Chemische industrie
op de korrel in tv-
stuk van Dick Walda
Pieter Langendijk in modelopvoering
Dochter voor
Op dat vertrouwde RPS boekje
krijgt u natuurlijk óók
dagelijkse renteberekening.
toegelicht
RAPID \grggramma i
a.M.II.HU'MIIII'Ua.
"HUWELIJKSBEDROG" BIJ JUBILERENDE HAAGSE COMEDIE
Frits Lambrechts in hoofdrol
1 MEI 1979
PAGINA 5
DEN HAAG - Shaws professor Hig-
gins wist in Pygmalion zijn Lon-
dense stadsgenoten op een mijl
nauwkeurig op hun afkomst te
plaatsen. De geleerde zou ook aan
Den Haag zijn vreugde hebben
kunnen beleven. Want het ene
Haags is het andere niet. Verre
van dat. De Haagse Comedie
heeft het 175-jarig jubileum van
de Koninklijke Schouwburg dit
weekeinde luister bijgezet door
dat kenmerk eens extra te onder
strepen. Men nam ,Jiet weder
zijds huwelijksbedrog" van Pie
ter Langendijk bij de kop en
smeedde dit meer dan twee eeu
wen oude blijspel om naar een
Haagse editie.
Langendijk heeft het in het begin
van de 18e eeuw niet aangedurfd
zijn Amsterdamse stadsgenoten
om zichzelf te laten lachen. Daar
heeft men eerder pret om provin-
ciaaltjes, en hij koos dus voor het
mikpunt van plezier Utrecht uit.
De Haagse Comedie heeft nu met
Haagse zelfspot die rol op zich ge
nomen en er een variatie van
prachtige dialecten aan meege
geven: verwaten Haags, blufferig
Haags en plat Haags - met veel
ij-en en ui-en - een bonte menge
ling, welke schitterend bleek te
werken. Een die in haar toonaar
den overgoten werd door het ca-
rillonspel
de Jacobsto-
Dat sloot dan weer mooi aan bij het
speelse decor van Harry Wich.die
Wim van Hemert en Chris Kobus
zeer bekwaam in verschillende
versies een Lafforgue-prent van
de Grote Markt liet naschilderen.
Voor het overige moest men zich
ongeveer naar de Prinsesse-
gracht tegenover het Malieveld
verplaatsen voor het steekspel
van kale kak der Haagse adel
aan lager wal.
Langendijks ,Jiet wederzijds hu
welijksbedrog" verdient niet ver
geten te worden. Gewapend met
de kennis van zijn huwelijksmi
sère wist de Amsterdammer ver
uit te stijgen boven de rederij-
kersvlijt van zijn tijdgenoten met
een plastisch en dramatisch ge
tint taalgebruik, dat tot in deze
tijd vermag het publiek te char-
De beide regisseurs van het stuk,
Carl van der Plas en Guido de
Moor, hebben de tekst bijgepolijst
voor modern gebruik en voor een
modelvoorstelling gezorgd, die
het jubileum van de Koninklijke
Schouwburg waardig was: het
werd veel meer dan een museum
verplichting van een klassiek
blijspel. Door het stijlgevoel dat
werd gehanteerd en de gepreci
seerde spelprestaties van het hele
ensemble.
Guido de Moor deed zelf als een
fraaie spookachtige schlemiel
edelman Lodewijk, die een
bruidsschat komt voorwenden bij
juffer Charlotte, die ook al meer
dan haar adel tracht te suggere
ren. Trins Snijders balanceerde
knap tussen ontvankelijkheid en
stand ophouden in een geslaagde
rentree.
Achter dit koppel gingen de twee
gedienstigen rechter op hun doel
af. Hoe kon dat ook anders met
een struise, volmaakte Rotter
damse van Anne Wil Blankers en
een kleurige guit van Kees Coo-
len? Gaston van Erven en Peter
Hoeksema droegen ook kruidige
figuren aan, maar het bleek ei
genlijk, dat niemand onder de
maat zakte van dit aantrekkelijk
stuk vertier, waar overigens Ha
genaars zowel als niet-Hage-
naars in gelijke mate van kunnen
smullen.
Alleen de eerste categorie krijgt in
de slotzin nog een veeg uit de pan:
baron Jan, evenals de anderen
kleurig 17e-eeuws aangekleed
door Has Noordhoek Hegt, kreeg
zijn bekomst van de Hagene
zen.
AD INTERIM
HILVERSUM (GPD) - Met
Frits Lambrechts in de
hoofdrol zendt de VARA
vanavond de laatste afle
vering van de reeks „Ons
goed recht" uit. De titel
van dit door Dick-Walda
geschreven televisiespel is
„De Brandnetelkoning"
en handelt over een onge
luk in de chemische indus
trie. Schrijver Dick Walda
nam als basis voor zijn
verhaal een waar gebeurde
chemische ramp, die tien
jaar geleden in Amster
dam plaatshad en waar
door enkele leden van een
schoonmaakploeg voor de
rest van hun leven invalide
werden.
Ongelukken in de chemische in
dustrie behoren tot de „gewone"
bedrijfsongelukken. De geschie
denis van de chemische industrie
sleept zich dan ook van incident
naar incident. Alleen de echte
grote rampen halen de voorpagi
na's (Verdugt en Seveso). In het
Italiaanse Seveso werd door een
ongeluk dioxine verspreid. Ge
volg was dat 120 hectare land on
bewoonbaar werd en dat 800
mensen moesten worden geëva
cueerd. Tientallen' mensen moes
ten in ziekenhuizen worden op
genomen. Zwangere vrouwen
hadden weinig kans meer een ge
zond kind ter wereld te bren
gen.
Gevaarlijk
In „De Brandnetelkoning" speelt
dioxine een belangrijke rol. In
een zekere chemische fabriek die
aan een woonwijk ligt ontploft
een tank waarin een gevaarlijk
goedje zit. De hele hal zit onder
een chemisch verdelgingsmid
del. Om de hal weer schoon te
krijgen neemt de directie een
schoonmaakploeg in de arm.
Frans Messing (gespeeld door Frits
Lambrechts) is één van de
schoonmakers. Hij is een kernge
zonde man, een beetje een bink,
heeft een leuke vrouw, twee kin
deren en is aanvoerder van het
zaterdagelftal dat kampioen van
de afdeling wordt. Frans verdient
goed, consequentie is alleen dat
hij vaak vieze klussen moet op
knappen; ook 's nachts en in het
weekeinde. Aan de poort van de
fabriek krijgt Frits een pamflet
aangeboden waarin de plaatselij
ke huisvrouwen eisen dat de fa
briek wordt gesloten omdat het
bedrijf een gevaar voor de om
wonenden zou opleveren. Frits
maakt wat grapjes met de vrou
wen, tovert het pamflet om in een
prop en denkt er verder niet meer
over na. Het enige waar Frits aan
denkt is het extra geld dat deze
klus oplevert en zijn voorgeno
men vakantie naar Torremoli-
nos.
Een paar dagen na de schoonmaak
begint Frans jeuk te krijgen. Het
begint met een klein bultje, maar
na verloop van tijd zit zijn hele
lichaam onder de etterende zwe-
ren. Met zijn colega's is het al niet
veel beter gesteld. Eén van hen
wordt zelfs in een ziekenhuis op
genomen. Bovendien krijgt
Frans, die altijd een ijzeren con
ditie heeft gehad, ademhalings
moeilijkheden.
Schrik
De fabrieksdirectie schrikt van de
ze vervelende nasleep van het
ongeluk. De leiding van de che
mische fabriek besluit om alle
schoonmakers een flink bedrag
(f 4600) als Schadevergoeding uit
te keren. Een gebaar dat door de
schoonmakers bijzonder op prijs
wordt gesteld. Ze moeten alleen
wel even een contract onderte
kenen waarin ze verklaren af te
zien van verdere stappen tegen
het bedrijf. Intussen gaat het
steeds slechter met Frans. Hij
raakt impotent, zijn haar valt uit,
hij wordt zeer agressief, het voet
ballen moet hij opgeven en hij
raakt zijn stem grotendeels kwijt.
Bovendien gaat hij er steeds af
zichtelijker uitzien. Zelfs zijn
vrouw kan haar walging nauwe
lijks verbergen. Zijn huisarts
houdt het intussen allemaal maar
op spanningen en overver
moeidheid.
Uiteindelijk stapt Frans naar het
buurthuis waar een rechtsdes-
kundige zitting heeft. Ze kan ech
ter niets voor hem doen omdat hij
dat contract heeft ondertekend
waarin hij heeft verklaard niet
meer op het chemische ongeluk
te zullen terugkomen.
Onderzoek
Dick Walda en regisseur Nick Boe
zem hebben erg veel onderzoek
gedaan om het televisiespel zo
waarheidsgetrouw mogelijk te
maken. Dick Walda sprak met
veel schoonmakers om te zien
wat voor een mensen dat zijn.
Nick van Boezem nam een che
micus in de arm om er zorg voor
te dragen dat alle chemische uit
drukkingen in het televisiespel
juist zijn. Nick van Boezem hoopt
dat door „De Brandnetelkoning"
een discussie wordt geopend
over hetgeen waarmee de mens
heid bezig is. „Het is ongelooflijk
als je leest wat voor een enorme
troep er wordt geproduceerd.
Levensgevaarlijke stoffen wor
den 's nachts met treinen door
dichtbevolkte wooncentra ver
voerd".
Vaak is het ook zo dat de chemici
niet eens weten hoe ze een be-
Schoonmaker Frans Messing en zijn vrouw Ida resp ges/weid door"
Frits Lambrechts en Olga Zuiderhoek) op bezoek bij collega Freek (Jan
Hundling), die in het ziekenhuis is beland.
paalde chemische stof die ze
ontwikkeld hebben weer on
schadelijk moeten maken.
Naast Frits Lambrechts, die een
voortreffelijke rol speelt, zitten
Olga Zuiderhoek als Frans'
vrouw Ida, Yoeri en Natacha van
de Busken als hun kinderen, Jan
Hudling als een collega van
Frans, Edmond Classen als fa
brieksdirecteur, Bob van Tol als
bedrijfsleider, Jaap Stobbe als
voorman van de schoonmaak
ploeg en Frits Flinkenvleugel als
voetbaltrainer in de produktie
(Nederland 2, 21.17 uur).
ADVERTENTIE
Sinds januari heeft postgiro en rijkspostspaarbank op de meeste spaar
rekeningen het systeem van de dagelijkse renteberekening ingevoerd.
Per 1 mei is dat ook op uw RPS boekje van toepassing. Het gestorte bedrag
is nu rentegevend vanaf de dag van storting tot de dag waarop de RPS het
bedrag op uw verzoek weer ter beschikking stelt. Voor u betekent dat 'n hoger
bedrag aan rente.
Alweer 'n reden om flink te blijven
sparen op uw RPS boekje.
postgiro en
l l£ rijkspostspaarbank
ROME - De Italiaanse filmactrice
Claudia Cardinale heeft in het
weekeinde het leven geschonken
aan een dochter, een paar weken
nadat zij grootmoeder geworden
De vader van de jonggeborene is de
filmregisseur Pasquale Squilieri,
met wie de actrice sinds vijfjaar
Televizierring
voor Jos Brink
Aan de cabaretier Jos Brink wordt
dit jaar de Televizierring, de
hoogste televisie-onderschei
ding in ons land, toegekend.
Jos Brink, die voorlopig zal door
gaan met het presenteren van het
AVRO-televisieprogramma
"Puzzeluur", is gisteren van deze
beslissing op de hoogte gebracht
NEDERLAND 1
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort voor Joegoslaven en Italianen (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Het kleine huis (EO)
19.50 - Windkracht 16 blaast voor goed de aftocht (EO)
20.25 - Licht in het duister (EO)
20.40 - Ars Musica (EO)
20.50 - Tijdsein (EO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag vandaag (NOS)
22.10 - Fabeltjeskrant voor de groten (NOS)
22.20 - 58 miljoen Nederlanders en hun kerken (NOS)
23.20 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.25 - Internationaal handelen (7) (TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - J. J. de Bom voorheen de kindervriend (VARA)
19.25 - 1 mei en Europa (VARA)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Edward en Mrs. Simpson (VARA)
21.17 - Ons goed recht (VARA)
22.27 - VARA Visie (VARA)
23.42 - Journaal (NOS)
TV-WOENSDAG
13.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
15.00 - Wij Europeanen (9) (TELEAC)
15.30 - Berebios (AVRO)
17.15 - Blokfluit spelenderwijs (AVRO)
DUITSE TV
DINSDAG 1 MEI
DUITSLAND I
18.40 Wie einst im Mai, operette
20.10 Reportage. 20.55 Toespraak.
21.00 Journ. 21.15 Spelprogr. 22.00
DUITSLAND II
18.00 Liefdadigheidsconcert. 19.10
Reportage. 20.00 Journ. 20.30 Folk-
lore-show. 22.00 Journ. 22.05 Union
der festen Hand, tv-film. 23.35 Poli
tieke uitz. 0.15 Journ.
DUITSLAND III WDR
18.00-19.00 Schooltelevisie- 19.00
Kleuterprogr. 19.30 Tv-cursus Wis
kunde. 20.00 Reportage. 20.45 Jour
nal 3. 21.00 Journ. 21.15 Aktueel ma-
gaz. 22.00 Aktueel magaz 22.15 Re
portage. 23.00 Sport. 3.30 Serie ge
sprekken.
BELGISCHE TV
DINSDAG 1 MEI
BELGIË VLAAMS
NET 1
18.00 Kinderprogr. 18.05 Kleuter
progr. 18.30 Korte film. 18.35 Pro
menade-concert. 19.05 Gastprogr.
Morgen. 19.45
NET 2
18.00-20.10( Zie Net 1. 20.10 Dieren-
serie. 20.40 Op een goeie wei. tv-se-
rie. 21.10-23.00 La barricade du
"Point du jour", speelfilm.
'Licht in het duister' heet het programma rond het werk van de
Santpoortse kunstschilder en tekenaar Jan Makkes, dat de Evan
gelische Omroep vanavond op het scherm brengt. Onder de noemer
'dodenherdenking' heeft Jan Makkes (43) de laatste vijf jaar een
uitgebreide collectie schilderijen en tekeningen vervaardigd. Be
halve de belangrijkste oorlogsmonumenten (Waalsdorpervlakte,
Bloemendaal, Westerbork, Amersfoort, Putten en Margraten) heb
ben deze werken het leed in de concentratiekampen tot onderwerp.
(Nederland 1, 20.25 uur).
Sinds Hitler-Duitsland met het gebruik van raketten begonheeft
de ontwikkeling hiervan vooral in Amerika en Rusland angstaan
jagend grote vormen aangenomen. De documentaire, die de E.O.
vanavond in de rubriek 'Tijdsein' uitzendt, gaat over de mens ach
ter die wedloop, waarbij een inzicht wordt gegeven in het technisch
denken van de betrokken ingenieurs en natuurkundigen. Weten
schappers, die er volgens de E.O. niet voor worden betaald om
rekening te houden met een mogelijk verkeerd gebruik van deze
nieuwe technologie.
In VARA-Visie is vanavond een reportage te zien van een 1-mei-
viering in Antwerpen waar PvdA-fractieleider Den Uyl spreekt.
Voorts brengt VARA-Visie een reportage uit Portugal, waar vijf
jaar geleden de revolutie begon, een indruk van de verschuivingen
in het kiesgedrag van de Britse arbeiders en een filmpje naar aan
leiding van een tentoonstelling in Amsterdam over negentig jaar
industriebond NVV (Nederland 2, 22.27 uur).
(Ieder heel uur nws.). AVRO: 18.11
Radiojourn. 18.23 Toppers van toen.
19.02 Per Saldo. 19.30 (S) Operette-
muz. 20.03 (S) Van Broadway tot
Carre 20.30 (S) Folk üve. 21.02 (S) Ad
lib. 21.45 (S) Frans op z'n Brusse.
22.02 (S) AVRO's swing time. NOS:
23.02-24.00 (S) Met het oog op mor
gen. VARA: 0.02 (S) Elpee tuin. 1.02
(S) Groot licht. 5.02 (S) Truck.
HILVERSUM II
18.10 Verkenning. HUM. VER
BOND: Na vijven en zessen, actuali
teiten en commentaren. KRO: 18.50
(S) Botlicielli en zijn orkest. 19.00
Kerk in meervoud. 20.00 (S) Cathy's
KRO-solo-talkshow. 21.15 Spekta
kel. 22.20 Overweging. 22.30 Nws.
22.40 (S) Zin in muz. 23.30 (S) Muz.
op het spel (30), hedendaagse muz.
23.55 Nws.
HILVERSUM III
(Ieder heel uur nws.) P.P. 18.03 Uitz.
van de CPN. NOS: 18.13 De avond-
spits met de Nationale Hitparade.
VARA 19.02 (S) Popdonder. ca.
21.02 (S) Nashville. 22.02 (S) ..and aU
that jazz. 23.02-24.00 (S) Elpee
WOENSDAG 2 MEI
HILVERSUM I
VOO: 7.03 (S) Ook goeie morgen.
9.03 (S) Muziek terwijl u werkt. 10.02
(S) Kletskop. VPRO: 10.45 (S) Over
zicht. 10.50 (S) Liefde op het werk.
11.02 (S) Bijvoorbeeld. 12.03 (S)
Het mes op tafel. 13.30 (S) Spannen
de Splookjes. 14.02 (S) Achterwerk.
EO: 14.20 (S) Radio-kinderkrant.
14.45 (S) Open huis. 16.02 (S) EO-
Metterdaad. 16.17 (S) Licht en uit
zicht. NOS: 17.02 (S) Langs de lijn.
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgym.
7.20 De Wekkerradio. (7.30,8.00,8.30
Nws.) 9.00 Gym voor de vrouw. 9.10
Waterstanden. 9.25 Keuren en kie
zen. 9.50 Hoor Haar! 11.10 Schoolra
dio. 11.30 Ter Plaatse, lunchmagazi-
ne. (11.30 Adorp- Centraal.
OVERH.VOORL.: 12.16 Franco
Huis. 12.26 Meded. voor land- en
tuinbouw. 12.30 Nws. 12.36 Dingen
van de dag. 13.00 Nws. 13.11 Adorp -
Centraal.) 13.30 Oude Schoolliedjes
15.30 Operette. 16.00 De c
ring op Nova Zembla, hoorspelserie.
16.55 Lichte gramm.muziek. 17.00
Boemerang... of: waar zijn we eigen
lijk mee bezig? 17.24 Meded. SOS-
en politieberichten. 17.30 Nws. 17.36
Dingen van de dag.
HILVERSUM III
KRO: 7.02 (S) Des Engels 9 03 (S)
Van negen tot twaalf. 12.03 (S) De
Noen-Show. 14.03 (S) De Theo Stok
kink Show. 17.03 (S) Stampij.
HILVERSUM IV
7.00 Nws. 7.02 Het levende Woord.
7.10 (S) Preludium. 9.00 Nws. 9.02 (S)
Van minstreel tot Mondriaan (11b).
9.15 (S) Onder de hoogtezon. 10.00
(S) Orkestpalet. 12.00 Nws. 12.02 (S)
Tafelmuziek. (12.02 Pianowerken uil
de Romantiek. 12.30 Lunchconcert.
13.30 Platennieuws.) 14.00 Nws.
14.02 (S) De liederen van Schubert
(48). 14.30 (S) Hobo en orgel: Kerk
muziek. 15.00 (S) Vertolkers beluis-
ters, operafragmenten. 16.00 (S) Po
pulaire klassieken. 16.55 (S) Kunst
en vliegwerk.
Anne-V/il Blankers
drog'.
Kees Coolen in 'Het wederzijds huwelijksbe-
