PvdA kritischer dan ooit
tegenover
NAVO
r/lï\jxsgrmna I
Vraagtekens Den Uyl bij
NAVO-uitspraak congres
ZEILRECORD GEËVENAARD
Vier doden bij
verkeersongeval
Slochteren
in
Veertienjarige
jongen
doodgestoken
vandaag...
toegelicht
Braziliaanse politie
vermoordt kinderen
IAANDAG 30 APRIL 1979
AMSTERDAM (GPD) - PvdA-frac-
tieleider Den Uyl heeft in zijn
slotrede op het PvdA-congres
duidelijk afstand genomen van
de congresuitspraken over het
lidmaatschap van de NAVO.
Den Uyl verklaarde dat er span
ningen dreigen te ontstaan, ook
bij hem persoonlijk, over de
NAVO-uitspraken van het con
gres die volgens hem verder
gaan dan het PvdA-verkiezings-
program. „Eenzijdigheid is niet
mijn opvatting", zo hield Den
Uyl het congres voor.
en Uyl zei de lijnen, die het
PvdA-congres voor een vredes
politiek heeft uitgezet, te aan
vaarden maar hij plaatste
vraagtekens bij de doeltref
fendheid ervan. Het siert de
PvdA, zo zei Den Uyl, dat zij ern
stig bezig is met de strijd tegen
de onmenselijke kernbewape
ning, maar er blijken verschil
len te ontstaan over de weg die
gevolgd moet worden.
|Den Uyl deed een oproep tot het
congres om de discussie over de
NAVO in alle openheid verder te
bij het opstellen van het
komende verkiezingsprogram
ma. „Elke stap zal ik moeten
wegen op zijn politieke gevol
gen", zo zei Den Uyl tot het
PvdA-congres dat zich zeer kri
tisch had opgesteld tegenover
de NAVO.
Den Uyl verklaarde dat het hem
„een tikkeltje pijn" had gedaan
dat het congres had uitgespro
ken dat onder het kabinet-Den
Uyl weinig van de beheersing
van kernwapens terecht was
gekomen. Hij herinnerde aan de
maandenlange gevechten van
Vredeling en Van der Stoel om
de vermindering van kernwa
pens ingebracht te krijgen bij de
SALT-besprekingen in Wenen.
Met nauw verholen trots zei Den
Uyl dat de Amerikaanse vice-
president Walter Mondale hem
vorige week nog verzekerde dat
het kabinet-Den Uyl indertijd
„heel wat heeft aangericht" met
zijn streven de kernwapens op
de agenda in Wenen te krij
gen.
Over het congresbesluit te streven
naar een 5-urige werkweek liet
Den Uyl zich iets welwillender
uit, al stak hij zijn reserves niet
onder stoelen of banken. „De 5-
urendag is niet onmogelijk,
maar er is nog een lange weg te
gaan, er zullen nog veel offers
moeten worden gebracht en nog
veel aan scholing gedaan". Het
bereiken van de 5-urige werk
dag zal niet op een koopje gaan
maar, aldus Den Uyl, in elk geval
is duidelijk gebleken dat de
PvdA niet bang is verre doelen
en radicale oplossingen voor
ogen te stellen, mèt het prijs
kaartje eraan".
Den Uyl zei voorts het „onzin" te
vinden als Van Agt geen lijst
trekker van het CDA wordt bij
de komende verkiezingen. „Na
tuurlijk behoort Van Agt dat te
worden, dat is zijn democrati
sche plicht, trouwens we zouden
hem niet graag in de verkie
zingsstrijd willen missen". Ook
behoort het kabinetsbeleid zijns
inziens inzet van de verkiezin
gen te zijn, zij dienen er immers
voor om dat beleid te beoorde
len, aldus Den Uyl.
Ook over het buitenlands beleid
van het kabinet liet Den Uyl zich
zeer kritisch uit. Hij wees op de
lastige maar actieve rol die Ne
derland tijdens de vorige kabi
netsperiode op het internationa
le vlak speelde en verklaarde
dat op dat terrein nu „de stilte
van een kerkhof is ingetreden".
„Dat is in-triest. Nederland
heeft nu geen klauw meer en
geen stoelpoot om op te staan",
aldus Den Uyl.
AMSTERDAM (GPD) - Het PvdA-congres heeft zich za
terdag in het speciale debat over vrede en veiligheid kriti-
t scher dan ooit uitgelaten over het lidmaatschap van de
p NAVO. De PvdA wil het lidmaatschap nog steeds onder
j voorwaarden handhaven, maar het aantal voorstanders
van direct uittreden bleek heel wat groter dan bij het
S congres van 1975.
Het ongenoegen van de PvdA richt
te zich vooral tegen de kernwa
pens in de NAVO en speciaal te
gen de neutronenbom. Als dit
wapen wordt ingevoerd, wil de
PvdA het lidmaatschap onmid
dellijk opzeggen.
Het congres besloot weliswaar om
het lidmaatschap te handhaven,
maar verbond hier (net als in
1975) een aantal strikte voor
waarden aan: de NAVO moet een
verklaring afgeven om nooit als
eerste kernwapens te gebruiken,
er moeten atoomwapenvrije zo
nes in Europa komen; de NAVO
mag geen nieuwe soorten kern
wapens invoeren; het bestaande
arsenaal moet sterk verminderd
worden het vérdragsgebied mag
niet verder worden uitgebreid en
de neutronenbom mag in geen
geval in produktie komen.
Het partijbestuur kon voorkomen
dat in de resolutie exact aangege
ven zou worden binnen welke
termijn aan al deze voorwaarden
voldaan moet zijn. Mocht echter
blijken dat er geen wijzigingen in
het NAVO-beleid tot stand ko
men dan moet Nederland vol
gens het congres eenzijdige stap
pen gaan ondernemen.
Op het nippertje werd het voorstel
van de afdeling Ede afgewezen
dat Nederland uit de militaire or
ganisatie van de NAVO dient te
stappen. Het aantal voor- en te
genstanders hield elkaar onge
veer in evenwicht zodat schrifte
lijke stemming uitkomst moest
brengen. De verhouding bleek
toen 46 procent voor en 54 pro
cent tegen te zijn.
In de praktijk betekent het uittre
den uit de militaire NAVO-orga-
nisatie vrijwel hetzelfde als ge
heel uittreden De Nederlandse
militairen zouden uit Duitsland
moeten worden teruggetrokken
en de Amerikaanse vliegbasis
Soesterberg zou dicht moeten,
tenzij Nederland met Duitsland
en Amerika aparte verdragen
over militaire samenwerking zou
gaan sluiten. Nederland zou dan
het voorbeeld van Frankrijk vol
gen, dat in 1967 onder president
De Gaulle eenzelfde stap zette
.teneinde een eigen kernwape
narsenaal te kunnen ontwikke
len.
Het standpunt dat door het partij
bestuur aan het congres was
voorgelegd werd weliswaar in
hoofdlijnen overgenomen maar
de uiteindelijke uitkomst was
toch radicaler dan het bestuur (en
zeker de Tweede-Kamerfractie)
lief is. Het congres ging punt voor
punt na wat er terecht gekomen
was van de eisen die het in 1975
aan het NAVO-lidmaatschap ge
steld had en concludeerde daar
uit dat deze organisatie „geen
wezenlijke bijdrage aan de on-
spanning heeft geleverd", zelfs
„een bedreiging vormde voor de
wereldvrede".
Vóór het volgende verkiezingscon
gres (dat waarschijnlijk zeer
vroeg in 1981 gehouden wordt)
moet het partij bestuur een nieuw
rapport over vrede en veiligheid
op tafel leggen. Het partijbestuur
kreeg van het congres ook de op
dracht steun te verlenen aan de
actie van het Interkerkelijk Vre
desberaad „Help de kernwapens
de wereld uit - om te beginnen uit
Nederland". Tegen de zin van het
partijbestuur vond het congres
voorts dat de Nederlandse defen-
sielasten drastisch verlaagd moe
ten worden. Een dergelijke eis
stond ook in Keerpunt '72. het
programma waarop Den Uvl in
1973 gekozen werd. Het partijbe
stuur wees er echter op dat je met
begrotingen niet kunt omsprin
gen zoals je wilt en dat de hoogte
van de uitgaven niet alles hoeft te
zeggen over het beleid Het con
gres bleef echter koppig aan het
idee om de begroting te verlagen
vasthouden.
'Kerncentrales
onmicldelijk
stopzetten'
AMSTERDAM (GPD) - Alle
reactoren voor kernenergie in
Nederland moeten op zo kort
mogelijke termijn stopgezet
worden en de nucleaire sys
temen moeten worden afge
broken. Deze vergaande uit
spraak deed het PvdA-con
gres zaterdagmiddag in een
resolutie die met grote meer
derheid werd aangenomen.
De resolutie was ingediend
naar aanleiding van het on
geluk met de kerncentrale in
Harrisburg. Een ontwerpre
solutie van het partijbestuur
om eerst andere energievor
men te ontwikkelen en ener
giebesparing door te voeren,
werd door het congres ver
worpen.
Partijbestuur en congres waren
het er wel over eens dat geen
enkele medewerking ver
leend mocht worden aan
eventuele proefboringen in
zoutholten voor de opslag van
radioactief afval. Het congres
drong het partijbestuur op
met andere maatschappelijke
groeperingen grootscheepse
buitenparlementaire acties te
organiseren tegen kernener
gie. Bij de PvdA-Tweede-
Kamerfractie werd erop aan
gedrongen mee te werken aan
de uitvoering van de resolutie
tegen kernenergie.
Verdronken in auto
AMSTERDAM - "Pas toen ik IJ-
muiden binnenliep, realiseerde ik
me dat ik als eerste Nederlander het
zeïlrecord van de legendarische sir
Francis Chichester had geëve
naard: een solozeiltocht van 264
dagen via Kaap Hoorn en Kaap de
Goede Hoop de wereld rond en
maar één haven aangedaan"
Aldus zaterdag een vermoeide
maar tevreden 60-jarige huisarts
Kees den Hartoog (foto) uit Broek in
Waterland, bij zijn terugkomst in
Amsterdam.
Den Hartoog vertrok op 15 jidi vo
rig jaar uit Hoorn om pas eind no
vember in Melbourne in Australië
weer voet aan wal te zetten. Na een
kleine maand vertrok hij uit Mel
bourne om via Kaap Hoorn weer de
Atlantische Oceaan op te zeilen, op
weg naar Amsterdam.
Den Hartoog heeft ruim 50.000 ki
lometer met z'n zeilschip afgelegd
Over twee weken wordt hij weer
gewoon huisarts in Broek in Wa
terland.
SLOCHTEREN (ANP) -
Vier jonge mensen zijn za
terdagavond bij een ver
keersongeluk op de
Hoofdweg in de Gro
ningse plaats Slochteren
door verdrinking om het
leven gekomen. Ook twee
honden, een St. Bernhard
en een herder, kwamen
om.
WD-vragen aan Van der Klaauw
heiden ALKMAAR (ANP) - De 14-jarige
scholier John van den Dungen
uit Alkmaar is gistermiddag door
twee of meer onbekenden dood
gestoken.
De jongelui zaten in een auto, die
vermoedelijk doordat de be
stuurder in verband met te hoge
snelheid in een flauwe bocht de
macht over het stuur kwijtraakte,
van de weg in het Slochterdiep
terechtkwam. Een aantal poli
tiemensen en enige omstanders
begaven zich nog te water, maar
konden de inzittenden niet meer
redden.
De slachtoffers zijn een 23-jarige
man uit Overschild.
van 25 en een man v;
uit Smilde, en een 22-jarige
uit Donkerbroek.
Drie inzittenden vai
auto kwamen de afgelopen nacht d,^^'u^CU' cc i
ini ...w Buurtbewoners troffen hem
DEN HAAG (GPD) - Op de meest
brute wijze lossen in en rond de
grote steden in Brazilië de ge
vreesde „Eskaders des doods"
het probleem op van de jeugd
criminaliteit. Zij doen dit door 's
nachts de nietsvermoedende
zwervertjes van de straat op te
pakken en als beesten neer te
knallen. Alleen al deze week zijn
in twee nachten negentien kinde
ren vermoord. Het laatste jaar
zijn op deze wijze zo"n vierhon
derd kinderen door de uit poli
tiemensen bestaande eskaders
gedood.
Deze feiten, die NOS-correspon-
dent Anton Foek eind vorige
week bekendmaakte, zijn voor de
WD-kamerleden Mijpels en
Bolkestein aanleiding geweest
scherpe vragen te stellen aan mi
nister Van der Klaauw (buiten
landse zaken). Ook hebben zij
inmiddels een protesttelegram
gestuurd aan de secretaris-gene
raal van de Unicef, Henri La
Bouisse.
De Eskaders des Doods zijn groe
pen politiemensen, die ir
vrije tijd op eigen wijze de crimi
naliteit in de grote Braziliaanse
steden willen oplossen. Zij arres
teren mensen, die zij verdenken
van misdaden, martelen ze vaak
gruwelijk en schieten ze daarna
als dolle honden neer. Nu is dan
bekend geworden dat ook de 19
miljoen Braziliaanse zwervertjes,
op deze wijze worden aange
pakt.
Nijpels erkent dat de kinderen, die
meestal tot zestien jaar oud zijn,
vaak leven van diefstal. Zij zijn
hiertoe gedwongen doordat zij
door hun ouders zijn verlaten. In
zijn vragen aan de bewindsman
heeft hij deze dan ook gevraagd
bij de Braziliaanse regering zijn
zorg voor de positie van deze kin
deren uit te spreken. Daarnaast
wil Nijpels dat de Nederlandse
regering een fel protest over deze
activiteiten laat horen. Hij is ver
der van plan ondersteuning voor
zijn handelwijze te vragen aan de
andere fracties in de Tweede
Kamer en aan de Europese zus
terpartijen.
bij een verkeersongeval op rijks
weg 2 ter hoogte van Bruchem
(gem. Kerkwijk) om het leven.
Het waren twee jongens van 18 en
19 jaar uit Eindhoven en een 18-
jarig meisje uit Veldhoven
(N. Br.). Volgens de rijkspolitie
hebben de slachtoffers met hun
personenwagen een boom langs
de rijksweg geraakt, waarna de
auto op de kop in een sloot te
recht kwam.
Bij een verkeersongeval op de pro
vinciale weg van Den Bosch naar
Schijndel is in de nacht van za
terdag op zondag een 34-jarige
man uit St. Michielsgestel om het
leven gekomen. Twee andere
slachtoffers van het ongeval zijn
zwaar gewond in het Carolus zie
kenhuis in Den Bosch opgeno- LEIDEN-Tot degenen die wegens
streeks vier uur hevig bloedend
uit diverse steekwonden in een
zandbak aan vlak bij zijn ouder
lijke woning. Bij aankomst in het
Centraal ziekenhuis in Alkmaar
bleek hij te zijn overleden. Vol
gens adjudant Baarda van de
Alkmaarse gemeentepolitie tast
de recherche nog volkomen in
het duister over identiteit en mo
tief van de daders.
Onderscheiding
prof. Brand
Volgens de rijkspolitie kwamen op
de Bossebaan bij Schijndel twee
personenwagens frontaal met el
kaar in botsing, waarbij de dode
en de gewonden vielen. Direct na
het ongeval reed nog een derde
personenwagen op de ravage in.
De gewonde slachtoffers moes
ten door de brandweer uit hun
wagen worden gezaagd.
de verjaardag van de koningin
een onderscheiding hebben ge
kregen behoort ook de in Voor
schoten woonachtige prof. dr. W.
Brand, lid van de Nationale Ad
vies Raad voor Ontwikkelings
samenwerking. Prof. Brand, ver
bonden aan de universiteit van
Leiden, werd benoemd tot ridder
in de Orde van de Nederlandse
Leeuw.
18.00 - Samenvatting defilè Paleis Soestdijk (NOS.
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Kortweg (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - De Unie van Utrecht 1579-1979 (AVRO)
19.30 - Wie van de drie? (AVRO)
20.02 - Alstublieft Majesteit, feestelijk muzikaal programma
(NOS)
21.30 - Dankwoord H.M. de Koningin (NOS)
21.42 - Journaal (NOS)
22.00 - De terugkeer van de Saint (AVRO)
22.55 - Journaal (NOS)
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorend
18.25 - Biologie (20) (OS-TELEAC)
18.40 - Aardrijkskunde (10) (OS-TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Pommetje Horlepiep (NCRV)
19.25 - Hier en nu special (NCRV)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Geheim Commando (NCRV)
21.20 - Wat heet 70..., kwis (NCRV)
22.50 - Tot Besluit (NCRV)
23.10 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
MAANDAG 30 APRIL
DUITSLAND I
WDR:
19.00 Amus.progr Aansl. Drei Da-
men vom Grill, tv-serie. 19.30Teken-
filmserie. 19.40 Natuurfilmserie.
20.15 Aktual. 20.45 Amus.progr.)
21.00 Journ. 21.15 King, tv-serie.
Aansl. Bekendmaking van de wee-
kwinnaars. 22.15 Reportage. 22.45
Amus.progr. 23.30 Aktual. 24.00 Ei-
ne einfaches Ereignis (Yek ettefaghe
sadeh), speelfilm. 1.20 Journ.
DUITSLAND II
18 00 Journ. 18.10 Jungen in einer
grossen Stadt. tv-serie. 18.40 Aktual.
en muziek. 19.20 Achtungfr Kunst-
diebe! tv-serie. 20.00 Journ. 20.30
Licht muziekprogr. 21.15 Wetensch.
progr. 22.00 Aktual. 22.20 Union der
DUITSLAND III WDR
18.00-18.30 Schooltelevisie. 19.00
Kleuterprogr. 19.30Tv-cursus Duits
20.00 Aktual. 20.45 Journal 3 21.00
Journ 21.15 Reportage. 22.00 Aktu-
eel magazine. 22.15 Eine Landpartie
(Partie de campagne), speelfilm ca
22.55 Charleston (Sur un air de
Charleston), speelfilm. 23.40 Inter
view. ca. 23.50 Journ.
BELGISCHE TV
MAANDAG 30 APRIL
BELGIË VLAAMS
18.00 Kinderserie. 18.05 De vjjf (Fa-
Five), jeugdserie. 18.30 Korte
m. 18.40 Inform serie. 19.00 In-
rm. progr 19.30 Verkeerstips.
.35 Meded. en Morgen. 19.45
10.10 Weerber 20.15 Spel-
De televisie staat vanavond voort een groot deel in het teken van
de zeventigste verjaardag van koningin Juliana. Jos Brink is de
presentator van het muzikale programma "Alstublieft Majesteit"
dat zaterdag jl. in het Nederlands Congresgebouw in Den Haag in
aanwezigheid van de koninklijke familie is opgenomen. Deze
feestelijke avond is tot stand gekomen in samenwerking met het
Nationaal Comité de AVRO, en de Nederlandse grammofoonpla
tenmaatschappijen De artiesten,die aan dit programma meewerk
ten, hebben de auteursrechten van de uitgebrachte nummers afge
staan als een bijdrage aan het nationaal geschenk. Tot de meewer
kende artiesten behoren: Maggie McNeal, Lenny Kuhr, Margriet
EsliuysGeorge Baker, Thijs van Leer.Boudewijn de GrootRamses
Shaffy, Jan Akkerman, Flairck, Wim Hogenkamp en Bolland en
Bolland. Ze worden begeleid door het AVRO-amusementsorkest
onder leiding van Tony Nolte (Nederland 1, 20.02 uur).
Hoe broodnodig hulp moet worden geboden aan de geestelijk en
lichamelijk gehandicapte kinderen op de Nederlandse Antillen
toont de reportage, die de NCRV-televisie vanavond op het scherm
brengt. Een groot deel van het geld, dat bij gelegenheid van de
zeventigste verjaardag van koningin Juliana bijeen is gebracht, is
voor dit doel bestemd. (Nederland 2,19.25 uur).
De NCRV-televisie zendt vanavond onder het motto "Wat heet
70" een feestelijke quiz uit. die geheel in het teken staat van de
verjaardag van de koninginDe deelnemers moeten vragen beant
woorden .die betrekking hebben op de periode 1909-1979Het geheel
wordt geïllustreerd met archieffümpjes (Nederland 2, 21.20 uur).
TROS: 18.11 (S) Aktua. 18.25 (S) De
verhalen van Virgilius van Tuil.
18.30 (S) De kinderplaten bank. 18.40
(S) De blauwe zaden, science-fiction
hoorspelserie (5). 19 02 (S) Tross-
country NQS: 20.02 (S) Koningin
Juliana 70 jr. TROS: 22.02 (S) Zo
maar 70. NOS: 23.02 (S) Met het oog
op morgen.AVRO: 0.02 Radiojourn.
0.07 (S) Pim Jacobs' Platenscala.
1 02 (S) One o'clock jump. 2.02 (S)
AVRO's Service station. 5.02 (S)
Ochtend blom.
HILVERSUM II
NCRV: 18.00 (S) Oranjeconcert:
Geestelijke muziek. 19.00 Rondom
het Woord (19 00 NCRV-Leerhuis.
ca. 19.20 Psalm van de week. ca.
19.40 Boeddha's reis naar het wes
ten.) 20.00 (S) Klass. orkestwerken.
21 30 Veranderend Nederland onder
Juliana: Veranderingen die wij be
leven 22.25 BOND ZONDER
NAAM. NOS: 22.30 Ambon - Droom
en werkelijkheid (1) NCRV: 23.25
(S) Muziek van eigen tijd. 23.55
HILVERSUM III
PP: 18.03 Uitz. van de PSP. NOS:
18.13 (S) De Avondspits. AVRO:
19.02 (S) 13-Speciaal (Hello. Hello
welcome to the pubershow.) 20.02
(S) Superclean Dreammachine.
21.02 Radiojourn. 21.07 (S) Negen
DINSDAG 1 MEI
HILVERSUM I
(Ieder heel uur nws.). AVRO: 7 03
Radiojourn. 7.10 (S) Muz. en ver-
keersinform. (8.03 Radiojourn.). 8 54
Morgenwijding 9.03 (S) Van Strauss
tot Strau(S) 10.02 De zandbakshow.
11.20 (S) Rondom twaalf. 12.30
Sportpanorama. 13.03 Radiojourn.
13.20 (S) De AVRO Diligence. 13.50
(S) 'n Middagje AVRO 16.02 Her-
sengvm. 16 30 De zandbakshow.
HILVERSUM II
KRO: 7.00 Nws 7.10 Ochtendgym.
7.20 Het levende woord. 7.30 Nws.
7.36 Echo. 8.30 Nws. 8.36 Gitaarmuz.
8.50 Postbus 900. 9.00 Gym. voor de
vrouw. 9.10 Waterstanden. 9.15
Scheepspraat. 9.20 De letter M. 10.30
Ouder worden we allemaal. 11.00 Ik
sta hier niet voor de banken te pra
ten. 11.30 Ratel. OVERHEIDS-
VOORL Uitz voor de landb. KRO:
12 30 Nws. 12.36 Echo magazine.
13.00 Nws 13.11 Goal. 13.30 Lange
vingers. 14.30 Open School. 15 15
Naderen om te horen. 15.35 Geen
verboden toegang. 16.30 Spreekuur.
17.24 Meded. 17.30 Nws. 17.36
Echo.
HILVERSUM III
(leder heel uur nws VARA: Van
7 00-18.00 Aktualiteiten via Dingen
van de dag 7.02 (S) Gesodemeur-
ders. 8 30 (S) Holland ze zeggen.
10.30 (S) Leoni 11.30 (S) VARA's
zoekplaatje. 13 30 (S) Spitsbeeld
15.30 (S) Popkrant. 16.30 (S) Be-
HILVERSUM IV
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Capriccio.
9.00 Nws. 9.02 (S) Muzin. 9 30 Van
heinde en verre. 10.00 (S) Opus tien
tot twaalf 12.00 Nws. 12.02 (S) Van
uit Cecile Chaminade 12.20 (S) In
termezzo. 13.00 (S) De meest ver
kocht klassieke tien. 13.30 (S) Koren
- Korpsen. 14.00 Nws. 14.02 (S) Cou
lissen op 4. 14.30 (S) Guitariteiten.
15.00-17.00 (S) Belcantorium: Ope-
