Noodremprocedure Bestek'81
kan jaar
doorwerken
Geen behoefte aan
gevechtsfuncties
Fietsroute weinig invloed op winkelomzet
ANWB: Maak van Waddeneilanden nationaal park
Jubileumwedstrijd
v.v. Oegstgeest 1 - FC Den Haag
VRIJDAG 11 MEI 1979
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG (ANP) - De Koninklijke
Nederlandse toeristenbond ANWB
meent dat de vier Waddeneilanden zo
spoedig mogelijk moeten worden
uitgeroepen tot nationaal park. Met
de aanwijzing van de eilanden Texel,
Vlieland, Terschelling en Schier
monnikoog tot nationaal park kan ei
genlijk niet langer worden gewacht,
zo meent ing. R. H. ter Heide, chef van
de afdeling dagrecreatie van de Bond.
Hij stelt zich op het standpunt, dat
deze aanwijzing 'hoge prioriteit' moet
hebben.
De vier Waddeneilanden maken deel
uit van een even omvangrijk als am
bitieus regeringsplan om in ons land
te komen tot een aantal van ruim
twintig nationale parken - met uit
zondering van Groningen - over ge
heel ons land verdeeld. Naast de drie
reeds bestaande nationale parken (te
weten de Hoge Veluwe, de Veluwe-
zoom en de Kennemerduinen) voor
ziet dit plan in de instelling van na
tionale parken in Friesland (bij Ap
pelscha), in Drente (bij Diever, Dwin-
geloo en Ruinen), in Overijssel (de
Weerribben en het gebied rondom
Haarlerberg en Holterberg), in Gel
derland (Montferland), in Utrecht (de
Amerongseberg), in Noord-Holland
(de duinen van Schoorl tot Wijk aan
Zee), in Zuid-Holland (het gebied de
Zilk-Noordwijk), in Zeeland (de Gre-
velingen), in Noord-Brabant (de
Biesbosch, de Strabrechtse Heide, de
Loonse- en Drunense duinen) en in
Limburg tenslotte (de Grote Peel, de
Hamert en de Meynweg).
Met de aanwijzing van een of meer van
deze nationale parken mag niet lan
ger getalmd worden, zo meent de
ANWB, omdat het gaat om het be
houd en de instandhouding van de
laatste natuurgebieden van formaat,
die in ons land nog te vinden zijn. De
Toeristenbond noemt nationale par
ken noodzakelijk, omdat het gevaar
anders niet denkbeeldig is, dat bij het
langer uitblijven van deze bestem
mingen deze "schatkamers der na
tuur" wel eens op de tocht zouden
kunnen komen te staan, met alle na
delige gevolgen daarvan voor het na
tuurbehoud.
Vooruitlopend op de beslissingen tot
definitieve aanwijzing van deze na
tionale parken organiseerde de
ANWB een studie- en oriëntatiereis
naar Polen, die morgen begint. Een
groot aantal 'vakbroeders' van ver
schillende instellingen, diensten en
organisaties op het terrein van na
tuur, natuurbescherming en natuur
beheer gaat zich daar oriënteren en
bezoekt een groot aantal Poolse na
tuurgebieden, waaraan ook de naam
van "nationaal park" is gegeven.
De ANWB noemt het een goede zaak
dat bij de discussie in ons land over
het instellen van nationale parken
niet wordt voorbijgegaan aan ont
wikkelingen in andere landen. Eer
der werden in dit kader bezoeken ge
bracht aan Engeland en Duitsland en
nu dus voor het eerst een bezoek aan
een land achter het ijzeren gordijn,
waar - bij wijze van spreken - iedere
grote stad zijn 'eigen' nationaal park
heeft. In Polen telt men twaalf natio
nale parken en een dertiende is in
voorbereiding.
De belangstelling vanuit ons land voor
de komende Poolse werkweken is
bijzonder groot gebleken. Vrijwel di
rect na de openstelling was de in
schrijving volgeboekt. Behalve ver
tegenwoordigers van de departemen
ten van crm en van landbouw en
naast afgevaardigden van provinciale
diensten van Friesland, Overijssel,
Utrecht, Zuid-Holland, Noord-Bra
bant en Limburg werden inschrijvin
gen ontvangen van bijvoorbeeld
Staatsbosbeheer, de Heidemij, de
Grontmij, van de Vereniging tot Be
houd van Natuurmonumenten in
Nederland, van het Nederlands We
tenschappelijk Instituut voor Toe
risme en Recreatie, van de Stichting
recreatie en - uiteraard - van de orga
niserende instelling, de ANWB, zelf.
Het ligt in de bedoeling de komende
ervaringen te bundelen in een geza
menlijk verslag, opdat nieuwe - Pool
se - bouwstenen kunnen worden
aangedragen voor de ondersteuning
van een beleid, gericht op natuurbe
houd.
Het programma voor de komende stu
die- en oriëntatiereis vermeldt onder
meer bezoeken aan het nationale
park 'Bialowieza', in Oost-Polen aan
de Pools-Russische grens. Dit park
wordt wel omschreven als het meest
tot de verbeelding sprekende van de
12 nationale parken in Polen. Het
park bevindt zich temidden van een
uitgestrekt en zeer dun bevolkt bos-
en moerasgebied, dat jaarlijks zo'n
200.000 bezoekers trekt.
In ons land worden onder de term na
tionale parken begrepen die aaneen
gesloten gebieden van tenminste
1000 hectaren, bestaande uit natuur
terreinen, wateren en/of bossen met
een bijzondere planten- en dierenle
ven. Volgens de ANWB moeten deze
gebieden vanwege hun waarde van
natuur en landschap, maar ook uit
een oogpunt van openluchtrecreatie
in stand worden gehouden. Immers:
de zin van de instelling van de natio
nale parken is - naast natuurbehoud
en natuurbescherming - mede gele
gen in het scheppen van mogelijkhe
den voor verantwoorde openlucht
recreatie. Voor de ANWB geldt, dat
deze natuurgebieden (onder bepaal
de voorwaarden) voor het grote
publiek toegankelijk moeten blijven.
CDA-voorstel tot aftopping maakt weinig kans
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet houdt rekening met de
mogelijkheid dat de maatregelen, die eventueel worden
genomen als onderdeel van de noodremprocedure (een
half miljard extra belasting en een half miljard extra
bezuinigingen) van Bestek '81, kunnen doorwerken tot
volgend jaar. Volgens minister Andriessen (financiën)
kan dit nodig zijn om het hoofd te bieden aan de te
verwachten economische problemen in 1980.
Bij het debat over de Voortgangs
nota Bestek '81 verklaarde de
bewindsman dat het kabinet be
gin juni, gelijk met het uitbren
gen van de jaarlijkse voorjaarsno
ta, een definitief besluit over het
wel of niet invoeren van de nood
rem zal nemen. Andriessen nam
hiermee afstand van een nieuw
WD-verzoek deze beslissing nu
al te nemen.
Uit het debat van gisteren bleek dat
het CDA-voorstel tot aftopping
van de prijscompensatie voor in
komens vanaf f 50.000 per 1 juli
weinig kans maakt. Zowel PvdA
als WD verzetten zich tegen het
openbreken van de reeds geslo
ten cao's, dat voor deze maatregel
nodig zal zijn. De PvdA ziet als
oplossing eerder een „uiterst
marginale" verhoging van de in
komstenbelasting voor inko
mens vanaf de halve ton. De WD
vindt aftopping van de prijscom
pensatie aanvaardbaar, mits dit
gebeurt voor de inkomens boven
tweemaal modaal (f 60.000).
1 Januari
Minister Albeda (sociale zaken)
heeft woensdag in de Eerste Ka
mer al verklaard dat het kabinet
zeker niet op tijd voor 1 juli met
een wettelijke maatregel hier
voor kan komen, zoals CDA-frac-
tieleider Lubbers had gevraagd.
Het kabinet overweegt nu de
maatregel in te laten gaan op 1
januari. Ook oppositieleider Den
Uyl voelt hier voor, mits dit ge
beurt in overleg met de sociale
partners.
Minister-president Van Agt ver
klaarde dat het kabinet over
weegt het hele pakket maatrege
len in één wetsontwerp aan de
Kamer aan te bieden. Dit zou nog
deze maand gebeuren om zowel
Tweede als Eerste Kamer de kans
te geven voor de zomervakantie
een oordeel over de voorstellen te
geven. Naast de prijscompensa
tie gaat het hierbij om voorstellen
over het doorwerken van de
bouwcao en de cao voor uitzend
bureaus in de ambtenarensala
rissen, de voorgenomen korting
op de sociale uitkeringen en de
aanpassing van de salarissen van
de trendvolgers.
Premier Van Agt wees erop dat het
kabinet bij het opstellen van de
maatregelen niet alleen rekening
wil houden met de standpunten
van de volksvertegenwoordi
ging, maar ook met de maat
schappelijke reacties op de plan
nen. De ministerraad zal zich
vandaag met de uitgewerkte
voorstellen van de zogenaamde
„Bestekministers" bezig houden.
In dit verband kijkt het kabinet
ook naar de suggestie van Lub
bers om bepaalde indirecte belas
tingen te verhogen.
Super-btw
Minister Andriessen wees een mo
tie van de democraat Engwirda
voor de invoering van een „super-
btw" op energieverslindende en
milieuvervuilende luxe produk-
ten als overbodig van de hand.
Ditzelfde lot trof ook een motie
van de D'66'er, waarin hij de rege
ring vraagt voor 1 januari 1980
met voorstellen voor belasting
heffing te komen. Andriessen
ontraadde een motie van Den
Uyl, waarin deze voorstelt om
ook het hypothecaire krediet dat
gebruikt wordt voor de aanschaf
van consumptiegoederen, te la
ten vallen onder de maatregelen
tot beperking van het consump
tieve krediet.
Bij het debat, dat pas woensdag in
de namiddag zal worden voortge
zet, zijn ook moties ingediend
door de D'66'er Nypels (geen kor
ting op de salarissen van de
trendvolgers), de socialist Van
der Doef (over het begrip passen
de arbeid) en de pacifist'Van der
Spek (uitbreiding van de sociale
voorzieningen voor zwangere
vrouwen). Van Dis (SGP) lijkt
daarnaast weinig eer te behalen
met zijn voorstel, dat de regering
nu al maatregelen moet treffen
om de noodrem in werking te
kunnen stellen.
Vrouwelijke officieren:
OVIEDO (GPD) - De Nederlandse
oorlogsmisdadiger Auke Bert
Pattist, bijgenaamd "De schrik
van Drente", voelt zich allerminst
bedreigd door het verzoek van
Nederland aan Spanje om hem
wegens zijn oorlogsverleden uit
te leveren. "Ik ben al meer dan 15
jaar Spanjaard en Spanje levert
zijn landgenoten niet uit", aldus
Pattist, die de rel om zijn persoon
beschouwt als een storm in een
glas water.
Een woordvoerder van het Spaanse
ministerie van buitenlandse za
ken verklaarde gisteren dat men
het Nederlandse uitleveringsver
zoek van Pattist heeft doorge
stuurd naar het ministerie van
justitie, dat op zijn beurt een
rechter moet benoemen om de
zaak-Pattist uit te zoeken. Vol
gens deze woordvoerder is de
kans op uitlevering uiterst klein
omdat Pattist de Spaanse natio
naliteit heeft. Het uitleverings
verdrag tussen Nederland en
Spanje is in 1894 getekend en op
het ogenblik zijn beide partijen
bezig een nieuw uitleveringsver
drag samen te stellen volgens de
richtlijnen van de Raad van Eu
ropa.
Pattist meent dat het uitleverings
verzoek tot stand is gekomen op
aandrang van Nederlandse
communistische kamerleden, die
politieke munt uit zijn verleden
willen slaan. „De hele zaak is aan
het rollen gebracht toen een
Duitser mij enkele maanden ge
leden in Oviedo herkende. Hij is
onmiddellijk naar Simon Wie-
senthal in Wenen gerend. Deze
heeft ogenblikkelijk zijn relaties
in Nederland, België en in
Duitsland aan het werk gezet. Ik
woon al 25 jaar in Spanje en de
Nederlandse ambassade in Ma
drid weet al tien jaar dat ik in
Spanje zit".
Auke Bert Pattist, verantwoorde
lijk voor de arrestatie van een
aantal Nederlanders die via de
Sicherheitsdienst de dood von
den in Duitse concentratiekam
pen, voelt zich, naar hij zegt, „ki
plekker". „Ik voel mij precies als
vóór de indiening van het ver
zoek tot uitlevering. Het is net
alsof ze in Nederland op een
nacht met volle maan de maan
hebben ontdekt".
Pattist nam tijdens de tweede we
reldoorlog dienst bij de Waffen
SS en heeft dientengevolge zijn
Nederlands staatsburgerschap
verloren. Volgens onze grondwet
vervalt de Nederlandse nationali
teit wanneer een Nederlander in
vreemde krijgsdienst treedt.
WIELRENNEN - Jos Lammertink
uit Wierden heeft gisteren de
Ronde van Midden-Nederland,
een wielerklassieker voor ama-
tuers over 186 kilometer, gewon
nen. De Nederlandse kampioen
had op de eindstreep van het sta
dion Galgenwaard in Utrecht een
voorsprong van zes seconden op
Ad Wijnands en Peter Damen.
TENNIS - Betty Stöve was gisteren
tijdens het toernooi om de open
Italiaanse dameskampioen
schappen in Rome snel uitge
schakeld in haar Partij voor de
tweede ronde tegen de Australi
sche Dianne Fromholtz. De Ne
derlandse tennister verloor met
overduidelijke cijfers: 1-6 2-6.
TENNIS - Tijdens het internatio
nale tennistoernooi voor landen
teams in Dusseldorp heeft de
Verenigde Staten gisteren met
2-1 gewonnen van West Duits
land. Australië won van Mexico.
DEN HAAG (GPD) - „De wens om
vrouwelijke militairen ook echte
gevechtsfuncties te geven, komt
vooral van allerlei groepen buiten
de krijgsmacht, die alleen maar
een volstrekte gelijkwaardigheid
willen. Maar praat je met de be
trokken vrouwelijke militairen
zelf, dan blijkt dat ze daar hele
maal niet zo'n behoefte aan heb
ben".
Dat zei overste A. Wind, comman
dante van de Militaire Vrouwen
afdeling (MILVA), gisteren in
Den Haag, waar hoge vrouwelij
ke officieren uit elf NAVO-lan-
den drie dagen lang over „De
Vrouw in de Krijgsmacht" heb
ben gepraat.
Dit gebrek aan animo doet volgens
overste Wind wel de vraag rijzen
wat de zin is van die nadrukkelij
ke discussie over het actief vech
ten van vrouwen in een leger.
„Daarbij komt dat de
vaak zeggen zelf te willen bepa
len of zij willen vechten. Maar dat
is natuurlijk moeilijk: als je een
maal gevechtsfuncties voor
vrouwen hebt ingevoerd, kan je
operationeel niet meer accepte
ren dat zij zich daar naar eigen wil
weer aan kunnen onttrek
ken".
Overste Wind ziet in de Nederland
se krijgsmacht die gevechtsfunc
ties dan ook niet snel komen.
„Vooral fysiek zijn er problemen.
Vrouwen worden altijd als kader
aangetrokken, het zijn immers
vrijwilligers, maar dat betekent
dat zij, bijvoorbeeld als groeps
commandant, in het gevecht al
tijd moeten zien beter te zijn dan
hun manschappen. Dat kan ern
stige problemen geven".
De uitlatingen van staatssecretaris
Van Lent van defensie, dinsdag
bij de opening van de conferen
tie, dat vrouwen ook voor de al
lerzwaarste gevechtsfuncties in
aanmerking moeten kunnen ko
men, noemt overste Wind dan
ook „puur theoretisch".
ADVERTENTIE
111 f1'!
Dinsdag 15 mei
(ere-divisie)
met o.a.
Aad Mansveld, Aad Kila,
Lex Schoenmaker, Hans Galjé
DEN HAAG (ANP) - De demon
stratieve fietsroute door de Haag
se binnenstad heeft geen grote
invloed op de omzetontwikke
lingen van de aan die route gele
gen winkels. Dat is de voorlopige
conclusie van een onderzoek,
uitgevoerd door het ministerie
van verkeer en waterstaat, die
gistermiddag op een persconfe
rentie in Den Haag bekend werd
gemaakt.
De onderzoekers hebben zich nu
reeds over deze kwestie uitgela
ten, gezien de negatieve berich
ten van de zijde der winkeliers
over die omzetontwikkeling. De
onderzoekers waren eigenlijk
van plan pas in juli een tussen
tijds rapport uit te brengen.
Woensdagmorgen nog broken
Haagse winkeliers aan de Prins
Hendrikstraat de fietsroute op,
omdat zij er een bedreiging van
hun omzet in zien. Volgens de
onderzoekers echter was van de
weinig florissante omzetontwik
keling van de betreffende win
kels al sprake vóór de aanleg van
de route in 1975.
In de afgelopen jaren is de gemid
delde omzetontwikkeling in to
taal tien a vijftien procent minder
gestegen dan de landelijke ont
wikkeling. Belangrijke redenen
daarvoor zijn volgens de onder-
zoekers- de sterke overbewinke-
ling en de vestiging van grote su
permarkten elders in de stad.
Daarnaast speelt ook de afname
van de bevolking in de betreffen
de wijk een rol.
Volgens de onderzoekers zijn het
vooral gezinnen met lagere in
komens, die relatief hoge inko
mens hadden. Daardoor is de
koopkracht nog sterker afgeno
men, zo concluderen zij.
De voorlopige conclusie geldt al
leen voor de fietsroute in Den
Haag. Cijfers die betrekking
hebben op de tweede experimen
tele route in ons land, in Tilburg,
zijn nog in bewerking. Daar lig
gen echter minder winkels langs
de fietsroute.
De onderzoekers wijzen er nog op
dat er momenteel een onderzoek
aan de gang is waarin de omzet
ontwikkeling van de bedrijven
langs de fietsroute wordt verge
leken met die van bedrijven die
gelegen zijn in straten waar
soortgelijke onstandigheden, zo
als overbewinkeling en dergelij
ke optreden. Dan zal een betere
vergelijking mogelijk worden,
aldus de onderzoekers.
De Haagse route die ruim zes kilo
meter lang is, is nog niet helemaal
klaar. Zij heeft in totaal elf mil
joen gulden gekost, dat wil zeg
gen ongeveer 2200 gulden per
meter.
De onderzoekers hebben daarnaast
nog een gebruiks- en belevings
onderzoek uitgevoerd waarin zij
de geènqueteerden „het hemd
van het lijf' hebben gevraagd.
Enkele resultaten: De route door
Tilburg is meer in trek dan die
door de residentie. Is het gebruik
in Den Haag op ongeveer hetzelf
de niveau gebleven, in Tilburg is
het meer dan verdubbeld.
78 Procent van de ondervraagde
inwoners van Tilburg heeft het
gevoel dat men er wat betreft de
veiligheid op vooruit is gegaan.
Vier procent vindt van niet. Voor
Den Haag gelden de percentages
66 en 12.
