Vakantiebaan niet meer voor oprapen
Er is
nog wel
fabrieks
werk 'in
voorraad'
Doen wat opgedragen wordt
flEESEB
©DAM CU
„Mensen
worden
soms
boos als
geld er
niet is"
„Nacht
werk?
Niet erg,
ik ben
'n nacht
mens.."
Eta® ®<§to©y
ZATERDAG 9 JUNI 1979
PAGINA 21
LEIDEN - Birgitte Olthof (17)
uit Leiden staat dezer dagen
in een filiaal van de Leidse
Spaarbank aan de Kooilaan
In verschillende opzichten
vormt zij als vakantiewerk
ster een uitzondering
In de eerste plaats is het voor
meisjes nogal moeilijk om zo
als Birgitte achter de balie
van een bank terecht te ko
men. De bank recruteert "via-
via" en maakt de afspraken
al in februari.
Bovendien wil Birgitte geen 5 of
6 weken maar bijna 4 maan
den bij de bank blijven wer
ken. Zij is van plan om daar
na (midden september) met
een vriendin voor een half
jaar naar Australië te gaan.
Birgitte, die net het diploma
atheneum op de Rembrandt-
scholengemeenschap heeft
De
binnengehaald: "Ik vind het
heel leuk werk. Ik had al wel
eens eerder vakantiewerk ge
daan. in een fabriek aan de
lopende band flesjes inpak
ken en er dopjes opdraaien.
Heel saai. En ik heb nog een
poosje in de kantine van de
Lichtfabrieken aan de Lan
gegracht gewerkt. Dat was
wel leuk, maar daar had je
toch weer iemand boven je"
•rvaring met het bankwerk
is dus goed. Zo goed dat Bir
gitte overweegt om als ze te
rugkomt uit Australië even
tueel voor vast bij de bank te
gaan werken. "Je leert met
geld omgaan, en het is ook
goed voor je algemene kennis.
En je ontmoet veel mensen. De
eerste dag dat ik hier kwam
dacht ik wel: jee daar krijg ik
moeite mee Maar het went
vrij snel. Watje niet weet, dat
vraag je gewoon"
Net als elke medewerker van de
bank weet Birgitte inmiddels
ook waar de alarmknop zit
als er iets fout gaat. De be
heerder en de mensen die op
het kantoor werken wijden de
vakantiemedewerkers ook in
die geheimen van het bedrijf
Lastige mensen aan de balie
van de bank? Birgitte- "Er
zijn wel eens mensen die boos
worden als geld dat ze ver
wachten er nog niet 'is" Ver
der vindt ze het heel gezellig in
het noodgebouwtje dat de
bank op het moment aan de
Kooilaaan heeft staan. "Echt
keet maken, nee dat doe je niet
op een bank.Maar lol hebben
we wel"
LEI DEN-"Een heleboel lopende
banden had ik verwacht,
maar dat bleek niet waar te
zijn. Ik moest wel een beetje
wennen aan het lawaai. In het
begin vond ik het ook eento
nig. maar als je door de fa
briek loopt zie je nog meer dan
je verwacht"
Kees van der Willigen (18) uit
Leiden, net geslaagd voor de
LTS en nu voor het eerst in
zijn zomervakantie aan het
werk. "Corveewerk" heet wat
hij moet doen. Op de Leidse
Meelfabriek De Sleutels aan
de Oosterkerkstraat betekent
dat voornamelijk schoon
maakwerk.
In voorgaande jaren verdiende
hij een centje bij door op dins
dagavonden in een super
markt vakken te vullen. Het
vakantiewerk wil hij zes we
ken volhouden. Hij heeft nog
maar een paar dagen ge
werkt, maar het bevalt hem
goed zegt hij. Via zijn broer
die een tijdlang vaste kracht
bij "De Sleutels" u>as wist hij
er al het een en ander van. Nu
heeft hij samen met een vriend
gesolliciteerd en samen met
die vriend werkt hij ook in de
fabriek.
Ook voor Kees geldt dat hij
st raks de nachtdienst in gaal.
"Ik ben een nachtmens, dus
dat vind ik niet erg. Ik zou
eventueel wel voor vast hier
willen werken. Vooral in het
begin wordt je goed geholpen.
Ze kunnen je ook niet zomaar
laten staan"
Kees weet zelf niet precies wat ie
verdient. Maar het geld heeft
al wel een bestemming: een
vakantie in Frankrijk. Daar
na ligt er al heel wat vast,
want Kees moet in dienst.
Daarna hoopt hij zijn LTS-
opleiding in een bedrijf te
kunnen gebruiken: "Ik wil in
de elektrotechniek, het aan
leggen van bedrading. En als
me dat niet zint teken ikvoor4
of 5 jaar bij in dienst"
Uitleg over de machines heeft
Kees nog niet gehad, maar hij
hoeft ze dan ook niet te bedie
nen. Kees geeft toe dat je op
school weinig over bedrijven
hoort, maar dat vindt hij niet
zo'n punt. "Op school krijg je
gewoon je opleiding, en ver
der moet je zelf maar naar
werk zoeken"
Vindt Kees het werk gevaarlijk?
"Nee, als je maar goed oplet.
Je leert wel uitkijken met al
die banden die de machines
aandrijven"
LEIDEN - Tientallen scholieren
zullen de komende weken nog
proberen om in Leiden en omge
ving aan vakantiewerk te komen.
Vooral voor de meisjes zal het een
moeilijke zaak worden. De banen
waar meisjes volgens het Leidse
arbeidsbureau de meeste belang-
stelling voor hebben, in winkels,
op kantoren en in de verzorging,
zijn erg dun gezaaid.
Voor jongens zijn er nog wel mogelijkheden,
maar dan voornamelijk in het vrij eentonige
produktiewerk in bijvoorbeeld een conser-
venfabriek of een bierbrouwerij. Je moet
dan niet terugschrikken voor nachtdien
sten en de minimum-leeftijd is 18 jaar.
Verder is de "markt'1 voor de vakantiewerker
al vrijwel gesloten. Dat komt omdat veel
bedrijven gebruik maken van de scholieren
die er het voorgaande jaar ook al werkten.
De afspraken worden bovendien al erg
vroeg (soms in februari) gemaakt.
De Leidse meelfabriek De Sleutels heeft dit
jaar bijvoorbeeld 15 vakantie werkers,
waarvan slechts 4 nieuwelingen. De
conclusie is dat je er vaak alleen tussen
komt als je een kennis hebt die je introdu
ceert.
Arbeidsbureau
Het Leidse arbeidsbureau bemiddelt - net als
sommige uitzendbureau's - ook voor
vakantiewerk. Sinds februari heeft het bu
reau ongeveer 90 scholieren aan werk ge
holpen. Er zijn nog diverse vacature's,
vooral in het produktiewerk.
Nieuw als vakantie-werkgever is de bier
brouwerij Heineken in Zoeterwoude. Voor
het eerst worden er vakantiewerkers aange
trokken, voornamelijk voor de bottelarij.
Om hoeveel vakantiewerkers net precies
gaat wil chef personeelszaken H. Hofhuis
niet kwijt. Het aantal dat wordt aangeno
men staat nog niet helemaal vast, zegt hij,
omdat het onder meer afhangt van het ziek
teverzuim. In elk geval zijn er nog „enkele
tientallen" vacatures bü de biergigant
Is de vakantiewerker een goedkope arbeids
kracht voor de bedrijven? Ja en nee, geeft
het bedrijfsleven als antwoord. Aan de ene
kant verdient een vakantiewerker meestal
minder dan een vaste kracht, die ouder is en
soms bepaalde toeslagen heeft. Aan de an
dere kant moet de vakantiewerker inge
werkt worden en is hij minder produktief
(zegt Heineken-chef Hofhuis) en worden er
soms meer vakantiewerkers aangenomen
dan er vaste krachten op vakantie gaan
(zegt De Sleutels-molenaar Koopman).
In elk geval, zeggen diverse bedrijven, is de
vakantiewerker goedkoper dan een uit
zendkracht.
Wie als jongen de nachtdiensten niet schuwt
kan trouwens per week (als 18-jarige) een
bedrag van rond de 260 gulden schoon bin
nenhalen. Het wettelijk minimumloon ligt
op 215 gulden schoon In beide gevallen zijn
alle toeslagen zoals vakantietoeslag en
doorbetaalde vakantiedagen er al bij geteld.
Gevaar
Hoe gevaarlijk is het in een groot bedrijf voor
de vakantiewerker die onbekend is met al
lerlei machines en hun werking? Niet ge
vaarlijk zolang men zich aan de instructies
houdt, luidt het antwoord bij verschillende
bedrijven.
Bij Heineken wordt bijvoorbeeld in een ge
sprek op de mogelijke gevaren gewezen.
Het dragen van een veiligheidsbril (tegen
glasscherven) is verplicht. Er hangen in
structies aan de muur en het bedienings-
werk wordt in principe niet aan de onerva
ren vakantiekracht overgelaten. Het drin
ken van bier tijdens werktijd is verboden...
Meelfabriek De Sleutels geeft een speciaal in
structiekaartje uit voor vakantiewerkers en
uitzendkrachten, met veiligheidswenken.
Geen overbodige luxe, want in het bedrijf
draaien talrijke banden en raderen om het
maalsysteem in werking te houden.
Voor het balie werk bij de Leidse Spaarbank
geldt ook dat de vakantiekracht met alle
veiligheidsvoorschriften bekend wordt
gemaakt.
Voor loltrapperij in de bedrijven is de gemid
delde vakantie werker niet zo "in". Hij weet
dat hij de eerste twee maanden van de ene
dag op de andere op straat kan staan. Zo
lang duurt vakantiewerk meestal niet eens.
Werken in een bedrijf- voor veel scholieren
vaak de eerste kennismaking met het be
drijfsleven - is en blijft een serieuze zaak,
waarbij de produktie voorop staat.
Er is de afgelopen jaren trouwens geen enkel
proces-verbaal uitgedeeld door de ar
beidsinspectie in verband met gevaarlijke
werk-omstandigheden voor vakantiewer
kers, zo weet een woordvoerder van deze
dienst in Den Haag te melden.
LEIDEN - Wie vakantiewerk
gaat doen zal waarschijnlijk
versteld staan van de wir
war van loonberekeningen,
belastingen, toeslagen, for
mulieren en regels waar hij
voor die paar weken in
wordt opgenomen. Toch is
het handig om een paar din
gen in de gaten te houden,
omdat het geld kan opleve
ren en eventuele moeilijk
heden kan voorkomen.
Zo is er de mogelijkheid om de
loonbelasting die de werk
gever op het bruto-loon in
houdt en afdraagt aan de be
lastingdienst, bij deze dienst
terug te vragen. Daarvoor
moet dan een zogenaamd t-
biljet worden aangevraagd
(wie dit jaar werkt heeft
daarvoor tot eind 1981 de
tijd) dat ingevuld wordt te
ruggestuurd. Wie onge
trouwd is en dit jaar niet
meer dan 6200 gulden be
lastbaar bruto-inkomen
heeft ontvangen, krijgt de
betaalde loonbelasting te
rug.
Er is geen teruggave van de be
taalde premie AOW/AWW.
Vakantiewerk kan ook gevol
gen hebben voor de kinder
bijslag die de ouders ont
vangen. In 1979 wordt een
bedrag van 1751 gulden (net
to) helemaal ongemoeid ge
laten. Komen de inkomsten
van de vakantiewerker
daarboven dan bekijkt de
Raad van Arbeid of de kin
derbijslag voor een bepaalde
periode omlaag gebracht
moet worden. Of dat gebeurt,
hangt af van het gedeelte dat
de ouders bijdragen in de
onderhoudskosten van het
kind.
Wie tijdens zijn vakantiewerk
ziek wordt heeft recht op
ziekengeld, net als een ge
wone werknemer. Recht op
gratis hulp van dokter of
specialist is er alleen als de
vakantiewerker zich bij het
ziekenfonds heeft aange
meld.
De netto minimum-lonen (die
op 1 juli a.s. nog omhoog
gaan) zijn: voor een 15-jarige
f 130,per week, een 16-ja-
rige f 150,per week, een 17-
jarige 170,per week, een
ltk-jarige f 188,— per week,
een 19-jarige f 206,per
week, een 20-jarige f 224,—
per week, een 21-jarige f
241,per week, een 22-jari-
ge f 258,per week en een
23-jarige (en ouder) f 247,—
per week.
Behalve deze bedragen heeft
een vakantiewerker ook nog
recht op vakantietoeslag en
doorbetaling van een paar
vakantiedagen. Meestal zul
len bedrijven deze toeslagen
voor vakantiewerkers in het
weekbedrag hebben ver
werkt, waardoor de boven
genoemde bedragen dus iets
hoger uitvallen.
Wie een studiebeurs heeft mag
in 1979 maximaal f 1170,
verdienen zonder dat dat er
op de beurs wordt gekort.
Er zijn verder een aantal regels
voor de werktijden van jon
geren, die ook voor de
vakantiewerker onder de 18
gelden. Wie nog geen 18 is
mag bijvoorbeeld niet in fa
brieken tussen 6 uur 's
avonds en 7 uur 's ochtends
werken, en in winkels ook
niet op de koopavonden. Ook
nachtwerk in kantoren, ca-
fe-restaurants (vanaf 8 uur 's
avonds) en verpleeginrich
tingen (vanaf 11 uur 's
avonds) is verboden.
Unas Bekooy (18) uit Leiderdorp: flesjes uitpakken bij biergigant Heineken.
ZOETERWOUDE - Hans Be
kooy (18) uit Leiderdorp,
vakantiewerker in de gigan
tische bierbrouwerij van Hei
neken in Zoeterwoude. Al een
week aan het (eentonige)
werk. Hij scheurt plastic folie
van grote pakken af. In die
pakken zitten dan lege flesjes,
die later gevuld worden met
export-bier. Als de folie er af
is, doet de machine de rest.
Er is enige afwisseling, wan
neer de pers die het overtollige
verpakkingsmateriaal sa
menperst,kapot is. Het karton
moet dan met de hand worden
opgestapeld.
Hans werkt samen met een 26-
jarige Engelsman, en heeft
nog vier weken voor de boeg.
Hij vat het allemaal vnj laco
niek op. Echt moe word ik er
niet van, en ik droom er ook
niet van hoor. Stalbenen krijg
je er wel van".
De verdiensten. Voor de drie
ploegendienst (volgende week
gaat hij de nachtdienst in)
krijgt Hans ecu bedraij ran
257 gulden schoon per week.
Het geld is bestemd voor zijn
hobby's, sportvisserij en een
aquarium.
Hans slaagde net voor de havo
Hii is van vlan om keurmees
ter te worden. "Het zou me
met trekken om hier uoor al
tijd te werken. Je doet de hele
dag maar watje opgedragen
wordt, onverwachte dingen
komen haast niet voor, behal
ve wanneer er eens een stapel
flesjes omvalt".
Maar die paar weken in de fa
briek, die maakt hij wel vol.
"Nee,vanuit de school krijg je
geen enkel idee hoe het werke
lijk toegaat in een bedrijf. Nu
wel, nu voel je hel echt. Een
enorm groot bedrijf, de com
municatie is volgens mij
slecht. Ik hod ftiffl om ai
spraak gemaakt, en later bel
de ik op dat ik later zou ko
men. Toen ik kwam was dat
helemaal met doorgegeven",
j Volgens personeelschef Hof
huis gaat het om een incident,
red i.
Bij Heineken is het doorbijten.
Hans: "Het gaat hier om de
produktie. Nee, gevaarlijk is
hel werk met. Af en toe kiepert
er eens een flesje van boven uit
de verpakking Keet trappen?
Nee, dat gaat hier niet, dan
wordt je eruit getrapt. Ach,
wat kun je her eigenlijk voor
keel maken. Een pallet met
t flesjes naar de grond gooien...
dan liggen er wel 4000 flesjes
in scherven".
