden ach
tergesteld als zij de oren in na
tuurlijke vorm hebben behou
den.
menstruatie. Het bloedverlies
is 50 tot 100 procent hoger dan
bij vrouwen, die een andere
vorm van anti-conceptie toe
passen.
Beerthuizen meent verder, dat
het aantal verwijderingen van
het spiraaltje „om persoonlij
ke redenen" na vijf jaar ge
bruik sterk toeneemt. Hij wijt
dat aan een toenemend aantal
weduwen, echtscheidingen
en een groeiende belangstel
ling voor sterilisatie.
Het aantal verwijderingen we
gens bloedverlies en/of pijn is
zeer hoog. In 20 tot 25 procent
van de gevallen wordt het spi
raaltje om die redenen al bin
nen vijf jaar verwijderd, zo
blijkt uit zijn onderzoek. Inte
ressant aspect van het be
trekkelijk veilige spiraaltje is
volgens Beerthuizen, dat het
zwangerschapscijfer daalt
met toenemende leeftijd. Bij
de pil ligt dat anders. Pilge-
bruikende vrouwen lopen
statistisch gezien eerder kans
toch zwanger te worden
naarmate zij ouder zijn. Een
toenemende slordigheid bij
het dagelijks innemen van de
pil speelt hierbij een belang
rijke rol.
Beerthuizen ging ook het ver
band na tussen het gebruik
van het spiraaltje en afwij
kingen aan de eileiders. Hij
deed dat bij een groep van
ruim 250 vrouwen die zich
tussen 1974 en 1977 lieten ste
riliseren. Bij ruim de helft van
de vrouwen die het spiraaltje
hadden gebruikt, was het
percentage afwijkingen aan
de eileiders tien keer zo klein.
Beerthuizen - die verbonden is
aan enkele ziekenhuizen in
Winterswijk - voegt aan zijn
studie ook een historisch
overzicht toe van het spiraal
tje. Al eeuwen voor Christus
blijkt een vorm van binnen-
baarmoederlijke anti-con
ceptie te zijn toegepast. Het
spiraaltje nam aan het begin
van deze eeuw een grote
vlucht, aldus Beerthuizen,
maar de meestal gebrekkige
middelen veroorzaakten toen
nog te veel complicaties.
Sirds de jaren zeventig is het
spiraaltje geheel terug in de
„belangstelling"
Geslaagd, voor het eindexamen
L.H.N.O. 1979 aan de school voor
L.H.N.O. 't Steenevelt" te Leiden, zijn:
C. Bekker, J.M. v.d. Berghe, I. Bergman, 1
C.D.S.D.J. v. Berkel, S. v.d Bos, C M.
Giryaar, M.J.J. de Graaf, J. Groen. J.J.
Gijzenij, I. van Hell, A. Hoeseme, S. Jag-
hay, I.E. Koster. A.G.W. v.d. Linden, C
v.d. List, J. Meertens. V.J. Mieloo, A.M.J
Nievaart, A. de la Rie. C.C.L. Schrama,
B.C.P. Straathof, C.W.W. Annard, J.M.
Bronmeyer, W. Heruer, P. Vermond, I.J
Koolstra, J. Kruit, J. Lardé, P. Ligtvoet, I
H.A. J. v. Mourik, B. de la Rie, A. v.d. Wal.
AMSTERDAM - Amsterdamse leerkrachten hebben gisteren een massale protestdemon
stratie gehouden tegen de naar hun mening afbraak-politiek van de regering op het punt
van het onderwijs. Na een manifestatie op het Haagse Binnenhof werd een protest-tocht in
Amsterdam-West gemaakt.
NIEUWKOOP - Aan de Anne Frank-
school voor lager Huishoud- en Nyver-
heids Onderwys in Nieuwkoop slaagden
voor hun diploma:
J Boere, M. Hyman.C. Krofl, J van Veen
uit Aarlanderveen, E. Christen, A.
Dorsch, R van Dyk, P. van Esveld, A.
Heemskerk, M. Kleibnnk, O Kranen
burg, C. Krimpenfort, M. Kuyf, B. Ooms,
M. Rynbeek, E. van Troost, J. Woerde, O.
Zwynenberg. allen uit Nieuwkoop;
J. van Eyk. A den Hertog, C. Jansen, H
Keuzer. I. Keuzer, M. Koster. H. van 't
Kruis, Y, Meyer, A Romeun, M de
Rooy, P. Schrama, en M. Spek uit
Nieuwveen,
L. Baas, E. Schalkwyk, M. Spnngintveld
en S. van de Zalm uit Noorden;
G. Verhaar uit Ter Aar;
E. Blom,T. Hendriks, J. Immerzeel en S
van Lith uit Woerdense Verlaat;
A. van de Akker, E. de Groot, P. v.d.
Laan, C. van Lith, A. van de Meer. A. van
de Meer, R. Ryneker, M. Steyn, E. van
Veen, R. v.d. Velden, G. Verlaan en H.
Vianen, allen uil Zevenhoven.
LEIDEN - Aan de Leidse school voor
M.E.A.O. Lammenschans park 4 in Lei
den slaagden: J. Akerboom, G. Ange-
nent, H. Antvelink, C van Batenburg. A.
Bekker, P. van den Berg, L. Berger, A.
van Boheemen, J. Bol. E. Bom. J
Brummelkamp, A Buller. E van der
Byl K Engels, M van der Geest. S de
Geus. P. van der Gust, G. Hey, R Huff-
nagel, C. Jaspers, V Kammeraat, P. van
Kerkum, R van der Kooy, M. Koore-
man, R Kriek. J. Lefeber, M. Lienard, Y
van der Linden. M Lobel, G van der
Marei, G Markx.G Mesman.C Morsch,
G. Pynacker, M. Pynacker, N Ramb, J
Ravcnsbergen, M Rewijk, M Roest, H.
Sasburg. T Schalks, C. Schouten. S.
Sneep, P. Steun. C. Stolwijk, C Veef-
kind, L. Verbruggen, D. Verdam, J. Ver
vers, A. Visser, S. Visser, J. Vree brug, J.
van Waas. Y. van Werkhoven. P Wim-
mers, A. de Winter, A. van der Zalm. A.
Zand bergen, F. van der Zwart, J. van dei
Zwet
