bedrijfsruimte
Een sleuteltje helpt.
jongste bediende
aankomende bediende
verpleegkundigen a
ziekenverzorgsters
verpleegkundige
verpleegkundigen
ziekenverzorgsters
~ir randstad uitzendbureau
GISTEREN
M'N
KOELKAST
INDE
KRANT.
VANDAAG
VERKOCHT.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON - Recht, in Ameri
ka, is niet èèn en ondeelbaar.
Daar waar het zuiden begint, zijn
de dodencellen vol. John Arthur
Spenkelink (30), zoon van een in
Ni.iverdal geboren vader, is de
eerste Amerikaan die sedert de
opschorting van de doodstraf na
twaalf jaar tegen zijn wil wordt
terechtgesteld. Anno 1977 stierf
ene Gary Gillmore in Utah voor
een vuurpeloton nadat hij opzet
telijk alle mogelijkheden op her
ziening van zijn straf had afge
sneden, door de wens tot sterven
kenbaar te maken. John A.
Spenkelink evenwel wil niet
dood, zelfs al zou zijn sterven dan
plaatsvinden in de recentelijk
opgeknapte elektrische stoel van
de staatsgevangenis in Talahas-
see, gebouwd van het hout van
een eik, die anno 1924 door ge
vangenen werd geveld en waarin
hem sedertdien 169 slachtoffers
zijn voorgegaan.
John spenkelink is een moorde
naar. Dat wil zeggen: hij heeft be
kend een metgezel om het leven
te hebben gebracht, onder wat in
Nederland verzachtende om
standigheden zouden heten.
Maar de Amerikaanse justitie
heeft nimmer de moeite geno
men de juiste spelling van zijn
naam te vernemen. Zodoende
draagt hij dan ook een bloes met
de naam „Spinkkelink" - zo
doende ook verscheen die naam
(metéén „1" meer-Spinkkellink)
in het bevel tot ten uitvoer leg
ging van de doodstraf dat de
toenmalige goeverneur van Flo
rida. Reubin O'D. Askew, op 12
september 1977 ondertekende.
Het is aangrijpend, vernederend
en symptomatisch dat men te
Florida als veroordeelde moor
denaar desondanks niet onder
zijn eigen naam mag sterven.
Een gevangen mens heeft maar
weinig mogelijkheden tot daad
werkelijk verzet. Hij bevindt
zich, een uur of drie luchten per
week daargelaten, in een cel van
twee bij drie meter. Beschikt
weliswaar over eigen toilet en tv
en mag alle leesmateriaal hebben
dat hij wenst wanneer hij de
aanloop neemt naar zijn laatste
ogenblikken, doch dit betekent
geenszins dat men daarom ook
eerbied verschuldigd moet zijn
aan de werktuigen van het recht
te Florida. Zodoende gebeurde
het aan de vooravond van
Thanksgiving Day 1978, op 22
november, dat John Spenkelink
weigerde zijn etensblad terug te
geven. Immers, een medegevan
gene, Robert Lewis, was kort te
voren ontsnapt en dus mocht
geen der ten dode opgeschreve-
nen bezoek ontvangen.
Spenkelinks moeder was toen be
reids onderweg van haar woon
plaats Buena Vista in Californië
naar Talahassee, een 68jarige met
een ernstige longaandoening die
haar teistert met korte adem.
Spenkelink vond dat intrekken
van de bezoeken onzin. En hij
pleegde zijn verzet. Hij hield een
etensblad in zijn cel.
Vier bewakers, schuilend achter
een schild dat de politie bij op
stootjes gebruikt, rukten de tra
liedeur open. Zij zeiden later dat
Spenkelink met de steel van een
stoffer en een sok met een stuk
zeep erin zichzelf had gewapend -
Spenkelink noteerde in een ver
klaring achteraf: „Ze knepen
mijn keel dicht tot ik bewuste
loos was". Toen hij bijkwam was
een van de bewakers nog bezig
zijn neus te breken. Hij vroeg la
ter om een dokter. Maar die was
net vrij vanwege de Thankgi-
vingsday. Zodoende werd Spen
kelink pas een dag of vijf nadien
onderzocht. Hij bleek twee ge
broken ribben te hebben. De straf
voor Spenkelink: dertig dagen
eenzame opsluiting. De straf voor
de bewakers: degradatie, ook
voor de hoge gevangenisfunctio
naris kolonel Barton, die Spen
kelink te lijf was gegaan met een
om zijn imposante vuist gewik
kelde koppelriem.
Flarden lucht
Vanuit zijn cel, door de traliedeur,
aan de overkant van een gang kan
John Arthur Spenkelink net een
raam zien, met wat flarden lucht
en een ander stukje gevangenis.
Hij leest de bijbel en wel het
nieuwe testament, hoewel het
oog om oog, tand om tand hem
toch in eerste aanleg zou moeten
aanspreken, sedert de fatale
avond dat hij een verkilde lifter
oppikte tijdens een sneeuwstorm
in Nebraska. Die lifter was Jo
seph J. Szymenkiewicz die op 4
februari 1973 in een kamer van
het goed bekend staande motel
Prince de Leon het leven zou la
ten, nadat een op zijn ruggegraat
uiteenspattende kogel uit een .38
Revolver zijn aorta had openge
scheurd. De schutter John A.
Spenkelink
Moord op een onschuldige lifter?
Geenszins.Joe Szymenkiewicz
had een straflijst ter lengte van
een arm en ging er prat op dat hij
ooit in de gevangenis een mede
gevangene had vermoord. In de
sneeuw van Nebraska was het
trouwens een merkwaardig toe
val geweest wat deze mannen te
zamen bracht Spenkelink, in een
lichtblauwe Ford Camaro van
Canadese maar legale herkomst,
op de vlucht na zijn ontsnapping
uit het penitentiaire strafkamp
Sierras Nummer 4 in Californië,
dat hij op 15 oktober 1972 onop
vallend had verlaten - Szymen
kiewicz, een harde jongen van
een te zeer gestampte pot, een
geweldpleger, een moorde-
Twee gevangenisboeven te zamen.
Szymenkiewicz in het bezit van
een revolver, de .38. Hij dwong,
zegt Spenkelink, met die revolver
in de hand zijn metgezel tot so
domie, dwong hem tot het spelen
van Russisch roulette, waarbij in
de trommel van de revolver maar
èèn kamer is geladen. Die trom
mel wordt snel rondgedraaid. Als
hij stil staat, wordt de loop tegen
het hoofd van een der spelers ge
plaatst en de trekker wordt over
gehaald. Als zijn hersenpan niet
tot een bloederige brei uiteen
wordt geblazen, heeft het poten
tiële slachtoffer gewonnen. Szy
menkiewicz stal ook Spenke
links bagage. En zijn beetje geld.
Toen dit tweetal in het motel
Prince de Leon te Talahassee
aankwam waren zij halfdronken.
Er werd nadien op de kamer meer
gedronken, er werden drugs ge
bruikt. Szymenkiewicz ver
dween uit de realiteit - ronkend
op een bed.
Spenkelink zag zijn kans schoon.
Immers, zijn medereiziger had
hem nog opgedragen de auto te
laten wassen. Hij ging dus op
weg, vond in het handschoenen
kastje de revolver, pikte een
nieuwe lifter op, reed terug naar
het motel en vroeg de man op de
hoek te wachten, zeggend: als je
een revolverschot hoort komt dat
uit kamer nummer 4. Die uitla
ting heeft hem de das omgedaan.
Daaruit is tenslotte de plotselinge
voorbedachte rade gecon
strueerd, die in Florida's recht
spraak wordt toegelaten. Spen
kelink zegt dat cr een worsteling
onstond - de staat zegt dat hij
Szymenkiewicz eerst tweemaal
op het hoofd heeft geslagen en
vervolgens tweemaal heeft ge
schoten terwijl het slachtoffer
nog op bed lag. Kruitsporen op
het kussen, een kogel in de ma
tras. Daar bovenop een dode.
Een liederlijk gebeuren ongetwij
feld, waaraan Spenkelink zich
geslepen onttrok. Hij betaalde
een extra nacht logies, legde uit
dat zijn vriend wilde blijven sla
pen en zette spoorslags koers -
met zijn nieuwe kameraad - naar
Californië, nog steeds in het bezit
van het moordwapen. Terug naar
de staat waar hij was ontsnapt
aan een veroordeling (vijf jaar tot
levenslang) wegens een gewa
pende roofoverval op een ham
burger-tent, waar hij de somma
van 165 dollar had buitgemaakt.
Op die manier zat hij op 28 maart
1973 wederom in de gevangenis
van Californië, met een nieuwe
veroordeling wegens gewapende
beroving van een benzinestation.
Totale opbrengst driehonderd
dollar. Maar Spenkelink was ge
pakt, met de revolver. En de poli
tie stelde vast dat met dit wapen
de moord in Florida was ge
pleegd. Spenkelink werd uitge
wezen. De plaatselijke rechter
van Leon County, John A. Rudd
sr., veroordeelde hem tot de
doodstraf. Op 20 december
1973.
Gratieraad
Jonh Spenkelink is zo langzamer
hand toe aan zijn laatste oordeel.
Eind volgende week zal een gra
tieraad beslissen over clementie,
dat wil zeggen, die raad doet de
aanbeveling aan de goeverneur
(een andere dan voorheen) wel of
niet de doodstraf te laten vol
trekken aan de man die in zijn cel
een dagelijks toenemende hoe
veelheid post verwerkt. Goever
neur Robert Graham, verzekert
moeder Spenkelink aan de tele
foon, is te verstandig en politiek
bewust om John te laten sterven.
De advocaat: „Dit is geen rech-
terlijke beslissing, het heeft niets
met recht te maken, het is een
puur politieke beslissing".
De doodstraf is politiek wisselgeld
geworden in het zuiden vooral,
dat onderdeel is gaan vormen van
verkiezingscampagnes. En het
gegeven dat de voorstanders van
de doodstraf vooral onder de
blanken werden gevonden (72
procent voor) en niet onder de
zwarten (40 procent voor, 48 pro
cent tegen) verleent dat nog wat
meer reliëf. In veel gevallen zijn
de nieuw geschreven wetten zo
geformuleerd dat een jury in feite
kiest tussen de doodstraf bij
schuldigverklaring of vrijspraak.
Het gevolg: een enorme groei van
het aantal doodstraffen, omdat
aan dit Amerikaanse recht de
mildheid ontbreekt die tot nuan
cering kan leiden. Andere staten
hebben wetten die een jury eerst
nopen tot een beslissing over de
schuldvraag en vervolgens over
de doodstraf of levenslang.
Spenkelinks advocaat heeft in een -
afgewezen - beroep op het Ame
rikaanse opperste gerechtshof
aangevoerd, dat mensen die een
blanke om het leven brengen
zwaarder worden gestraft dan
degenen die een zwart mens
vermoorden. En dat er zodoende
sprake is van discriminatie. So
ciologen zeggen dat niet de kleur
van de moordenaar maar de kleur
van het slachtoffer de strafmaat
dikwijls bepaalt. De argumenten
daarvoor zijn uit de statistieken
te construeren. En dan komt er
nog bij dat diezelfde statistieken
wijzen op duidelijke verschillen
tussen de rechtspraak in conser
vatieve districten en die in gebie
den waar ietwat liberaler wordt
gedacht.
Zoen
Maar wat zal het Spenkelink nog
helpen? Er wordt alom voor hem
gebeden. Door zijn moeder die in
Florida bij vrienden is ingetrok
ken om hem elke week te kunnen
bezoeken. Door zijn vriendin,
Carlotta Key, een 43-jarige moe
der van zeven kinderen, die met
hem zou willen trouwen en wier
zevenjarige dochter klaagde na
een bezoek: „Hij zit maar achter
dat glas. Ik kan hem geen zoen
geven, ik kan mijn armen niet om
hem heen slaan". Maar ze heeft
John A. Spenkelink wel ge
vraagd om „alsjeblieft mijn pap
pie" te willen worden. Spenke
link glimlacht dan wat bedroefd.
Hij is zeer op kinderen gesteld,
maar wat moetje met levenslang
als beste vooruitzicht in dit be
staan?
„Hij is helemaal geen herrieschop
per", zegt zijn moeder Lois. „Hij
is een lieve jongen. Ik hou van
hem. Het is met hem verkeerd
gegaan, maar dat maakt hem niet
slecht".
Spenkelinks eerste vrouw in Ana
heim, Californië, zegt: „Wij ken
den elkaar vanaf mijn tiende jaar.
We trouwden toen ik achttien
was. Ik was te jaloers, te bezitte
rig en te onvolwassen om te kun
nen aanvaarden dat andere
vrouwen altijd achter hem aan
renden. Ik ben weggelopen. Maar
John nam altijd de verantwoor
delijkheid op zich, ook als ande
ren de schuld hadden. Hij heeft
W WÊÊÊt
John Spenkelink
mij altijd buiten zijn problemen
gehouden. Ik kwam altijd op tijd
thuis. We schrijven elkaar nog
steeds en ik ben nog goede vrien
den met zijn moeder en zijn zus
ter". Ze huilt een beetje als ze dat
allemaal vertelt. Zoals ook Car
lotta huilt en giert van de zenu
wen. Zoals moeder Spenkelink
met haar slechte longen naar
adem snakkend, soms slechts
komt tot lange perioden van stilte
en een snik.
In zijn hart, verklaat de advocaat
van Spenkelink, hecht hij nog al
tijd aan zijn Nederlandse af
komst. Ik vraag dat aan moeder
Spenkelink. Telt het voor hem
dat hij Nederlander is? „Nou",
zegt moeder Lois, „het hindert
hem helemaal niet hoor". Ik leg
uit dat de vraag anders was be
doeld. Het blijkt nimmer als een
sterk gegeven naar voren te zijn
gekomen. „Ach", zegt moeder
Spenkelink, „hij kan niet eens
bakassie meer zeggen.
Bakassie? „Ja bakassie". Er gaat
mij een licht op. Asbakkie mis
schien. „Ja natuurlijk", zegt de
moeder, „asbakkie, dat zei mijn
man altijd vroeger en alle kinde
ren herinneren zich dat nog. En
dat is een wel zeer klein stukje
Nederlandse erfenis. Maar het
wordt beheerd dat wel. Moeder
Lois lacht droevig: „Ik heb weer
wat geleerd, asbakkie, zeg ik het
zo goed?", en in een adem, „ik
kan niet geloven dat het gaat ge-
beuren.Ik kan het niet gelo-
Citaat van rechter Ervin: „Deze
doodstraf en de meerderheid die
deze bevestigt vertegenwoordi
gen een onjuiste terugkeer naar
de negentiend eeuw en verte
genwoordigt het atavistisch den
ken dat in die eeuw gebruikelijk
was.... De grondwet moet in ter
men van de twintigste eeuw wor
den uitgelegd..."
HENK KOLB
Te huur
in Leiden aan de
Willem Barentszstraat 37
Oppervlakte hal 521 m2 waarvan 105 m2
kantoorruimte en op de verdieping 105 m2.
Voorzien van c.v., plafonds met verlichtings
ornamenten, kantoorindeling d.m.v. schei
dingswanden.
Voor verdere informatie en documentatie
kunt u contact opnemen met
BV. Gemako Makelaars o.g.
Javastraat 58. 2585 AR Den Haag, tel.
070-632940, Afd. Bedrijfshuisvesting.
De stichting Maatschappelijke Dienstverlening
„MIDDEN-RIJNLAND"
vraagt voor haar rayon in Alphen aan den Rijn op korte
termijn, ter vervanging wegens ziekte
EEN FULL-TIME LEID(ST)ER
BEJAARDENVERZORGING
Het dienstverband betreft de maanden apnl t/m septem-
Vereist: ervaring in deze werksoort en kandidaten dienen
in het bezit te zijn van het diploma M.B.O. of H B O
Het werkgebied van de stichting omvat de gemeenten
Alphen aan den Rijn, Hazerswoude, Koudekerk aan den
Rijn, Zoeterwoude en Leiderdorp.
Sollicitaties binnen 14 dagen te richten aan de heer F.
J. M. van Rossum, directeur van de Stichting Maat
schappelijke Dienstverlening „Midden-Rijnland".
Postbus 116, Hazerswoude-Rijndijk.
Bejaardencentrum "Rhijndael"
Koudekerk aan den Rijn
Zoelt u als
ziekenverzorgende,
bejaardenverzorgende
of nachthoofd
werk in een modern tehuis, waarin ca. 65 bejaar
den verzorging genieten, dan kunt u uw sollicita
ties aan onderstaand adres richten.
Vereisten:
- diploma ziekenverzorgende of bejaardenver
zorgende
- enige ervaring
Geboden wordt:
- prettige werkkring
- goed salaris
- eventueel reiskostenvergoeding
- O.r.t. en 8% vakantietoeslag
Inlichtingen 01714-9110
Sollicitaties te richten aan de secretaris van het
bestuur, de heer W. Bezemer, Hogewaard 63 te
Koudekerk aan den Rijn.
„DOE HET ZELF CENTRUM"
„WIBO"
Bevrijdingsplein 48, Leiden.
Sollicitaties na telef afsoraak met
de heer H Kriek tot 5 uur: 766224
de heer H Kriek na 19.00 uur: 761528
de heer W. Boogeet na 19.00 uur: 764368.
gemeente alphen aandenrijnV
De directeur van Openbare Werken te Alphen aan den
Rijn. daartoe gemachtigd bij besluit van burgemeester en
wethouders van Alphen aan den Rijn;
Overwegende dat in verband met transporteren van
vloeren t.b.v. de bouw voor het Gezinsvervangende Te
huis aan de Julianastraat de tijdenlijke noodzaak is ont
staan tot het nemen van een verkeersmaatregel als be
doeld in artikel 137, het eerste lid van het Reglement
Verkeersregels en Verkeerstekens.
BESLUIT
op dinsdag 17 april 1979 v.m. het weggedeelte van de
Julianastraat tussen Pieter Doelmanstraat en Kerkstraat
te sluiten voor alle verkeer.
Alphen aan den Rijn, dd. 12 april 1979
VAN BERGE HENEGOUWEN B.V.
Op korte termijn kunnen wij in ons bedrijf plaatsen:
All-round AUTOMONTEUR
die in onze moderne werkplaats zelfstandig alle
voorkomende reparaties en onderhoudsbeurten
kan uitvoeren.
In onze afd. autoschade kunnen wij plaatsen
Ervaren AUT0SPUITER
die in onze spuitkabine zelfstandig vakwerk kan
afleveren.
De juiste man bieden wij: hoog loon.
VAN BERGE HENEGOUWEN B.V.
Hogewoerd 56-58/Leiden.
Tel. 071-120206
VOOR AL UW „TIMMERWERK" NAAR:
'Timmerbedrijf K. Zeegers'
Hoge Rijndijk 64 2313 KK Leiden
telefoon: 071-142996
Wij verzorgen voor u o.a.:
Het plaatsen van keukens
Winkel en wandbetimmeringen
Het vernieuwen van: ramen, deuren, vloeren, plafonds, schuttingen etc.
direct (para) medisch werk voor:
voor alle diensten bij een instelling in Koudekerk. Alle
diensten, voor langere periode.
voor de dagdiensten in een instelling in Alphen a. d. Rijn,
voor een langere periode.
voor de dagdiensten bij een instelling in Sassenheim.
voor een langere periode.
voor de dagdiensten bij een instelling in Sassenheim.
voor een langere periode.
Leiden, Kort Rapenburg 6, tel. 071-149541
Alphen, Vondelstraat 18, tel. 01720-93505 (tussen 14.00
en 17.00 uur)
Katwijk, Cleijn Duijnpark 12, tel. 01718-71215 (tussen
14.00 en 17.00 uur)
GEMEENTE LEIMUIDEN
ADMINISTRATIEVE
MEDEWERK(ST)ER
De werkzaamheden omvatten in hoofdzaak het bijhouden van een
deel van de boekhouding en het bedienen van de boekhoudmachine.
Een opleiding op MAVO-/HAVO-/MEAO-niveau wordt vereist, terwijl
het bezit van het Praktijkdiploma Boekhouden tot aanbeveling strekt.
Tevens wordt de voorkeur gegeven aan degenen die een ruime
ervaring hebben op het gebied van soortgelijke werkzaamheden.
Het salaris bedraagt minimaal 1.514,- en maximaal 1.880,- per
maand exclusief diensttijduitloop en de algemene salarisverhoging
per 1 mei 1979.
De vcor het gemeentepersoneel gebruikelijke rechtspositie'regeling is
van toepassing.
n de afdeling de heer G. Verweij, tel.
Schriftelijke sollicitaties kunnen binnen 10 dagen na het verschijnen van dit blad
worden gezonden aan burgemeester en wethouders van Leimuiden, postbus 81
2450 AB Leimuiden.
Auto, fiets, bankstel, tafel,
televisie kwijt?
Bel 071-123256
