Kerkvernieuwing is de winter ingegaan
Vftnke/.
^esden..
fʧÊ
GEÏÏMSSE3
'inLeidsenhage!
"Leidsenhage:
Home Centre doet eenboekje open
over sfeervolwonen
Maria ter Steeg (Omroeppastoraat KRO): „Oecumene ging te hard
LEZERS SCHRIJVEN
Home Centre
Europa Meubel |pjj
BON i
joNDERDAG in APRIL 1H79
\MERSFOORT (GPD) - De ene winter is nog niet voorbij
of de andere staat al voor de deur. De tweede winter sym
boliseert de restauratie, die oude waarden weer een nieu
we glans wil geven. De media vertellen ons hoeveel
„schwung" er zat in de jaren zestig en hoe weinig leven in
de tijd daarna.
ping van hun geloofsleven. Ik
denk, dat een christen dit vooral
moet doen: zoeken waar zijn wor
tels zitten om van daaruit zijn be
staan inhoud te geven. De kerk
heeft net een periode van veel
vernieuwingen achter de rug
ren momenteel meer meisjes
theologie, de bisschoppen be
noemen vrouwen in pastorale
functies en wat het allerbelang
rijkste is - de parochianen heb
ben op een enkele uitzondering
na weinig moeite met een vrou-
katholieke kerk priesters
problemen hebben met het af
schuiven van taken aan vrouwen.
Ze hebben het ook zo lang voor
het zeggen gehad! Nee, ik reali
seer me heel goed, dat de vrouw
nog niet veel verder is dan het
nnrlaal van rtp Irprk"
Maria ter Steeg:
"Oppervlakkigheid is diep doorgedrongen in het dagelijks leven"
In het weekblad De Tijd hebben
programmamakers van diverse
televisieomroepen onlangs ach
en wee geroepen over het moeras
van saaie produkties, waarin de
beeldbuis dreigt te verzinken, en
de VPRO heeft kortelings nog
een zondagavond stuk gegooid
met „De matheid van de jaren ze
ventig". Alom wordt droefenis
gepredikt. Enthousiasme en visie
hebben plaats gemaakt voor
lauwheid en onzekerheid over de
te volgen koers.
In de kerken zitten ook krassen in
de vensters, het verre zicht van de
jaren zestig is er niet meer. De
uitbundigheid over het succes
van de oecumene bijvoorbeeld is
na vijftien jaar verstild. Daarom:
volgens velen is de winter in aan
tocht.
Een van de velen is Maria ter Steeg,
pastoraal medewerkster van de
KRO in de Amersfoortse om-
roepparochie 't Zand. Zij be
schouwt het koude seizoen ech
ter niet louter als een onvrucht
bare periode. „We liepen in de ja
ren zestig wel erg hard van sta
pel". zegt Maria. „De leiding van
de kerk trekt de teugels iets aan
en het effect daarvan dringt lang
zaam tot de basis door"
„Ik denk niet, dat we daar al te treu
rig over moeten zijn. In de nade
rende winter krijgt de vernieu
wing alle kans ondergronds wor
tel te schieten en dat is alleen
maar gunstig".
Maria zelf was een nieuw geluid in
de lente van Zestig. Zij was de
eerste vrouwelijke leek, die aan
de Nijmeegse universiteit onder
prof. Schillebeeckx afstudeerde
in de dogmatische theologie. Dat
is al weer veertien jaar geleden
Met Maria hadden we een ge
sprek over haar ervaringen en
verwachtingen. Ze had het niet
gemakkelijk in Nijmegen. De
studie voltrok zich in een geïso
leerd, wat wereldvreemd milieu.
Theologie was immers altijd een
wetenschap geweest voor man
nen. Wat had een vrouw daar te
zoeken?
Deel hebben
Maria: „Dat heb ik me ook een tijdje
afgevraagd. Want ik voelde er bit
ter weinig voor me op te sluiten in
een klooster of zo. Ik wilde deel
hebben aan de vrolijke en ver
drietige kanten.van het dagelijks
leven. In de maatschappij en
liefst als getrouwde vrouw. Ik
durfde dus eigenlijk niet zo goed,
ook al wilden de proffen me graag
hebben. We schreven toen 1965,
'het jaar waarin de leken voor het
eerst theologie konden studeren
Ik heb drie maanden de boot af
gehouden, daarna besloot ik toch
maar de sprong te wagen. Het vak
trok me zozeer, dat ik er niet lan
ger af kon blijven. Achteraf kan
ik zeggen, dat ik geen beter be
sluit had kunnen nemen. Alles
wat gedoceerd werd nam ik op als
een spons. Ik voelde me ontzet
tend fijn, omdat ik eindelijk
mocht doen wat ik van jongs af
had gewild. Ja, theologie is iets
fascinerends. Als ik opnieuw
moest kiezen zou ik het weer
doen"
- Je studeerde dogmatische theolo
gie. Om na je doctoraal er des te
meer afstand van te kunnen ne
men?
Maria: „O nee, dankzij de dogma
tiek drong ik diep door in de
christelijke leer. Van Schille
beeckx leerde ik bovendien hoe
je creatief moet omgaan met de
waarheden, die door de traditie
worden aangereikt. Van mij zal je
dan ook niet horen, dat de overle
vering niet veel meer is dan een
bonk ballast. Maar het is net zo
verkeerd om het heden in het
jasje van het verleden te wringen.
Wat voorbij is is voorbij. Of: wat
waar is blijft alleen waar als het
begrijpelijk wordt gemaakt voor
nu levende mensen"
Het pastoraat heeft jou altijd aan
getrokken?
Maria: „Ik heb nooit anders gewild
Na mijn studie heb ik een jaar bij
een uitgeverij gewerkt maar dat
baantje kon me slechts matig
boeien. Ik bloeide pas op toen ik
via de KRO bij het omroeppasto
raat kon komen. Ik verzorg net
als Jan ter Laak en Jacques de
Valk godsdienstige uitzendingen
en beantwoord de reacties daar
op. Het enige verschil is, dat ik de
sacramenten niet mag bedie
nen"
- De vrouw wordt achtergesteld in
het ambtHet zal nog wel even du
ren voordat daar verandering in
komt
Maria: „Zeker, de gelijkschakeling
met de man zal zijn tijd nodig
hebben. Maar ik ben ervan over
tuigd dat het er eens van komt. In
de bijbel is nergens een argument
te vinden, dat een vrouw uitsluit
van het priesterschap"
Wordt het optreden van de vrouw
in de kerkelijke dienst verder wel
geaccepteerd7
Maria: „Dat dacht ik zeker, hoewel
niet door iedereen Wonderlijk
genoeg blijken meer vrouwen
dan mannen moeite te hebben
met een „zielzorgster" Gelukkig
merk ik dat de meesten een
vrouwelijke benadering van al
lerlei menselijke problemen wel
op prijs stellen. Tja, wat heet
vrouwelijke benadering. Wij
hebben een anders gerichte be
langstelling. Noem het meer ge
voel voor de concrete dingen van
het leven. Dat klinkt door in de
preek. Ik werk veel met voor
beelden en bouw van daaruit een
betoog op. Mannen zijn veel meer
rationeel en organisatorisch in
gesteld. Ze kunnen een ingewik
keld, abstract verhaal afsteken en
dan ook nog denken, dat ze zich
helder hebben uitgedrukt. Als
studente heb ik wel eens tegen
mezelf gezegd: „Maria, jij snapt
geen jota van wat die man vertelt.
Daar ben jij kennelijk te stom
voor". Later bleek dat ik met mijn
eigen, vrouwelijke manier van
denken op hetzelfde uit
kwam"
Ervaringen
- Heb je gemerktdat jouw ervarin
gen bijzonder aanspreken''
Lekker dier
Zes medewerkers van de actie
groep "Lekker dier" zijn vrij
dagmiddag 13 april het IJ in Am
sterdam overgezwommen uit
protest tegen de leefomstandig
heden van legkippen in batterij-
kooien. Zo worden wij met onze
neus op zaken gedrukt die inder
daad onnatuurlijk zijn. Evenals
kistkalveren, wat ook onnatuur
lijk is. Het is goed daar eens me
bezig te zijn.
Maar wat (is) (kan) de oorzaak zijn7
Laten we daar eens wat meer
aandacht aan schenken. Vaak is
het de consument die hier en be
langrijke rol in speelt. Als men
per se blank kalfsvlees wil heeft
dat gevolgen. De prijzen van
voedsel (kunnen) (mogen) niet te
hoog worden. Om de prijzen te
drukken moet een man zo veel
mogelijk produceren, dus zo veel
mogelijk kippen, in dit geval, na
kunnen lopen. Als ik dan ver
neem dat 80'van alle boeren en
tuinders in Nederland een lager
inkomen heeft dan het mini
mumloon. terwijl men als regel
veel langere werktijden maakt en
meer risico's draagt als men zelf
standig is ten opzichte van ande
re bevolkingsgroepen. Ja dan
komen er ongewenste situaties
En dikwijls gaat dit ongemerkt,
ineens "valt', dat op.
Overigens, ik wil niemand wat
verwijten, maar wat te zeggen
van de herdershond die drie hoog
woont, of de kanarie in een klein
kooitje, of de goudvis in een kom.
Hel gaat er niet om alles over een
kam te scheren, mar het zijn ge
woon zaken die er zijn. het is een
kwestie waar we ons alemaal op
moeten bezinnen. En moeten
proberen wat normalere toestan
den te scheppen.
J. Wassenaar
StAntoniushof 5
Noord wij kerhoul
Kindersterfte
Met verbazing heb ik het artikel
over kindersterfte op pagina 31
van deze krant van zaterdag 14
Maria: „Ja, dat is zo. Ik geloof echt
te mogen zeggen, dat vrouwen,
die zich op een of andere manier
klem voelen zitten, zich gemak
kelijk met mij identificeren. Het
is heerlijk om met deze vrouwen
in gesprek te komen en met hen
te zoeken naar een gaatje in het
net van problemen waarin ze ge
vangen zitten. Vergis je niet, veel
vrouwen hebben het moeilijk in
deze maatschappij. Ik weet daar
het een en ander van, omdat ik als
gesprekspartner van een groep
jonge huisvrouwen van heel na
bij weet waar de schoen wringt
Dit soort werk doe ik het liefste
Bezig zijn met mensen, concrete
problemen aanpakken en dan
kijken welke oplossing je daar
voor kunt vinden. Ik ben geen ty
pe om zitting te nemen in een
landelijke commissie, kerngroep
of hoe je het ook wilt noemen. Dat
betekent functioneren in een web
van abstracties; mannen voelen
zich daarin beter thuis"
- Je bent nu ruim vier jaar pasto
raal medewerkster. Wat heb je in
die tijd sterk ervaren?
Maria: ..Dat steeds meer mensen
behoefte hebben aan een verdie
jf
april gelezen. Mijn verbazing be
treft met name het gedeelte over
voeding. "Ondervoeding is aan
wezig in alle ontwikkelingslan
den," aldus Hans van der Sluijs
Op een bijgevoegd kaartje kun
nen wij zien, dat er sprake is van
voedselschaarste in alle ontwik
kelingslanden behalve Chili, Ar
gentinië. Brazilië en Zuidelijk
Afrika, dus bijvoorbeeld wèl op
Cuba en in China.
Ondervoeding is vooral een poli
tiek probleem en heeft veel meer
te maken met de machtsverhou
dingen in een land, dan met de
stand van de economische ont
wikkeling. Ondervoed zijn altijd
alleen de armen, die in het ene
land een veel groter deel van de
bevolking uitmaken dan in het
andere. Ondervoeding komt voor
in de Verenigde Staten en in ver
scheidene andere landen die op
het kaartje niet gekleurd zijn,
maar niet of nauwelijks op Cuba
en in China. Dit heeft, om bij het
betreffende artikel te blijven, ge
volgen voor de kindersterfte. De
cijfers voor Cuba zijn bekend - en
zeer laag voor Latijns-Amerika;
voor China zijn ze voor zover ik
weet niet bekend, maar ongetwij
feld he wat gunstiger dan voor
veel Aziatische landen met meer
"liberale" machtsverhoudingen.
Nog los van de vraag, of hier sprake
is van slordigheid of van moed
willige verdraaiing van de feiten,
lijkt een artikel over kindersterf
te en ondervoeding waarin ge
heel voorbij wordt gegaan aan de
politieke kant van de zaak, mij
weinig zinvol.
Frans van der Vliet
Weddesteeg 4
Leiden
TENNIS - Tom Okker is gister
avond in de kwartfinales van het
internationale tennistoernooi in
Houston uitgeschakeld door de
Westduitser Uli Pinner. Okker
verloor in twee sets (1-6 en 3-6).
VOETBAL - FC Barcelona is in de
achtste finales van het toernooi
om de Spaanse beker uitgescha
keld door Valencia. Nadat Bar
celona de thuiswedstrijd met 4-1
had gewonnen, ging gisteravond
de uitwedstrijd met 4-0 verloren.
- opperviaK...0
heid. alle vernieuwing moet in
minder dan geen tijd zijn beslag
krijgen. Toen dai niet lukte
kwam de teleurstelling. Nog
maals. ik kan het niet jammer
vinden, dat we de winter ingaan.
Het wöordt tijd, dat we de ver
nieuwing een keer overdoen. Dat
we de dingen, die de moeite
waard zijn ook tijd geven om
vorm te krijgen".
- Waar heb jij die oppervlakkigheid
aangetroffen?
Maria* „Neem nu maar eens de li
turgie. Op dat punt zijn we toch
hoognodig aan bezinning toe. We
hebben alles uitgeprobeerd en
nog rammelt het. Als we de ba
lans opmaken mag je zeggen, dat
we zwemmen in een meer van
zelfgemaakte teksten. D'r is na
tuurlijk helemaal niets tegen het
componeren van iets nieuws, stel
je voor. Maar we moeten niet net
doen alsof we alleen daarin het
zout van ons christelijk bestaan
kunnen vinden. Laten we weer
eens kijken wat de kerk in de loop
der eeuwen aan materiaal heeft
vergaard. Daar zijn genoeg tek
sten bij, die ons kunnen boeien"
„Maar laat ik het niet alleen bin
nenkerkelijk houden. Je mag ook
van oppervlakkigheid spreken
als het gaat om de plaatsbepaling
van de christen in de huidige
maatschappij. Welke sociale rol
heeft hij te spelen in een samen
leving, die geteisterd wordt door
grote problemen? Die vraag is
ondanks alle oecumenische groei
nog te veel uit het zicht gebleven.
Ik ben blij, dat jk als medewerk
ster van het omroeppastoraat die
relatie tussen christen en maat
schappij zo kan aantrekken. Ik
krijg alle kans om me in te zetten
voor allerlei groeperingen, die
om aandacht vragen. Daarbij
doet het er volstrekt niet toe hoe
ver ze in of buiten de kerk staan.
Het zou me erg veel moeite kos
ten, moet ik je zeggen, om me te
beperken tot zuiver parochieel
werk"
„Oppervlakkigheid is diep doorge
drongen in hèt dagelijks leven. Ik
krijg wel eens het gevoel, dat de
rek eruit is. We leven in een tech
nische cultuur, die de mensen
suggereert, dat ze alles op afroep
kunnen krijgen, ook de niet-ma-
tenële zaken. We verleren het ge
duld, dat je nu eenmaal nodig
hebt om geestelijk een stuk rijker
te wórden. Je vroeg zonet naar
mijn ervaringen, daar wil ik graag
nog even op doorgaan. Er valt ze
ker iets te zeggen over de positie
van de vrouw in de kerk"
- Is die intussen verbeterd?
Maria: „Er is vooruitgang. Er stude
VLAARDINGEN (GPD) - De ou
ders van de 13-jarige Mylene
Stoutjesdijk uit Vlaardingen. die
het afgelopen weekeinde aan
nekkramp is overleden, denken
er over een klacht in te dienen bij
het medisch tuchtcollege.
De reden daarvoor is, dat zowel de
huisarts als het Holy-ziekenhuis
in Vlaardingen de ernstige klach
ten van het meisje niet serieus
zouden hebben genomen.
Mylene werd zaterdag ziek. Ze
moest overgeven, kreeg pijn in
haar benen en er kwam een
blauwe vlek op haar voorhoofd
Een geraadpleegde huisarts ad-
parochianen die het best vinden
als een vrouw zou voorgaan in de
eucharistieviering. Mits zij maar
voldoet aan de verwachtingen,
die de gemeenschap van een pas
tor heeft. Daarmee wil echter nog
lang niet gezegd zijn, dat de
vrouw in de kerk geen hindernis
sen meer heeft te nemen"
Inhalen
- Vergeleken met de positie van de
vrouw in de protestantse kerken
heeft de pastoraal werkster nog
heel wat in te halen.
Maria: „Daar moet je je niet op ver
kijken. De protestantse kerk is
net zo goed een mannenkerk.
Ook in die kring loopt men nog
gemakkelijk om de vrouw heen,
zelfs al is ze dominee. Zoals in de
Europa
Bisschoppen uit de landen van de
Europese gemeenschap hebben
katholieken in de negen lidstaten
opgeroepen zich betrokken te
voelen bij de Europese eenwor
ding. In een gemeenschappelijke
brief vragen de bisschoppen om
een geest van openheid en broe
derlijkheid, solidariteit met de
arme landen, een nieuwe stijl van
leven en eerbiediging van de
rechten van de mensen.
De bisschoppen noemen het een
'schandalige zaak' dat het geïn
dustrialiseerde westen leeft in
overvloed en elders in de wereld
honger wordt geleden. Men
vraagt de katholieken om een
houding, waarbij wordt afgezien
van eigenbelang. „Het evangelie
nodigt ons voortdurend uit om
ons bezit met anderen te delen",
aldus de brief van de bisschop
pen. Voor de Nederlandse Bis
schoppen is de brief ondertekend
door kardinaal Willebrands
Mensen in nood
De stichting 'Mensen in nood' in
Den Bosch houdt dit jaar de
lenteactie voor kinderen, vrou-
Ouders
overwegen
klacht
viseerde een aspirientje te geven,
aldus de familie Stoutjesdijk.
De moeder bracht - toen de klach
ten steeds erger werden - het
meisje naar het Holy-ziekenhuis.
Mylene kon inmiddels niet meer
lopen en werd door haar moeder
in een rolstoel gezet. Een nacht
zuster meende desondanks dat
ADVERTENTIE
,De pastorale werksters hebben
elkaar hard nodig want met zo-
velen zijn ze nog niet. In ons bis
dom niet meer dan veertien. Sa
men zijn we het er roerend over
eens, dat er nog ontzettend veel
moet gebeuren. Als ik mezelf te
midden van die stapel wensen zie
zitten word ik wel eens ongedul
dig. Waarom moet de ontwikke
ling zo traag gaan, denk ik dan.
Later corrigeer ik mezelf weer
met de gedachte dat ik niet meer
ben dan een schakeltje in de ge
schiedenis. Alles hoeft niet tij
dens mijn leven te gebeuren. Als
het maar eens zover komt, dat de
vrouw ook in de kerk net zo van
zelfsprekend wordt aanvaard als
de man. Persoonlijk twijfel ik
daar niet aan"
wen en de allerarmsten in de der
de wereld. Het doel van de actie is
voedsel te verstrekken waar dit
het hardste nodig is. Vorig jaar
zijn in de derde wereld 14 miljoen
mensen gestorven als gevolg van
honger, zo meldt de stichting.
Ongeveer 500 miljoen mensen in
de ontwikkelingslanden leven
nog in honger. 'Mensen in nood'
steunde vorig jaar 100 voedsel
hulpprojecten in Azië, Afrika en
Latijns-Amerika.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Harich: A. de
Kleine uit Garijp. Beroepen naar
Ternaard: toezegging G. Hoek
stra uit Spijk en Losdorp. Ger.
Kerken: Beroepen naar Vleuten-
de Meern: drs. H. van Dijk uit
Wolfheeze. Aangenomen naar
Purmerend: J. L. Delhaas, func
tionaris van de IKON. Ger. Ge
meenten: Beroepen naar Hoofd
dorp: G.A. Zijderveld uit Mid
delburg, aangenomen naar
Beekbergen: J. Kareis uit Wer
kendam, die bedankte voor Al
melo, Scherpenisse, en Putters-
hoek. Chr. Ger. Kerk: Beroepen
naar Leiden: E.E. Slofstra uit
Broek op Langendijk en J.C.L.
Starreveld uit Delft.
de lichamelijke gesteldheid van
Mylene niet van dien aard was,
dat een arts zou moeten worden
gewaarschuwd.
Weer thuis ging het snel bergaf
waarts met het Vlaardingse
meisje, 's Avonds om half acht
kwam de huisarts langs die on
middellijke opname adviseerde
Een half uur later kwam de am
bulance. Op weg naar het zieken
huis stierf Mylene.
Aldus de lezing van de ouders van
het meisje. Zij willen volgende
week beslissen over een even
tuele aanklacht bij het medisch
tuchtcollege.
ADVERTENTIE
't Gezelligste, modernste winkelcentrum vlakbij Den Haag
Volop gratis parkeerruimte. Makkelijk te bereiken.
U vindt er alles wat uw hart begeert.
En elke week is er iets bijzonders,
iets leuks of iets geks!
aP va0 ,60u<
WINKELCENTRUM LEIDSENHAGE, LEIDSCHENDAM
Home Centre heeft iets aardigs voor u. Het
heet "Fleur in uw interieur" en het is een
verzameling van tientallen sfeervolle
woonideeën kompleet met voorbeelden
en prijzen. Gezellig om door te
bladeren al is het alleen maar om
een beetje met het wonen van nu
op de hoogte te blijven.
"Fleur in uw interieur" ligt voor u
klaar bij Home Centre Heeft u
geen tijd om te komen vul dan
de bon in en stuur 'm naar
Home Centre
Voorschoterweg 45-47 iïSSC?
Valkenburg ZH (bij Leiden).071-76.93.25
oxg.
Stuurt u mij "Fleur in uw interieur".
Het verplicht me tot niets. Dat is vanzelfsprekend!
In een gefrankeerde envelop zenden aan
HOME CENTRE Voorschoterweg 45-47
Valkenburg ZH (bij Leiden). LD
