xsssaz
Besluit over scheepsbouw
nog niet
genomen
"Belast extra winsten
van oliemaatschappijen'
Rectificatie kankergeneesmiddel
Heen-en-weer
bootjes
verdwijnen
geruisloos
Kantoorhouder 60)
ontwapent overvaller
ZATERDAG 26 MEI 1979
Kamerlid Van Houwelingen (CDA):
GRONINGEN (GPD)- De regering
dient met een voorstel te komen
om belasting te heffen op de extra
winsten die oliemaatschappijen
maken als gevolg van de, om poli
tieke redenen, steeds sneller stij
gende olieprijzen. Dat vindt het
CDA-Tweede-Kamerlid Jan van
Houwelingen, tevens voorzitter
van de vaste kamercommissie
kernenergie.
„Energie is zó essentieel voor onze
maatschappij, dat de vraag ge
rechtvaardigd is of de bestaande
verhoudingen tussen particuliere
oliemaatschappijen en de èver-
heid op de huidige wijze gehand
haafd kunnen blijven", meent
Van Houwelingen. Hij pleit niet
voor nationalisatie, maar wel
voor „voldoende regels, bij voor
keur op basis van internationale
afspraken, om het maatschappe
lijk belang van de energievoor
ziening te kunnen waarborgen".
Dat scheppen van waarborgen
ten behoeve van de energievoor
ziening zou, volgens het CDA-
kamerlid, ook van invloed moe
ten zijn op het vaststellen van
energieprijzen.
„En indien, om politieke redenen,
bijvoorbeeld de olieprijzen tóch
steeds sneller stijgen, dan is het
gerechtvaardigd om serieus na te
gaan of de winsten van oliemaat
schappijen die daarvan het ge
volg zijn, niet ten algemene nutte
moeten worden aangewend",
zegt hij. Van Houwelingen vindt,
zoals gezegd, dat het kabinet best
met een afzonderlijk belasting
voorstel in die geest mag ko
men.
Hij pleit verder voor het krachtig
voortzetten van onderzoeken
naar alternatieve energiebron
nen, zoals kolen, en voor het met
spoed nemen van concrete wet
telijke maatregelen om energie
besparing af te dwingen, omdat
het hier volgens hem om een
structureel probleem gaat en
maatregelen op vrijwillige basis
ontoereikend blijken. Van Hou
welingen zegt ten slotte nog dat
het zeer onwaarschijnlijk is dat
de Kamer tot een beslissing komt
die proefboringen in Groningse
en Drentse zoutformaties en op
slag van radioactief afval in dat
zout zal toestaan: „Mijns inziens
is dat ondenkbaar".
Van Houwelingen
DEN HAAG (GPD) - Aan de hand van de nu beschikbare
rapportage heeft het kabinet een eerste verkennende be
spreking gewijd aan de problemen in de scheepsbouw,
waarmee op dit moment vooral het Rijn-Schelde-Verol-
me-concern worstelt. Alle opties liggen nog op tafel en het
kabinet houdt zich op dit moment bezig met de vraag of
wellicht een aanvullende rapportage nodig is.
Tijdens zijn persconferentie na af
loop van de ministerraad ver
klaarde premier Van Agt niet te
kunnen zeggen wanneer de defi
nitieve beslissing over steunver
lening aan RS V dan wèl genomen
zal worden. De ministerraad
PvdA vraagt
onderzoek
naar KLM-
verklaringen
DEN HAAG (ANP) - De Partij van
de Arbeid zal staatssecretaris
Smit-Kroes van verkeer en wa
terstaat vragen een onderzoek in
te stellen naar het afgeven van
verklaringen door de KLM aan
verzenders die per KLM-vlieg-
tuig goederen versturen naar
Arabische landen. Dit heeft het
Kamerlid voor de PvdA, Harry
van den Bergh, tevens voorzitter
van de Kamercommissie die de
Israël-boycot onderzoekt, giste
ren desgevraagd meegedeeld. In
de verklaringen die de KLM af
geeft staat, dat de desbetreffende
vliegtuigen niet via Israël naar
het Arabische land van bestem
ming zijn gevlogen.
Van den Bergh noemt het ver
strekken van deze verklaringen
een vorm van dienstverlening,
die gebeurt vanuit de druk op het
Nederlandse bedrijfsleven om
aan de boycot mee te werken. "Al
moet ik er eerlijkheidshalve bij
zeggen", aldus Van den Bergh,
"dat de KLM zelf met beide par
tijen betrekkingen onderhoudt
en dus wat dat betreft nooit voor
wat voor druk dan ook door de
knieën is gegaan. Maar het is een
overheidsbedrijf en daarvoor
heeft de regering haar eigen ver
antwoordelijkheid". Naar zijn
zeggen was de Kamercommissie
tot nu toe niet op de hoogte van
de verklaringen aan verzenders
van goederen.
Volgens de KLM worden dergelij
ke verklaringen al sinds de jaren
zestig afgegeven. "Iedereen die
ons om inlichtingen vraagt over
vliegroutes kan die krijgen", al
dus een woordvoerder. De KLM
wijst erop dat, hoewel de verzen
ders een dergelijke verklaring
nodig hebben, het in elk geval
onmogelijk is om via Israël naar
een Arabisch land te vliegen,
omdat Israël en de Arabische
landen geen commercieel lucht
verkeer tussen hun gebieden toe
staan.
KRAGGENBURG (ANP) - Bij een
felle uitslaande brand in de
schuur van een fruitteeltbedrijf
in Kraggenburg (Noordoostpol
der) zijn gistermiddag het 5-jarige
zoontje van de fruitteler, Bernard
Veldhuis en zijn 4-jarige buur
jongetje Wim Goes om het leven
gekomen.
Beide kinderen speelden op de zol
der van de schuur toen de brand
uitbrak. Het vermoeden bestaat
dat de kinderen met vuur speel
den. De schuur brandde volledig
uit.
heeft zichzelf een termijn gesteld,
maar daarover wilde de minister
president geen uitsluitsel ge
ven.
Het CDA-Tweede-Kamerlid Jan
van Houwelingen zei desge
vraagd er begrip voor te hebben
dat de ministerraad nog geen be
slissing had genomen, „hoe te
leurstellend dat ook is voor de
werknemers van RSV". „Dat alle
opties nog open zijn, is op zichzelf
positief. Bij sluiting van de
VDSM-nieuwbouw had het ka
binet vast heus al een beslissing
genomen. Nu moet een beslissing
worden genomen voor jaren,
want deze problematiek moet na
tuurlijk niet ieder jaar een nieuw
discussiepunt opleveren, en dat
kan wel eens meer tijd vergen
dan verwacht", aldus Van Hou
welingen, die ervan uitgaat dat de
beslissing binnen korte tijd zal
vallen.
Voor bestuuder David Rijkse van
de Industriebond FNV is het uit
blijven van een beslissing geen
verrassing. Voor hem is het alleen
de vraag of dat komt door de in
terne strubbelingen tussen CDA
en WD dan wel doordat het ka
binet werkelijk nog geen zicht
heeft op de zaak. In het eerste ge
val zou er volgens hem sprake
zijn van een weinig doortastend
beleid en in het laatste geval van
verregaande onverantwoorde-
lijkhe id. „In wezen betekent ie
der uitsel voor RSV een positie
van nog grotere onmacht op de
markt; een verslechtering van het
zware weer".
Het kabinet heeft waarschijnlijk
helemaal geen beslissing kunnen
nemen, omdat de sectorstruc
tuurnota nog niet aan de minis
terraad is aangeboden. Die zou
vorige week al wel besproken zijn
in de Raad voor Economische
Aangelegenheden (REA). De
REA, een soort adviescollege van
de ministerraad, heeft die echter
weer teruggestuurd naar de Cen
trale Economische Commissie
(CEC), een interdepartemental
groep van topambtenaren die de
nota moet opstellen. Zonder die
sectorstructuurnota, waarin ook
moet worden aangegeven voor
hoeveel steun onder meer Fok
ker, VMF en Volvo in aanmer
king komen, kan het kabinet
nauwelijks uit de voeten.
DEN HAAG - Premier Van Agt rechts) heeft gisteravond gedineerd met zijn Belgische collega Martens die een
kennismakingsbezoek aan Nederland bracht. Martens is sinds kort leider van de Belgische regering.
ADVERTENTIE
'Examens beter
nakijken'
GRONINGEN - De hoofdin
specteur voor het algemeen
voortgezet onderwijs in Ne
derland heeft alle inspecteurs
opgedragen de directies van
scholen aan te sporen tot ver
hoogde waakzaamheid bij
correctie van examens. Aan
leiding zijn geruchten dat
sommige leraren zich bij de
correctie van de centraal
schriftelijke eindexamens
niet houden aan de bindende
norm en soepeler rekenen.
In een brief die inspecteur drs.
W. E. de Jong uit Drachten
heeft gestuurd, staat dat dit
met name het geval zou zijn
bij het vak aardrijkskunde.
Volgens de brief gaat het niet
alleen om individuele leraren
die zich niet aan de norm
houden. Ook in groepsver
band zouden leraren de norm
ontduiken.
NIJMEGEN (GPD) - Een 60-jange
kantoorhouder in Nijmegen
heeft gistermiddag, samen met
zijn vrouw, een overvaller ont
wapend. De onbekend gebleven
man is, zonder buit, aan de haal
gegaan. Normaal is het kantoor
goed afgesloten, maar omdat de
echtgenote het kantoor een goe
de beurt gaf, stond een deur
open.
Plotseling stonden de 60-jarige
man en zijn vrouw oog in oog met
een man die was voorzien van een
licht kaliber geweer. Kort afge
meten zei hij: „Dit is een over
val", waarna hij beduidde dat zijn
buit moest bestaan uit vakantie
bonnen, bestemd voor de bouw
sector.
Het echtpaar bleek echter beslist
niet van zijn stuk te zijn gebracht:
de kantoorhouder maakte de
man met een snelle beweging het
vervaarlijk uitziende wapen af
handig. Tegelijk sloeg de vrouw
de overvaller in zijn gezicht. Daar
had de ongenode gast niet van te
rug. Als een haas ging hij op de
vlucht. De politie, die slechts
over een vaag signalement be
schikt, heeft de overvaller nog
niet kunnen achterhalen.
Voor de kantoorhouder is het geen
vraag in welke kring de dader ge
zocht moet worden. Hij herinnert
in dit. verband aan de vakantie-
bonnenzwendel, recentelijk be
dreven door super-koppelbaas
Toontje van E. uit Nijmegen. Van
de zeer talrijke vakantiebonnen
die in omloop zijn, is een flink
deel achterhaald, aldus de Nij-
megenaar, voor wie er slechts één
remedie bestaat een waterdichte
controle door de overheid.
Onaangename verrassingen, zoals
hem en zijn vrouw gisteren wer
den bereid, kunnen worden
voorkomen, als de gehele bon
nenzaak kan worden overgehe
veld naar de banken. Een betere
beveiliging zal dan zijn gegaran
deerd. Het probleem is, aldus de
kantoorhouder, dat zich slechts
weinigen met de verzilvering van
vakantiebonnen willen belas
ten.
'Maak overzicht
van spijbelen"
DEN HAAG (ANP) - De Tweede-
Kamerleden Worrell en Konings
van de PvdA-fractie verlangen
van de regering een landelijk
overzicht van de ontduiking van
de leerplichtwet.
Zij hebben staatssecretaris De
Jong van onderwijs hier schrifte
lijk om gevraagd na lezing van
het rapport van vijf Rotterdamse
leerplichtambtenaren waarin
onder meer geconstateerd wordt
dat de leeftijd waarop frequent en
langdurig wordt gespijbeld da
lende is. De Kamerleden menen
dat een goede controle op de uit
voering van de leerplichtwet ge
boden is, eventueel afzonderlijk
voor volledig en gedeeltelijk
leerplichtige jongeren.
Konsumenten Kontakt verliest kort geding
O O
DEN HAAG (GPD) - Konsumen
ten Kontakt moet zijn uitspraken
over het geneesmiddel Laetrile,
wat zij in het februarinummer
van Koopkracht heeft gedaan, in
het volgende nummer van Koop
kracht recht zetten. Dit is de uit
spraak die de president van de
Haagse rechtbank, mr. Blaauw,
gedaan heeft in het kort geding
dat de importeur van het middel
Laetrile tegen Koopkracht heeft
aangespannen.
De rechter kwam tot de overweging
dat zolang er nog onderzoek mo
gelijk is en de resultaten daarvan
onzeker zijn, het niet aangaat om
over laetrile te schrijven in een
sfeer en met kwalijke uitdruk
kingen zoals Koopkracht dat ge
daan heeft, hoezeer ook het pleit
in de controverse tussen aanhan
gers van het middel en weten
schappelijke onderzoekers lijkt
te zullen worden beslecht ten
gunste van de laatstgenoemden.
Overige overwegingen van de rech
ter waren dat laetrile een niet ge
registreerd geneesmiddel is, dat
de werking van laetrile niet be
kend is, dat bij een zeer gering
aantal patiënten objectief tumor-
verklaring is geconstateerd, dat
zich ernstige vergiftigingsver
schijnselen bij gebruik van het
middel hebben voorgedaan, dat
de medische wetenschap in Ne
derland geen verder onderzoek
van het middel overweegt, dat
door de officier van justitie te
Amsterdam een partij laetrile in
beslag genomen is en dat in de
Verenigde Staten onder invloed
van de publieke opinie wordt
overwogen een nader onderzoek
in te stellen.
Bij Konsumenten Kontakt is men
niet zeer gelukkig met deze uit
spraak,. waardoor het blad is ge
dwongen tot een rechtzetting. Dit
kan niet anders want het vonnis
is, zoals dat heet, bij voorraad (di
rect) uitvoerbaar. Inmiddels
heeft Konsumenten Kontakt het
besluit genomen tegen het von
nis in hoger beroep te gaan.
RIDDERKERK - „Ieder veer
dat verdwijnt betekent een
verarming van het landschap
en bovendien een gemis voor
de niet-autobezitter. Laten
we daarom op al onze tochten
gebruik maken van de veren
en ponten die zich drijvende
hebben kunnen houden, ook
al zouden wij er een eindje
voor om moeten."
Aldus een oproep aan de fiet
sers in het onlangs versche
nen boek „Fietsen in Neder
land" van Meta de Visser uit
het onder de veelkleurige
rook van Rotterdam gelegen
slaapstadje Ridderkerk. Zij
heeft er zelf in ieder geval al
les aan gedaan om elk pontje,
al is het ook niet meer dan een
groot uitgevallen roeiboot,
voor ons waterrijke deltage
bied te behouden.
Want in de 37 „milieuvriende
lijke" fietstochten die het
boek beschrijft, zijn zoveel
mogelijk ponten, veren en
andere heen-en-wee r-
bootjes opgenomen. Die
tochten gaan door Gronin
gen, Friesland, Drente, Over
ijssel, Gelderland en
Utrecht.
Dat is twee jaar en ruim 1200
kilometer fietsen geweest
voor de Ridderkerkse, die
inmiddels al weer is begon
nen deel 2 bij elkaar te ped
delen. Dat deel gaat over de
provincies die nog niet aan
bod zijn gekomen.
Meta houdt van pontjes. Daar
heeft ze eerder al eens een
boek over geschreven, dat
vlot werd verkocht. En dat
hebben we dan allemaal te
danken aan die ene keer in
1973, toen ze op het veer naar
Kinderdijk stond te wach
ten
Ze kon wachten tot ze evenveel
als haar fiets woog, want het
veer kwam niet. Het was op
geheven. Voor Meta niet al
leen een bittere teleurstelling,
maar ook aanleiding om inge
zonden brieven in de plaatse
lijke kranten te schrijven.
Van het ene veer kwam het an
dere pontje. Meta de Visser
ging actief onderzoeken wat
er met al die bootjes was ge
beurd, of stond te gebeuren.
Tot haar schrik bleek dat veel
heen-en-weer-bootjes ge
ruisloos van het wateropp-
vervlak waren verdwe
nen
Weer een stukje fijn-Nederland
dat dreigde te verdwijnen.
Meta greep haar potlood en
begon te schrijven aan „Ri
vieren, dijken, polders en
overzetveren", waarin 20
fietsroutes met veel veren
daarin opgenomen.
Er kwamen massa's reacties op
dit nostalgische werkje. Van
daar het ambitieuze plan om -
in twee delen - een boek te
schrijven over een langzaam
stervend Nederland
Het Nederland namelijk van de
kleine weggetjes, van de klei
ne fabriekjes, van de kleine
boertjes, het Holland van de
fiets en het veer. Dat stuk land
aan de monding van de Rijn
dus, waar Koning Welvaait
nog niet zijn grootschalige
plannen ten uitvoer heeft ge
bracht.
Een boek over mooi-Holland
dus? Meta vindt dat maar ten
dele waar. „Ik heb er niet in de
eerste plaats naar gestreefd
een toeristisch boek te ma
ken. Het is niet dat toeristen
er geen plezier van kunnen
beleven, maar het is in de eer
ste plaats een actieboek, een
milieuboek."
„Ik heb aandacht willen vragen
voor het kleinschalige, voor
die streken waar het verband
tussen wonen en werken nog
duidelijk ligt. Nog duidélijk,
want iedereen die die tochten
maakt, moet wel het idee krij
gen dat er het een en ander op
het spel staat."
Een actieboek dus. Met actie
groepen. Want een van de bij
zondere kantjes van „Fietsen
in Nederland" is, dat het het
werk van allerlei doorgaans
zeer plaatsgebonden actie
groeperingen aanschouwe
lijk maakt.
Dat gaat dan zo van: en deze
molen is dankzij actiegroep
zus-en-zo niet opgeofferd aan
de snelweg. Of: hier lag vroe
ger een stukje uniek bos. On
danks veel verzet van werk
groep die-en-die is het hout
weggekapt terwille van uit
breiding van een industrie
terrein.
Een karakteristiek citaat uit het
boek: „De weg naar Eemnes-
servaart eindigt bij een boer
derij op een terp. De enorme
boom voor de boerderij gaf
dit hooggelegen punt in de
vlakke polder een niet-ver-
wachte beslotenheid. Ik
voelde me er thuis alsof ik er
jaren had gewoond. En on
danks de regen die net begon
te vallen bleef ik een hele
poos op de sluismuur zitten.
Wat een geluk, dat de natuur-
en milieuorganisaties dit gave
landschap voor aantasting
hebben behoed door in be
roep te gaan tegen een ver
leende boorvergun-
ning.!"
Of: „We fietsen dus naar Mars-
sum en zien - alweer helaas -
dat ook in het boerenbedrijf
de consumptiemaatschappij
zich doet gelden. Op veel gro
te schuren zijn enorme witte
en grijze silo's te zien: veelal
bio-industrie! Gelukkig zien
we ook nog scharrelkippen en
loslopend vee en kleinschali
ge bedrijfjes (hoelang
nog?)"
Meta de Visser „Nou, ik doe dat
dus zo by het bepalen van een
route. Eerst kijk ik de milieu-
tijdschriften en m'n knipsels
door. Dan lees ik over actie
groepen ter plaatse en daar
neem ik dan kontakt mee
op."
„Verder kijk ik op een toens-
tenkaart van de ANWB naar
de kleine weggetjes, en naar
de pontjes natuurlijk. Aan de
hand daarvan en de plaatsen
waar actiegroepering en wer
ken of hebben gewerkt zet ik
dan een route uit."
„Die route fiets ik. Onderweg
maak ik aantekeningen en fo
to's. Ik probeer ook met men
sen van actiegroepen te pra
ten, en met bijvoorbeeld amb
tenaren en VVV's. Zo krijg je
dan een beeld van wat be
waard is gebleven en wat
dreigt te verdwijnen."
Als je het boek doorkijkt, kryg
je de indruk dat Meta de Vis
ser een echte milieufreak is,
zoals men dat noemt. Dat be
aamt ze. „Ik ben een jaar of
acht geleden met het milieu
begonnen. De kinderen be
gonnen wat groter te worden,
en je hebt dan wat meer tijd
om te lezen. Toen kwam ik
een advertentie tegen in de
Haagse Post met als kop:
Hebben onze kinderen nog
een toekomst?"
Het was een advertentie van de
groep Milieudefensie. „Daar
ben ik toen gelijk op afge
stapt. Je komt op bijeenkom
sten, en overal zie je dat ont
wakende milieubesef. Je
maakt elkaar enthou
siast."
Meta's engagement met Alles
Wat Nog Schoon En Mooi Is
blijkt wel, als we haar vragen
van welke actiegroepen ze nu
zelf lid is. Ze begint een op
somming, aarzelt halverwege
en zegt uiteindelijk: „Ik heb
het wel ergens opgeschreven.
Het zijn er geloof ik een stuk
of twintig."
„Fietsen in Nederland - deel 1
met 37 tochten door de pro
vincies Groningen, Friesland,
Drente, Overijssel, Gelder
land en Utrecht, telt 336 van
kringlooppapier gemaakt pa
gina's. Het boek kost 24.50,
maar leden van de Eerste Nej
derlandse Fietsers Bond
(ENFB) betalen een geredu
ceerde prijs. „Fietsen in Ne
derland" is uitgegeven door
Van Gennep in Amster
dam.
HENK DAM
