Vorster treedt af na leugens rond Muldergate" Nog Ida! en dan ZEGETOCHT VAN PAUS DOOR POLEN Onduidelijkheid over coup in Ghana Eenstemmigheid bij Portugese communisten ■Cit Miljoenen deelnemers aan massabijeenkomsten in extase DINSDAG 5 JUNI 1979 ACCRA. GHANA (UPI) - Opstandige luchtmachtofficieren hebben gisteren na een strijd die de hele dag duurde bezit genomen van radio-Accra en bekendge maakt dat zij de macht hebben overge nomen, precies twee weken voor de ver kiezingen die Ghana weer burgerlijk be stuur zouden hebben gegeven. Overigens is de situatie in het land nog verre van duidelijk na de woordenoorlog van gisteren in de ether. Tussen flarden militaire muziek door maak te de rebellenradio gisteravond bekend dat een avondklok van 8 uur 's avonds tot 6 uur 's morgens was ingesteld en dat het legerhoofdkwartier in handen was van de 'revolutionaire strijdkrachten'. Op de mi litaire regering van Ghana werd een be roep gedaan zich te melden op de lucht machtbasis in Accra, 'of de gevolgen te ondervinden'. Een officier die zei dat hij luitenant-generaal Joshua Hamidu heette" en chef van de de fensiestaf in de opperste militaire raad (de militaire regering) was, deed een beroep op de strijdkrachten hun wapens neer te leggen en terug te gaan naar hun kazernes om samen te werken met de revolutie en verder bloedvergieten te voorkomen. Dit was de enige verwijzing naar slachtof fers. hoewel er geen berichten van ge vechten zijn geweest. Volgens de onbevestigde radioberichten werd de opstand geleid door luitenant J.J. Rawlings. een luchtmachtman die in april al eens een mislukte staatsgreeppoging ondernam. Rawlings was door mede-offi cieren uit de gevangenis bevrijd om de opstand te leiden, aldus de berich ten De opstandelingen verklaarden flat de plannen voor verkiezingen op 18 juni om na ruim zeven jaar weer burgerbewind in Ghana te krijgen, niet waren geschrapt. De huidige regering van generaal Fred W Akuffo kwam na een paleisrevolutie op 5 juli '78 aan de macht. Het bewind van ge neraal Ignatius K. Acheampong, die zes jaar 's lands militaire machthebber was geweest, werd ten val gebracht. Akuffo hield zich aan Acheampongs voor nemen de natie tegen juli 1979 te zullen teruggeven aan de burgerij. Studenten en de Ghanese middenstand hadden be toogd tegen de economische moeilijkhe den waaraan Acheampong niet het hoofd kon bieden. Nog geen twee uur nadat de rebellen voor radio-Accra hadden meegedeeld dat ze de macht hadden overgenomen, kwam de regering in de ether terug met de be kendmaking dat de opstand was onder drukt 's Middags keerden de rebellen weer terug om mee te delen dat ze alle b belangrijke posities in handen hadden. „Moord op Kennedy werk van gewone misdaad" WASHINGTON (UPI) - Het is meer dan waarschijnlijk dat in het rapport Van de commissie van het Amerikaanse Huis van Af gevaardigden die een onderzoek heeft ingesteld naar politieke moorden in de Verenigde Staten, zal staan dat president John F. Kennedy vermoedelijk is vermoord als gevolg van samenzwe ring. Het rapport wordt in juli gepubliceerd. Volgens NBC-news wordt er uitvoerig in besproken hoe de aanslag het werk kan zijn ge weest van de georganiseerde misdaad in de Verenigde Staten. De commissie heeft aan de hand van een bestudering van het geluid van de schoten, de conclusie getrokken dat er naar alle waarschijnlijkheid twee schutters waren. Uit het rapport zal volgens NBC-news blijken dat de rancune tus sen John Kennedy en zijn broer Robert en de georganiseerde misdaad, teruggaat tot de hoorzittingen van de Congrescommis- sie-McClellan over de georganiseerde misdaad in de jaren vijftig. Later zouden de Kennedy's vanuit Washington met Robert als minister van justitie krachtiger tegen de georganiseerde misdaad optreden dan ooit eerder het geval was geweest. (Van onze correspondent) LISSABON - Met bijzonder veel onverwachte gebeurtenissen werd het afgelopen weekeinde het negende congres van de Por tugese communistische partij af gesloten. In de politieke stelling- name van de PCP deden zich nauwelijks veranderingen voor. Veel belangrijker dan de inhoud van het congres was de vorm: een demonstratie van organisatie vermogen en kracht, precies op het moment dat de tiende rege ring sinds de revolutie van 1974 op het punt staat ontslagen te worden of ontslag te nemen. Alle besluiten op het congres wer den, zoals gebruikelijk, een stemmig genomen, zonder ont houdingen, zonder tegenstem men. Maar ook geen enkele spre ker liet een tegengesteld geluid horen en niet één moment ver slapte de aandacht van de 1749 afgevaardigden die met handge klap en het veelvuldig scanderen van „PCP, PCP." het congres tot een in alle opzichten geslaagd spektakel maakten. Hartver warmend voor partijgenoten, angstaanjagend misschien voor eenieder die het ni^op commu nisten heeft begrepen. Jaime Serra, de communistische woordvoerder vindt het niet vreemd dat er geen tegenstem men worden gehoord. „De be doeling van het congres is de on derwerpen te verdiepen". De dis cussie over veranderingen en aanvullingen op de congresstuk ken is in de vele voorbereidende vergaderingen gehouden. „Het zou een teken yan verwarring zijn als op het congres zelf allerlei za ken nog in een beginstadium zouden moeten worden doorge sproken. Niettemin is iedereen vrij om tegen te stemmen of zelfs de zaal te verlaten als hij het met een bepaald standpunt niet eens zou zijn" De socialistische en communisti sche partijen in Portugal hebben gisteren twee afzonderlijke mo ties van wantrouwen ingediend tegen de regering van premier Mota Pinto. De communisten hebben toege zegd de motie van de socialisten te zullen steunen. Hiermee zal zij de benodigde ab solute meerderheid behalen bij de stemming volgende week in het 263 zetels tellende parlement. Beide partijen hopen dat de mo ties de regering zullen dwingen op te stappen. Mocht dit niet ge beuren dan hebben de commu nisten en de socialisten al aange kondigd na 30 dagen opnieuw een motie van wantrouwen te zullen indienen. Wanneer deze wordt aangenomen, is de rege ring grondwettelijk verplicht af te treden. BEIROET (AFPIReuter) - Enorme ravage in de buurt van Beiroet, waar gisteren Pierre Gemajel, de leider van de rechtse Falange-partij in Liba non, bij een bomaanslag lichte verwondingen opliep. De 74-jarige Gemajel was op weg van het westelijke stadsdeel van Beiroet, dat in rechtse han den is. naar Kaslik.op 20 km ten noorden van de hoofdstad, toen een tijdbom ontplofte. Bij de aanslag viel een dode. terwijl er 13 mensen werden gewond. Van de gewonden kon het merendeel diezelfde avond het ziekenhuis nog verlatenDal gold ook voor Gemajel die licht gewond was in het gezicht Bokassa schoot zelf kinderen neer' PARIJS (DPA/Reuter) - Het Fran se dagblad "Le Monde" heeft za terdag gemeld dat keizer Bokassa van het Centraalafrikaanse kei zerrijk persoonlijk heeft deelge nomen aan het neerschieten van kinderen, die een demonstratie hielden tegen het verplicht dra gen van schooluniformen. Am nesty International meldde on langs, als eerste, dat in het Cen traalafrikaanse keizerrijk in april vijftig tot honderd kinderen wa ren afgeslacht. Een Franse verslaggever meldde, na een bezoek van een week aan het keizerrijk, dat hij tot de over tuiging is gekomen dat de keizer eigenhandig in de nacht van 19 op 20 april een aantal kinderen heeft doodgeschoten. Hij kwam tot de ze overtuiging op grond van ver klaringen van onderwijzers, vrienden en familieleden van de slachtoffers en een aantal overle venden. 59 KAAPSTAD (GPD) - De Zuidafn- kaanse president John Vorster is gisteren afgetreden. Vorster, als premier dertien jaar lang het idool van de blanke minderheid in zijn land, heeft gelogen over zijn aandeel in de zwendelaffaire rond het voormalige ministerie van informatie. In het gisteren gepubliceerde rapport van deze commissie staat dat Vorster on danks hardnekkige ontkennin gen als premier wel degelijk op de hoogte was van de illegale miljoeneninvesteringen die on der verantwoordelijkheid van zijn partijgenoot dr. Connie Mul der werden gedaan om Zuid- Afrika's image voor de buitenwe reld te verbeteren. Vorster trad in september 1978 at als premier, officieel vanwege zijn zwakke gezondheid. Hij werd daarna tot president be noemd. Volgens de onderzoeks commissie onder leiding van rechter Rudolf Erasmus wist Vorster al vóór de parlements verkiezingen van 1977 over de geheime projecten van het minis terie van informatie, waaronder de financiering van het „onaf hankelijke" Engelstalige dagblad The Citizen. De Nationale Partij behaalde bij die verkiezingen een grote overwinning. De commis sie-Erasmus stelt dat Vorster door te zwijgen direct verant woordelijk is voor de illegale handelingen van ex-minister van informatie Mulder (die na de ver kiezingen moest aftreden en ver volgens uit het parlement en de Nationale Partij werd gezet). „Geen afbreuk" Het aftreden van Vorster werd gis teren in het Zuidafrikaanse par lement bekendgemaakt door de huidige premier. Pieter Botha. Hij stelde dat de regering de conclusies uit het rapport heeft aanvaard, maar voegde er ter verdediging van zijn voorganger aan toe dat aan „de eer en integri teit van de heer Vorster geen af breuk wordt gedaan. Hij heeft zijn verplichtingen onder zeer moeilijke omstandigheden en onder grote druk vervuld", aldus Botha. Volgens de Zuidafrikaan se premier had Vorster bij de verkiezingen in 1977 al willen af treden als premier, maar was op die beslissing teruggekomen doordat sterke aandrang op hem werd uitgeoefend om aan te blij ven „vanwege het nationale be lang" Vorster had, toen vorig jaar het schandaal rond het ministerie publiek werd. Mulder verweten zijn collega's in het kabinet niets over de regeringszwendel met belastinggeld te hebben meege deeld. Mulder, die niet als zonde bok wilde fungeren, verklaarde daarop dat Vorster geheel op de hoogte was van het beleid dat door het ministerie van informa tie „ter verdediging van Zuid- Afnkaanse belangen" werd ge voerd. Vorsters positie werd daarmee, ondanks pogingen van de regering om de zaak onder de John Vorster tafel te houden, vrijwel onmoge lijk. Het kabinet beschouwt, zo mag uit verklaringen van premier Botha worden opgemaakt, met het ver trek van Vorster de zaak als afge daan. De commissie-Erasmus concludeerde dat geen enkele minister uit het huidige kabinet betrokken is by het schandaal. Al eerder werd een wetsvoorstel in gediend, dat elke informatie over corruptieschandalen verbiedt zonder goedkeuring van een door de president benoemd advocaat- generaal. Tegen dit voorstel is heftig geprotesteerd door de Zuidafrikaanse media. Vorster, 63 jaar oud, is onmiddellijk opgevolgd door Marais Viljoen, de voorzitter van de Eerste Ka mer. Viljoen zal het president schap waarnemen totdat de beide Kamers een nieuwe president hebben gekozen. Vrij algemeen wordt de huidige minister van transport Louwrens Muller als kandidaat getipt. ADVERTENTIE TEL AVIV (AFP) - De kist met het stoffelijk overschot van de door handlangers van ex-president Amin van Oeganda vermoorde Israëlische mevrouw Dora Bloch, is zondagavond via Nairobi aan gekomen in Israël. Mevrouw Bloch, die in Oeganda in een ziekenhuis was opgenomen nadat drie jaar geleden een ge kaapt vliegtuig was omgeleid naar Entebbe, werd vermoord toen een Israëlisch commando de in gijzeling gehouden passagiers in een bliksemactie had bevrijd buiten Amin en de zijnen om. Het stoffelijk overschot was begra ven op een suikerplantage en Lijk van Dora Bloch begraven in Israël Amin heeft altijd volgehouden dat het lot van mevrouw Bloch hem niet bekend was. De 73 jaar geworden mevrouw Boch is vandaag begraven in te genwoordigheid van Israëlische regeringsvertegenwoordigers. Poe mee aan de Europese verkiezingen op donderdag'i"nl Kom op voor Eui^ppa. Van onze speciale verslaggevers Hein ten Kortenaar en Anton Koene) CZESTOCHOWA. POLEN. - Paus Johannes Paulus II is sinds zijn glorierijke intocht vorige week zaterdag in Warschau op een bij na beangstigende wijze bezig het ijzeren gordijn te doorbreken. Het is beangstigend, omdat de Poolse paus ver buiten het regie boekje van de Poolse regering gaat en daardoor kan na zijn ver trek aanstaande zondag de weer slag van zijn bevrijdingsactie voor de onderdrukten in Oost- Europa het Poolse volk harder treffen dan hij heeft berekend. Ook is het angstig om te zien hoe een kerkelijke leider als paus Jo hannes Paulus II massabijeen komsten van miljoenen mensen tot stand weet te brengen en de deelnemers aan deze bijeenkom sten in kerk en open lucht in ex tase brengt. Dat begon al in War schau. met zijn triomfantelijke intocht vanaf het militaire vlieg veld. De wegen waarlangs hij naar de Poolse hoofdstad reed in zijn, zoals de Polen het noemen, pauselijke tank waren geplaveid met bloemen van alle soorten en kleuren Twee uur na de ontvangst door de Poolse.president Jablonski werd duidelijk wie het tot en met aan- tstaande zondag in Polen voor het zeggen heeft. Binnen vieren twintig uur bracht de paus in Warschau alleen al honderddui zenden mensen op de been. een verschijnsel dat in de moderne geschiedenis van Polen onge kend is. Üp de tweede dag van zijn bezoek, eerste pinksterdag, vloog de paus in een witte heli kopter van de Poolse lucht vaartmaatschappij LOT naar Gniezno. duizend jaar geleden hoofdstad van Polen en centrum van het katholicisme, dat in Po len nog wordt beschouwd als symbool van het christendom. Op een tankoefenterrein net buiten Gniezno wachtten op eerste pinksterdag naar schatting an derhalf tot twee miljoen mensen in klederdracht met vlaggetjes en geschenken urenlang in een na genoeg ondraaglijke hitte op hun geestelijk leider. Op het voor plein van de kathedraal van Gniezno hield de paus een uren lange toespraak. Hij was-Azieh duidelijk bewust dat deze toe spraak. evenals die van de dag er voor. direct via de Poolse televi sie werd uitgezonden. Dat bete kent, dat hij net als bij zijn inwij ding in Rome de televisie als me dium gebruikte om zijn opvattin- reldvrede bekend te maken. De tekst van zijn preek was bij de Poolse autoriteiten bekend, maar week er plotseling van af en ging in op de uiterst moeilijke om standigheden waarin deTsjecho- slowaken leven. Deze zijsprong van de paus heeft de Poolse regering danig in verle genheid gebracht, zoals trouwens het hele met moeite tot stand ge- bez de Poolse paus. Na een ontroerende afsluiting van zijn bezoek aan Gniezno waarbij niet alleen de paus zelf, maar ook kardinaal Stefan Wyszynsky liederen zong. ging de paus gisteren op tweede pinksterdag weer per helikopter verder zuidwaarts naar Czesto- chowa, het voor de roomskatho- Jieke Polen belangrijke Maria- bedevaartsoort In deze industriestad van rond 200.000 inwoners beleefde de paus een ongekende triomf. Pre cies als in Gniezno was geen flat gebouw of gezinswoning te vin den dat niet van onder tot boven onder vlaggen, elektrische ver lichte beelden van de paus. Maria of de Poolse patroonheilige Sta nislaus schuil ging Voor de abdij van Jasna Gora (in het Pools: berg van het licht) bracht Johannes Paulus II weer naar bescheiden schatting min stens een half miljoen pelgrims in vervoering. Door alleen al te wij zen op de verering van de zwarte madonna, waarvan het orginele beeld is opgeborgen in de abdij van Jasna Gora. riep hy de ka tholieken op in geval van conflic ten tussen de belangen van kerk en staat onherroepelijk voor de kerk te kiezen. Omdat de hele dissidentenbewe ging in Polen geënt is op katho lieke intellectuele kringen, liet de paus er geen twijfel over bestaan dat hij hun zaak tot het bittere eind zal blijven steunen. Toen paus Johannes Paulus II nog bis schop van Krakau was. raakte hy talloze keren in conflict met de communistische partijleiders vanwege zijn steun aan de Poolse dissidenten. Verscheidene van zijn goede vrienden uit dissiden tenkringen kregen van de Poolse autoriteiten geen toestemming de inauguratie van de paus in Rome bij te wonen. De overweldigende belangstelling voor het pauselijk bezoek illu streert in al zyn onverzettelijke kalmte de grootse demonstratie van een volk dat zichzelf wil blij ven en nu een gelegenheid vindt te protesteren Niet zozeer tegen het socialisme, dat na 35 jaar vrij algemeen wordt geaccepteerd. opgelegd staats-atheïsme. dat in gaat tegen de diepste tradieties vap het land rhet Victoriaplein in Warschau.op weg

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 9