Y-raad acht verkiezingen
Rhodesië
waardeloos
Geen interesse
Euro-parlement
Neo-nazi's
betogen weer
in Engeland
Weekblad werd betaald
door regering Z-Afrika
Staat van beleg in Turkije nog versterkt
Sithole
toont
fraudes
aan
Aanslagen
in Italië
DINSDAG 1 MEI 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
uutJMja vuntméx Overvaller
neergeschoten
LANDSHUT - Politiemensen be
stormen de bank in het Beierse
plaatsje Landshut, icaar een over
valler gisteren zo'n tiental mensen
gegijzeld hield, (foto links).
Nadat een scherpschutter de over
valler zwaar had verwond, werd
deze naar het ziekenhuis vervoerd,
waar hij aan zijn verwondingen
overleed (foto rechts). Van de men
sen die hij in gijzeling had gehou
den werd, niemand gewond.
In België
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - Een goede maand
vóór de Europese verkiezingen is
in België niets, maar dan ook
niets te bespeuren van enige inte
resse voor dit evenement. Alleen
de beroepspolitici hebben zich
tot nu toe beziggehouden met de
eerste directe verkiezing van het
Europese Parlement, maar dan
nog alleen in strikt zakelijke zin:
lijsten van kandidaten zijn opge
steld, lijstaanvoerders (die hier
"lijstduwers" heten) aangewe
zen. Van enig debat is geen spra
ke.
SALISBURY (UPI) - Dominee
Sithole, wiens Zanu-partij bij
de verkiezingen in Rhodesië
een voor hem teleurstellend
aantal (12) zetels behaalde,
heeft gisteren opnieuw van de
regering gevraagd een com
missie, bestaande uit buiten
landse juristen, een onder
zoek te laten instellen naar
het verloop van de verkiezin
gen. Hij drong er tevens op
aan de overdracht van de
macht aan de nieuwe door
zwarten geleide regering van
nationale eenheid uit te stel
len. Volgens Sithole hebben
zich ongeregeldheden voor
gedaan bij de algemene ver
kiezingen, waarbij de Ver
enigde Nationale Afrikaanse
Raad van bisschop Muzorewa
met 51 zetels als de grootste
partij uit de bus kwam.
In een petitie aan de uitvoeren
de raad, waarin de leden van
de overgangsregering zitting
hebben (Ian Smith, Muzore
wa, Chirau en Sithole zelf)
somde Sithole de onregelma
tigheden op. Zijn belangrijk
ste bezwaren waren dat er
vóór de officiële verkiezings
datum gestemd is, waardoor
mensen dubbel gestemd
hebben, en de vele vormen
van intimidatie vóór en tij
dens het uitbrengen van
stemmen.
Sithole verklaarde dat Rhode
sië, wanneer het nu op grond
van de verkiezingen een
nieuwe regering vormt, in fei
te bezig is aan een tweede
eenzijdige onafhankelijk
heidsverklaring (de eerste
was de onafhankelijkheids
verklaring van Engeland door
Ian Smith in 1965).
Chirau, wiens partij geen en
kele zetel heeft behaald,
steunt Sithole in zijn oproep
tot het uitstellen van het vor
men van een regering. De an
dere twee leden van de uit
voerende raad, die belast is
met de machtsoverdracht,
Smith en Muzorewa, willen
dat de nieuwe regering van
nationale eenheid zo snel mo
gelijk wordt gevormd.
Bisschop Muzorewa zei giste
ren dat hij een regering zou
vormen ondanks beweringen
van een verliezende partij dat
bij de verkiezingen geknoeid
was. Hij gaf een verklaring uit
waarin hij zei dat "individue-
len of groeperingen van wel
ke aard ook die proberen een
vertragingstactiek in te leiden
of het volk te verdelen, niet
geduld zullen worden".
NEW YORK (Reuter) - De 15 leden tellende Veiligheids
raad van de Verenigde Naties heeft gisteravond de ver
kiezingen in Rhodesië van nul en gener waarde ver
klaard en uitgesproken dat alle leden van de volkeren
organisatie de in het verleden uitgevaardigde economi
sche sancties tegen dit land strikt moet blijven naleven.
De desbetreffende resolutie kreeg
de stemmen van twaalf landen.
De Verenigde Staten, Frankrijk
en Engeland onthielden zich van
stemming omdat, naar hun ver
tegenwoordigers verklaarden, zij
op dit moment geen standpunt
voor of tegen de resolutie konden
innemen. De Amerikaanse af
gevaardigde zei dat president
Carter pas een uitspraak kan
doen over de vraag of de verkie
zingen vrij en eerlijk zijn geweest
als hij beschikt over een volledige
analyse, waarbij hij de interna
tionale verplichtingen en ver
antwoordelijkheid van de Ver
enigde Staten in zijn oordeel zal
betrekken.
De Franse gedelegeerde verklaarde
dat zijn land nog steeds van me
ning is dat Engeland het enige
land is dat bevoegd is tot uitoefe
ning van de wettige macht in zijn
kolonie Rhodesië. „Het staat er
op het ogenblik zo voor dat deze
(Britse) regering niet in de om
standigheden verkeert om be
langrijke beslissingen te nemen
om redenen die niemand kent",
zei hij.
De Britse afgevaardigde lichtte toe
dat hij zich van stemming had
onthouden om het Britse parle
ment inzake de kwestie-Rhode-
sie niet voor de voeten te lopen.
Een resolutie die de domcrati-
sche bevoegdheden van dit par
lement beperkt kan door Enge
land niet worden gesteund, zei
hij.
Schijnverkiezingen
De resolutie was ingediend door
Koeweit, namens de zeven niet-
verbonden landen, Bangla-desj,
Bolivia, Jamaica, Koeweit, Nige
ria en Zambia. Zij spreekt van
'schijnverkiezingen' in Rhodesië,
die beogen een blank minder
heidsbewind te continueren en
een meerderheidsregering tegen
te houden. „De Veiligheidsraad
kan niet zijn zegen geven aan een
verkiezing in een land waar de
staat van beleg van kracht is,
waar kiezers door militairen en
politie naar de stembussen wor
den vergezeld en waar kritiek op
de gang van zaken bij de verkie
zingen niet was toegestaan".
De blanken in Rhodesië kozen on
langs 28 vertegenwoordigers
voor het gemengde parlement en
de zwarten 72.
Alleen al in maart vertrokken 1.555
granten tegenover stonden.
Wiesenthal:
"Veel nazi's
in Amerika"
WASHINGTON (DPA) - Simon
Wiesenthal, de leider van het
joodse documentatiecentrum in
Wenen, acht het goed mogelijk
dat in de Verenigde Staten tot
3000 nazi-misdadigers onderge
doken zijn. Het gaat volgens hem
daarbij vooral om nazi-collabora
teurs uit de Oekraïne en uit de
landen aan de Oostzee.
Tijdens een persconferentie in
Washington beklemtoonde Wie
senthal dat het vaak genoemde
aantal van 300 in de VS levende
nazi-misdadigers veel te laag is.
Wiesenthal uitte kritiek op de
Amerikaanse immigratiedienst
die naar zijn mening tot nu toe
met veel te weinig personeel naar
nazi-misdadigers speurt.
De Oostenrijkse nazi-jager was
naar de Verenigde Staten gereisd
om in Los Angeles het "Simon
Wiesenthal center for holocaust
studies" te openen.
LONDEN (AFP) - Bij een beto
ging van het neo-nazistische
Nationale Front zijn gister
avond in de Noordengelse
stad Bradford vier politie
mannen gewond. Er werden
dertien arrestaties verricht.
Zoals bij vorige demonstraties
van het Nationale front sinds
het begin van de verkiezings
campagne was ook in Brad
ford een grote politiemacht
op de been om de neo-nazi's
gescheiden te houden van te-
genbetogers van de 'anti-nazi
liga'.
Een soortgelijke betoging die
gisteravond in Bristol plaats
vond verliep zonder inciden
ten.
Ook in Londen greep de politie
in bij een betoging van neo
nazi's. Toen een groep de-
Botha geeft toe:
PLO gispt Israël
DAMASCUS (AFP) - Abdel Moh-
sen Abou Mayzar, officeel
woordvoerder van de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie PLO,
heeft gezegd dat "het besluit van
de Israëlische autoriteiten tot
toepassing van de doodstraf voor
Palestijnse verzetsstrijders
slechts de wettelijke proclamatie
is van de misdaden die die autori
teiten al verscheidene jaren
pleegden".
In een verklaring die gisteren aan
de pers in Damascus werd ver
strekt, zei Abou Mayzar dat "dit
besluit de vastbeslotenheid van
de zionistische vijand onthult
niet de nationale rechten van het
Palestijnse volk te erkennen".
"Dit tarten van de internationale
gemeenschap zal door interna
tionale instellingen worden ver
oordeeld en zal hen er toe drijven
hun steun voor de rechtvaardige
strijd van het Palestijnse volk uit
te breiden".
JOHANNESBURG - De Zuidafri-
kaanse regering heeft meer dan
dertig miljoen gulden uitgetrok
ken om het „onafhankelijke"
Zuidafrikaanse weekblad „To
the point" te financieren. Minis
ter van buitenlandse zaken, Pik
Botha, die thans ook hoofd van
de Zuidafrikaanse voorlich
tingsdienst is, deelde dit gisteren
mee. Botha's verklaring staat in
lijnrechte tegenstelling tot de
beweringen van de in Zuid-Afri-
ka woonachtige Nederlandse
uitgever van To the point, Hubert
G. Jussen (de vroegere directeur
van Elseviers Magazine).
Enkele weken geleden eiste deze
een rectificatie in de bladen van
de Gemeenschappelijke Pers
Dienst, schadevergoeding en
zelfs uitwijzing van de GPD-cor-
respondent uit Zuid-Afrika. Jus
sen meende dat deze meer „leu
gens had gepubliceerd" over het
schandaal rond het vroegere mi
nisterie van informatie en de rol
van To the point. Jussen be-
streedt vooral het door de GPD-
correspondent vermelde feit dat
de oprichting van een pro-Zuid-
afrikaans propaganda-blad werd
voorbereid in gesprekken tussen
Jussen, dr. Eschel Rhoodie (de
vroegere secretaris van het de
partement van inlichting) en de
Nederlandse journalist Martin W.
Duyzings.
In een interview met de „Rand
daily mail" vertelt Rhoodie van
zijn eerste ontmoeting met Jus
sen aan het eind van de zestiger
jaren in Den Haag. Rhoodie
maakte een uitvoerig rapport van
zijn gesprek met Jussen, die te
leurgesteld was over de politieke
situatie in Nederland. Dit rapport
werd doorgezonden aan minis
ter-president Vorster, die daarna
in Zuid-Afrika een gesprek met
Hubert G. Jussen had, waarna de
toestemming tot de publicatie
van „To the point" werd verkre
gen.
Minister Botha bevestigt nu dat het
blad inderdaad door de Zuidafri
kaanse regering werd betaald en
tot nog toe rond 14 miljoen rand
(30 miljoen gulden) kostte. Hij zei
verder dat het blad zoveel goed
werk voor Zuid-Afrika had ver
richt dat de regering niet van plan
is om met de publicatie op te
houden. Volgens Botha zijn zeker
dertig verschillende partijen en
ondernemingen door het vroege
re ministerie van inlichtingen be
taald.
Jussen is inmiddels als directeur
van „To the point" afgetreden. De
vroegere hoofdredacteur dr.
John Poorter is nu een van de di
recteuren geworden. Hij zei dat
het blad een „verligte" progres
sieve politiek zal voeren en ge
kant zal zijn tegen elke vorm van
discriminatie en apartheid.
PADUA-MADRID (AFP) - In Italië
zijn gistermorgen vroeg in Padua
en omgeving een twaalftal aan
slagen gepleegd. Er hebben zich
geen persoonlijke ongelukken
voorgedaan.
In Padua werden een gebouw van
het ochtenblad "II Mattino" en
een gebouw van de christen-de
mocraten met molotovcocktails
bestookt. Ook in twee dorpen in
de buurt van Venetië moesten
gebouwen van de christen-de
mocraten het ontgelden. Daar
naast ontploften molotovcock
tails voor kazernes van de politie
in Padua en een aantal dorpen in
de omgeving.
In Onate in de Spaans-Baskische
provincie Guipuzcoa is gisteren
een lid van de Guardia Civil om
het leven gekomen door de ont
ploffing van de bom die hij wilde
ontmantelen.
In Brussel, dat zich zo gaarne de
hoofdstad van Europa noemt, is
door EG-getrouwen nog gepro
beerd verkiezingskoorts te wek
ken door het bevestigen van aan
plakbiljetten op reclameborden,
kale muren en een enkel metro
station. Daarop heet het "Europa
neemt een nieuwe vlucht". "Naar
voren" is hier en daar aan deze
leuze toegevoegd, ongetwijfeld
door een Eurocraat, die uit te
leurstelling over het uitblijven
van waarachtige Europese sa
menwerking naar het wapen van
de grafici heeft gegrepen.
Voor de onverschilligheid bij de
Belgen voor de Europese verkie
zingen zijn een aantal redenen.
De eerste is natuurlijk dat België
pas verkiezingen heeft gehad. In
december nog gingen de stemge
rechtigden hun biljetten invullen
om de politieke krachtsverhou
dingen nog eens vast te leggen.
De vorming van een nieuwe rege
ring, een nogal geestdodend ge
beuren, nam vervolgens een dik
ke drie maanden in beslag. En die
werden weer gevolgd door de
paasvakantie.
De Belgen kijken nu belangstel
lend uit naar het optreden van de
ploeg van premier Wilfried Mar
tens. Na het eindeloze touwtrek
ken tijdens de kabinetsformatie
willen ze wel eens weten wat er
gaat gebeuren met tal van drin
gende vraagstukken, zoals ener
giebesparing, beperking van
overheidsuitgaven, sanering van
de ziekteverzekering, lonen, hu
ren, noem maar op. Aan een dis
cussie over Europese zaken be
staat geen behoefte nu de Belgi
sche problemen zo lang zijn blij
ven liggen.
Een andere belangrijke factor die
de Belgische onverschilligheid
mede verklaart, is dat in België
nog steeds opkomstplicht be
staat. De kiezers moeten naar de
stembus, of ze nu wel of niet op de
hoogte zijn van politiek, en in juni
dus van Europese politiek in het
bijzonder. Voor de politieke par
tijen is dat uiteraard geruststel
lend: om motivatie van hun kie
zers om tenminste te gaan stem
men behoeven ze zich met in het
minst te bekommeren. En dat
komt goed uit, want Europa is in
België hoegenaamd geen om
streden onderwerp.
Politiek en partijvorming zijn in
België bovendien in belangrijke
mate, veel meer dan in Neder
land, klantenpolitiek. Directe
belangenbehartiging - vooral bij
de verdeling van overheidsba
nen, toelating van scholen, enzo
voorts - zijn een essentieel onder
deel van het politieke bedrijf dat
elke politieke verkozene uitoe
fent, of hij nu lid is van de kamer
van volksvertegenwoordigers, of
van de gemeenteraad van een
Westvlaams gehucht. Op Euro
pees vlak is natuurlijk op deze
manier weinig te verdienen, zo
dat de Belgen niet zo geïnteres
seerd zijn.
De Europese verkiezingen worden
in België dus, net als in vrijwel
alle andere EG-landen, in de eer
ste plaats een tamelijk effectieve
opiniepeiling over de nationale
politieke situatie. En over opi
niepeilingen kan men zich be
zwaarlijk opwinden. Tot besluit
een woord van Tindemans: "De
beste Belgische politiek is in vele
gevallen een Europese politiek",
zei hij onlangs in een vraagge
sprek. Wie zou dat willen bestrij
den? In België of daarbuiten?
Nou dan.
Aanslag
BEIROET (DPA) -'De secretaris
generaal van de sociaal-democra
tische partij van Libanon,
Dschaafar Scharaffedin, is zwaar
gewond opgenomen in het zie
kenhuis van de Amerikaanse
universiteit in Beiroet. Naar gis
teren bekend werd, heeft een
aantal gewapende personen
Scharafeddin zondag overvallen
toen hij een hotel verliet in het
westelijke deel van de Libanese
hoofdstad. De reden voor deze
aanslag is nog niet bekend.
IRANBREEKT
MET EGYPTE
TEHERAN (Reuter/AFP) - Iran
heeft gisteren de diplomatieke
betrekkingen met Egypte ver
broken. Volgens een bekendma
king van het Iraanse persbureau
Pars is het besluit daartoe geno
men in opdracht van de geestelij
ke leider ajatollah Chomeini.
Maar het ministerie van buiten
landse zaken in Teheran deelde
mee niets te weten van een di
plomatieke breuk met Egypte.
Wel heeft Iran scherp afkeurend
gereageerd op het Israëlisch-
Egyptisch vredesverdrag. Na be
sprekingen met een Libische
delegatie veroordeelde Teheran
vorige week nog het 'verraad' dat
Egypte heeft gepleegd tegenover
de moslems in de hele wereld.
nieuwe bewind in Rhodesië, tot
dat verkiezingen onder interna
tionaal toezicht zijn gehouden",
zo heeft de Amerikaanse VN-
Ambassadeur Andrew Young
gezegd in een interview met het
weekblad Newsweek. Ameri
kaanse erkenning van de nieuwe
regering zou slechts zwart Afrika
vervreemden van de Verenigde
Staten, de kans dat de Sowjet-
Unie en Cuba dan met instem
ming van de Afrikanen een grote
re rol gaan spelen in Afrika wordt
dan aanzienlijk groter, zo meende
Young.
Als oplossing zag hij verkiezingen
onder toezicht van de Verenigde
Staten en Engeland, en het sturen
van een VN-Vredesmacht. Hij
verwachtte dat de guerrillastrij
ders zo'n oplossing wel zouden
aanvaarden.
In de eerste drie maanden van 1979
hebben opnieuw 2.916 blanken
Rhodesië verlaten, bijna twee
maal zoveel als in dezelfde perio
de van hel vorige jaar. De blanke
bevolking van Rhodesië telt nu
ongeveer 220.000 zielen, terwijl er
in de jaren vijftig nog 280.000
blanken woonden.
ANKARA (Reuter) - De Turkse
strijdkrachten hebben gisteren in
de belangrijkste steden van Tur
kije de staat van beleg nog ver
scherpt. De maatregel is bedoeld
om geweld van linkse of rechtse
extremisten op de dag van de ar
beid te voorkomen.
De Turkse autoriteiten hebben in
feite alle openbare 1-mei-vierin-
gen verboden en er zijn uitgaans
verboden van kracht over perio
den tot 29 uur. De spanning in
geheel Turkije is daarmee tot een
nieuw hoogtepunt gestegen. Mi
litairen en eenheden van de para
militaire politie hebben de pa
trouillering uitgebreid nadat en
kele linkse vakbondsleiders de
arbeiders hadden opgeroepen de
staat van beleg te negeren en 1-
mei-bijeenkomsten te houden.
In Istanbul, waar een uitgaansver
bod is afgekondigd van 29 uur,
werden zondagavond drie linkse
vakbondsleiders opgepakt die tot
grootscheepse manifestaties
hadden opgeroepen. Zeven an
dere leiders van dezelfde vak
bondsgroepering, het Turkse
verbond van revolutionaire vak
verenigingen DISK, onder wie
zijn voorzitter Abdullah Basturk,
waren twee dagen geleden om
dezelfde reden gearresteerd. Op
grond van de staat van beleg, die
sinds vorig jaar december geldt
voor zowel Istanbul als Ankara
en 11 andere provincies, en die
vorige week tot nog eens zes
oostelijke provincies werd uitge
breid, zijn alle bijeenkomsten in
de open lucht verboden.
De spanning was gisteren het
hoogst in Instanbul, de grootste
stad van Turkije met een bevol
king van meer dan drie miljoen.
Met uitzondering van enkele
mensen, zoals artsen, is het de
bewoners verboden hun huizen
te verlaten tussen maandag
avond 22.00 uur en woensdag
ochtend 03.00 uur. Het uitgaans
verbod, dat duidelijk voor 1 mei
is bedoeld, lijkt vrijwel zeker tot
grote moeilijkheden te leiden
voor buitenlandse reizigers die
Istanbul binnenkomen of verla
ten.
Volgens de aankondiging van de
autoriteiten zullen tijdens de pe
riode van het uitgaansverbod alle
voertuigen in de stad en in de om
ringende gebieden van de pro
vincie Istanbul worden door
zocht. Iedereen die door de stad
naar de haven, het centraal sta
tion of het vliegveld gaat krijgt
hiervoor toestemming, mits men
zijn paspport en zijn reisbiljet
kan tonen. Maar degenen die per
boot in Istanbul aankomen zullen
aan boord moeten blijven zolang
het uigaansverbod van kracht is.
Reizigers die per auto aankomen
zullen tot het tijdstip dat het ver
bod wordt opgeheven buiten de
provinciegrenzen worden ge
houden.
Op de schema's van het vliegver
keer en de spoorwegen zal de
maatregel geen effect hebben
maar binnenkomende passagiers
kunnen op station of de luchtha
ven worden vastgehouden "tot
voor hen regelingen zijn getrof
fen" om naar hotels of andere be
stemmingen te gaan. Ook begra
fenisplechtigheden zijn tijdens
het uitgaansverbod niet toege
staan. Voor de bewoners van Is
tanbul is de maatregel des te
knellender omdat 1 mei er tradi
tioneel een officiële vrije dag is.
In een verklaring van de militiare
commandant van Istanbul wordt
de waarschuwing geuit dat de
militairen opdracht hebben te
schieten op eenieder die een be
vel tot stoppen negeert of die
zonder toestemming een militair
dichter nadert dan 30 meter. In
een poging de spanning wat te
verlichten heeft de voorzitter van
het DISK, Basturk, een verkla
ring uit de gevangenis in Istanbul
doen smokkelen waarin hij de
arbeiders oproept zich voor te be
reiden op een massale viering van
de dag van de arbeid, volgend
jaar, op het Taksim-plein. "1-mei-
bijeenkomsten behoren tot het
principiële recht van de arbei
dersklasse. We zullen het fascis
me vernietigen. We kunnen 1977
niet vergeten", aldus Basturk. Dit
laatste is een verwijzing naar de
1-mei-viering van 1977 op het
Taksim-plein waarbij minstens
36 mensen omkwamen toen on
bekende schutters vanaf omrin
gende daken het vuur openden.
Veel slachtoffers werden dood
getrapt in een panisch gedrang
om dekking te zoeken.
Gisteren verschenen de strijd
krachten ook in de westelijke
kuststad Izmir nadat linkse groe
peringen en vakbonden hadden
laten weten dat ze in deze stad
bijeenkomsten wilden houden.
Izmir ligt niet in een van de pro
vincies waar de staat van beleg
van kracht is.
