Oud-premier van
Iran na geheim
proces gedood
Olietoevoer naar
Oeganda afgesloten
Rumoer over inrichting Negev
i.
Carter wil
opheffing
prijscontrole
op
helpt u kiezen:
keukens/bad
Franse socialisten: drie stromingen
Nieuwe golf van executies
Strijd in
Nicaragua
laait op
mm
Opnieuw
Baskische
aanslagen
MAANDAG 9 APRIL 1979
BUITENLAND
PAGINA 7
JERUZALEM/CAIRO (GPD-
ANP) - In Israël is een politieke
rel ontstaan rond in opdracht van
de regering uitgevoerde bouw
werkzaamheden in de Negev-
woestijn in een gebied dat voor
namelijk door Bedoeinen wordt
bewoond. Ten gevolge van het
vredesverdrag is de regering be
gonnen met de voorbereidingen
voor de overbrenging van militai
re bases naar de Negev-woestijn,
het aanleggen van wegen en an
dere bouwprojecten. Nog geen
twee maanden geleden had het
Israëlische Hooggerechtshof de
bouwwerkzaamheden in dit ge
bied strikt verboden, nadat een
groep Bedoeinen in beroep was
gegaan tegen de onteigening van
aan hen toebehorende grond.
Afgelopen woensdag werden de
bouwwerkzaamheden toch
voortgezet, onder hevig protest
van de daar wonende Bedoeinen,
waarbij ze zelfs slaags raakten
met de politie. Hierop kwam het
Hooggerechtshof bijeen en in
ongekend felle bewoordingen
werd de regering beschuldigd
van het naast zich neerleggen van
de uitspraken van het Hoogge
rechtshof en het overtreden van
de wet. Het Hooggerechtshof eis
te van de regering directe ophel
dering over de gang van zaken en
voegde eraan toe niet te zullen
aarzelen degenen die direct ver
antwoordelijk zijn voor deze gro
ve overtreding van de wet de ge
vangenis in te sturen.
De regering besloot in haar weke
lijkse kabinetszitting niet verder
op de zaak in te gaan, omdat die
nu in handen van het gerecht is.
De oppositionele arbeiderspartij
heeft intussen om een speciale
Knessetzitting gevraagd. Ook
wordt het aftreden geëist van de
verantwoordelijke ministers. Het
gaat hierbij voornamelijk om de
minister van landbouw, Sharon,
die in het verleden al is beschul
digd van onwettige praktijken
ten aanzien van de onteigening
van grond en het beperken van de
bewegingsvrijheid van de in de
Negev wonende Bedoeinen.
De Egyptische premier Mustafa
Chalil heeft president Jimmy
Carter van de Verenigde Staten
verzocht te proberen van Israel
verdere toezeggingen te verkrij
gen met betrekking tot de toe
komst van de Palestijnen in het
bezette gebied van de westelijke
Jordaanoever, zo heeft het
dagblad Al Ahram gisteren ver
klaard.
Chalils verzoek stond in een brief in
antwoord op een schrijven van
Carter waarin werd duidelijk
gemaakt dat Israël slechts zijn
militaire bestuur in de strook van
Gaza zou opgeven, aldus het blad.
Chalil zei dat de Israëlische verkla
ring niet in overeenstemming
was met de overeenkomst die
met betrekking tot deze kwestie
was bereikt tussen Israël, Egypte
en de Verenigde Staten.
De Egyptische premier verklaarde
dat de overeenkomt van toepas
sing was op alle bezette gebieden
en niet alleen m^ar de strook van
Gaza.
Chalil eiste verder de vrijlating van
Palestijnse politieke gevangenen
en zei dat Israël niet het recht
heeft om in de bezette gebieden
Israëlische wetten af te kondigen
of toe te passen.
TEHERAN (Reuter/AP) - Amir Abbas Hoveyda, die 13
jaar lang premier van Iran onder de sjah is geweest, is
zaterdag terechtgesteld nadat hij door de revolutionai
re rechtbank nummer 4 ter dood was veroordeeld als
verrader van de Perzische natie.
De radio „De stem van de islamiti
sche republiek" zei dat de 60-jari-
ge oud-premier het besluit van de
rechtbank had aanvaard en
schuld had beleden aan „onder
drukking en culturele en politie
ke verstikking" van Iran.
,Ik vraag de Perzische mensen die
zijn gemarteld mij te vergeven en
aan God mijn zonden te verge
ven", zou hij gezegd hebben.
De radio zei dat de eigendommen
van Hoveyda, die ook was be
schuldigd van corruptie, in be
slag zullen worden f
MANAGUA (UPI) - De Nationale
garde van Nicaragua heeft giste
ren de Sandinisten verdreven uit
de noordelijke stad El Sauce,
maar de guerrillabeweging
schijnt nu de naburige provin
ciehoofdstad Esteli in handen te
hebben.
Een inwoner van Esteli vertelde
telefonisch dat de Sandinisten
met hun vlaggen door het cen
trum van de stad lopen, maar de
Nationale Garde is nog in de ka
zerne van de Stad.
Esteli was een Sandinisten-bol
werk in de bloedige strijd tussen
regeringstroepen en rebellen vo
rig jaar september, die uiteinde
lijk door de rebellen moest wor
den opgegeven.
Ook worden gevechten gemeld uit
de noordelijke steden Jinotega,
Leon, Ducali. Condega en de
streek bij de grens met Honduras.
Hier zijn militaire versterkingen
heen gestuurd. De omstreden
president Anastasio Somozo
heeft juist gisteren zjjn land ver
laten vooreen paasvakantie in de
Verenigde Staten.
In de hoofdstad Managua ontplof
ten gisteren een twintigtal bom
men. zonder veel schade te ver
oorzaken.
De Sandinisten moeten El Sauce
ontruimen nadat de plaats door
de Nicaraguaanse luchtmacht
werd bestookt.
ADVERTENTIE
«ga *ÏY
Stichting Schouwburg Complex
houwbu
4-daagse
antiekbeurs
gouda-boelekade
vrijdag 13 april van 19 tot 22 uur
zaterdag en de beide paasdagen
van 11.00 tot 19.00 uur
De revolutionaire autoriteiten had
den tegen buitenlandse corres
pondenten gezegd dat zij bij het
proces tegen Hoveyda zouden
worden toegelaten, maar de be
kendmaking van zaterdagavond,
waarin werd gezegd dat de oud
premier enkele minuten tevoren
was terechtgesteld, was het eer
ste teken dat het proces was ge
voerd.
De geheime processen en terecht
stellingen hebben drie weken
stilgestaan tot nieuwe bepalin
gen waren opgesteld.
De processen zijn donderdag her
vat en de terechtstellingen vrij
dag.
De radio zei dat Hoveyda de rechter
vergeefs om genade had ge
smeekt. Hij zei „een werktuig van
het systeem" te zijn geweest en
verzocht tevergeefs om uitstel
van het vonnis.
Het proces tegen hem is drie dagen
geleden onder strenge geheim
houding hervat. Het was midden
maart op last van Chomeini ge
schorst.
Hoveyda is een van de naaste me
dewerkers van de sjah geweest.
Hij was van 1965 tot 1977 minis
ter-president en van 1977 tot sep
tember 1978 minister van het kei
zerlijke hof.
Hoveyda werd in Teheran geboren
op 18 februari 1919. Hij studeerde
in Perzië, België en Frankrijk en
werd in 1945 attaché bij de Perzi
sche ambassade in Frankrijk.
In novenber 1978 werd Hoveyda
gearresteerd wegens corruptie en
gevangen gezet.
Op 11 februari van dit jaar kwam hij
vrij maar werd de dag daarop op
nieuw gearresteerd op de dag van
de machtsovername door Cho-
Er zijn nu ongeveer duizend poli
tieke gevangen in Perzië. Zater
dag werd ook een halfzuster van
de sjah gearresteerd, de 49-jarige
prinses Fatemeh. De meeste fa
milieleden van de sjah hadden
het land al verlaten voordat de
monarch zelf op 16 januari weg
ging.
Barre zei "diep geschokt" te zijn
en de regering in den Haag ver
klaarde zich zorgen te maken
over de huidige rechtspleging in
Iran.
Amir-Entezam, die over Hoveida
zei: "Hij was schuldig, wat moest
de rechtbank anders doen?",
maakte duidelijk dat het revolu
tionair islamitische tribunaal zijn
werk zal blijven doen "zo lang als
nodig is". Volgens de vice-pre
mier "kan dat een half jaar, een
jaar of zelfs twee jaar zijn"
'De voorlopige regering van Iran
droeg geen voorkennis van het
geheime proces tegen zaterdag
uitgevoerde executie van oud
premier Hoveyda". Vice-premier
Amir Entezam heeft dit gisteren
op een persconferentie in Tehe
ran meegedeeld.
Antwoordend op vragen van jour
nalisten zei Entezam: „De rege
ring heeft niets met het proces te
maken. Het is aan de rechters om
te beslissen. Hoveyda waar aarts-
corrupt, een landverrader. Als
iemand schuldig is moet hij ver
oordeeld worden".
De vice-premier verklaarde voorts
dat premier Mehdi Bazargan niet
tegen terechtstellingen is. Bazar
gan, onder het bewind van de
sjah lange tijd ijveraar voor de
rechten van de mens. veroor
deelde drie weken geleden een
geheim voorlopig verhoor van
Hoveyda met klem. Dit leidde er
toe dat de religieuze leider Cho
meini geheime processen en exe
cuties afgelastte tot er nieuwe re
gels voor berechting van politie
ke gevangenen waren geboren.
Dat gebeurde vorige week en
onmiddellijk werden Drie leden
van de vroegere geheime politie
en zes ex-militairen, onder wie
twee generaals, voor het vuur
peloton gezet.
Onbekenden hebben zaterdag
avond een bomaanslag gepleegd
op een gebouw in Teheran waarin
.revolutionaire ordebewaarders'
van de religieuze leider Chomeini
wonen. Daarbij zijn minstens zes
personen om het leven eekomen.
Er was waarschijnlijk sprake van
een wraakoefening voor de te
rechtstelling van oud-premier
Hoveyda.
TEHERAN - In Teheran is een nieuwe rage ontstaan: het schieten op portretten van pop- en filmsterren die
onder het bewind van de sjah populair waren en nu in het buitenland verblijven.
RICHMOND. VIRGINIA (Reu-
ter-UPI) - President Carter
heeft de strijd met de Ameri
kaanse oliemaatschappijen
aangebonden wegens zijn
plan tot opheffing van prijs
controles op in de V.S. gepro
duceerde olie.
"Ik zoek geen strijd. Maar ik
ben bereid tot strijd als dat
moet", zei hij tot afgevaardig
den van de democratische
partij in Virginia. Het congres
moet goedkeuring hechten
aan het heffen van een belas
ting op buitensporige win
sten als de prijscontroles
worden opgeheven.
De belasting op buitensporige
winsten zou worden gebruikt
voor het ontwikkelen van al
ternatieve energiebronnen en
voor vermindering van de
Amerikaanse afhankelijk
heid van geïmporteerde olie.
Een woordvoerder van Ameri
kaanse oliemaatschappijen
juichte het besluit van de re
gering-Carter tot opheffing
van prijscontroles op in de
V.S. geproduceerde olie toe.
Maar Charles Dibona, president
van het Amerikaanse petro
leum instituut, nam ook
scherp stelling tegen het plan
om de overwinst te belasten.
"Elke dollar die u neemt in
toevoeging aan de huidige
belastingen is een dollar min
der voor olie", zei hij in een
televisie-vraaggesprek.
onze correspondent)
MADRID - Opnieuw is het
Baskenland in het afgelopen
weekinde opgeschrikt door
geweld. Drie politieagenten
zijn zaterdagavond in San
Sebastian op slag gedood
toen zij vanuit een rijdende
taxi onder vuur werden ge
nomen. In een bar van San
Sebastian raakte gistermor
gen twee personen ernstig
gewond door pistoolschoten.
Op de spoorlijn Irun-Madrid
maakte de politie zaterdag
nacht ter hoogte van het Bas
kische plaatsje Ormaiztegui
een kneedbom van twee kilo
onschadelijk Tienduizenden
Basken hielden gistermorgen
een demonstratie in Bilbao,
waar zij protesteerden tegen
de behandeling van leden van
de Baskische afscheidings
beweging ETA die onderge
bracht zijn in de gevangenis
van Soria.
De drie politieagenten, die de
dag tevoren vanuit hun
woonplaats Murcia waren
overgeplaatst, vonden de
dood toen zij zaterdagnacht
naar de kazerne wandelden.
Zij werden opgewacht door
een gestolen taxi. van waaruit
enkele personen mitrail
leursalvo's losten.
Zuidwesten van het land veroverd
NAIROBI (UPI/AFP) - Zes Wester
se oliemaatschappijen hebben
alle leveranties aan Oeganda
stopgezet en volgens funktiona-
rissen heeft president Amin nu
geen benzine- en oliereserves
meer. Uit diplomatieke kringen
in Nairobi is gisteren vernomen
dat de Tanzaniaanse troepen de
stad Fort Portal hebben ingeno
men en daarmee de verovering
van Zuid-Oeganda vrijwel heb
ben voltooid. Het grootste deel
van de invasietroepen belegert
nog steeds de hoofdstad Kam
pala.
Met name de olieboycot is een zwa
re slag voor de krampachtige po
gingen van de Oegandese leider
om zijn leger en land bij elkaar te
houden. Volgens gezaghebbende
kringen hebben de maatschap
pijen alle leveranties opgeschort
nadat de Oegandese regering in
gebreke is gebleven en zeven
miljoen pond (28 miljoen gulden)
te betalen, die zij aan de maat
schappijen schuldig is. De laatste
tien dagen is geen olie meer gele
verd aan Oeganda en Amin heeft
nu totaal geen reserves meer, al
dus de bronnen.
In de situatie in en rond Kampala is
met veel veranderd, aldus diplo
matieke kringën in Kenia, de mi
litaire bevelhebber van Kampala
heeft alle inwoners opdracht ge
geven vandaag weer aan het werk
te gaan in een poging de stad op
gang te krijgen. Hij gaf aan dat
strenge maatregelen zouden vol
gen tegen iedereen die het bevel
niet opvolgt. Inwoners van de
hoofdstad zeiden dat de centrale
bank van Oeganda is gesloten,
maar dat afgezien van wat artille
rievuur en gevechten met lichte
wapens in de verte, de stad giste
ren rustig was terwijl de verbij
sterde bevolking de uitkomst van
de oorlog afwacht.
Een diplomaat in Kampala zei dat
hij. op weg naar Jinja. 60 km ten
oosten van de hoofdstad, het
nieuwe veldhoofdkwartier van
Amin was gepasseerd, een aantal
kilometers buiten Kampala. Hij
zei dat burgers de Oegandese
troepen met gebalde vuist be
groetten en dat de soldaten er op
gewekt uitzagen. Dit beeld zou in
tegenspraak zijn met de meeste
berichten die melding maken van
ADVERTENTIE
b v Gebr Rollf's Handelmij Industrieweg 14 De Grote Polder Zoeterwoude-Rijndijk Tel. 071-899206
een uit elkaar vallend leger met
duizenden deserteurs.
In Zuid- en West-Oeganda duren de
aanvallen van de Tanzaniaanse
troepen en Oegandese ballingen
voort.
Met de inname van Fort portal is de
veroverfrig van het gehele zuid
westen van het land vrijwel vol
tooid. Dit wil zeggen een derde
van Oeganda met ongeveer drie
miljoen inwoners.
Militaire funktionanssen in de
Tanzaniaanse hoofdstad Dar Es
Salaam hebben ontkend dat het
leger van Amin de Stad Entebbe
heeft veroverd in een tegenaan
val. Zij zeiden dat de stad en het
internationale vliegveld nog
steeds in Tanzaniaanse handen
zijn.
Twee Zweedse en twee Westduitse
journalisten zijn onlangs in Oe
ganda gedood door de geheime
politie van president Idi Amin. zo
meldt de correspondent voor
Oost-Afrika van het Britse
dagblad Daily Express. Volgens
deze krant gaat het om de corres
pondenten van de Zweedse bla
den Expressen èn Svenska
Dagbladet. en om Llans Bolliger
en Wolfgang Stiens van het
weekblad 'Stern'.
De Daily Express zegt van een VN-
functionaris in Nairobi te hebben
vernomen dat de mannen zijn
doodgeschoten toen ze vanuit
Kenia via het Victoria-meer Oe
ganda probeerden binnen te ko
men. Het blad meldt voorts de
vermissing van een Britse za
kenman, Gordon Parrott en een
Westduitse zakenman Sven So-
rensen, die vorige week per auto
uit Kampala zijn vertrokken en
sindsdien niet meer zijn gesig
naleerd.
De Iraanse vice-premier. Abbas
Amir-Entezam, heeft gisteren
alle buitenlandse kritiek op de
berechting en executie van oud
premier Hoveida van de hand
gewezen. Volgens hem was Ho
veida een maatschappelijk on
gewenst persoon, door en door
corrupt, die gestraft diende te
worden".
(Van onze correspondent)
METZ - Gedurende het partijcongres van
de Franse socialistische partij hebben
zich het afgelopen weekeinde in Metz drie
uiteenlopende stromingen gevestigd.
Partijleider Francois Mitterrand zelf ver
enigde maar 47 procent van de stemmen
op de motie waarin hij zijn eigen partijpo
litieke inzichten had neergelegd. Twee
andere goeperingen sloten zich aaneen en
kwamen er openlijk voor uit dat ze een
minderheidsgroep formeerden die er op
uit is veel van zich te laten horen
dat de buitenlandse In feite hebben zich in de socialistische par
tij. in het kielzog van de verloren verkie
zingen van vorig jaar. nu een duidelijk so
cialistische en een sociaal-democratische
vleugel geformeerd, in welke opstelling
aan de uiterste linker zijde nog de links-
radicale CERES te vinden is. Het ligt in de
verwachting, dat partijleider Mitterrand
over enige maanden met deze fractie, die
15 procent van de stemmen van de ledcn-
afgevaardigden op het partijcongres op
zich verenigde, zal samengaan om op deze
Entezam
regeringen die kritiek hadden op
Hoveida's terechtstelling, de
zelfde waren als die het meeste
profijt van Hoveida's politieke
optreden hadden gehad. "Geen
wonder dat zij hem steunden".
Aldus de vice-premier.
Het Amerikaanse departement van
buitenlandse zaken liet weten de
executie van Hoveida te betreu
ren. De Franse premier Raymond
:r een absolute meerderheid
van 62 procent binnen het partij bestuur te
beschikken.
Naar wordt aangenomen, zal dit bondge
nootschap worden afgesloten na afloop
van de verkiezingen voor het Europese
Parlement in juni. Mitterrand en zijn aan
hang zijn fervente Europeanen De links-
radicale CERES-groep en zijn leider
Chevenement vinden - evenals de com
munisten en de gaullisten - dat een ver
dergaande invloed van de Europese Ge
meenschap voor nationale eenheden en
met name voor Frankrijk grote gevaren
oplevert.
De groepering die zich nu openlijk tot min
derheidsgroep heeft uitgeroepen, bestaat
uit de stroming van een van de kroonprin
sen voor het partijleiderschap. Michel Ro-
card. en van een van de andere kroonprin
sen. de burgemeester van Rijssel. Pierre
Mauroy. In feite vormt deze groep de so
ciaal-democratische vleugel binnen de
partij.
Het was op het partijcongres een verrassing
dat Pierre Mauroy en zijn aanhang beslo
ten hun lot aan dat van de vleugel-Rocard
te verbinden. Mauroy had zich namelijk
gedurende de heftige discussies van het
afgelopen jaar steeds als een bemiddelaar
tussen Rocard en Mitterrand opgewor
pen. met de kennelijke behoefte om de
partijleider te blijven steunen
Francois Mitterrand heeft bekend gemaakt
dat hij over twee jaar niet meer als partij
leider herkiesbaar zal zijn. Het is in het
licht van deze gebeurtenissen dat mannen
als Rocard en Mauroy hun plannen aan
het maken zijn. Het is niet onmogelijk, dat
tegen dat moment de joviale en algemeen
beminde Mauroy grote kans maakt op de
opvolging in het partijleiderschap, met
Rocard als bewaker van de sociaal-demo
cratische gedachte. Op het ogenblik be
schikt deze minderheidsgroep over 38
procent van de in Metz door de partijaf
gevaardigden uitgebrachte stemmen.
Rocard heeft op het congres bekend ge
maakt dat hij zich niet kandidaat zal stel
len voor de presidentsverkiezingen in
1981 wanneer Mitterrand zelf de kandida
tuur zou aanvaarden. Hiermee heeft Ro
card tot uitdrukking willen brengen dat
hij het partijleiderschap van Mitterrand
wil blijven erkennen. Harde en zakelijke
kritiek op de „stroming-Mitterrand" heeft
hij tegelijkertijd in het vooruitzicht ge
steld.
De ontwikkeling in de partij na de verkie
zingsnederlaag in 1978. gaat in de richting
waaruit de PS in 1972 gekomen was. In dat
jaar zag Mitterrand voor het eerst kans op
het congres in Epernay een aantal elkaar
beconcurrerende socialistische stromin
gen tot samenwerking te bewegen. Er
ontstond daarmee voor het eerst een sa
menhangende socialistische beweging.
Het debacle van vorig jaar heeft Mitter
rand in zijn aanzien ernstig geschaad. En
terwijl de kans om binnen afzienbare tijd
aan de macht deel te hebben gering is,
leidt de kwestie over doel en streven van
de partij in deze voor haar uitzichtloze pe
riode tot scheuringen en daarmee tot ver
dergaande interne verzwakkingen.
