Sadat omzeilt boycot
van Arabische wereld
Toch nog leven
in de brouwerij
Paus blijft zich met Poolse politiek bemoeien
Portugees kabinet aan minuscule draad
WIEEEE2SEEMM
Aftreden Vorster
slag voor boeren
Frismet
schuim erop.
- Dat smaakt
STAKING NIC ARA G UA COMPLEET
Bestorming Iraakse
ambassade in Aden
WOENSDAG 6 JUNI 1979
PAGINA 9
(Van onze correspondent)
LISSABON - De Portugese rege
ring hangt aan minder dan een
zijden draad, nadat gisteren vice-
premier en tevens minister van
financiën, planning en economi
sche zaken, Jacinto Nunes, zijn
ontslag nam. Jacinto Nunes was
een van de gematigde leden van
het conservatieve, maar Dartiilo-
ze kabinet van Mota Pinto. Eer
der al hadden zich spanningen
tussen Nunes en Pinto voorge
daan, onder meer over de begro
ting en de benoeming van bank
directeuren. Volgens Nunes wa
ren dat op zichzelf echter nog
geen „voldoende redenen" voor
zijn ontslag. De werkelijke reden
wilde hij nog niet bekendmaken,
maar heeft te maken met het na.
tionaal belang, dat, aldus Nunes,
„voorrang moet hebben op de
persoonlijke belangen"
Het ontslag van Jacinto Nunes
brengt Mota Pinto's kabinet nog
extra in verlegenheid. Maandag
werden er door de socialistische
en de communistische partij mo
ties van wantrouwen tegen de re
gering ingediend, waarvan de
parlementaire behandeling mor
gen zal beginnen. Mogelijk echter
dient de regering nog vóór de
stemming haar ontslag in naar
aanleiding van de wijzigingen die
de regeringsbegroting heeft moe
ten ondergaan. De begroting, die
in maart werd afgekeurd, werd in
tweede instantie vorige week
door het parlement gehaald,
dank zij de onthoudingen van de
socialistische en sociaal-demo
cratische partij.
Na de goedkeuring in zijn algem
eenheid, is het begrotingsvoor
stel zo zwaar geamendeerd, dat
het voor de regering eigenlijk on
aanvaardbaar is geworden. Bo
vendien werd het bijbehorende
plan door het parlement afgewe
zen. Daardoor ging onder meer
een plafond in de loonsverhogin
gen niet door.
Europese verkiezingen
in Groot-Brittanië
Van der Klaauw:
DEN HAAG (AFP) - „Het aftreden van de Zuidafrikaanse presi
dent John Vorster in verband met het informatieschandaal zal
waarschijnlijk niet van invloed zijn op de apartheidspolitiek als
zodanig. De tegenstanders van de apartheid zullen de pogingen
om het informatieschandaal in de doofpot te stoppen wel aan
grijpen, maar de voorstanders zullen eerder de neiging habben
thans de rijen te sluiten"
Minister Van der Klauw, die dit gisteren op een persbijeenkomst
verklaarde, meende dat het aftreden 'een hele slag' moet zijn voor
de boeren en de Nasionale Party, „die altijd hebben gezegd dat zij
zo eerlijk, oprecht en betrouwbaar zijn". Intern-politiek is het
aftreden van Vorster van betekenis, voor de verhoudingen tussen
Zuid-Afrika en andere landen zal het vermoedelijk in de toe
komst weinig gevolgen hebben, zo meende de minister
CAÏRO (GPD/Reuter) - President Sadat is in zijn strijd
met de Arabische wereld zijn Saoedische tegenstanders
opnieuw een slag voor geweest.
ADVERTENTIE
Saoedi-Arabië had aangekondigd
dat per 1 juli de Arabische Orga
nisatie voor Industrialisering, die
met Saoedisch kapitaal werkt, zal
worden opgeheven. Deze organi
satie had tot doel in Egypte een
wapenindustrie op touw te zetten
en onder meer helikopters en Mi-
rage-gevechtsvliegtuigen te pro
duceren. Sadat heeft gezegd dat
de organisatie niet per 1 juli, maar
onmiddellijk geliquideerd zal
worden en voortaan een geheel
Egyptische onderneming zal
worden.
Met Amerikaanse hulp zal Egypte
nu zijn eigen wapenindustrie
gaan opbouwen, terwijl ook met
China een transactie is afgesloten
over de aankoop van verouderde
MIG-19-toestellen. Die Chinese
zaak heeft veel aandacht gekre
gen, omdat het politiek nogal
spectaculair klinkt, alhoewel die
vliegtuigen alleen maar geschikt
zijn als lesvliegtuigen. Van Egyp
tische kant, en ook door westerse
diplomaten, wordt ontkend dat
de Saoedische strafmaatregelen
tegen het Egyptisch-Israëlische
vredesverdrag Egypte schade be
rokkent. Egypte - zo zeggen zij -
is zeer goed in staat de zaak met
Amerikaanse hulp geheel zelf ter
hand te nemen.
De pessimisten twijfelen daar ech
ter aan, en zien in Sadats aankon
diging van een eigen Egyptische
wapenindustrie niet veel meer
dan een poging om de ernst van
de Saoedische boycotactie - het
gaat om een bedrag van ruim
twee miljard gulden - te verhul
len.
Verkiezingen
Morgen worden in Egypte algeme
ne verkiezingen gehouden en de
verwachting is dat zij de positie
van Sadat zullen verstevigen.
Meer dan tien miljoen geregi
streerde kiezers mogen naar de
stembussen om hun keuze ken
baar te maken. Het zijn de eerste
verkiezingen waaraan meerdere
partijen deelnemen sinds bijna 27
jaar geleden koning Faroek werd
afgezet en een groep opstandige
legerofficieren onder leiding van
Gamal Abdel Nasser, die presi
dent werd, de republiek uitriep.
President Sadat verkeert nu in de
riante positie dat hij de vruchten
kan plukken van de terugkeer
van El Arisj, hoofdstad van de Si-
na!, die vorige maand door Israël
werd ontruimd. Het was het eer
ste tastbare resultaat van het
Egyptisch-Israëlische vredes
verdrag.
Een prominente linkse opponent
merkte op: "Sadat zou geen beter
moment hebben kunnen kiezen.
Hij heeft El Arisj terug en nie
mand merkt nog iets van de Ara
bische boycot. Als de verkiezin
gen op het normale tijdstip, over
twee jaar, gehouden werden zou
het beeld er heel anders hebben
uitgezien"
Oorspronkelijk waren de verkie
zingen vastgesteld voor 1981. Op
19 april liet Sadat een referendum
houden. Daarin werden twee
vragen gesteld, "keurt u het vre
desverdrag met Israël goed" en
"wenst u nu verkiezingen". Het
antwoord was massaal positief,
meer dan 99 procent rageerde
met "ja"
De verkiezingen zijn gepresenteerd
als een verdere uitbreiding van
de democratie. De Egyptenaren
hebben het recht gekregen poli
tieke partijen te vormen zonder te
hoeven voldoen aan de voor
waarde dat nieuwe partijen min
stens twintig zetels in het parle
ment moeten hebben.
De Israëlische minister van buitenlandse zaken Mosje Dajan vond giste
ren met zijn echtgenote tijd om Egyptische bezienswaardigheden te bezoe-
BAGDAD (AFP) - De Iraakse am
bassade in Aden is gisteravond
bestormd door Zuidjemenitische
soldaten die een onbekend aantal
diplomaten naar onbekende be
stemming hebben gebracht, zo
heeft het Iraakse persbureau Ina
in een bericht uit Aden meege
deeld.
De kanselarij van de ambassade
werd volgens Ina sinds drie da
gen omsingeld door Zuidjemeni
tische soldaten, die het betreden
of verlaten van het gebouw door
diplomaten of particulieren be
letten.
De regering in Aden had de stafle
den van de Iraakse ambassade
beschuldigd van het vermoorden
op zaterdag van een hoogleraar
aan de universiteit van Aden,
Toufic Rousjdi van Iraakse na
tionaliteit.
Het Iraakse persbureau wees erop
dat het Iraakse ministerie van
buitenlandse zaken maandag de
Zuidjemenitische beschuldiging
had afgewezen.
Hoe de bestorming rijmt met een
eerder bericht van het Zuidjeme
nitische persbureau dat vijf Ira
kezen zich gisteren ter beschik
king van Zuidjemenitische auto
riteiten hadden gesteld en over
de moord werden ondervraagd, is
een mysterie.
ADVERTENTIE
MANAGUA (AFP) - Het Sandinis-
tisch Bevrijdingsfront heeft in de
strijd tegen president Somoza
van de Middenamerikaanse re
publiek Nicaragua een belangrijk
succes geboekt door het econo
misch leven totaal plat te leggen
De staking, waartoe de vrijheids
strijders hadden opgeroepen, is
overal opgevolgd en heeft duide
lijk meer succes dan twee vooraf
gaande stakingsoproepen. De
gevechten gaan intussen in ver
scheidene steden in hevige mate
door.
In heel Nicaragua zijn de winkels
en fabrieken gesloten. De banken
en regeringsgebouwen zijn open
maar het personeel is niet komen
opdagen. Autobussen rijden
nauwelijks of niet ondanks een
beroep van de regering om door
te blijven rijden. President So
moza, die alleen steun krijgt van
de Nationale Garde, heeft toege
geven dat de staking niet langer
dan een dag of drie moet duren
omdat hij anders in moeilijkhe
den kan komen. Hij verzekerde
echter dat zijn Nationale Garde
zou zorgen dat de zaken weer aan
het rollen komen.
Op verscheidene plaatsen m het
land is weer zwaar gevochten. De
Nationale Garde beschikt over
reservisten en naar verluidt ook
soldaten uit het naburige Hondu
ras, dat ook geregeerd wordt door
een zeer rechts regime. Niettemin
varbaast men zich over de mili
taire kracht van de Sandinisten
die over zeer moderne wapens
beschikken.
Erg nieuw. Airconditioned. Contessa voor exclusieve modeschoenen en tassen.
Donkersteeg 12-14, Leiden. Tel. 071 - 142738.
(Van
i correspondent)
CZESTOCHOWA - Paus
Johannes Paulus II heeft
gisteren in zulke krachti
ge en duidelijke woorden
de Poolse regering opge
roepen de mensenrechten
in acht te nemen, dat het
Vaticaanse persbureau in
Czestochowa in paniek
alle kopieën van zijn toe
spraak introk.
De paus sprak de 169ste Poolse bis-
schoppenconferenlie toe en zei
onder meer dat de Poolse rege
ring de plicht heeft de vrijheid
van geloofsovertuiging te be
schermen, ook als een christelij
ke opinie recht tegenover
marxistische standpunten zou
staan. Hij zei bovendien dat de
Poolse kerk zou blijven aandrin
gen op eerbiediging van de men
senrechten in het belang van de
bevolking en de natie.
De 70 Poolse bisschoppen waren in
Czestochowa in gesloten verga
dering bijeen. De snelle reactie
van de Vaticaanse persdienst om
kopieën van de 5000 woorden
tellende redevoering onmiddel
lijk weer in te trekken, was een
duidelijke uiting van de vrees dat
de toch al uiterst gevoelige be
trekkingen tussen kerk en staat
in de Oosteuropese landen geheel
op scherp zouden komen te
staan.
Sinds Johannes Paulus zaterdag in
Warschau arriveerde, heeft hij in
vrijwel elke toespraak (want het
begrip predikatie is niet op zijn
plaats) een aanval gedaan op de
schending van de mensenrech
ten in de Oosteuropese landen.
Die aanvallen en uitvallen zijn
stap voor stap opgebouwd. Vele
malen is hij de afgelopen dagen
afgeweken van de met de Poolse
autoriteiten overeengekomen of
ficiële versie van zijn redevoerin
gen.
Ofschoon de paus duidelijk een ge
vecht voert voor de vrijheid van
de Poolse rooms-katholieken,
schenkt hij ook aandacht aan de
situatie van de gelovigen in de
buurlanden.
Sowjet-Unie
De Poolse autoriteiten, maar 09k de
afdeling buitenlandse zaken van
het Vaticaan, vrezen dat de paus
zich opwarmt voor een directe
aanval op de Sowjet-Unie. Giste
ren kwam het in ieder geval niet
zover, maar benadrukte Johan
nes Paulus wel de wens van het
Vaticaan naar diplomatieke be
trekkingen met alle landen: een
directe uitnodiging aan de rege
ring in Warschau.
Paus Johannes II begon dinsdag
morgen met een tweeëneenhalf
uur durende mis voor duizenden
diepbewogen nonnen van meer
dan 2000 kloosterorden. Af en toe
wreef de paus tijdens de mis de
slaap uit zijn ogen, want de pau
selijke nachten zijn deze dagen
kort. In een lange preek zwaaide
hij alle kloosterzusters lof toe
voor hun toewijding, in het bij
zonder in de ziekenzorg en het
sociale werk, omdat zij „klussen
opknappen die niemand anders
wil doen".
Na zijn controversiële toespraak
voor de bisschoppen verscheen
hij nog een keer voor de verza
melde nonnen en andere gelovi
gen, die in de vroege ochtend in
middels tot een half miljoen wa
ren aangegroeid. Voor de abdy
van Jasna Gora in Czestochowa,
bedevaartsoord van de in Polen
vereerde Zwarte Madonna en een
geliefd pelgrimsoord van de paus
zelf, zong hjj met de verzamelde
menigte het Angelus.
De menigte gelovigen in deze sterk
religieuze en industriële streek
zou nog omvangrijker zijn ge
weest als de Poolse autoriteiten
niet drie van de vier aanvragen
voor een vrije dag hadden afge
wezen. Toch komen er honderd
duizenden op de paus af. Niet al
leen uit Polen, maar ook uit ande
re Oosteuropese landen. De Po
len zelf beweren dat dit omstre-
Vermoeidheid speelt de paus duidelijk parten tijdens de vierde dag van zijn bezoek aan Polen
den bezoek van het hoofd van de
rooms-katholieke kerk zijn hoog
tepunt nog lang niet heeft be
reikt. Dat is te verwachten in
Krakau, waar de paus aartsbis
schop is geweest voordat hij tot
het hoogste kerkelijke ambt ge
kozen werd. In Krakau komt hij
vanavond laat voor de laatste
keer thuis om afscheid te nemen.
Intussen hopen de Poolse autori
teiten dat. als hij volgende week
vertrokken is. zij met het kind
van de kerkelijke rekening wor
den.
(Van onze correspondent)
LONDEN - Naar verwachting
zal morgen niet veel meer dan
de helft van de stemgerech
tigde Britten meedoen aan de
verkiezingen voor het Euro
pese Parlement. De meeste
voorspellingen houden het
erop dat de Conservatieven 60
van de aan Groot-Brittannië
toegewezen 81 zetels zullen
krijgen, Labour misschien
een stuk of tien, de Liberalen
met wat geluk één, en dat de
rest verdeeld zal worden tus
sen Noord-Ierland en een
handjevol splinterpartij-
Toch heeft de verkiezingscam
pagne. waarvan in het Ver
enigd Koninkrijk overigens
nauwelijks iets te merken
valt, een onverwachte wen
ding genomen nu de Conser
vatieven en Labour met el
kaar slaags zijn geraakt. La
bour beschuldigt de Conser
vatieven ervan een militair
defensieverdrag van de EG te
willen maken, en omgekeerd
wordt Labour ervan beticht
erop uit te zijn Engeland uit
de EG te laten treden.
De atmosfeer werd verder niet
bevorderd door de gerucht
makende Britse „deugniet"
van Brussel, John Silkin, die
al jaren roet probeert te gooi
en in het landbouw- en visse
rijbeleid van de EG, toen hij
op een bijeenkomst van
voornamelijk oudere dames
in Durham zei dat, tenzij an
dere landen bereid waren
drastische hervormingen aan
te brengen in de positie van
Engeland in de EG, de La-
bourpartij er het beste aan
zou doen om bij de volgende
algemene verkiezingen met
een programma te komen
voor de terugtrekking van
Groot-Brittannië uit het Eu
ropese avontuur.
De nieuwe minister van bui
tenlandse zaken, Lord Car-
rington, is van mening dat een
nauwere economische sa
menwerking tussen de EG-
landen slechts kan leiden tot
ook een indirect gemeen
schappelijk beleid op het ge
bied van buitenlandse zaken
en defensie, hoewel, zei hij, de
NAVO natuurlijk wel iets an
ders is dan de EG. Maar de
Britse minister van defensie,
Francis Pym, zei op dezelfde
Euroconferentie van de Con
servatieven. dat het belang
rijkste gevaar nog steeds be
stond uit een dreiging vanuit
de Sowjet-Unie.
David Owen, de ontzetelde La
bour-minister van buiten
landse zaken, zag geen enkel
heil in een militaire identiteit
binnen EG-verband. Terwijl
de linkse Labour-rebel, de
voormalige lord Anthony
Wedgwood Benn, die nu al
leen maar Tony Benn ge
noemd wil worden, zei dat het
standpunt van de Conserva
tieven vergeleken moest
worden met de vredesmissie
van de paus in Polen.
Er is dus onverwacht toch nog
wat leven in de brouwerij ge
komen waar het de aanloop in
Engeland betreft tot de Eu
roverkiezingen. Uit alle cy-
fers en gegevens blijkt echter
dat deze opleving alleen te
bespeuren valt in de kring
van de beroepspolitici. De
Labourpartij heeft bijvoor
beeld met veel pijn en moeite
100.000 gulden uit de partij
kas ter beschikking gesteld
van zijn Eurokandidaten -
een schijntje vergeleken met
de 1,2 miljoen gulden die de
socialistische partijen in
West-Europa ter beschikking
van hun Britse collega's heb
ben gesteld.
Daarentegen hebben de Con
servatieven zich al sinds 1976
voorbereid op deze verkie
zingen, met brochures, lote
rijen om geld in te zamelen en
veel spreekbeurten. De resul
taten zullen er waarschijnlijk
niet om liegen. Ongeveer 8
miljoen al gedrukte exempla
ren van een pamflet van de
Labourpartij moesten wor
den vernietigd, omdat het de
titel had „Labour voor Euro
pa", een titel die het partijbe
stuur niet beviel.
De stemmen zullen pas zondag
worden geteld, maar ze wor
den die dag wel bekendge
maakt De Britse televisie, die
met lauw enthousiasme zend
tijd beschikbaar heeft gesteld
voor de Conservatieven, La
bour en de Liberalen, zullen
zondag met één netwerk in
haken op de uitslagen van het
vasteland. Tekenend is dat de
anders zo gokgrage Britten
bij de officiële gokinstellin-
gen, zoals Ladbrokes, nog
geen enkele weddenschap
hebben geplaatst
