Een spraakmakend
Holland Festival
Capri-
Sonne
[/IS\mgmmmaj
HOLOCAUST: VIER
MILJOEN KIJKERS
Moderne dans
op hoog niveau
Afscheid van Zarah Leander
mhag^
toegelicht
Goede belangstelling in Amsterdam,
maar in Den Haag erg matig
VetihaSc
ONDERDAG 21 JUNI 1979
ILVERSUM (GPD) - De vier afle
veringen van de televisieserie
Holocaust, eind april uitgezon-
ien door de TROS, zijn gemid
deld gevolgd door een kleine vier
niljoen kijkers, die er een waar
lering van 75 aan gaven. Eén op
de acht Nederlanders heeft alle
<ier afleveringen van de serie ge
zien, waarbij de verhoudingsge
wijs geringe belangstelling van
de leeftijdsgroep tussen 20 en 34
jaar in het oog springt,
ndere opmerkelijke cijfers uit het
onderzoek van de Dienst Kijk- en
Luisteronderzoek van de NOS
zijn onder meer dat Holocaust,
dat de vervolging voor en tijdens
de Tweede Wereldoorlog tot on
derwerp had, zich niet kon ver
heugen in de belangstelling van
de traditionele .zware" televisie
kijker. Niet deze groep, met het
geringste opleidingsniveau,
maar de kijkers met een „ulo-op-
leiding" bleken het meest door
Holocaust geboeid. De gemiddel
de televisiekijker zag van Holo
caust gemiddeld 2,4 afleverin
gen.
itgesplitst naar politieke voor
keur geeft het onderzoek aan dat
links en rechts stemmend Neder
land meer heeft gekeken dan de
CDA-stemmers, en dat de trouwe
kerkganger getalsmatig ach
terbleef bij de andere statistische
groepen.
Het zijn de eerste cijfers die over het
kijkgedrag rond de veel bespro
ken en controversiële televisiese
rie beschikbaar komen. Op ver
zoek van de TROS heeft de Dienst
Kijk- en Luisteronderzoek extra
veel aandacht aan de serie ge
schonken. De uitkomsten van het
kwalitatieve onderzoek"dat
meer aan het licht moet brengen
over wat de serie aan extra ken
nis over de oorlog met zich mee
heeft gebracht en of er verande
ringen in de houding ten opzichte
van minderheidsgroepen zijn op
getreden, komen pas aan het eind
van het jaar beschikbaar.
Uit dat onderzoek hoopt men ook te
weten te komen of de formule, die
in Holocaust is toegepast om een
moeilijk onderwerp geschikt te
maken voor een breed publiek in
Nederland, heeft gewerkt.
Het gewone onderzoek, dat gisteren
bekend is gemaakt, heeft echter
ook al het een en ander aan gege
vens opgeleverd. Zo bleek de kop
peling tussen de Holocaust-afle
veringen en de begeleidende do
cumentaires goed te werken, zo
lang de informatie maar voor de
serie begon werd gegeven. De
laatste documentaire, die werd
uitgezonden na de aflevering van
Holocaust kreeg aanmerkelijk
minder aandacht dan de andere,
die evenveel aandacht trokken
als de bijbehorende aflevering
van de drama-serie. De verwij
zing naar de radio-uitzendingen,
die steeds op Holocaust volgden
en waarin een forum antwoord
gaf op telefonische vragen, heeft
naar genoegen gewerkt.
Wat de kijkcijfers betreft valt op dat
de hoop de jeugd te kunnen berei
ken, bewaarheid is geworden. De
groep tussen 12 en 19 jaar bleek de
serie het best te hebben gevolgd.
Over het waarom is echter nu nog
niets te zeggen. De aansluitende
leeftijdscategorieën van 20 tot en
met 34 jaar hebben relatief echter
weinig gekeken, evenals de oude
ren boven de 55 jaar.
Opvallend is ook dat het verloop
van de kijkdichtheid gedurende
de serie vrij groot is. Over het hele
land genomen nam dat af van 39
procent voor de eerste aflevering,
tot 30 procent bij de laatste afle
vering. Het grootst was de daling
in de grote steden van het land,
waar de oorspronkelijke belang
stelling met 13 procent daalde
naar 27. Vrouwen keken meer
dan mannen, jongens meer dan
meisjes en vaders meer dan zo
nen.
De trouwe kijkers waren gewoon
lijk ouder dan 35 jaar en de groep
onder de 14 jaar keek het onre-
gelmatigste. Maar dat laatste
kan ook samenhangen met het
tijdstip van uitzending. Opmer
kelijk is ten slotte dat ook kinde
ren tussen 9 en 11 regelmatig heb
ben gekeken. Van de hele groep
onder de 12 jaar zag zo'n kwart
miljoen een of meer afleveringen
van Holocaust.
Van de 9,10 en ll-jarigen was dat
zelfs ruim 17 procent, die de uit
zendingen bovendien met het uit
zonderlijke hoge getal van 80 wis
ten te waarderen. Een versluie
rende factor bij het gehele onder
zoek was, dat een kwart van de
Nederlanders al een of meer afle
veringen van Holocaust had ge
zien, voordat de TROS aan de se
rie begon.
Het London Contemporary Dance Theatre
Succes voor Londense groep
DEN HAAG - Met een combi
natie van body-buil-
ding(standjes), acrobatiek en
vechtkunst won het London
Contemporary Dance Thea
tre gisteravond in het Sche-
veningse Circus-theater defi
nitief de gunst van het vooral
aanvankelijk nogal scepti
sche publiek. Het louter door
mannen gedanste „Troy Ga
me" van de choreograaf Ro
bert North, waarmee die
doorbraak kwam, was zowel
letterlijk als figuurlijk een
lust voor het oog.
De springerige, stoer gebouwde
mannen begonnen aanvan
kelijk met een grimmig soort
acrobatische toeren, bouw
den torens en gingen schijn
gevechten aan. Maar gaan
deweg werd het steeds luch
tiger en lichter, werden de
bewegingspatronen jazzy en
verliep de uitvoering steeds
dwazer. Tot er op het laatst bij
wijze van spreken een meute
jonge honden stoeiend over
het toneel dolde en rolde. Aan
het bravo-geroep, wat er op
volgde, namen opvallend veel
vrouwen deel.
Niet alleen in de opzet van het
programma, met Troy Game
als luchtige uitsmijter, maar
ook inhoudelijk deed het
London Contemporary Dan
ce Theatre aan het Neder
lands Danstheater denken.
Niet het Danstheater van nu,
maar vooral zoals het een jaar
of tien geleden onder de artis
tieke leiding van Hans van
Manen opereerde. Ook bij
hen de nadruk op modern
ballet in een wat experimen
tele zetting, maar op basis van
de klassieke techniek.
Dat laatste was bijvoorbeeld
overduidelijk herkenbaar in
het schitterend uitgevoerde,
Scriabin Preludes and Stu
dies", een uit 1978 daterende
nogal lyrisch gelijnd ballet
van Robert Cohan de artistiek
directeur van de Londense
groep. Meer experimenteel,
op de manier zoals Glen Tet-
ley vroeger balletten voor het
Nederlands Danstheater
maakte, was het daarop vol
gende „No Man's Land''
eveneens van Cohan, een
enigszins surrealistisch ballet
over de geschiedenis van Or
pheus en Eurydice en gedanst
op live-muziek; een door de
componist Barry Guy zelf ge
speelde compositie voor con
trabas. En omdat het super-
sportieve en stoere „Troy
Game" nogal deed denken
aan het spectaculaire en vi
riele ballet van de Ameri
kaanse choreograaf Louis
Falco, had de Londense groep
op zichzelf niets opzienba
rends aan het Holland Festi
val toe te voegen.
Consequent
Dat de voorstelling niettemin
zeer boeide, ligt vooral aan de
consequent toegepaste tech
niek van Martha Graham
(consequenter dan een Ne
derlandse groep ooit heeft
gedaan) en het technisch bij
zonder hoge niveau van de
groep. Eén vooréén technisch
zeer begaafde dansers en
danseressen. Met in de ballet
ten een opvallend sterke na
druk op de rol van de man
nen. De uitvoering werd dan
ook door krachtige accenten,
forse sprongen en veel acro
batiek gekenmerkt. Het gaf
de voorstelling af en toe een
spectaculair karakter.
De London Contemporary
Dance Theatre, pas in 1967
opgericht en gelieerd aan een
vrijwel gelijknamige school
voor moderne dans (één van
de weinige in Engeland)
maakte met haar optreden in
het kader van het Holland
Festival vooral een sympa
thieke indruk. Het lijkt door
de late start in het cultureel
nogal conservatieve Enge
land, een groep die nog volop
aan het groeien is. De basis
gelegd door de van Martha
Graham afkomstige danser
en artistiek leider Robert Co
han is in elk geval stevig ge
noeg om de groep als een van
de meest veelbelovende Eu
ropese gezelschappen te be
schouwen. Het optreden in
het Holland Festival geeft
daar alle aanleiding toe. Van
avond is er nog een voorstel
ling in Amsterdam.
ERIC BEENKER
DEN HAAG (GPD) - Een vat vol tegenstrijdige reacties. Zo noemde directeur Frans de
Ruiter gisteren in Den Haag het oordeel van publiek en professionele critici over het
32ste Holland Festival, dat zaterdag wordt gesloten. „Er kan veel over dit festival worden
gezegd, maar in elk geval niet dat het niets heeft losgemaakt.
Ik zelfben over het HF-'79 niet on
tevreden, hoewel er door de erg
gecompliceerde organisatie er
van schoonheidsfouten zijn ge
maakt. Maar we hebben er steeds
naar gestreefd het publiek daar
van zo weinig mogelijk te laten
merken".
De Ruiter meent dat het Holland
Festival op de goede weg is, nu er
niet meer gekozen wordt voor het
„waaier"-principe, waarmee ge
poogd werd alle kunstrichtingen
in een niet meer dan drie weken
durende manifestatie aan bod te
laten komen. „Vier jaar geleden
telde het HF nog 120 verschillen
de voorstellingen; dit jaar waren
het er niet meer dan 60. Het lijkt
mij een goede ontwikkeling dat
er veel meer geselecteerd wordt.
En dat wij daar by vooral het oog
laten vallen op kunstuitingen die
normaal in Nederland niet veel te
zien en te horen zijn, zoals bui
tenlands toneel (een groot deel
van het repertoire van één gezel
schap, zie het Wurttembergische
Staatstheater), oude muziek, bui
tenlands ballet en muziekthea
ter".
„Het heeft geen zin een belangrijk
film- of jazzaanbod in het kader
van het Holland Festival te reali
seren, als er al een Film Interna
tional of een grootscheeps North
Sea Jazzfestival bestaat. Ik heb
nu eenmaal een persoonlijke
voorkeur voor muziektheater en
ik hoop die lijn volgend jaar, ge
combineerd met gemproviseerde
muziek, jeugd- en poppenthea
ter, voort te zetten. Het belang
wekkende ook van dit Holland
Festival vond ik weer dat er pro-
dukties konden worden bekeken
die er zonder HF niet waren ge
weest. Natuurlyk bly ven er altijd
mensen die menen dat er juist zo
veel niet te zien is", aldus Frans
de Ruiter, die er op wees dat het
alleen al bijzonder is dat er op één
festival beroemde avantgardisti-
sche componisten als Nono,
Reich, Schnebel, Xenakis, enz.
lyflijk aanwezig zijn.
Opkomst
dat die altijd sterk afhankelijk is
van de houding en sfeer tegen
over kunst die de betrokken stad
of regio, waar de manifestatie
wordt gehouden, inneemt. Het is
ook voor een Holland Festival
onmogelijk om in drie weken een
nieuw publiek te mobiliseren als
niet de betreffende gemeente een
doortastend beleid op het gebied
van werving, e.d. voert. De tradi
ties zijn vaak erg diep geworteld.
De opkomst van het publiek in
Amsterdam voor de HF-evene-
menten is dyaar volgens De Rui
ter „briljant" te noemen. Hij ver
heugde zich er over dat er erg veel
jeugdig publiek is opgekomen.
Twee volle hoofdstedelijke
stadsschouwburgen voor het be
paald niet gemakkelijke Nono-
muziektheaterstuk „Al gran sole
carico d'amore" vond hij tref
fend. In Den Haag zat het wat de
kleine theatertjes betreft wel
goed, maar viel het bezoek in het
Congresgebouw, Circustheater
en de Koninklijke Schouwburg
soms erg tegen.
Vooral de bezetting in het Circus
theater bij Wagner's opera „Tris
tan und Isolde" was ronduit te
leurstellend. „Een stad nota bene
die zo graag de opera binnen haar
poorten wil hebben", aldus De
Ruiter. Daarentegen werden de
Schöberg-concerten van het Re
sidentie-Orkest in de Nieuwe
Kerk goed bezocht. Naar de voor
stellingen van het Cunningham-
ballet en „Ariane a Naxos" van
Benda kwam weer weinig
publiek, terwijl eerder Ariane in
Utrecht zes maal een volle kerk
trok.
ADVERTENTIE
Zarah Leander
STOCKHOLM - Zarah Leander zal
nooit meer optreden. Tijdens een
persconferentie in Stockholm
verklaarde de 72 -jarige zangeres
dat ze haar carrière als beëindigd
beschouwt. Zarah Leander is nog
ADVERTENTIE
steeds herstellende van een her
senbloeding, die haar vorig jaar
trof. Ze zal de rest van haar leven
in een rolstoel moeten doorbren
gen. "Ik hoef me van nu af aan
geen zorgen meer te maken over
wat jullie allemaal schrijven",
verzuchtte de zangeres met de
zwaar gevoileerde stem. Hiermee
doelde ze op de artikelen over
haar oorlogsverleden. Tijdens de
oorlog werd Zarah Leander in
Berlijn door de Nazi-top als een
van de grootste vedettes in Euro
pa gevierd. De zangeres hoopt
overigens nog lang te leven. "Ik
ben met roken gestopt en hoop
nog een tijd mee te kunnen".
ADVERTENTIE
DANSTHEATER
CA
O
z
TRANSLUCENT
TONES
MSA
GLAGOLSKAJA
CIRCUSTHEATER
SCHEVENINGEN KASSA: 558800
Capri-Sonne,
een heerlijke, :uivere
sinaasappellimonade,
In het handige
cénpersoons-pakje met de
vele gebruiksmomenten.
Zuiver fris in't
onderwegkoffertje
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.40 - Kortweg (NOS)
18.50 - Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Lucy en Mr. Mooney (NCRV)
19.25 - Zo vader, zo zoon (NCRV)
19.50 - Het bedreigde bos (NCRV)
20.25 - Blaastest 1979 (NCRV)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag vandaag (NOS)
22.10 - Oorlog en vrede verklankt, instrumentaal-vokaalpro-
gramma (NOS)
23.10 - Journaal (NOS)
Nederland 2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 Astronautjes (AVRO)
19.05 Kizzy (3) (AVRO)
20.00 Journaal (NOS)
20.27 AVRO's Zomerkwis (AVRO)
21.30 De Stichting, tv-serie (AVRO)
22.20 Televisier Magazine (AVRO)
23.00 AVRO's Sportpanorama (AVRO)
23.30 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
DONDERDAG 21 JUNI
DUITSLAND I
18.00 Kinderprogr. 18.15 Filmreport.
18.50-19.00 Journ. WDR: 19.00
Muz.progr. 19.15 Mike Andros - Re
porter der Grossstadt, tv-serie. 20.15
Act 20.45 Detektiv Harvey, tv-se
rie.). 21.00 Journ. 21.15 Discussie.
22.15 TV-portret. 22.45 Spelprogr.
23.30 Act. 24.00 Niobe, muzik. tv-
spel. 1.00-1.05 Journ.
DUITSLAND II
18.00 Journ. 18.10 Tekenfilmserie.
18.40 Muz. en act. 19.20 Die Tony
Randall-Show, tv-sene. 20.00 Journ.
20.30 Spelprogr. 21.50 Liefdadig-
heidsprogr. 22.00 HeuteJournaj.
22.20 Report. 23.05 Heise Kartoffeln,
politiek volksstuk. (Pauze Filmre-
port). 1.10 Journ.
DUITSLAND ID WDR
19.00 Kleuterprogr. 19.30 TV-cursus
natuurkunde. 20.00 Gondener Sonn-
tag, familieverhaal. 20.45 Journal 3.
21.00 Journ. 21.15 Die Spielerin
(Gamblink Lady). Amer. speelfilm.
22.20 Cult, magaz. 22.50 Filmmagaz.
ca. 23.50 Journ.
BELGISCHE TV
DONDERDAG 21 JUNI
BELGIË VLAAMS
NET 1
18.45 Kinderserie. 18.50 Jongeren-
progr. 19.17 Inform, progr. 19.37 Me-
ded. en progr.overz. 19.45 Joum.
20.10 De zoete inval (Fawlty towers),
tv-serie. 20.35 Act.rubr. 21.25 De
vervloekte koningen (Les rois mau-
dits). tv-serie. (4). 23.10-23.25
NET 2
18.45-20.10 Zie Net 1. 20.10 Filmre
port 20.35 Een man wil vooruit (Ein
Mann will nach oben), tv-serie (2)
21.25-22.15 Filmrubr.
De AVRO-televisie brengt dit seizoen zes nieuwe 'zomerkwissen'
op het scherm, waarvan de eerste vanavond is te zien. Het spelpro-
gramma wordt gepresenteerd door de voormalige journaallezer Eef
Brouwers, nu hoofdredacteur van het Nieuwsblad van het Noorden.
(Nederland II, 2130 uur)
In de televisie-actualiteitenrubriek Televizier Magazine van de
AVRO wordt vanavond, uitgebreid aandacht besteed aan de
Tweede Kamerdebatten over de bezuinigingsplannen van de rege
ring. Men heeft voorts een reportage over het vluchtelingenproble-
meem in Zuidoost-Azie. Daarin zit onder meereen interview met de
hoge commissaris voor de vluchtelingen. (Nederland 11,2220 uur).
In het kader van het Holland Festival verzorgde het Nederlandse
Kamerkoor gisteren een gemengd instrument aal-vocaal program
ma uit geheel verschillende stijlperioden op het thema "Uitbeelding
van stijd in de muziek". De uitvoering in de Waalse kerk in Amster
dam werd verzorgd door het Nederlands Kamerkoor onder leiding
van Kerry Woodward, begeleid door de slagwerkers Gerrit de
Zeeuw en F red Vogels en de trompettisten Dick Jonker, Peter van
Loo en Arthur ten Bosch, en de solisten Anne Haenen (mezzoso
praan en Gerard van Blerk (piano). Programma "La guerre
(Clément Jannequin) Een lied voor Spanje" (Henrietle Bomans)
De vrouw van de soldaat" (Serge Rachmaninov), "Gegen den
Krieg" (Hanns Eisler), "Noël des enfants qun'ont plus de maisons"
(Claude Debussy), "They are there"(CharlesIves) en de wereldpre
mière van "Intervals li" (Joep Straesser).
DeNOS-tvzendt ditprogramma vanavond uit (Nederland 1,1,uur)
DONDERDAG 21 JUNI
HILVERSUM I
18.11 Hier en nu. 18.30 (S) In bewe
ging. 18.45 (S) Leger des Heilskwar-
tier. 19.02 (S) De wereld zingt Gods
lof. 19.55 (S) Op de man af. 20.02 (S) 't
Is Ted-tijd. 21.02 (S) Orgelmuz. 21.40
(S) Literama-donderdag. (22.02 De
Kaart, luistersp.). 22.50 (S) Politiek
bekeken. NOS: 23.02 (S) Met het oog
op morgen. AVRO: 00.92 KRO: 00.02
(S) De Nachtspiegel. 1.02 (S) Tussen
de hoezen met Winfried Povel. 3.02
(S) Herrie of Harry op I. 6.02 (S)
Country time. 6.50 Het levende
HILVERSUM II
IKON: 18.05 Kleur. OVERHEIDS
VOORLICHTING: 18.35 Gesprek
ken met vrouwen. P.P.: 18.50 Uitz.
van DS'70. 19.00 Zo hoor je nog eens
wat. 19.20 (S) In de kaart gespeeld:
Klass. verzoeken. NOS: 20.00 (S)
Holland Festival 1979: Omroep Or
kest en Groot Omroepkoor, m.m.v.
solisten. 22.30 Nws. AVRO. 22.40
Kunsthoofd-uitz.: Klass. muz. 23.05
(S) Vanuit Faure (XII, slot). 23.36 (S)
Klass muz. 23.50 Radiojournaal.
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
NOS
18.03 (S) De avondspits met de Na
tionale Hitparade. TROS: 19.02 (S)
Poster. 20.02 (S) Europarade. 22.02
(S) Sesjun op herhaling. 23.02-24.00
Hugo van Gelderen met LP-
werk.
VRIJDAG 22 JUNI
HILVERSUM I
KRO 7.03 Echo. 7.13 (S) Even na ze
ven. (8.03 Echo.) 9.03 (S) Anne van
Egmond. Gevar. progr. 12.03 (S)
Hans van Willigenburg. evar. progr.
14.02 (S) De harmonie is laat van-
HILVERSUM II
VPRO 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgym.
7.20 VPRO-Expres se. (7.30, 8.00 en
8.30 Nws.) NOS: Gym voor de
vrouw. 9.10 Waterstanden. VPRO.
9.15 Express-VPRO. NCRV: 1030
Tragiesch diner, verhaal. NOS: 10.45
Werkbank. 10.55 NOS-Progr.overz.
11.00 Schoolradio. TROS: i! 20
Week in - week uit. 12.26 Meded.
voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws.
12.36 Aktua. NOS: 13.00 Nws. 13.11
Meer over minder. 14.20 (S) Op de
zeepkist... komt u maar. 14.45 (S) 't
Kan van nut zijn. (14.45 Rechto-
precht. 15.00 Stad en land. 15.15
Knollen voor citroenen.) 15.30 Van
onze redaktie: 15.30 Kijk op de Der
de Wereld en Oost-Europa. 16.10
Kyk op West-Europa. 16.20 Kyk op
Den Haag. 16.30 Journalistenforum.
VOO: 17 00 (S) Info-Radio. (17.24
Meded. 17.30 Nws.)
HILVERSUM III
EO: 7.02 (S) Ronduit op drie. 8.03 (S)
EO-Metterdaad Memo. 8.05 (S) Tijd
sein. 9.03 De muzikale fruitmand.
10.03 (S) Te elfder ure NCRV 11 00
(S) Pop non stop. 12.03 (S) Goeie
middag. VOO: 14.02 (S) Tipparade.
15.25 (S) Popjournaal. 15.30 (S) Top-
40.
HILVERSUM IV
NOS: 7 00 Nws 7 02 (S) Vroeg klas
siek. 9 00 Nws. 9.02 (S) Muziek uit de
Middeleeuwen en Renaissance 9.30
(S) Vrijdagmorgenconcert Edison -
prijswinnaars 1979. VOO: 11.00 (S)
Muziek voor miljoenen. EO 13 00(S)
Klankspiegel. 14 00 Nws 14 02 (S)
Community-singing. 14.20 (S) Or
gelbespeling 14 40 (S) Plaat-praat.
VPRO. 15.00 (S)Muziek-op-vier.
