Leidseinformatie
over Peking-opera
Trijfel
Dorien van
der Klei:
DINSDAG 5 JUNI 1979
VARIA
Het hengelseizoen is weer ge
opend. Twee miljoen Neder
landers zitten op twee miljoen
stekkies met meer dan twee
miljoen hengels op X miljoen
vissen te jagen. Hoe zou u het
vinden als twee miljoen
zwaarbewapende, goed ge
pantserde politieagenten
maandenlang razzia's hiel
den op alle Nederlanders, zij
het met het dringende verzoek
van de hengelredacteur om de
mensen niet met de gummik
nuppel op het hoofd, maar
slechts op armen en benen te
timmeren, en met de welge
meende raad de kinderen on
der de vijf jaar weer in hun
huizen terug te duwen?
Au!
Dat zou u heel vervelend en zelfs
lastig vinden, zegt u, maar de
vergelijking is onzindelijk
Een dier is geen mens, en een
vis is geen dier. Officieel wel
natuurlijk, maar niet in de
praktijk: de vis voelt geen
pijn, zoals de poes, de hond en
de eend, ik heb een vis nog
nooit au horen roepen. Dat
laatste zei de voorzitter van
een grote hengelaarsclub tij
dens een radio-uitzending op
1 juni en het leek me niet zijn
sterkste argument, want ik
heb een paard ook nooit au
horen roepen. Ik heb vissen
wel vaak zien tegenspartelen
als zij aan de haak geslagen
waren, en ik heb toen nooit de
indruk gekregen dat zij hoera
riepen, of applaudisseerden
op hun manier. Hoe zou een
vis pijn kunnen voelen (zegt
de hengelaar dan weer), als
hij ondanks een weerhaak in
zijn bek soms urenlang, met
alle kracht die in hem is, ver
zet pleegt en tegenstribbelt,
voordat hij zich, uitgeput, op
de kant laat trekken? Tja, dat
weet ik ook niet, maar mis
schien is hij wel heel moedig
veel moediger dan de gemid
delde mens, en misschien
hecht hij ontzettend aan het
leven, en aan zijn vrijheid,
veel meer dan de gemiddelde
hengelaar...
Weekhartig
Het feit dat de vis die aan de
Door
\ico
Scheepmaker
m
haak geslagen is het niet uit
schreeuwt van de pijn, is na
tuurlijk een mooi alibi voor
die twee miljoen hengelaars,
en bevordert de opbloei van
deze rustieke sport ten zeerste
De mens is immers weekhar
tig. Ik zie die twee miljoen
rustzoekers niet met dezelfde
gemoedsrust overstappen op
het hengelen naar eendenNa
tuurlijk, er zijn duizenden ja
gers in ons land, maar het op
afstand neerpaffen van een
eend is een sinecure vergele
ken met de minutenlange
worsteling met een klapwie
kende en kwakende eend die
met een stukje brood aan de
haak is geslagen.
Hengel
Heb ik recht van spreken? Heb
ik ooit zelf gehengeld? Jaze
ker, op Wieringen, toen ik een
jaar of dertien was. Ik had een
zo lange hengel dat ik, om met
Godfried Bomans te spreken,
net zo goed met een kort hen
geltje aan de overkant had
kunnen gaan zitten, en ik vis
te met brood. Aldert, mijn iets
oudere vriend, viste met
wurmen, maar hij was van de
boerenstand, dan liggen die
dingen veel duidelijker. Toen
ik na vijf minuten ophaalde
om te kijken of er al een snoek
baars aan hing, zag ik met
voldoening dat het balletje
brood van het haakje was af
geweekt. Pijlsnel legde ik
weer in, voordat Aldert hetj
merkte, en zo heb ik enkele
uren in grote gemoedsrust
Jachtinstinct
De volgende dag heb ik mijn
hengel met Dirk Lont geruild
voor het boek „Griekse Goden
en Heldensagen"dus veel
praktijkervaring in het hen
gelen heb ik inderdaad niet.
Maar ik ken de mensen, en
hun schijnargumenten. En ik
heb volmacht om te spreken
namens een van de hoogste
autoriteiten op het gebied van
het vissen, namelijk de vis
zelf. In dit geval de goudvis in
het aquarium van de peuter
speelzaal, die van de winter,
toen het zo vroor, zich op
maandagmorgen nog net
bleek te kunnen wenden en ke
ren in een vuistgrote holte die
in het rechthoekige blok ijs
van zijn aquarium was uitge
spaard: de verwarming bleek
in het weekeinde te zijn uitge
vallen. Ondanks zijn benarde
positie in een aquarium was
hem er blijkbaar veel aan ge
legen geweest te blijven leven
- en hij leeft nog steeds! -en op
zijn gezag kan ik hier verkla
ren dat dit voor alle vissen
geldt. Dus even los van de
vraag of ze al dan niet pijn
lijden, is het belangrijker de
vraag te stellen of het tolera
bel is je recreatie in de natuur
te verlevendigen met het loe
ren en jagen op vissen. Men
spreekt van ontspanning,
maar het is natuurlijk span
ning. Ik ken het gevoel, denk
ik. Ik was nog steeds dertien
jaar. We plukten aardbeien.
Aan de rand van het veldje
liepen kippen. Ik gooide een
kluitje aarde naar een kip,
die stoof weg, ik gooide het
volgende kluitje, ze stoof weer
weg, en een vreemde, onbe
kende opwinding begon zich
van mij meester te maken.
Jachtinstinct! Mikjcen en ver
schrikken! Ik gooide nog een
kluitje, en nog een, en toen
kwam er een gevoel van géne
voor in de plaats. De kip gooi
de niets terug. Dit is geen kos
jere opwinding, dacht ik, en
ik heb nooit meer op vis, kip of
eend gejaagd. Ik eet ze nu al
leen nog maar
LEIDEN - Voor het eerst na
vijftien jaar komt de Chi
nese Peking Opera weer
naar Nederland. Deze keer
met in totaal 14 voorstel
lingen, verdeeld over Den
Haag, Rotterdam en Am
sterdam. Van twee voor
stellingen staat de be
stemming nog niet vast.
Zo luidden de mededelingen zater
dag tijdens een informatie-mid
dag in het Museum van Volken
kunde. De conservator, drs. T. T
Gan, alsmede de heer Han, do
cent aan het Sinologisch Insti
tuut, en mej. H. H. The, studente
aldaar, belichtten respectievelijk
de historische en sociale achter
gronden, muzikale aspecten en
de presentatie van de uit 84 me
dewerkers bestaande Chinese
Peking Opera.
Het is in westerse zin geen echte
opera. Het is een samenvoeging
van toneel, muziek, dans, acroba
tiek en clownerie, stoelend op
een eeuwenoude overleverings
cultuur. In elk huisgezin kent
men' de volksverhalen, van ge
slacht tot geslacht weer opnieuw
verteld. Dat is het gevolg van het
moeilijk te leren schrijven van de
Chinese taal. Behalve de vertel
kunst is er ook de beeldverhalen,
die met elkaar vooreen groot deel
de inhoud vormen van de opera.
Deze is in China zeer geliefd en
men gaat er graag van jong tot
oud naar kijken en luisteren.
Merkwaardig genoeg staat echter
de acteur of actrice maatschap
pelijk bezien niet hoog aange
schreven. Zij zijn eigenlijk "out
casts".
Slapstick
De verhalen hebben betrekking op
de gebruikelijke onderwerpen
als liefde, schurkerij, "slap
sticks" en militaire aangelegen
heden. De acteurs hebben hierin
een dominante rol. Sinds 1950
spelen ook acrices mee. Vroeger
was het hun niet toegestaan sa
men met mannen op te treden, en
daarom hadden ze in sommige
delen van China een eigen opera,
waarin geen mannen meespeel
den. Men kende er dus voor die
tijd nog de travestie-rollen. Sinds
de emancipatie, die zich in China
bijna geruisloos heeft voltrok
ken, is het optreden sinds de
vrouwelijke generaals (in 1950) in
de opera dus gemengd.
Men kent de onderbrekingen met
acrobatiek en De clown had
vroeger een satirische rol. Dit is
nu veranderd in "slapstick". Hij
onderscheidt zich van de anderen
in woord en beweging. Hij mag
gebruik maken van het Pekings
dialect, dat andere verboden is,
en hij heeft een slordige wijze van
lopen.
Kostuums, kleuren en beschilde
ringen van het gezicht spelen in
de presentatie een grote rol. Door
het ontbreken van rekwisieten,
moeten veel situaties in mime
worden uitgebeeld. Daartoe is in
.veel gevallen de kleding aange
past. Met name is de ("wa-
ter")mouw hier belangrijk, als
mede de voetsland en de houding
van lichaam en hoofd.
Onderscheid
Verder is er de onderverdeling van
mannen- en vrouwenrollen. On
derscheid natuurlijk in stemge
bruik. houding en beweging tus
sen oude en jonge mannen. De
jongeman heeft men een hoge
kinderstem meegegeven. De ou
deren onderscheiden zich door
een waardige, langzame wijze
van voortbewegen, maar ook in
kleur van het kostuum. De vrou
wen krijgen nog meer aandacht
Zij zijn te onderscheiden in de
deugdzamen, de koketten, de
militaire vrouwen en de oude
vrouwen. In de uitbeelding is
vooral de hoogte van de stem van
betekenis. Zo heeft de kokette
LEIDEN - Het is mateloos irritant
te moeten constateren, dat steeds
meer acteurs, actrices, cabare
tiers, zangers, zangeressen en to
neelgroepen er toe overgaan hun
nog niet tot volle wasdom geko
men programma in de provincie
uit te testen. Opdat zij na een tien
tal voorstellingen alle oneffenhe
den eruit hebben gehaald en een
redelijke première in Amsterdam
kunnen brengen. Op dit soort
voorstellingen zit Leiden abso
luut niet te wachten. Eerst een
gebrekkige proefvoorstelling in
Leiden en de volgende middag
met veel flair op het terras van
'American' achter een campari-
orange.
Frequent ligt de uitkoopsom van
'try-outs' niet veel lager dan de
pry s van een gewone voorstelling
en wordt van het publiek dus een
(relatief) vrij hoge toegangsprijs
verlangd. Bij de proefvoorstel
ling van Dorine van der Klei. za
terdagavond in het LAK-theater,
bleek elke uitgegeven4cent er één
teveel. Een zangeres, die meer
dan vier maal haar tekst kwijt is
en dan wat staat te lachen hoort
niet in het Leidse LAK-theater
thuis. Leiden is op theaterniveau
te veel gewend om deze artistieke
hink-stap-sprong te slikken.
Voorts meende Dorine van der Klei
er goed aan te doen een iekere
'juffrouw Van Dijk" uit Amstel
veen als buikdanseres te moeten
engageren. 'Dat kan in Leiden
geen kwaad', moet Van der Klei
met onthullende naïviteit ge
dacht hebben. Dat kan het zeker
wel. De bewegingen, die mijn
poes in het voorjaar (kenmer
kend voor dit jaargetijde) maakt
zijn charmanter. Juffrouw Van
Dijk leek zaterdagavond op een
kip, die protesteert tegen de col
lectieve consumptie, waarvan zij
het slachtoffer dreigt te worden.
Voorts liet Van der Klei ons tijdens
het optreden plotseling alleen,
omdat zij in de kleedkamer een
waaier had Jaten liggen. Daar za
ten we dan naar elkaar te kijken.
Ook werd de onderlinge volgorde
van de liedjes veranderd en werd
bovendien een gedeelte van het
gedeelte voor de pauze na de pau
ze gebracht. In deze algehele con
sternatie hoorde men de inciden
teel snerpende stem van Dorine
van der Klei. die dit alles van een
vocaal alibi voorzag. Gelukkig
had de haar begeleidende fluitis-
te/saxofoniste Esther Strumph-
ler wel veel niveau.
BERT KOEKEBAKKER
V*C WORPgM PANJ
gu PRAIsKJB&.CHeMtSOW
rzoep! HgUé, HÉ< RfiJZftJ-
vrouw een hoge stem, en zij
spreekt of zingt (het onderscheid
is niet altyd gemakkelijke te
trekken) met lange uithalen. Over
het algemeen gebruiken zy veel
vibrato. De militaire vrouw krijgt
door de haar begeleidende mu
ziek een agressief karakter. De
oude vrouw heeft een lagere
stem, en in haar kleding onder
scheidt zij zich door matte tinten
(olijfgroen).
De secundaire mannenrollen i
den vaak uitgebeeld met bulde
rende stemmen. Hun beschilder
de gezichten wekken vaak asso
ciaties met geweld, of met be
paalde karaktereigenschappen.
Men probeerde hiermee de vij
and schrik in te boezemen. Kleu
ren spelen hierbij een belangrijke
rol. Zo horen witte gezichten bij
verraders; zwart is de kleur van
de oprechtheid; Roze behoort bij
slap en oud. blauw bij de woeste
lingen, groen bij trotse
en bij goden en geesten. Rood
drukt goedheid uit.
Beschildering
Ook de wijze van beschildering van
het gezicht in symmetrische en
asvmetrische vormen en het ge
bruik van kleurcombinaties,
heeft betekenis voor de karakte
ruitbeelding. De acrobaten heb
ben vaak een militante rol. Zij
spreken en zingen niet.
In de muziek zal men ongetwijfeld
de eeuwenoude pentatoniek her
kennen, een vijf-tonen systeem,
dat in het westen als "oosters"
overkomt. Maar het is niet de zui
vere pentatoniek van vroeger.
Men kent er niet de (westerse)
metriek, de indeling in maatsoor
ten. De oosterse muziek is rit
misch. Men maakt gebruik van
primitieve blaas- en strijkin
strumenten en vooral van veel
gevarieerde slagwerkinstrumen
ten, zoals bekkens, trommels en
gongs. Zy zyn belangrijk voor de
sfeer- en karakteraanduiding.
BEP RIJNDERS
Leidse bioscopen
CAMERA: "Jesus Christ Superstar", da.
7.00 en 9.15, al.
Kindermatinee: "De gelaarsde kat als
krachtpatser", za., ma. en woe. 2.30 uur,
zo. 2.00 uur.
Nachtvoorstelling: "The Nightporter"
vr., za. 11.30 uur, 16 jr.
LUXOR: "Pas op of we slaan erop", da.
2.30,7.00 en 9.15 uur, zo. en ma. 2.15,4.30,
7.00 en 9.15 uur, 12 jr.
LIDO 1: "The Passage", da. 2.30, 7.00 en
9.15 uur, zo. en ma. ook 4.45 uur, 16 jr.
LIDO 2: "The Deerhunter", da. 2.30 en
8.00 uur. 16 jr.
LIDO3: "AnimalHouse",do., vr. di. 2.30,
7.00 en 9.15 uur, overige dagen alléén
7.00 en 9.15 uur, al.
Kindermatinee: "Tom en Jerry", za., zo.,
ma. en woe. 2.30, ma. en woe. ook 4.45
STUDIO: "Nosferatu", do., vr. en di.
2.30, 7. 00 en 9.15 uur, overige dagen al
léén 7.00 en 9.15 uur, 12 jr.
Kindermatinee:"Lady and the tramp'
za.,zo., ma. en woe. 2.30 uur, zo. en ma.
ook 4.45 uur.
TRIANON: "Twee vrouwen", da. 7.00 en
9.15 uur. da. 7.00 en 9.15 uur. 16 jr.
Middagvoorstelling: "Juliana in 70 be
wogen jaren", da. 2.30 uur, zo. en ma. 2.15
uur, al.
REX: "Pervers op z'n Frans", da. 2.30,
7.00 en 9.15 uur, zo. en ma. 2.15.4,30,7.00
en 9.15 uur. 16 jr.
Nacht voorstelling: "Meisjes die van toe
ten noch blazen weten", vr. en za. 11.30
uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
EURO 1: "Twee vrouwen", da 1.30,6.30
en 9.00 uur, zo. en ma. ook 4.00 uur, za.
ook 12.15 uur, 16 jr.
EURO 2: "The Deerhunter", da. 8.00uur,
16 jr.
Kindermatinee: "Bambi", da. 1.45 uur,
zo. en ma. ook 4.15 uur.
Nachtvoorstelling: "Death in Venice",
za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 3: "Foul Play", da. 1.45. 6.45 en
9.15 uur, zo. en ma. ook 4.15 uur, al.
Nacht voorstelling: "The man from
Hongkong", za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 4: "Kentucky fried movie", da.
2.00, 7.00 en 9.30 uur. zo. en ma. ook 4.30
uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Josefine Mutzen-
bachcr, het heetste hoertje aller tijden",
za. 12.15 uur, 16 jr
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY: "Force ten from Navaro-
ne". do. en woe. 8.00 uur. vr. 7.00, za. 4.00
1 7.00. zo. 4 00. ma. 8.45 uur, 12 jr.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhui$ en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Eüsabeth-ziekenhuis)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan
2 bezoekers per patiënt).
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
Volwassenen, dagelijks van 14.00-14.45
uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15 00-16.00
uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow
laatste kwartier van middag- en avond-
Klnderafdcling: dag.
C.C.H. (hartbewaking), dag.
14.15-14.45 en 19.00-19.30 uur
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag fm vrijdag
Bezoek aan ernstige patiënten wanneer
ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan do hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkltniek
Dagelijks: -
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag.
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamaf
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou
ders 18.-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000.
).15 i
Kindermatinee: Bambi"
<®udcYlieuiixs.
5 juni 1979
Honderd jaar geleden stond i
de krant:
-Uit Parijs wordt gemeld, dat
de Prins van Oranje tien dagen
geleden op een bal is geweest bij
mevrouw De Courval en. uit de
warme zaal in de kleedkamer
komende om te vertrekken, kou
de heeft gevat Aanvankelijk
liet de ongesteldheid zich niet
ernstig aanzien, maar de ge
neesheer Aima Martin achtte
het noodzakelijk een tweeden
geneesheer te raadplegen,
waartoe gekozen werd professor
Peter, hoogleeraar in de patho
logie aan de medische faculteit
te Parijs. Prinses Mathilde,
volle nicht van wijlen koningin
Sophia en die op de hartelijkste
wijze den zieke omringt met alle
mogelijke zorgen, drong er op
aan dat ook het advies zou wor
den ingewonnen ran haren dok
ter den heer Dieulafoy, genees
heer aan het ziekenhuis Menil-
montant. Deze drie geleerden
zijn nu dagelijks in consult bij
den Prins. De heer Martin komt
meermalen daags en, om bui
tendien zeker te zijn dat aan
den zieke geen zorg ontbreken
zal.heeft men den heer Cailleret
assistent van dr. Martin in het
ziekenhuis Saint-Lazare, aan
den Prins voor voortdurende
oppassing toegevoegd. ZKH.,
die appartementen bewoont op
de eerst verdieping 19, rue Au-
ber, bij de groote opera, wordt
overladen met blijken ran deel
neming van de zijde zijner tal
rijke vrienden te Parijs. Nie
mand wordt echter bij den zieke
toegelaten.
Vijftig jaar geleden:
- De vliegende k rantenmagnaat
Van Lear Black is thans op weg
van Ixmden naar Tokio via
Bntsch-lndie. Siam en China.
Hij wil mettertijd over Siberie
en Rusland terug keer en. Ook op
deze tocht zijn Gegsendorffer en
Scholte zijn vliegers. Zij zijn
reeds te Aleppo gearriveerd.
- Een constabel van de Stoom
boot Maatschappij Nederland
(Amsterdam), die op de terrei
nen der maatschappij surveil
leerde, bemerkte dat vier Chi-
neesche stokers zich op omzich
tige wijze van boord van een der
schepen verwijderden. Hij
volgde hen en zag dat zij zich
naar het Chi neezen loge ment
begaven. Het viertal werd on
derweg aangehouden en bij
fouilleering werd 22 K.G. ruwe
opium aangetrqffen. De vier
zijn intussen naar het huis van
bewaring overgebracht.
