JON
Overleg op
til tussen
Peking
en Moskou
SPD en PvdA bespreken meningsverschillen
Het Europees Parlement
gelooft er niet meer in
Tony Benn: de
Labour-rebel
G0EDK00P«*GEZELLIG
MOSKOU
MELDT
SALT-2
Explosie in munitie
fabriek bij TelAviv
VRIJDAG 11 MEI 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
(Van onze correspondent)
DEN HAAG - De Partij van de Ar
beid en de Westduitse sociaal
democratische regeringspartij,
de SPD, hebben afgesproken in
de toekomst verder te praten over
hun meningsverschillen. Dat is
een van de resultaten van het ge
sprek, in Den Haag, tussen een
aantal Pvd A-prominenten en
SPD-voorzitter Willy Brandt.
Brandt, die naast zijn partijvoorzit
terschap de SPD ook aanvoert in
de Europese verkiezingen, en die
waarschijnlijk de belangrijkste
woordvoerder wordt van de so
cialistische fractie in het Europe
se Parlement, werd in Den Haag
geconfronteerd met een aantal
kritische opmerkingen van
PvdA-zijde. Vertolkers daarvan
waren de kersverse partijvoorzit
ter Max van den Berg, de nieuwe
internationaal secretaris Maarten
van Traa. Voorts waren Europees
lijsttrekker Vondeling en Joop
den Uyl bij het gesprek aanwezig.
Het onderhoud staat in het kader
van het agressieve debat dat zich
de laatste jaren heeft ontsponnen
tussen PvdA en SPD over de be
roepsverboden in de Bondsre
publiek. "De situatie waarin de
SPD openlijk zei, dat de PvdA
slechts uit chaotische figuren be
stond, en de PvdA hetzelfde over
de SPD dacht maar het niet har
dop zei, moeten we nooit meer te
rugkrijgen", aldus Van Traa. "Er
zijn verschillen, maar de relatie
met de SPD is voor ons te belang
rijk om die naar een nulpunt te
laten dalen". Overigens werden
de meeste plooien in die relatie al
gladgestreken tijdens een bij
eenkomst, eind vorig jaar, in het
Duitse Bad Munstereiffel.
Behalve over de beroepsverboden
maken de Nederlandse socialis
ten zich zorgen over de standpun
ten van de SPD met betrekking
tot kernenergie, milieupolitiek
en ontwikkelingshulp. De PvdA
heeft nogmaals een dringend be
roep op Brandt gedaan om
bondskanselier Schmidt te over
reden de 0,3 procent ontwikke
lingshulp naar 0,7 te brengen.
Ook werd gewezen op de onrust
over het aantal Westduitse kern
centrales langs de Nederlandse
grens. Op beide punten is de poli
tiek van Schmidt volkomen te
gengesteld aan het socialistische
verkiezingsmanifest voor de Eu
ropese verkiezingen, vindt de
PvdA.
'Ik zie geen reden, waarom het niet
mogelijk en nuttig zou zijn voor
partijen die eikaars buren zijn,
om te praten over hun opvattin
gen. Hoe aanzienlijk die ook ver
schillen", aldus Brandt. "De me
ning binnen de SPD over bij
voorbeeld kernenergie veran
dert. Ook ik was in het begin een
voorstander van een vreedzaam
gebruik van kernenergie. Het
laatste congres van de SPD werd
al een aanzienlijk genuanceerder
standpunt ingenomen, namelijk
dat voorrang moet worden gege
ven aan het gebruik van steen
kool als energiebron. Bovendien
is sindsdien besloten geen nieu
we kerncentrales meer te bou-
Ook over het lidmaatschap van de
NAVO verschillen PvdA en SPD
aanzienlijk van mening. Brandt:
"Ik weet dat de PvdA niet erg en
thousiast is over de NAVO en ik
zou blij zijn als ik kon zeggen dat
de NAVO niet meer nodig was.
Het is een kwestie van beoorde
ling. De NAVO is tenslotte geen
voetbalclub, en zelfs daarvan is
het erg moeilijk je lidmaatschap
op te zeggen".
De socialistische voorlieden lieten zich de lunch in Den Haag goed smaken. Vlnr. Pvd A-voorzitter Max van den
Berg, Willy Brandt, Joop den Uyl en de nieuwe buitenlandsecretaris van de PvdA, Maarten van Traa.
(Van onze correspondent)
LONDEN - Hoewel ex-premier
James Callaghan door de La-
bour-parlementarièrs opnieuw
als partijleider is gekozen, heeft
zich nu al een schermutseling af
gespeeld om het toekomstige be
heer van de partij. En de eerste
stoot is niet gegeven door een
partijgenoot die, nu er een Con
servatieve regering aan het be
wind is, tot het toekomstige La-
bour-schaduwkabinet wil door
dringen, maar door een notoire
dwarsligger die pertinent weigert
zitting te nemen in dit invloedrij
ke college.
Die persoon is Tony Benn, voor
heen lord Anthony Wedgwood
Benn (hij gaf zijn titel op), in het
kabinet-Callaghan minister voor
energie. Het probleem met Benn
was en is dat hij tot de ultra-linkse
vleugel van Labour behoort, er
marxistische ideeën op na houdt
en door de rechtervleugel wordt
beschouwd als een weinig tact
volle Zwarte Piet, die op Sin
terklaasavond het plezier van de
kinderen vergalt.
Hoewel Benn het zelf ontkent, be
staat er weinig twijfel aan dat hij
het leiderschap van de Labour-
partij ambieert - maar minder om
persoonlijke dan om ideologi
sche redenen. James Callaghan,
die in de Labourregering steeds
een matigende factor is geweest,
heeft er geen geheim van ge
maakt dat hijzelf en zijn getrou
wen voor zijn troonopvolging de
voorkeur geven aan de joviale ex-
minister van financiën, Denis
Healy.
Tony Benn, die in de afgelopen ja
ren verscheidene linkse geluiden
heeft laten horen en in tegenstel
ling tot zijn kabinetscollega's
persconfrontaties niet uit de weg
ging, is voor Callaghan steeds een
onberekenbare factor geweest.
Te meer omdat hij allerminst een
domoor is en van iedere leidende
groep van Labour wel deel uit
moest maken om niet op te vallen
door zijn afwezigheid.
Nu heeft de voormalige lord Weg-
dwood Benn echter van tevoren
laten weten dat hij geen deel wil
uitmaken van het nog te vormen
„schaduw"- of „oppositie"-kabi-
net. Daarmee geeft Tony Benn
het recht op om in de „voorste
banken" van het parlement te zit
ten, maar hij wint daarmee het
privilege om als achterbank-zit-
ter ongebonden aan de richtlij
nen van de partijtop, zijn per
soonlijke meningen te uiten.
Wat Tony Benn het meest dwars zit
is dat er drie niveaus zijn in de
Labourpartij - het (schaduwka
binet, dat eigenlijk de lakens uit
deelt, het gekozen partijbestuur,
dat een formaliteit is en ten slotte
de partij zoals die vertegenwoor
digd is op het partijcongres door
afgevaardigden van de vakbon
den.
Benn vindt dat het partijcongres
het meer voor het zeggen moet
krijgen, dat de beslissingen door
dit congres genomen niet zonder
meer door het bestuur en het
(schaduwkabinet genegeerd
kunnen worden, zoals in het ver
leden. Hij is bovendien een fel te
genstander van de Britse deel
neming in de EG. Hij wil ook
meer dagbladen die pro-Labour
zijn om een evenwichtiger beeld
te geven van wat er in het Ver
enigd Koninkrijk leeft. Benn is
een fervent voorstander van na
tionalisatie van grote bedrijven,
en meer sociale voorzienin
gen.
Donkersteeg 11, Haarlemmerstraat 274, Kooilaan 45.
MOSKOU (AFP) - Radio-Moskou
heeft gistermiddag de eerste offi
ciële mededeling in de Sowjet-
Unie gedaan over de bekendma
king door de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken, Cy
rus Vance, over het tweede Salt-
akkoord.
Het officiële persbureau Tass
meldde uit Washington dat pre
sident Carter en minister van de
fensie Harold Brown hadden ge
zegd dat het nieuwe akkoord het
gevaar van een kernoorlog zou
verminderen en een positieve rol
zou spelen in de verhouding tus
sen de VS en de Sowjet-Unie.
In het bericht van Tass werd niet
gezinspeeld op de mededeling
van Vance over de top van Carter
en Brezjnjev.
Gewoonlijk betrouwbare kringen
in Moskou zeiden dat een geza
menlijke bekendmaking over
tijdstip en plaats van de top ver
moedelijk vanavond zou worden
uitgegeven.
De Chinese vice-premier Deng
Xiaoping heeft gisteren in ant
woord op vragen tegen journalis
ten gezegd dat China niet tegen
Salt is, maar dat het niet gelooft in
het stellen van blind vertrouwen
in Salt-2 of een andere overeen
komst met de Sowjet-Unie in het
geloof dat de overeenkomst het
uitbreidingsdrift van Moskou
zou tegenhouden.
correspondent)
LUXEMBURG Het Europese parlement is als een nachtkaars uitgegaan. Dit
idee drong zich op na de laatste gewone vergadering van de 198 mannen en
vrouwen die de afgelopen jaren de 250 miljoen inwoners van de Europese
Gemeenschap mochten vertegenwoordigen. De bijeenkomst van afgelopen
week verschilde in niets van de vorige: na veel gepraat werden de lichten
gedoofd.
Het duurt nog minder dan vier we
ken voordat de inwoners van de
Europese Negen naar de stembus
mogen om 410 nieuwe afgevaar
digden voor de Europese as
semblee te kiezen. Desondanks
overheerste in het Luxemburgse
Schumann-gebouw, het „huis" van
de assemblee, een groot gebrek aan
interesse, niet in het minst bij de
parlementariërs zelf.
Driekwart van de 198 komen niet
terug: ze zijn niet kandidaat of ma
ken geen kans om gekozen te wor
den. De anderen die wel terugkeren
in het nieuwe parlement, waren op
verkiezingstournee. Met toespra
ken thuis zijn meer stemmen te
halen dan met politiek bedrijven in
het parlement zelf - dat is nu een
maal de onaangename waar
heid.
Zoals altijd waren de tribunes (voor
publiek en pers) en de vergaderzaal
zelf gisteren al zo goed als leeg (de
zitting eindigde vanochtend). De
lange litanie van rapporten en ver
slagen die nog waren blijven liggen,
vermocht niemand meer te boeien:
zonder debat werd goedkeuring
verleend door de kleine groep ge
trouwen die - meer uit noodzaak
dan uit idealisme - nog aanwezig
Belangrijkste gebeurtenis was mis
schien nog - symbolisch voor de
verhoudingen in de EG - dat het
parlement weer eens het hoofd
boog voor de Europese minister
raad, de enige bron van macht in
het verenigde Europa. Het ging om
de 118 nieuwe personeelsleden die
het parlement wil aantrekken in
verband met de uitbreiding van 198
tot 410 leden.
De ministers van de Negen schrap
ten deze post op een begroting die
het parlement had ingediend. Een
aantasting van ons begrotings-
recht, protesteerde de commissie
voor de begroting met enig misbaar
- tenslotte is het meepraten over de
bestemming van de 20 miljard gul
den die de Gemeenschap jaarlijks
kost, de belangrijkste bevoegdheid
van de parlementariërs.
Het parlementsbureau - voorzitter,
vice-voorzitters - gaf toch maar toe
om moeilijkheden te vermijden -
tenslotte had het halve parlemen
tairejaar al in het teken gestaan van
niet altijd even duidelijk touwtrek
ken over de Europese begroting.
„Wij toonden aan dat we bevoegd
heden met vastberadenheid en
succes kunnen uitoefenen", prees
parlementsvoorzitter Emilio Co
lombo zijn collega's nog in een af
scheidsrede, maar veel indruk
maakte het niet.
De zitting eindigde met de bespre
king van een hele reeks landbouw
problemen, hetgeen ook enige
symbolische waarde heeft, aange
zien het gemeenschappelijk land
bouwbeleid de belangrijkste ver
worvenheid van de Europese Ge
meenschap is. Gelukkig viel daar
bij nog een opmerking te noteren,
die aan het Europese politieke be
drijf enige allure geeft, al is het
maar een humoristische.
Europees landbouwcommissaris
Finn Olav Gundelach, keerde zich
tegen de „conventionele wijsheid"
dat het landbouwbeleid niet twee
heren - producenten en consumen
ten - tegelijk kan dienen. „Elk jaar
na onze prijsvoorstel len", zo nep
hij uit, „betrekken de legers van
consumenten en producenten hun
posities. Het doet aan 1914 den
ken".
Gundelach sprak ook over „oude
onbuigzaamheid" en „ingegraven
posities". Dat moet veranderen, zei
de Deense commissaris strijdbaar,
„want politiek wordt gemaakt voor
mensen en mensen worden niet
voor de politiek gemaakt". Helaas
was vrijwel geen mens meer aan
wezig toen hij dat zei.
TEL AVIV (Reuter/UPI) - Zeker
veertien mensen zijn gisteren
gewond bij twee explosies in een
munitiefabriek even ten noorden
van Tel Aviv.
Het Democratisch Front voor de
Bevrijding van Palestina (FDLP)
heeft zich verantwoordelijk ge
steld voor de ontploffing. Vol-
ONDERZOEK (AFP) - De presi
dent van El Salvador, generaal
Carlos Humberto Romero, heeft
een onderzoek gelast naar de
schietpartij bij de kathedraal van
San Salvador d;e afgelopen dins
dag aan zeventien mensen het le
ven heeft gekost. Hij zei het ver
lies aan levens te betreuren.
gens het Palestijnse persbureau
Wafa in Damascus hebben de
guerrillastrijders minstens 50 Is
raëli's gedood of gewond bij de
aanslag op de wapenfabriek. On
der de slachtoffers zouden mili
taire deskundigen zijn.
Een woordvoerder van de politie
van Tel Aviv heeft ontkend dat de
ontploffing in de wapenfabriek
het werk was van een Palestijns
commando. "Het was een be
drijfsongeval. Een aantal mijnen
ontplofte. Het is volstrekt duide
lijk dat het geen aanslag van Pa-
lestijnen was". Volgens de
woordvoerder was het personeel
van de fabriek nog bezig met het
vaststellen van de juiste toe
dracht van het ongeluk.
PEKING (UPI) - China en de Sow
jet-Unie zijn overeengekomen
uitgebreide bilaterale besprekin
gen te houden die een oplossing
zouden kunnen brengen voor de
vijandige betrekkingen die al
meer dan 20 jaar tussen beide
landen bestaan. Dit hebben Chi
nese kringen in Peking gisteren
gezegd.
Behalve het grensgeschil zouden
verbetering van de betrekkingen
en het ontwikkelen van handels-,
wetenschappelijke en technolo
gische uitwisselingen onderwer
pen van gesprek zijn, aldus ge
noemde kringen.
De besprekingen die al gaande zijn
over het reeds lang bestaande
grensgeschil zullen afzonderlijk
worden voortgezet. China zegt
dat Sowjet-troepen onwettig ca
386.000 vierkante mijl Chinees
gebied bezetten.
Andere kringen in de diplomatieke
gemeenschap in Peking zeiden
dat de Chinese instemming met
het pogen tot betere betrekkin
gen te komen, op 5 mei door func
tionarissen van het Chinese mi
nisterie van buitenlandse zaken
werd meegedeeld aan de Russi
sche ambassadeur, Ilja Sjtsjer-
bakov. Het was het Chinese ant
woord op een nota van 17 april
van Sowjet-minister van buiten
landse zaken, Andrei Gromiko,
waarin werd aangedrongen op
rechtstreekse besprekingen tus
sen Moskou en Peking. Het is niet
bekend wanneer en waar de
voorgestelde onderhandelingen
worden gehouden. De Chinese
regering maakte op 3 april be
kend dat zij niet haar 29 jaar oude
militaire bondgenootschap met
Sowjet-Unie zou verlengen. Dit
zou volgende lente aflopen.
China heeft de Sowjet-Unie vele ja
ren lang hegemonistisch en im
perialistisch genoemd. De ver
oordelingen werden in januari
nog krachtiger toen door de
Sowjet-Unie uitgeruste Vietna
mese troepen Kampuchea bin
nenvielen.
China verbond zich na de commu
nistische revolutie van 1949 met
de Sowjet-Unie. Beide landen
werkten tijdens het bewind van
wijlen partijleider Mao zedong op
het gebied van buitenlandse za
ken nauw samen tot 1958.
Twisten over het leiderschap van
de internationale communisti
sche beweging en een gemelde
Sowjet-weigering China te hel
pen atoomwapens te vervaardi
gen waren er de oorzaak van dat
de vriendschap ophield. De
breuk werd compleet nadat
Sowjet-premier Nikita
Chroesjtsjov alle economische en
militaire hulp aan China opzegde.
Een man, wiens identiteit niet bekend is, heeft gisteren tijdens een herdenkingsdienst in Rome voor de vermoorde
Aldo Moro, de voorzitter van de Italiaanse Senaat duchtig aan de oren getrokken.
Met hulp van anderen werd Fanfani bevrijd uit de hechte en pijlijke greep. Het motief voor het unieke optreden
van de gearresteerde dader is vooralsnog duister.
