Nieuwe president
in Oeganda na
aftreden Luie
Carter: meer geld
voor zonne-energie
Nederzetting Israël verboden
gezet
Amerikaanse journalist
in Nicaragua vermoord
De Carvalho aan
de kant
Niet veel
problemen
met benzine
Scheuring
in partij
Muzorewa
Ook W.-Duitsland wil snelheidsbeperking
JONDERDAG 2! JUNI 1979
iWHÜIHü
LONDEN (Reuter) - Godfrey Binaisa, een in Engeland
opgeleide advocaat, is gisteren aangewezen als presi
dent van Oeganda, nadat Jusuf Luie onverwacht was
afgetreden.
JERUZALEM (Reuter) Het technische ernnden eeba- gewezen stafch
JERUZALEM (Reuter) - Het
Israëlische hooggerechtshof
heeft gisteren het werk aan
een omstreden joodse neder
zetting in het bezette deel van
Jordanië laten stilleggen.
Naar aanleiding van een
klacht van de Arabische eige
naars wier grond voor de ves
tiging in beslag was genomen
gaf het hof de Israëlische re
gering een maand de tijd om
aan te tonen dat de nieuwe
vestiging voor de veiligheid
van de staat noodzakelijk is.
Het gaat om de nederzetting
Elon Moreh, waarvoor op 7
juni joodse kolonisten en Is
raëlische bezettingstroepen
in een dichtbevolkt gebied
voor "veiligheidsdoeleinden"
80 hectare grond opeisten.
Het feit dat de Arabische be
woners zonder meer van hun
land werden gezet, enkele
uren voordat de kolonisten
met bulldozers aan het werk
gingen, wekte veel veront
waardiging. Niet alleen in
Arabische en andere landen,
maar ook in Israël zelf.
Bij het voorlezen van de uit
spraak leverde president
Mosje Landau van het hoog
gerechtshof scherpe kritiek
op de regering. Hij zei "de
woede en de bittere gevoe
lens" van de onteigende Ara
bieren te kunnen begrijpen.
De rechterlijke uitspraak was
overigens hoofdzakelijk op
technische gronden geba
seerd. Zo vonden de drie le
den van het hof dat de landei
genaars eerder op de hoogte
hadden moeten worden ge
steld van de voorgenomen in
beslagneming, terwijl naar
hun mening de regering ook
onvoldoende had aangetoond
dat de nederzetting nodig is
voor de veiligheid van Israël.
Naar Landau zei. had de Is
raëlische stafschef. luitenant-
generaal Rafael Eitan, een
beëdigde verklaring moeten
laten overleggen dat de ontei
gende grond van militair be
lang was.
Een advocaat van de 17 Arabi
sche grondeigenaars kwam
met een verklaring van de
gewezen stafchef luitenant-
generaal Haim Bar Lev,
waarin deze te kennen gaf dat
hij geen militair belang in
Elon Moreh zag, als middel
tegen guerrilla-activiteit of
een grootscheepse militaire
aanval.
De uitspraak van het hoogge
rechtshof betekende een te
genslag voor de regering-Be
gin, zij het waarschijnlijk van
tijdelijke aard. De meerder
heid in het kabinet vindt dat
vestigingen als Elon Moreh
het beste middel vormen om
de Israëlische controle te
handhaven m een gebied dat
Begin en de zijnen beschou
wen als door God aan Israël
gegeven.
SALISBURY (Reuter) - Acht par
lementsleden, die deel uitmaak
ten van premier Abel Muzorewa's
Verenigde Afrikaanse Nationale
I Raad (UANC), zijn gisteren uit
deze partij getreden. Het gevolg
hiervan is, dat de leider van Zim-
babwe-Rhodesië zijn meerder
heid in het parlement kwijt is.
De acht uitgetredenen, onder aan
voering van de eerste vice-voor-
zitter van de UANC, James Chi-
kerema, hebben op een perscon
ferentie meegedeeld, dat zij een
eigen partij hebben gevormd, de
Democratische Partij van Zim
babwe (ZDP), die in het parle
ment zitting zal nemen en zetels
zal trachten te krijgen in het coa
litie-kabinet.
Door de scheuring in de UANC is
de vertegenwoordiging van deze
partij in het parlement geslonken
tot 43 zetels. De andere fracties
zijn die van het Rhodesische
Front van oud-premier Ian Smith
met 28 zetels, de Afrikaanse Na
tionale Unie van Zimbabwe
(ZANU) van ds. Sithole met 12 ze
tels en de Verenigde Nationale
Federale Partij (UNFP) van
stamhoofd Kajisa Ndiweni met
negen zetels.
De "rebellen" hebben verklaard,
dat zij wel uit de UANC moesten
treden omdat de partij op dictato
riale wijze werd geleid door bis
schop Muzorewa. Deze duldde
geen kritiek of verschil van me
ning met hem.
Volgens radio-Oeganda die dit
meldde, werd Binaisa gekozen
door de leiding van het „Oegan-
dese Nationale Bevrijdingsfront"
(UNLF) die in Entebbe bij de
hoofdstad Kampala bijeen was.
Het nieuwe voorlopige staats
hoofd was tijdens het bewind van
de verdreven president Idi Amin
enige tijd voorzitter van het juri
disch genootschap. In 1973 week
hij echter uit naar Londen. Daar
werkte hij totdat hij een maand
geleden naar zijn land terugkeer
de. De 68-jarige Luie was op 13
april, twee dagen nadat Tanza-
niaanse troepen Kampala had
den veroverd, als staatshoofd
beëdigd. In de verklaring van ra
dio-Kampala werd herinnerd aan
de moeilijkheden met het UNLF,
dat Oegandese ballingen destijds
hebben opgericht om Amin ten
val te brengen. Met name waren
er meningsverschillen over het
bezetten van ministersposten.
Naar het oordeel van enige par
lementsleden was de tijd rijp
voor een wijziging in de leiding
van het land. „Dat aanvaard ik. Ik
wil niet dat er rond mijn persoon
hoe dan ook conflicten zijn. Oe
ganda heeft genoeg van dergelij
ke problemen gehad", aldus de
verklaring van de afgetreden pre
sident.
Zijn tegenstanders verweten de
voormalige vice-rector-magnifi-
cus van de Makerere-universiteit
in Kampala, dat hij dictatoriaal
optrad. Dinsdag had Luie voor de
tweede maal sinds hij aan de
macht kwam, zijn kabinet gewij
zigd. Enkele leden van zijn kabi
net hadden als hun mening gege
ven, dat hij als waarnemer noest
optreden en dat ex-president
Milton Obote die acht jaar gele
den door Amin werd afgezet, uit
zijn ballingschap in Tanzania
moest terugkeren om Oeganda er
weer bovenop te helpen.
De nieuwe president Binaisa was
onder Obote minister van justitie.
Toen raakte hij in conflict met het
staathoofd over de grondwet van
1967.
Luie had ruim twee maanden gele
den ervan afgezien om met pen
sioen naar Londen te gaan, toen
een beroep op hem werd gedaan,
staatshoofd te worden.
De 59-jarige Binaisa die inmiddels
is beëdigd, wordt beschouwd als
een krachtiger en ervarener poli
ticus dan zijn voorganger. Hij
vormde een voorlopige regering
van tien leden, van wie er zeven
ook zitting hadden in het vorige
kabinet. Op het eerste gezicht
lijkt de nieuwe regering wat na
der te staan tot Obote. Er deden
gisteravond in Kampala geruch
ten de ronde dat Obote op korte
termijn naar zyn land zou terug
keren. In de Oegandese hoofd
stad was het rustig.
Naai- in regeringskringen verluidt,
werd op een gezamenlijke bij
eenkomst van het UNLF en de
raadgevende raad Binaisa met
slechts een kleine meerderheid
aangewezen als opvolger van
Luie. Hij moest het opnemen te
gen Paulo Muwanga en Ateker
Ejalu, die beiden worden be
schouwd als medestanders van
Obote. Muwanga heeft nu weel
de belangrijke portefeuille van
binnenlandse zaken gekregen.
Ejalu was minister van voorlich
ting in het eerste kabinet na de
verdrijving van Amin.
Portugal:
(Van c
correspondent)
LISSABON - De revolutionaire
majoor Otelo Sarai va de Carvalho
is door het opperbevel van de
Portugese landmacht naar de re
serve overgeplaatst. Die maatre
gel staat gelijk met een verwijde
ring uit de dienst en is genomen
na een geheime veroordeling van
Otelo door een militaire discipli
naire raad, begin deze maand.
Otelo de Carvalho speelde een lei
dende rol tijdens de Portugese
revolutie in 1974 en 1975. Hij was
het strategisch brein van de
staatsgreep tegen het fascisme op
25 april 1974 en later comman
dant van de militaire veiligheids
troepen (COPCON), die de orde
bewaking van de politie over-
Door de staatsgreep van 25 novem
ber 1975 kwam er een eind aan de
COPCON en werden de revolu
tionaire militairen na een korte
gevangenisstraf uit hun functies
ontheven in afwachting van een
proces. Deze processen werden
op de lange baan geschoven tot
dat in april van dit jaar het Portu
gese parlement tot een amnestie
besloot. De revolutionaire mili
tairen zouden dan weer in hun
vroegere functies terug kunnen
keren.
President Eanes sprak echter zijn
veto over de Amnestiewet uit,
terwijl onder de militaire com
mandanten grote politieke on
rust ontstond. Voordat het par
lement het presidentiële veto
weer ongedaan maakt willen de
commandanten via de Discipli
naire Raden hun gehate collega's
in de reserve werken. De proces
sen voor de Disciplinaire Raden
zijn geheim en de slachtoffers
hebben geen recht op bijstand
door een advocaat.
Otelo de Carvalho zou daarom een
beroep kunnen doen op het Eu
ropese Hof voor de Rechten van
de Mens als ook een hoger beroep
bij het Hoog Militair Gerechtshof
niet zou helpen.
MANAGUA (AFP) - Een
Amerikaanse journalist
van de televisiemaat
schappij ABC, Bill Ste
wart, is gisteren in Mana
gua door leden van de Na
tionale Garde gedood.
Het lid van de Nationale Garde zou
van Stewart, en de tolk hebben
geëist dat zij met hun gezicht naar
de zon knielden, de armen hoog.
Daarna zou hij hen, na enkele
passen achteruit te zijn gegaan,
hebben doodgeschoten.
Stewart is, samen met de tolk var
de groep buitenlandse journalis-
i hij deel uitmaakte, De spanningen tussen de journalis-
in koelen bloede doodgeschoten
door een lid van de Nationale
Garde, terwijl hij een verslag
maakte over de gevechten in het
ten enerzijds en de regering i
Nationale Garde van Nicaragua
anderzijds waren al groot. De Ni
caraguaanse radio betitelt de
journalisten voortdurend als
'handlangers van de Sandino-
Krijgsraad
"Zij die verantwoordelijk zijn voor
de dood van Bill Stewart en zijn
Nicaraguaanse tolk, zullen voor
de krijgsraad terecht moeten
staan, zo heeft president Somoza
van Nicaragua gisteren nog be
kendgemaakt.
Deze doelbewuste moord door een
soldaat van het Nicaraguaanse
regeringsleger op een ongewa
pende journalist, die eerst op zijn
knieën moest gaan liggen bij een
wegversperring van de Nationale
Garde, schreeuwt zowel om een
diepgaand onderzoek alswel straf
volgens het recht van dat land of
wat daar nog van over is, zo
meende president Roone Arled-
ge van ABC News.
President Carter sprak van een
"daad van barbarij, die wordt
veroordeeld door alle beschaafde
Nationale Gardisteii dragen het lijk van Stewart uit e
verbleef, te dragen.
i het naar het hotel, waarin de verslaggeve
Stroom verwijten over energiebeleid
(Van c
correspondent)
WASHINGTON - Geteisterd door
een groeiende stroom van verwij
ten vanwege een falend energie
beleid, en in het vooruitzicht van
een economische topconferentie
in Japan, die voornamelijk aan
energie zal zijn gewijd, heeft pre
sident Carter gisteren bekend
gemaakt in het begrotingsjaar
1980 een miljard dollard te willen
uitgeven aan de ontwikkeling
van zonne-energie op grote
schaal. Tegen het jaar 2000 zou 20
procent van de Amerikaanse
energiebehoefte moeten worden
gedekt uit de energie die zon, wa
ter en wind kunnen leveren.
Carters alternatieve energieplan
nen voorzien in een besparing
van 10 miljoen vaten olie per dag
tegen het jaar 2000 op een ge
schatte olieconsumptie van 20
miljoen vaten per dag. De Ver
enigde Staten importeren nu per
dag ongeveer 9 tot 10 miljoen va
ten olie.
Een zeer belangrijk deel van de on
geveer twee miljard gulden
wordt besteed aan de financie
ring van een ontwikkelingsbank
voor zonne-energie. Daarin wil
Carter 400 miljoen dollar steken,
waarmee dan rentesubsidies
worden gegeven aan huiseigena
ren en kleine bedrijven die in
stallaties voor de verwerking van
zonne-energie willen installeren,
tot een maximum van 6 pro
cent.
Carters plannen moeten nog door
het Congres worden goedge
keurd, maar hij heeft die gepre
senteerd als een nationale uitda
ging voor het ontwikkelen van
andere dan de traditionele fos
siele energie. En dan wel met als
leidraad dat zonne-energie geen
droom meer is, maar werkelijk
heid die alleen maar tastbaar be
hoeft te worden gemaakt om de
Amerikaanse afhankelijkheid
van geïmporteerde olie, die poli
tiek buitengewoon gevaarlijk is,
te verminderen.
De president onthulde zijn plannen
ter gelegenheid van de inwijding
van een zonnepaneel op het dak
van het Witte Huis, waarmee wa
ter voor het restaurant van de staf
kan worden verwarmd. Dit pro
ject heeft 28 000 dollar gekost en
dat is aanmerkelijk meer dan er
aanvankelijk voor was uitge
trokken.
Ook bij zijn inhuldiging heeft Car
ter zonnepanelen laten aanbren
gen om de tribunes voor de offi
ciële gasten te kunnen verwar
men. Het Witte Huis liet weten
dat de kans op de ontwikkeling
van zonne-energie niet mag wor
den gemist en dat slechts leider
schap nodig is om dit project op
nationale schaal aan het stadium
van experiment te verheffen.
De voorstanders van zonne-energie
hebben Carters nieuwe pro
gramma al veroordeeld vanwege
een tekort aan dwingende voor
schriften. Zij zeggen dat het doel
van 20 procent slechts bereikbaar
zal zijn als de huidige energiepo-
litiek drastisch wordt veran
derd.
Zonder Carters ingrijpen zou het
aandeel van zonne-energie (als
mede die te ontlenen aan water
beweging, wind en alcohol die
gestookt wordt uit onophoude
lijk aan te planten graanoogsten)
tegen 2000 tot 13 procent stijgen.
De een miljard dollar, oftewel
twee miljard gulden voor 1980
worden dan ook uitgegeven aan
een verhoging van de energieop
brengst die de zon kan verstrek
ken met zeven procent.
Vergadering
Somoza is overigens bereid een
vergadering van de Organisatie
van Amerikaanse Staten bij te
wonen ter bestudering van de
toestand in zijn land, maar hij
wijst interventie door een inter-
amerikaanse vredesmacht van de
hand. Hij heeft dit gisteren ge
zegd voor het radiostation van
Uruguay 'Monte Carlo".
Somoza zei met een bijeenkomst
van de OAS in te stemmen omdat
de 'Sandinistische inval in Nica
ragua vanuit Costa Rica (de hou
ding van welk land hij betitelde
als "onverantwoord") de stabili
teit in heel Centraal Amerika in
gevaar brengt".
Nicaragua zal op de OAS-conferen-
tie de feiten en elementen aan het
licht brengen die aan de huidige
situatie ten grondslag liggen en
zal de bewijzen overleggen die de
"openlijke steun" aantonen die
Costa Rica, Panama en Vene
zuela het Sandinistische Bevrij
dingsfront geven, aldus Somoza.
Over de vorming door de Sandinis
ten van een voorlopige regering
zei hij dat hierin drie communis
ten zitten en dat de anderen
"bruikbare idioten" ziin.
De Nicaraguaanse president zei dat
Ecuador, "deze Zuidamerikaan-
se broeder", zijn diplomatieke
betrekkingen met Nicaragua had
verbroken "onder druk van
links".
Over de militaire situatie in Nicara
gua zei Somoza dat hij 90 procent
van de hoofdstad Managua in
handen heeft. "In het bijzonder
alle economische en sociale be
drijvigheid".
"Wij hebben de hoofdstad van op
standelingen gezuiverd. Er is al
leen nog een kleine groep die wij
bezig zijn op te rollen", zei hy.
Voor de normalisering van de toe
stand zei Somoza "iets meer dan
de voorziene twee weken" nodig
te hebben.
Wat de provincie betreft zei Somo
za dat de toestand er of normaal
was of keerde ten gunste van zijn
soldaten.
(Van c
i correspondent)
BONN - In West-Duitsland wordt
overwogen of een snelheidsbe
perking op de autowegen moet
worden ingevoerd. De Bondsre
publiek is vrijwel het enige land
in West-Europa waar automobi
listen in het algemeen net zo hard
kunnen rijden als ze willen. Deze
toestand had vanwege de precai
re situatie op de energiemarkt al
eerder irritatie gewekt bij Duits-
lands buren. Druk vanuit het bui
tenland zou dan ook de voor
naamste reden zijn dat men in
Bonn een snelheidsbeperking
overweegt.
Bij de vorige oliecri
sis had de Duitse autolobby zich
onder het motto „Vrije burgers,
vrije snelheden" met succes te
gen een snelheidslimiet ge
keerd.
Een in opdracht van het ministerie
van verkeer uitgevoerde studie
heeft aangetoond dat een snel
heidsbeperking tot 130 km per
uur 0.5 procent brandstofbespa-
ring oplevert. Bij 100 kilometer
per uur bedraagt de besparing al
5 procent. Regeringswoordvoer
der Armin Grunewald zei giste
ren dat er volgens hem nog geen
wettelijke mogelijkheid bestaat
een algemene snelheidsbeper
king in Duitsland in te voeren.
Die zal dus eerst moeten worden
geschapen. Het zal dus nog ge
ruime tijd duren voordat een mo
gelijke snelheidsbeperking in de
Bondsrepubliek een feit is.
DEN HAAG (ANP) In de mees
te Europese landen doen zich
geen problemen bij de benzi
nelevering langs de wegen
voor. Dat blijkt uit een giste
ren gepubliceerd overzicht
van de ANWB in Den Haag.
Van land tot land ziet de situatie
er als volgt uit:
Groot-Brittannië:
De situatie is in het gehele land
een stuk gunstiger geworden.
Er zijn nog wat beperkingen
en de pompen zijn 's avonds
en de weekeinden gesloten.
Er kunnen zich nog proble
men voordoen in Glasgow, de
Schots-Engelse grensstreek,
afgelegen gebieden in Noord-
Engeland en op het platteland
van West-Engeland en Wales
(in deze laatste twee gebieden
worden vaak alleen vaste
klanten geholpen of hebben
voorrang). Langs de belang
rijkste toeristische routes
doen zich geen problemen
Ierland:
Er is geen distributie van mo
torbrandstof en er zijn geen
wettelijke beperkingen, maar
er is een systeem ontworpen
om de toeristen behulpzaam
te zijn bij het tanken als er tij
delijk enige pompen zonder
brandstof zouden zijn.
Het systeem bestaat uit de gra
tis afgifte op de ferryboten
van een voucher met 4 bon
nen voor (afhankelijk van de
tankinhoud) ca. 18 of ca. 23 li
ter motorbrandstof. Deze
vouchers worden verstrekt
onder voorwaarde, dat men
een retourbiljet overlegt. Een
lijst van 70 benzinepomp
houders, die zich bereid ver
klaard hebben voor de vou
chers tegen normale prijzen
brandstof te leveren, wordt
met de vouchers afgegeven.
Na aankomst in Ierland moet
men deze bonnen geldig laten
maken bij een van de kanto
ren van de Irish Toerist
Board. De vouchers zijn 15
dagen geldig en niet over
draagbaar.
Men kan ook tanken bij andere
pompen dan op de lijst ver
meld, en men behoeft dan
geen voucher in te leveren.
Zweden:
De regering heeft besloten tij
delijke snelheidsbeperkin
gen in te voeren van 21 juni tot
1 j u 11
De maximum snelheid op we
gen waarop normaal 110 km/
uur mag worden gereden,
wordt 90 km uur. De maxi
mum snelheid op andere we
gen blijft ongewijzigd.
Joegoslavië:
In Joegoslavië gelden voor au
to's met een Joegoslavisch
kentekennummer de volgen
de rijverboden: elke dinsdag
en elk 1ste weekeinde in de
maand (zaterdag 0.00 uur tot
zondag 24.00 uur): auto's met
een even kentekennummer.
Elke donderdag en elk 3de
weekeinde in de maand (za
terdag 0.00 uur tot zondag
24.00 uur); auto's met een on
even kentekennummer. Bui
tenlandse automobilisten
wordt aangeraden van het
minder drukke verkeer op die
dagen gebruik te maken.
Turkije:
De situatie in Turkije is weer
wat moeilijker geworden.
Vooral in de grotere steden en
aan de zuidkust steeds weer
problemen.
Toeristen kunnen zich welis
waar tot de plaatselijke auto
riteiten en WV's wenden
voor bevoorrechte levering
van brandstof, maar moeten
desondanks toch rekening
houden met lange wachttij
den bij de benzinestations.
Frankrijk:
Geen problemen. Er is wel een
overheidscampagne om het
benzineverbruik te beperken.
De politie let streng op snel
heidsovertredingen en de
boetes daarvoor zijn fors.
In andere Westeuropese landen
doen zich geen problemen
voor en zijn geen beperkende
maatregelen van kracht.
