CDA houdt vast aan eigen
plan voor
'aftopping'
Lage opkomst heeft
het CDA in
de kaart gespeeld
Geen kabinetsbesluit
over steun scheepsbouw
Van Agt gaat naar Giscard dEstaing
Hooguit 500 gulden per procent prijsstijging
Geen wisselwoningen
voor drugsverslaafden
ZATERDAG 9 JUNI 1979
BINNENLAND
PAGINA 7
Energie situatie belangrijk onderwerp van gesprek
DEN HAAG (GPD) - De Franse
president Giscard d'Estaing
heeft premier Van Agt uitgeno
digd voor een werkbezoek, vol
gende week vrijdag in Parijs. De
minister-president heeft de uit
nodiging pas een week geleden
ontvangen. Van Agt rekent erop
dat de FYanse president met hem
wil spreken over de energiesitua
tie in Europa. Van zijn kant wil
Van Agt de Rijn vervuiling (die
voornamelijk door Frankrijk
veroorzaakt wordt) en de be
voegdheden van het Europese
Parlement aan de orde stel
len.
Vanuit Frankrijk is aangedrongen
op prysbeheersing van de Rot
terdamse oliemarkt, die voor heel
Europa van belang is. Ook West-
Duitsland heeft geluiden in die
richting laten horen. Nederland
is formeel over dit probleem nog
niet benaderd, aldus Van Agt. De
premier wilde, met het oog op
mogelijke gesprekken met de
Fransen hierover, niet zeggen
hoe Nederland aan de prijsbe-
heersing van de Rotterdamse
oliemarkt zou kunnen meewer
ken.
De Nederlandse regering heeft kri
tiek op het Amerikaanse besluit
om de olie-invoer uit het Carai-
bisch gebied te gaan subsidiëren.
Premier Van Agt betreurt het dat
president Carter dit besluit ge
nomen heeft zonder overleg met
de andere Westerse landen.
Verdeling
Ook met het besluit zelf heeft hij
moeite, maar hij zei nog niet wat
he{ definitieve Nederlandse
standpunt over de oliesubsidie
zal zijn. Daarvoor wil hij eerst van
de Amerikanen meer inlichtin
gen hebben gekregen.
De ministers van buitenlandse za
ken van de EG komen volgende
week bijeen om te bespreken of
strengere maatregelen nodig zijn
voor energiebesparing. Zij zullen
dan de balans opmaken van het
huidige beleid dat erop gericht is
in ieder land vijf procent minder
energie te gebruiken. Hun bij
eenkomst moet de vergadering
van Europese staats- en rege
ringshoofden voorbereiden die
op 21 en 22 juni in Straatsburg
wordt gehouden.
In de industrielanden gaan steeds
meer stemmen op om tot een
verdeling van olie te komen, zoals
voorzien is in geval van een crisis.
De afspraken daartoe zijn ge
maakt na de oliecrisis van
1973-74. Toen werd afgesproken
tot verdeling over te gaan wan
neer het tekort zeven procent of
meer zou bedragen. In Zweden
en Denemarken is het al zo ver.
Woensdag komen de ministers
van de industrielanden (die ver
enigd zijn in de OESO) bij elkaar
en het invoeren van een verdeel
sleutel behoort dan tot de moge
lijkheden.
Bij de industrielanden zal Neder
land erop aandringen dat de ver
klaring uit 1974 tegen handels
belemmeringen voor ontwikke
lingslanden zal worden herhaald.
Volgens premier Van Agt zal Ne
derland zich sterk maken voor de
belangen van de ontwikkelings
landen, vooral na het mislukken
van de wereldhandelsconferentie
in Manilla. Nederland wil voor
komen dat de uitvoer van de ar
me landen naar de rijke landen in
gevaar komt Steeds meer landen
maken importen uit de arme lan
den moeilijk om hun eigen indus
trie tegen deze concurrentie te
beschermen.
De OESO-ministers zullen volgen
de week ook de inflatie bespre
ken die in een aantal landen op
nieuw de kop op steekt. Daar
naast staat op de agenda de toe
passing van de gedragscode voor
multinationals die driejaar gele
den werd ingevoerd.
DEN HAAG (GPD) - De CDA-fractie m de Tweede Kamer
blijft vasthouden aan een prijscompensatie van hooguit
500 gulden per procent prijsstijging, een zogenaamde af
topping bij 50.000 gulden. De christen-democraten zijn
allerminst overtuigd van de noodzaak om deze aftopping
pas bij f 55.000 (wat 550 gulden compensatie per procent
betekent) te laten beginnen, zoals de regering wil.
Dit blijkt uit de reacties van het
CDA, de grootste regeringspartij,
op het zogenaamde „1 juli-pak-
ket" met aanvullende bezuini-
gingsvoo rstellen dat de regering
heeft ingediend. Het kabinet
heeft niet duidelijk weten te ma
ken, waarom de aftopping alleen
de inkomens vanaf f 55.000 moet
treffen, aldus het CDA. Woord
voerder Weijers zei gisteren dat
zijn fractie de debatten over het
pakket (over twee weken) in zal
gaan in de bedoeling om uit te
komen op een aftopping vanaf
f50.000.
Hij zei nog niet met wijzigingsvoor
stellen te willen dreigen. „Mis
schien komt het kabinet wel tot
de conclusie dat ons voorstel toch
beter is", aldus Weijers, die eraan
toevoegde dat het kabinet op die
manier kan waarmaken dat het
de dialoog met het parlement
heel belangrijk vindt, zoals het
steeds zegt.
De CDA-fractie is overigens ver
baasd dat in het wetsontwerp
over de aftopping de datum 1 juli
niet voorkomt. De fractie vreest
dat indien de afhandeling van de
wetsvoorstellen vertraging op
loopt, de mogelijkheid om vanaf
1 juli in de prijscompensatie in te
grijpen, verloren gaat.
WD
De VVD-fractie blijft de aftopping
overigens afwijzen. In zijn reactie
op de kabinetsvoorstellen zegt de
economisch specialist van de
WD, Rudolf de Korte, dat de
WD de noodzaak van aftopping
van de prijscompensatie nog
steeds niet inziet, en deze maat
regel daarom betreurt. De libe
ralen noemen aftopping een „on
gewenst matigingsinstrument"
omdat het offer dat wordt ge
vraagd door allerlei onzekere fac
toren niet vooraf vaststaat.
Daarentegen spreekt D'66 zich uit
tegen het aftoppingsvoorstel
omdat het juist niet ver genoeg
zou gaan. De democraten willen
dat de prijscompensatie al vanaf
f 45.000 (hooguit 450 gulden
prijscompensatie per procent
prijsstijging) wordt bevroren.
Het inkomensniveau, waarop de
prijscompensatie niet meer
groeit, ligt nu nog „veel te hoog"
aldus D'66.
Trendvolgers
De CDA-fractie toont zich akkoord
met het voornemen van de rege
ring om de zogenaamde „trend
volgers,, (vooral werkers in ge
zondheidszorg en sociaal-maat
schappelijk werk) extra te laten
matigen, net als de ambtenaren,
wier salarissen zij volgen. Maar
dat mag dan alleen gebeuren
wanneer die matiging extra ar
beidsplaatsen tot gevolg heeft,
aldus het CDA, dat betreurt dat
de regering die koppeling niet
eerder heeft gelegd.
De WD-fractie zegt ook akkoord te
gaan, maar „met zeer veel pijn in
het hart". De liberalen zeggen dat
er ditmaal echter zeer zwaarwe
gende argumenten zijn die het
openbreken van reeds gemaakte
cao-afspraken kunnen billijken.
D'66 daarentegen herhaalt de
ernstige bezwaren tegen deze
maatregel voor trendvolgers. De
nu voorgestelde kortingen zijn
volgens D'66 te willekeurig om
dat zo'n maatregel achterwege
blijft voor de werknemers in het
gewone bedrijfsleven.
Uitkeringen
Het CDA zet voorts vraagtekens by
de voorgenomen korting op de
groei van de sociale uitkeringen.
De CDA-fractie vraagt zich af hoe
de regering de toezegging, dat de
koopkracht voor de uitkerings
trekkers gelijk zal blijven, ge
stand kan doen, met onder meer
de dreigende stijging van de
energieprijzen voor de boeg. De
regering zal moeilijk de koop
krachtgarantie overeind kunnen
houden, als ze nu de stijging van
de uitkeringen beknot, terwijl de
prijsontwikkeling pas aan het
einde van het jaar bekend wordt,
aldus het CDA. Enkele groepen
niet-actieven zitten bovendien nu
al op de nul-lijn, zo zeggen de
christen-democraten.
De WD-fractie heeft kritiek op het
feit dat de groei van de sociale
uitkeringen minimaal met 0,2
procent zal worden verminderd,
en niet met 0,3 zoals in de eerste
helft van dit jaar gebeurde. D'66
daarentegen wijst de voorgestel
de beperking van de sociale uit
keringen geheel af. Dit onderdeel
van het „1 juli-pakket" moet „met
kracht" worden afgewezen, aldus
D'66.
Het CDA doet een beroep op de re
gering om ook met voorstellen te
komen voor het matigen van de
„overtrokken salarisniveaus"
van politici en daarmee verge
lijkbare functionarissen. De be
zuinigingsmaatregelen die de re
gering nu voorstelt, zouden het
CDA dan nog meer hebben aan
gesproken, zo stelt de fractie.
De PvdA-fractie heeft eerder deze
week al in scherp afwijzende zin
op de 1-julivoorstellen van het
kabinet gereageerd.
Terwijl het kabinet in Den Haag vergaderde over steun aan de noodlijdende VDSM werf (onderdeel van RSV),
werd in Rotterdan de Doek Express 11 gedoopt. Het is de middelste van een serie van drie dokschepen welke bij de
tot de RVS behorende Verolme Scheepswerf Heusden worden gebouwd.
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
stoeit met de gedachte van de
VDSM-werf een assemblagebe-
drijf in elkaar te zetten voor ande
ren, waar RSV en andere werven
terecht kunnen, als zij een hele
grote order in de wacht slepen.
Een nog niet uitgewerkte ge
dachte, want het kabinet heeft
zichzelf nog geen beeld kunnen
vormen hoe dit er exact moet
gaan uitzien. Om die reden heb
ben de vakbonden de ministers
Van Aardenne (economische za
ken) en Albeda (sociale zaken)
vrijdagmiddag unaniem laten
weten dat zij pas weer met de be
windslieden om de tafel willen
gaan zitten, als die hun huiswerk
naar behoren hebben gedaan en
met een afgerond plan voor de
VDSM-nieuwbouw komen.
Gisterochtend is in de ministerraad
uitvoerig over de toekomst van
de VDSM gesproken zonder dat
een conclusie werd bereikt. Na
afloop van die zitting verklaarde
minister-president Van Agt dat
de staking van het werfpersoneel
de beraadslagingen niet had
beïnvloed. Later op de dag is het
AMSTERDAM (ANP) - De drug
verslaafden uit het Amsterdamse
Doelengebouw zullen niet wor
den opgevangen in houten wis
selwoningen, maar in al bestaan
de café-achtige ruimtes. Dit heb
ben B en W van de hoofdstad in
beginsel na gesprekken met de
welzijnsinstellingen die zich in
spannen voor de verslaafden.
"Gezien de reacties van verschil
lende buurten en de ontbrekende
belangstelling van drugsver
slaafden voor de opvang in wis
selwoningen is geconcludeerd,
dat dit aanvankelijk voorziene
tussenstadium beter kan worden
overgeslagen", schrijven B en W
in een verklaring.
Bij een demonstratie van verslaaf
den donderdag bleek al, dat zo
wel de welzij nsstichtingen voor
Surinamers als hun verslaafde
cliënten niets zien in de wissej-
woningen. Het gemeentebestuur,
dat alleen de houten gebouwen
wilde neerzetten als er belang
stelling voor was, liet donderdag
bij monde van wethouder Kuij-
pers weten vraagtekens te plaat
sen bij het wisselwoningenpro-
ject De welzij nsstichtingen pleit
ten voor opvang in caféruimtes.
Het is de bedoeling, dat in elke ca
féruimte 20 tot 25 verslaafden
worden opgevangen, aldus de
verklaring. Welke ruimtes in
aanmerking komen moet nog
worden uitgezocht. Dat zal ge
beuren in "gezamenlijke verant
woordelijkheid" tussen gemeen
te en Surinaamse instellingen,
schrijft het college, dat de 19e ju
ni noemt als uiterste datum voor
ontruiming van het Doelenge
bouw.
De Surinaamse instellingen nemen
deel in de beheersstichting voor
de opvangcentra. De stichting zal
nu overleg voeren met de buur
ten en het nodige personeel aan
trekken.
De nu met de welzij nsstichtingen
overeengekomen aanpak bete
kent, dat drugshandel niet in de
opvangcentra wordt getolereerd,
en dat er "strikte afspraken" ko
men over beheer en beveiliging
van de centra, aldus de verkla
ring.
beraad voortgezet en ook van
daag buigen de ministers zich
over de VDSM-problematiek.
Het kabinet zoekt nog steeds naar
een tussenweg tussen opheffing
van de scheepsnieuwbouwactivi-
teiten bij VDSM en volledig
openhouden. De door de onder
nemingsraad aangedragen op
lossing - het zogenaamde „Plan
Rozenburg 2", dat voorziet in een
reductie van het aantal manuren
gedurende de overbruggingspe
riode 1980-1982, waarbij het tij
delijk overtollig personeel door
bijvoorbeeld uitlening „kosten-
materiaal" wordt gehouden -
vindt het kabinet nog steeds te
duur. Naarstig speurt Van Aar
denne nu naar een alternatief,
waarbij de VDSM als bouwplaats
gehandhaafd kan blijven, „maar
anders".
Anders is, zoals de zaken er thans
voorstaan, de VDSM - met be
houd van de reparatie-activitei
ten - als assemblagebedrijf, waar
derden hun grote orders kunnen
onderbrengen. In die opzet zullen
er bij de VDSM-nieuwbouw on
geveer 800 van de 1300 arbeids
plaatsen moeten verdwijnen.
Van Aardenne: „Dat is dan een
zeer voorlopige berekening".
Het voordeel van deze oplossing is
volgens de minister het behoud
van de outillage. Bovendien zou
bij assemblage ook ander werk
kunnen worden aangenomen.
David Rijkse van de Industriebond
FNV, die namens de gezamenlij
ke bonden het woord voerde,
deelde na afloop van het gesprek
met de ministers mee dat dit „on
rijpe plan" voor de vakbeweging
onbespreekbaar is. „Wij zouden
ongeloofwaardig zijn voor onze
achterban, als we op de plannen
van het kabinet in dit stadium se
rieus ingingen. De gedachten-
gang die het kabinet nu volgt,
sluit niet aan op ons „Plan Ro
zenburg", dat wij zien als een mi
nimum", aldus Rijkse.
Het alternatief van Van Aardenne
is, vinden de bonden, bijzonder
slecht doordacht en in tegen
spraak met de eindconclusies
van het driepartijen overleg in de
Beleidscommissie Scheeps
bouw. Vorig jaar is door die
commissie namelijk besloten dat
de VDSM-nieuwbouw[^H
openblijven - een beslissing die
minister Van Aardenne in zijn
brief van 21 maart 1978 aan de
Tweede Kamer onderschreef.
Aan de uitwerking van het as
semblage-plan weigert de vak
beweging iedere vorm van me
dewerking. Wel wil zij een door
het kabinet volledig uitgewerkt
plan bekijken. „Maar", zei Rijkse,
„het zal wel meer moeten bieden
dan het nu suggereert. Op het
ogenblik hebben we niet eens het
idee dat dit alternatief van de re
gering beter is dan sluiting. Wij
zullen een definitief regerings
plan dan ook zeker afwegen te-
gpn ons „Plan Rozenburg"
Kosten
Bij het door de VDSM-onderne-
mingsraad opgestelde plan wordt
voortdurend gesproken over een
bedrag van 400 miljoen gulden,
die voor de realisering ervan no
dig zouden zijn. Districtsbe
stuurder Herman Berkhout van
de Industriebond FNV: „Dat is
voornamelijk deelnemen in het
verlies, dat de regering ook voor
haar rekening zou moeten ne
men, als de VDSM orders van an
deren zou moeten uitvoeren. De
kosten bij sluiting bedragen, zo
rekende minister Albeda voor,
tussen de 180 en 200 miljoen gul
den. Volgens Rijkse zullen de so
ciale kosten echter veel hoger
liggen. „De maatschappelijke
kosten bij sluiting van de VDSM-
nieuwbouw - die ook betaald
moeten worden - zullen er niet
om liegen. Het werkloosheids
percentage in de regio Rotterdam
wordt ongehoord groot. Dat
komt te liggen op zeker twintig
procent, wat kan leiden tot grote
maatschappelijke schade".
Maandag praten de bonden weer
met de stakende VDSM'ers. Dan
zal worden uitgemaakt of de sta
king volgehouden moet worden.
David Rijkse liet doorschemeren
dat een voortzetting in de gege
ven omstandigheden misschien
niet het beste middel was. „Er
zijn andere actiemiddelen om
pressie uit te oefenen en daar
denken we binnen de bond ook
voortdurend over na".
ADVERTENTIE
PvdA-kopstukken Vondeling en Den Uyl,ontwikkeling voor de socialis
ten ziet er ondanks Euro-uitslag niet ongunstig uit
DEN HAAG - De miljoenen
campagne ten gunste van de
Europese verkiezingen heeft
op de Nederlandse kiezers
weinig indruk gemaakt
Hoewel uit eerdere onder
zoeken was gebleken dat
rond 80 procent van de Ne
derlanders positief staat ten
opzichte van de Europese ge
dachte, bleef ruim 40 procent
bij deze eerste rechtstreekse
verkiezing thuis. Een duide
lijke vingerwijzing voor de
soms wat hoogdravende Eu-
ropa-gangers, dat de bevol
king heel wat sceptischer
staat tegenover Brussel en
Straatsburg dan zij vermoe
den.
De lijsttrekkers zijn nauwelijks
te blameren voor het geringe
enthousiasme voor Europa.
Zy hebben een zakelijke, op
Europese hoofdzaken gerich
te, campagne gevoerd. Maar
ook zij konden de veel ge
hoorde klacht niet wegnemen
dat de verkiezingen een was
sen neus waren omdat het
Europese Parlement, om met
Vondeling te spreken, eerder
een Lam dan een Leeuw i.Dit,
gevoegd bij de argumenten
van degenen die elke supra
nationale Europese structuur
verwerpen, heeft voor een ze
kere apathie gezorgd.
Voor de 25 gekozen Nederlan
ders in elk geval een enorme
uitdaging om te trachten de
bevoegdheden van het Euro
pese Parlement te versterken
en de onbekendheid met het
werk dat zij gaan doen, weg te
nemen.
Overigens hoeven we ook niet
erg dramatisch te doen over
de matige opkomst. De laat
ste jaren zijn we erg verwend
met scores van 79 en zelfs 87
procent. Vlak na het afschaf
fen van de opkomstplicht op
19 februari 1970 was de be
langstelling van de kiezers
aanmerkelijk geringer. Bij de
Statenverkiezingen van
maart 1970 was de opkomst
slechts 68,9 procent: bij de
gemeenteraadsverkiezingen
van enkele maanden later nog
wat minder. Een score van
57,8 procent voor verkiezin
gen die uit hun aard nog min
der aanspreken dan die voor
de gemeenteraad, is geen cij
fer om ach e
pen.
r te r
De lage opkomst maakt het wel
vrijwel onmogelijk- harde
conclusies te trekken voor de
landelijke politiek. Eigenlijk
zou op de uitslag net als bi) de
werkloosheidscijfers een
soort seizoen- of opkomstcor
rectie moeten worden toege
past. Gelukkig heeft het bu
reau Intromart de kiezers ook
vragen gesteld over de ver
schuiving in hun stemgedrag
en hieruit zijn zeer interessan
te gegevens naar voren ge
komen, waardoor het totaal
beeld er met name voor het
CDA allerminst rooskleurig
uitziet
Wat blijkt namelijk: het CDA is
weliswaar de grootste partij
geworden, maar niet door ei
gen winst Slechts de nog la
gere opkomst by andere par-
tgen, die daar meer nadeel
van hebben dan het CDA,
heeft ervoor gezorgd dat het
CDA stabiel bleef, hoewel ten
opzichte van de Statenver
kiezingen ook een lichte ab
solute teruggang viel te con
stateren.
Het CDA blijkt intussen flink
wat stemmen te verliezen aan
PvdA en D'66. Alleen de ba
lans tussen CDA en WD
blijft in evenwicht Deze cij
fers zijn veelzeggender op
lange termijn dan het totale
aantal kiezers, dat het CDA-
hokje heeft roodgemaakt. Als
de desertie van CDA-kiezers
zich doorzet, betekent dit on
vermijdelijk zetelverlies voor
het CDA bij de Kamerverkie
zingen in 1981, als de PvdA
ongetwijfeld weer op oor
logssterkte is.
Ondanks de brok die Vondeling
moest wegslikken, omdat hij
niet de grootste afvaardiging
kan gaan leiden, ziet de ont
wikkeling voor de PvdA er
iets beter uit Winst uit het
CDA- en WD-kamp, licht
verlies naar D'66 toe en de
kleine linkse partijen. Voor
de VVD is de uitslag niet te
gengevallen. het verlies bleef
beperkt, terwijl ook een groot
deel van de jon ge kiezers voor
de VVD koos. Toch moet men
zich afvragen of niet juist de
WD, door het relatief hoger
opleidingsniveau van haar
kiezers, weinig te lijden heeft
gehad van de slechte op
komst. De cijfers 1 ijken daar
om voor de WD wat geflat
teerd en de dalende lgn is nog
niet overtuigend tot staan ge
bracht.
D'66 is de grote v
verkiezingen, vooral omdat
uit het onderzoek bleek dat de
winst van vrijwel alle partijen
afkomstig was, wat een sta
biele basis oplevert. De winst
voor D'66 is meer afkomstig
uit CDA en WD dan uit het
linkse kamp, waardoor het
karakter van D'66 iets naar
het midden verschuift
Hetzelfde geldt voor de PvdA,
die van CDA en VVD wint en
ter linker zijde verliest Voor
dit verlies aan de kleine par
tijen is een vrij eenvoudige
verklaring. In de verkiezings
strijd van 1977 werden de
kleintjes vrijwel weggedrukt
in de strijd tussen Den Uyl en
Van Agt. Nu pakken zij wat
verloren terrein terug, waar
bij opvalt dat de dcmocratise-
nngstoer bij de CPN nog wei
nig zoden aandedijkzetende
PSP onmiskenbaar komt op
zetten.
Een rapportcijfer voor het ka
binet-Van Agt valt uit de uit
slag niet te destilleren Dat
was, hoewel sommigen an
ders hoopten, ook nauwelijks
te verwachten. Wat uit de ge
richte enquéte-vragen wel
blijkt is dat zowel CDA en
VVD op verlies staan en met
een meerderheid van slechs 2
stemmen in et parlement is
dat geen gedachte om rustig
tegaan slapen. Tot dusver
nam men aan dat het CDA
stabiel bleef en slechts door
het veries van coalitiepartner
VVD onder de streep van 76
zetels dreigde te zakken. Nu
blijkt ook de CDA-aanhang
wat af te brokkelen.
Dat is bij de komende debatten
over Bestek '81 en de onheils-
begroting voor 1980. die in
aantocht is, een gegeven dat
Lubbers ongetwijfeld in het
achterhoofd zal houden.
