Carter hoopvol
naar Wenen om
Salt te tekenen
Nauwere band met derde wereld
Chirac krijgt wind van voren
NAAST HET NIEUWS
Somoza vraagt
VS om hulp
Scholten geschrokken van
situatie in Zuid-Libanon
DONDERDAG 14 JUNI 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
Van der Klaauw:
PARIJS (ANP) - Minister Van
der Klaauw heeft gisteren in
de ministerraad van de Orga
nisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwik
keling voorgesteld, dat de
OESO zelf voorstellen doet
voor het voortzetten van de
Noord-Zuiddialoog, het ge
sprek tussen rijke en arme
landen over samenwerking
en ontwikkeling.
Het zou iri dit verband ook nut
tig kunnen zijn, zo voegde hij
hieraan toe, dat de OESO na
gaat hoe "meer praktische en
gespecialiseerde vormen van
overleg en samenwerking
tussen Noord en Zuid, naast
een globaal Noord-Zuidge-
sprek in V/N-kader, tot stand
kan komen
Samenwerking tussen de geïn
dustrialiseerde en de ontwik
kelingslanden was het hoof-
thema van de gesprekken die
ministers van buitenlandse
en van economische zaken
van de 24 rijke westerse lan
den die deel uitmaken van de
OESO gisteren in Parijs voer
den. Voor Nederland zijn dit,
behalve minister Van der
Klaauw, de ministers Van
Aardenne (economische za
ken) en Andriessen (finan
ciën). Het overleg wordt van
daag voortgezet.
Het moet langzamerhamd dui-
deliik zijn dat het steeds
moeilijker zal worden onze
eigen zaken te regelen zonder
een behoorlijke samenwer
king met de ontwikkelings
landen. De energieproblemen
die wy moeten oplossen,
vormen een treffend voor
beeld van de noodzaak van
een van verbeelding getui
gende samenwerking van de
ontwikkelingslanden'*, aldus
de Nederlandse bewindsman.
De UNCTAD (VN-conferentie
over handel en ontwikkeling)
die vorige week in Manilla is
besloten, heeft aldus Van der
Klaauw, "gemengde resulta
ten" afgeworpen. Op talrijke
terreinen hebben de geïndus
trialiseerde staten en de -
thans meer dan honderd lan
den omvattende - "groep van
77" overeenstemming bereikt
over concrete stappen voor
waarts.
"Op andere terreinen, in het bij
zonder die welke door Noord
en Zuid op verschillende wij
ze worden benaderd, zijn de
onderhandelingen minder
geslaagd. De Nederlandse re
gering betreurt dat het niet
mogelijk is geweest de vijfde
UNCTAD te besluiten met
voldoende overeenstemming
over de algemene beginselen
voor toekomstige internatio
nale samenwerking," aldus
Van der Klaauw.
MANAGUA (UPI) - President Anastasio Somoza van Nica
ragua heeft de Amerikaanse regering gevraagd haar in
vloed aan te wenden om de guerrilla-aanval, die zijn re
gime in gevaar brengt, tot staan te brengen. Washington
heeft echter te verstaan gegeven, dat het de voorkeur
geeft aan een aftreden van Somoza.
Somoza heeft in een tv-gesprek ge-
zegd dat hij niet aan aftreden
denkt. Afgezien van de gevech
ten in de grote steden, zei hij,
heerst er over het algemeen rust
in het land.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Vance zei giste
ren op een persconferentie dat de
regering geen wapens aan Nica
ragua, Managua, levert, niet aan
Somoza en niet aan de Sandinis
ten. Hij vroeg anderen ook geen
wapens aan de Sandinisten te ge
ven. "Wij hebben Somoza laten
weten, dat er naar onze mening
een politieke oplossing nodig is
Anders zal de polarisatie voort
gaan en de kans op een radicale
oplossing toenemen"
In de hoofdstad van Nicaraqua,
Manaqua, wordt het voedsel
schaars. Er worden winkels ge
plunderd. Duizenden mannen,
vrouwen en kinderen maakten
zich meester van de voorraden in
supermarkten en levensmidde
lenwinkels in een winkelcen
trum. Duizenden anderen ont
vluchtten de hoofdstad die het
toneel was van toenemende strijd
tussen de Nationale Garde en de
guerrillastrijders.
Bij het snel verergeren van de toe
stand in heel Nicaragua werden
weer 162 Amerikanen per vlieg
tuig naar de Panamakanaalzone
geëvacueerd. Enkele uren later
lanceerden Somoza's troepen een
aanval op stellingen van de San
dinisten langs de weg van Mana
gua naar de luchthaven.
De luchtmacht bestookte opnieuw
sectoren van de hoofdstad die in
handen van de rebellen zijn. El
ders waren er onbevestigde be
richten dat de Sandinisten weer
aanvallen hadden ondernomen
in het zuiden, een gebied dat vol-
Aanslag op
Spaanse
kerncentrale
MADRID (AFP/Reuter) - Op de
kerncentrale in aanbouw in Le-
moniz, Spanje, is gisteren een
aanslag met springstof gepleegd
Naar van welingelichte zijde
wordt vernomen, werd één ar
beider gedood en verscheidene
anderen gewond. Het was de
derde aanslag op de centrale, die
bij Bilbao in Baskenland ligt De
verantwoordelijkheid voor de
twee eerste is opgeëist door de
militaire afdeling van de Baski-
sche afscheidingsbeweging ETA
Een reeds aangebrachte turbine is
ernstig beschadigd en een tank
met 5.000 liter olie raakte in
brand. Een kwartier voor de ont
ploffing is een telefonische waar
schuwing gegeven. Het is niet
bekend, waarom er zich ten tijde
van de explosie nog mensen op
de bouwplaats bevonden.
De politiek-militaire afdeling van
ETA heeft gisteren alle Spaanse
regeringsfunctionarissen die in
Baskenland werken, met de dood
bedreigd.
ADVERTENTIE
gens Somoza in de afgelopen
week onder controle van zijn
troepen stond. Radio-amateurs
zeiden dat querrillastrijders de
steden Rivas en Tola, ten noor
den van de grens met Costa Rica,
met mortieren bestookten. Mata-
galpa, ten noorden van Managua,
bleef een gevechtszone. Leon,
Nicargua's tweede stad, even
eens in het noorden, wordt al
ruim een week door de Sandinis
ten beheerst
WASHINGTON (UPI/Reuter) - President Carter heeft gis
teren gezegd dat hij voor topoverleg met de Russische
president Leonid Brezjnjev naar Wenen gaat om een
kernoorlog te voorkomen en de veiligheid van de V.S. te
handhaven.
(Van c
correspondent)
BEIROET - Minister van
defensie Scholten heeft bij
het Nederlandse bataljon
van Unifil, de vredes
macht van de Verenigde
Naties in Zuid-Libanon,
kunnen bemerken hoe ge
ring de belangstelling is
die de Libanese autoritei
ten aan de dag leggen voor
Unifil. Vooral de harde le
vensomstandigheden van
de Nederlandse Unifil-
militairen zijn hem opge
vallen tijdens zijn bezoek
aan Libanon.
Minister Scholten bezocht gisteren
de Nederlandse troepen in het
Zuiden. In Haris kreeg hij op de
commandopost een opdracht van
bataljonscommandant luitenant
kolonel Lensink en zijn staf. Bij
de verzorgingscompagnie sprak
Scholten uitgebreid met patiën
ten in het veldhospitaal die vrij
wel allemaal met maagklachten
te kampen hebben. Bij deze ge
sprekken kwam steeds weer naar
voren dat verschillende Neder
landse soldaten door hun verblijf
in Zuid-Libanon, naar hun zeg
gen, anders zijn gaan denken
over Israël en de Palestijnen.
Een overweging hierbij is dat de
VN-soldaten, ook de Nederlan
ders, in toenemende mate wor
den geconfronteerd met het
agressieve optreden van Israëls
bondgenoot in Zuid-Libanon, de
militia's van ex-m^joor Had-
dad.
De minister was in Libanon juist op
het moment dat er grote span
ning heerst ten gevolge van de nu
VILJOEN
OPVOLGER
VORSTER
KAAPSTAD (AFP) - De regerende
Nationale Partij heeft gisteren de
63-jarige Marais Viljoen aange
wezen als opvolger van de on
langs afgetreden Zuidafrikaanse
president John Vorster. Marais is
sinds 1976 voorzitter van de Se
naat.
Viljoen die al waarnemend staats
hoofd is sinds Vorster in verband
met zijn aandeel in het "Mulder-
gate-schandaal" op 4 juni aftrad,
had dinsdag de minister van ver
voer, Louwrens Muller, versla
gen die ook gegadigde was voor
het presidentschap. Hij zal offi
cieel worden gekozen op een bui
tengewone vergadering van de
twee kamers van het parlement
op 19 juni. Dan moet hij het wel
iswaar opnemen tegen twee an
dere kandidaten, de voormalige
oppositieleider sir De Villiers
Graaff en prof. G. R. Bozzoli,
maar de uitslag staat, gezien het
grote overwicht van de Nationale
Partij, al vast.
al maanden durende „uitput
tingsoorlog" tussen de Palestij
nen enerzijds en Israël en diens
bondgenoot in Zuid-Libanon de
christen-rechtse militia van Had-
dad anderzijds.
Het Israëlische militaire optreden
tegen Zuid-Libanon, vanuit de
zee, de lucht en met zware artille
rie, wordt kennelijk niet alleen
meer ingegrepen door het princi
pe „oog om oog, tand om tand"
(dwz. een vergelding voor Pale
stijnse acties tegen Israël zelf),
maar eerder door het publiekelijk
door de Israëlische premier Be
gin voorgestane principe van: de
Palestijnen treffen waar ze zich
ook bevinden en op welk tijdstip
dan ook. In de praktijk betekent
dit bijna dagelijks voorkomende
Israëlische acties tegen Zuid-Li
banon, waarbij tientallen slacht
offers onder de burgerbevolking
vallen.
Afgelopen weekeinde vond een
ernstig treffen plaats tussen Ne
derlandse „Blauwhelmen" en
Haddad's militia's, die probeer
den in de Nederlandse sector te
infiltreren.
De situatie te velde moet vanavond
in de Veiligheidsraad in New
York in diplomatieke termen ver
taald worden, wanneer de VN
zich buigt over verlenging van
het mandaat van Unifil. Opval
lend is dat secretaris-generaal
Kurt Waldheim in zijn aanbeve
lingsrapport aan de Veiligheids
raad, vrijwel alle zienswijzen on
derschrijft zoals die door de Li
banese regering naar voren zijn
gebracht
CUERNAVACA, MEXICO
(AP) - De sjah van Iran heeft
gisteren in de Mexicaanse stad
Cuernavaca een vraaggesprek
toegestaan aan ongeveer zestig
journalisten.
Inde villa die hij voor zijn ver
blijf in Mexico heeft gehuurd
verklaarde de sjah dat hij
Mexico had oe!cozen als ver
blijfplaats omdat het een land is
met een lange traditie van gast
vrijheid. "Het klimaat en de be
volking van Cuernavaca zijn
zeer aangenaam. Ik hoop hier
een goede tijd te hebben" aldus
de sjah. De sjah verklaarde dat
hij zijn terugkeer naar Iran
toevertrouwde aan de voor
zienigheid.
Hij zei voorts geen bewijzen te
hebben van buitenlandse in
menging bij de omverwerping
van zijn bewind. De sjah ont
kende de berichten dat de voor
malige Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, Henry
Kissinger, zijn invloed had
aangewend om een visum voor
Mexico -voor hem te verkrijgen.
Op een afscheidsplechtigheid op
het Witte Huis zei hij "wij hebben
belangrijke verschillen met de
Sowjet-Unie en zij vereisen de
zorgvuldigste discussie. Wy zul
len de Sowjet-Unie onze opvat
tingen en doelen in de werelu
duidelijk maken oydat er geen
gevaarlijke misverstanden kun
nen zijn bij het volgen van onze
afzonderlijke koersen. Wy zullen
proberen onze verbindingen met
de Russische leiders uit te brei
den en nieuwe kanalen van be
grip voor de toekomst schep
pen"
Carter en Breqiyev zullen maan-
d ng Salt-2 (akkoord ter beperking
ven do strategische bewapening)
tekenen. "Dit akkoordaldus
Carter, "zal de wereld hoop voor
een vreedzame toekomst geven"
"Geen enkel verdrag kan ons te
rugvoeren naar een tijd voordat
wij onszelf leerden bewapenen
met kernwapens en ook geen top
kan de scherpe wedijver tussen
ons beëindigen. Wij en de Sowjet-
Unie zijn het er echter over eens
dat de veiligheid van onze beide
landen en de stabiliteit van de
wereld afhangen van het voor
komen van een kernconflict dat
sommigen zouden kunnen over
leven maar dat niemand kan
Hoop
"Ik benader deze top met hoop
maar zonder valse verwachtin
gen. De doelen die aan mijn mis
sie ten grondslag liggen - verbete
ring van de veiligheid van ons
land en voorkoming van een
kernoorlog - gaan alle andere
kwesties die ik in myn leven in
mijn openbare ambt onder ogen
zal krijgen, teboven.
Ik ga naar Wenen met het vertrou
wen dat alleen kan komen van
het vertegenwoordigen van de
grootste, de sterkste en de meest
vrije maatschappij in de wereld"
De 72-jarige president en partijlei
der Brezjnjev zal morgenochtend
naar Wenen vliegen om voor de
eerste keer Carter te ontmoeten.
Het zal ook de eerste Ameri-
kaans-Sowjet-top zijn sedert pre
sident Ford de Kremlin-leider
eind 1974 m Wladiwostok ont
moette.
De Oostenrijkers hebben een
grootscheepse veiligheidsopera
tie ondernomen om de leiders
van de supermogendheden te be
schermen. Omstreeks 6.000 man
politie en speciaal opgeleide ter-
reur-bestryders zijn gemobili
seerd.
Het communistische partyblad
Prawda schrijft dat de top in We
nen en de ondertekening van een
nieuw Salt-verdrag (ter beper
king van de strategische bewa
pening) vooruitgang zouden
kunnen bevorderen in kwesties
als een overeenkomst tot het to
taal verbieden van kemproeven
en troepenverminderingen in
Midden-Europa.
Samenwerking
In een 1.200 woorden tellend
hoofdartikel pleitte het blad voor
een terugkeer naar de geest van
samenwerking tussen de Sowjet-
Unie en Amerika tydens de
Tweede Wereldoorlog toen beide
landen samen optrokken tegen
nazi-Duitsland.
Maar het blad zei dat de betrekkin
gen tussen beide supermogend
heden "opmerkelijk gecompli
ceerd" waren geworden in de af
gelopen jaren en dat sommige
kringen in het Westen hoopten de
koude oorlog te doen herleven
'Natuurlijk heeft elk van onze sta
ten en volken zyn eigen logica
van ontwikkeling, zijn eigen
trekken. Maar in het licht van de
dreiging van een kernoorlog is er
slechts eën redelijke uitweg - de
weg van het vreedzaam oplossen
van vraagstukken, de weg van
onderhandelingen en vreedzaam
naast elkaar bestaan"
'Salt-2 is niet het einde, maar een
zeer belangrijke volgende geza
menlijke stap op de weg waar
langs wy moeten voortgaan ten
einde e«*n blyvende vrede en vei
ligheid voor de mensen te verze
keren en de dreiging van een
kernoorlog weg te nemen''
(Van onze correspondent)
PARIJS - De Franse Gaullisten
hebben hun leider Jacques Chi
rac te verstaan gegeven dat hij
zich anders zal moeten gaan ge
dragen. Het afgelopen weekeinde
was bij de uitslag voor de Euro
pese verkiezingen gebleken dat
de Gaullisten als de laagst ge
plaatsten uit de stembus geko
men waren. Algemeen wordt
aangenomen dat de kiezers door
de verkiezingstournee van Jac
ques Chirac in verwarring zijn
geraakt, als ze zich al niet ver
schrikkelijk aan hem hadden
geërgerd.
Chirac heeft nu tegenover het be
stuur van zijn partij beterschap
beloofd en het hoofd voor de kri
tiek gebogen. Hij weet echter
even goed als degenen die hem
bekritiseren, dat er geen kandi
daat in zicht is die de rol van pre
sident van de Gaullistische partij
van hem kan overnemen. Chirac
heeft nu gezegd dat hij zijn kri
tiek op de regering van premier
Barre wat milder zal verpak
ken.
Niet alleen in de oude garde van de
Gaullistische partij stuitte Chirac
op verzet, met het gevolg dat poli
tici die werkelijk nog De Gaulle's
anti-Giscardcampagne gediend
hadden Chirac de rug toekeer
den. Na afloop van de Europese
verkiezingen is gebleken dat het
gezagsgetrouwe Franse volk er
evenmin van gediend was dat
president Giscard d'Estaing con
stant door Chirac tegen de sche
nen werd geschopt.
De invloed van de oude garde der
Gaullisten is nu weer toegeno
men, terwijl Chirac enkele van
zijn trouwste adviseurs „naar
huis heeft gestuurd" („Al is er al
tijd de telefoon nog", zoals zijn
achterdochtige vijanden bewe
ren). De kans op een kandidatuur
voor de presidentsverkiezingen
in '81 is voor Chirac wel verke
ken.
ADVERTENTIE
Geen tijd om te niezen
Een cadet vecht tegen een op
komende niesbui terwy 1 hy m
het gelid staat opgesteld aan
boord van het Zuidkoreaanse
trainings schip de Hanbada.
De Hanbada bezoekt de
plaats Seatlle in de VS om de
marinemensen in opleiding
de haven van die stad te leren
kennen.
Verkiezingsfraude
Twee nieuwe gedeputeerden
van de Italiaanse sociaal-de
mocratische party. Re na to
Massari en Enrico Rizzi, zul
len gerechtelyk vervolgd
worden wegens "verkiezings
fraude".
Beiden worden ervan beschul
digd gratis benzinebonnen te
hebben uitgedeeld teneinde
by de op 3 en 4 juni gehouden
parlementsverkiezingen
voorkeurstemmen te krygen.
Illegale cactushandel
Op het vliegveld van het West-
duitse Frankfort zyn zeldza
me cactussen met een waarde
van vele duizenden guldens
onderschept, zo heeft het We
reldnatuurfonds (WWFi gis
teren meegedeeld. Doua
nebeambten van de Bonds
republiek hebben volgens het
WW F 3 600 van de zeldzaam
Ste cactussen ter wereld in
beslag genomen. Zjj hebben
een waarde van meer dan
42 000 gulden op de vrye
markt Deze actie is het eerste
grootscheepse optreden te
gen het onwettig smokkelen
van planten, waardoor alom
diverse plantensoorten met
uitroeiing werden bedreigd.
Kouderecord
In de Zutdafnkaanse stad Jo
hannesburg is een koudere
cord geregistreerd - 8 graden
celsius onder nul. Volgens de
weerkundige dienst was nog
nooit een dergelijk lage tem
peratuur waargenomen. Oor
zaak van de koudegolf was
een luchtstroming uit het
zuidpoolgebied
Vooral de zwarte bevolking
heeft van de kou te lydcn.
doordat hun kleding en huis
vesting niet berekend zyn op
dergelyke lage temperaturen
