-snim
Ouders van couveuse-kinderen
willen "achter glas vandaan"
"Het idee je
kind niet
bij je te
hebben is
een enorme
afknapper"
"De behoefte
om over je
ervaringen
met een
couveusekind
te praten
blijft groot"
m
m
m
m
m
ZATERDAG 7 APRIL 1979
PAGINA 27
AMSTERDAM - Zo'n viereneenhalf jaar geleden is Ans de Haas (29) in het Wilhelmina
Gasthuis in Amsterdam de eerste moeder geweest die, tégen alle gangbare praktijken
van dat moment in, haar twee maanden te vroeg geboren dochter in de couveuse mocht
aanraken. Omdat haar eigen toestand de eerste dagen na de bevalling nogal kritiek was, i
duurde het even voordat ze naar de couveuse-afdeling gereden kon worden. Ans de Haas
nu: „Ik wilde haar zo graag even aanraken en vroeg dat ook aan de medische staf.
Waarom eigenlijk niet, was de reactie. De luikjes van de couveuse gingen open en ik kon
met m'n handen naar binnen. De tranen stroomden over mijn gezicht, het was een
geweldige ervaring. Iedereen stond te kijken". In het WG in Amsterdam heeft die ge
beurtenis tot een veel grotere betrokkenheid van de ouders op de couveuse-afdeling
geleid.
5 ook
Van de staf van de afdeling c
se (neonatologie) in 't WG i
het initiatief afkomstig eer
eniging van ouders van
sekinderen op te richten. De aan
zet hiertoe is vorig jaar november
gegeven. Op het moment voelen
zestig tot zeventig ouders van
couveusekinderen zich nauw bij
de vereniging betrokken.
Sinds de oprichting is een kern
groep van tien ouders elke week
bijeen geweest om in de eerste
plaats de eigen ervaringen en
emoties af te reageren. Praten
met elkaar, vooral luisteren naar
elkaar. Gevoelens herkennen,
plotseling beseffen dat jouw si
tuatie niet zo uniek is als je steeds
hebt willen denken.
Ans de Haas: „De behoefte om te
praten over je ervaringen met een
couveusekind is en blijft groot".
Ouders van couveusekinderen
maken dezelfde moeilijkheden
mee, vinden over het algemeen in
hun omgeving niet het klankbord
dat ze nodig hebben. Ook de me
dische wereld kan in die behoefte
niet voorzien, hoewel zij en ook
Lies Stokvis (35), moeder van
twee couveusekinderen, niets
dan lof wil uitspreken aan het
adres van de medewerkers in het
Wilhelmina Gasthuis.
„Maar", zeggen ze beiden, „de be
trokkenheid van artsen en ver
pleegkundigen is niet te vergelij
ken met de emotionele band die
je als ouder met je kind hebt". „In
een ziekenhuis", aldus Ans de
Haas, „heb ik steeds het gevoel
gehad meer te kunnen doen voor
mijn kind. Medisch gezien niet
natuurlijk, maar gevoelsma
tig".
Lies Stokvis bijvoorbeeld is er hei
lig van overtuigd, dat het contact
met vooral haar tweede dochter
(van nu anderhalf jaar) onmis
kenbare resultaten heeft gehad
tijdens het verblijf in de couveuse
in het WG. Wanneer zij en haar
man met hun dochter in de cou
veuse hadden kunnen tuttelen,
zoals ze dat noemt, was de adem
haling van de baby nog uren
daarna goed. Lies Stokvis: „Toen
ze nog in de couveuse lag, zijn we
een weekje met vakantie ge
weest. In Nederland. Ik ben één
Ook de couveuse-baby kan nu bemoederd worden,
dag teruggeweest naar het zie
kenhuis en die ene dag ging het
gewicht veel meer omhoog dan
op de dagen dat ik er niet was. En
vertel me nu niet dat er geen ver
band bestaat tussen de aanwe
zigheid van de ouders en de toe
stand van het kind".
Twee kanten
Het verhaal van Lies Stokvis kent
overigens twee kanten. Haar eer
ste couveusekind werd niet ge
boren in het Wilhelmina Gast
huis. Vijfeneenhalve week te
vroeg werd haar dochter geboren
om onmiddellijk, gewikkeld in
een doek, afgevoerd te worden.
De eerste drie weken heeft Lies
Stokvis haar kind vanachter glas
gade moeten slaan. „Het idee je
kind niet bij je te hebben, is een
enorme afknapper. Ik heb staan
janken achter die lagen glas, de
tijd kwam maar niet om. Even
vasthouden wilde ik haar. Dat
kon niet want, zo werd in dat zie
kenhuis gezegd, dan zou ik de
baby ook meteen mee willen ne
men. Alsof je niet zou kunnen be
grijpen dat een kind, aan handen
011 voeten gebonden in de cou
veuse, natuurlijk niet mee naar
huis te nemen is".
Ans de Haas en Lies Stokvis moe
ten voor een groot deel gissen
naar de oorzaak van de tegen
stand om ouders met hun cou
veusekind te laten omgaan. Dat
er van kwade wil sprake is ge
weest, geloven ze niet, veel meer
denken beiden dat de medische
staven in ziekenhuizen zich niet
voldoende hebben gerealiseerd
welke emotionele banden ouders
met hun couveusekinderen heb
ben. Dat de aanwezigheid van
ouders op de afdeling als lastig
wordt ervaren, kan ook meespe
len.
Het verhaal van Lies Stokvis is nog
niet afgerond. Na drie weken
mocht ze blijven om haar dochter
zélf de fles te geven en daarna
ging het snel. „Men" kon in die
periode van drie weken zo fijntjes
vertellen, hoe aangenaam het
toch moest zijn thuis even lekker
te kunnen bijkomen van de be
valling, terwijl het kind in goede
handen was. „Men" heeft geen
idee wat goed is voor de ouders",
reageert Lies Stokvis.
Jaren later had ze met haar tweede
couveusekind een tegenoverge
stelde ervaring. „Ik had me voor
bereid m'n kind maandenlang
vanachter glas te moeten bekij
ken". In het WG in Amsterdam,
waar de tweede dochter ter we
reld kwam, liep het anders. Zoals
bij Ans de Haas, mocht ze haar
kind aanraken in de couveuse.
„Ik vond het grandioos, was blij,
de negen weken in het WG heb
ben niet half zo lang geduurd als
de drie in het andere ziekenhuis,
waar overigens op dit moment de
wind ook anders is gaan waaien.
Onder invloed ongetwijfeld van
hetgeen de nieuwe vereniging
van ouders van couveusekinde
ren heeft losgemaakt, zijn de
strakke regels van weleer soepe
ler geworden. Dat is ook het geval
in meer ziekenhuizen in Neder
land.
Ans de Haas: „We hebben wel wat
op gang gebracht, maar het is zó
belangrijk dat ouders en couveu
sekind bij elkaar kunnen
zijn".
Emoties
verwerken
De behoefte te kunnen praten, is
onderkend op de couveuse-afde
ling van het WG. Nog vóór de op
richting van de vereniging heeft
dit ziekenhuis al praatavonden
voor ouders van couveusekinde
ren ingesteld.
Via het WG is ook het eerste adres
senbestand voor de vereniging
bijeengebracht. Vorig jaar rea
geerden zo'n 45 ouders. Tien ou
ders uit Amsterdam en omgeving
zetten zich vervolgens aan de or
ganisatorische en inhoudelijke
opbouw van de vereniging. In de
eerste periode van vergaderen is
aan het inventariseren van de ei
gen gevoelens veel aandacht be
steed. Ans de Haas: „Wanneer wij
andere ouders van couveusekin
deren willen kunnen helpen,
moeten we met ons eigen verhaal
klaar zijn. Wij willen er ook nog
dolgraag over praten, maar we
moeten wel in staat zijn om ande
re ouders straks de ruimte te ge
ven voor hun verhaal. We kunnen
blijk geven van herkenning, be
vestiging, we kunnen ongerust
heid trachten weg te nemen. We
hebben vooral een luisterfunctie.
Vrijblijvend, in de hoop een
beetje tot steun te kunnen
zijn".
Vooral na de couveuseperiode; je
bent na de ziekenhuistijd overge
concentreerd op je kind, op din
gen die niets met het verblij f in de
couveuse te maken hoeven heb
ben.
Het is de bedoeling, dat op korte
termijn naast de informatieve
folder van het Wilhelmina Gast
huis een inlegvel van de ouder
vereniging wordt verstrekt aan
ouders van couveusekinderen.
Voorlopig in het WG, later in veel
meer ziekenhuizen in het land. In
de brochure van de vereniging zal
ruimte zijn voor een serie foto';
waarop de technische appara
tuur, die rond de couveuse te
vinden is, in simpele bewoordin
gen wordt toegelicht.
„In het WG heeft de medische staf
tijd voor je", vertellen Ans de
Haas en Lies Stokvis, maar ook
weer niet alle tijd. Je hebt zoveel
vragen, maar vergeet te vragen.
Je kunt in die eerste labiele pe
riode niet alle informatie meteen
opnemen, maar wilt toch steeds
weer praten over je eigen erva
ringen. Het doel van onze vereni
ging is, niet voorbij te gaan aan de
medische staven in de ziekenhui
zen, maar juist een aanvulling te
zijn op de mogelijkheden van elk
ziekenhuis".
Regio's
Inmiddels zijn de eerste stappen
gezet op weg naar verwezenlij
king van regionale groepen van
ouders van couveusekinderen.
Groepen in Zaandam, Haarlem
en Alkmaar staan op het punt te
gaan functioneren onder de
noemer van de vereniging. Via
deze regio-groepen proberen ou
ders van couveusekinderen con
tacten te leggen met regionale
ziekenhuizen, teneinde meer
openheid te bereiken voor ouders
en kind. Onder invloed van de
vele publiciteit rond de vereni
ging lukt dit in verscheidene
ziekenhuizen nu al. In een later
stadium wil de vereniging toe
naar een landelijke opzet.
Ans de Haas en Lies Stokvis ver
klaren met nadruk, dat de ver
eniging op dit moment nog niet
zoveel te bieden heeft. Ouders
van couveusekinderen kunnen al
wel informatie krijgen, maar veel
plannen moeten nog uitgewerkt
worden. Ouderhulpgroepen zul
len onder meer getraind worden
in gesprekstechniek. Ouders die
geen lid zijn, kunnen eveneens
geholpen worden. De ouderver
eniging wil tevens actie onder
nemen om in Nederland meer
goed uitgeruste en bemande in-
tensive-care-afdelingen te krij
gen.
Commissie
Over die materie heeft onlangs de
commissie neonatologie (cou
veuse) van de Nederlandse Ver
eniging voor Kindergeneeskun
de een tweede tussenrapport uit
gebracht onder de titel „Regio
nalisatie van de diagnostiek en
behandeling van de zieke pasge
borene in Nederland".
De commissie komt tot de conclu
sie, dat de intensieve behande
ling van couveusekinderen de
laatste tientallen jaren een hoge
vlucht heeft genomen, doch dat
de toename van personeel en
middelen hiermee in geen ver
houding staat. Een onder zieken
huizen gehouden enquête heeft
geleerd dat Nederland kan be
schikken over in totaal 48 volle
dig uitgeruste plaatsen voor in
tensieve zorg aan pasgeborenen.
Slechts 48, omdat de commissie
uitgaat van strenge criteria, die
vooral betrekking hebben op de
continue begeleiding van de te
vroeg geboren (zieke) kinde
in feite is er behoefte aan 125 inten-
sive-care-plaatsen voor pasgebo
renen. Niet alleen, zo schrijft de
commissie, zou hierdoor het aan
tal sterfgevallen onder baby's
kunnen dalen, maar ook zouden
ernstige handicaps voorkomen
kunnen worden. Handicaps die
optreden rond de vroeggeboor
ten.
De commissie van de Nederlandse
Vereniging voor Kindergenees
kunde stelt voor, te komen tot
een regionalisatie van diagnos
tiek en behandeling van de zieke
baby's en denkt daarbij aan een
verdeling in twaalf vergelijkbare
regio's in het land. Binnen deze
gebieden zou het tot een taakver
deling moeten komen tussen
huisarten, vroedvrouwen, spe
cialisten en ziekenhuizen, in het
belang van de zorg voor de pas
geborenen. Naast meer dan een
verdubbeling van het aantal in-
tensive-care-plaatsen en regio
nalisatie wil de commissie toe
naar drie graden van klinische
zorg en de hiermee samenhan
gende middelen en man
kracht.
Met het huidige aantal plaatsen (op
1 maart 1978 beschikten de zeven
academische ziekenhuizen in ons
land over 31 couveuses die vol
doen aan de normen van de
commissie; daarnaast zijn in niet-
academische ziekenhuizen nog
eens 17 volledig uitgeruste cou
veuses te vinden) is de medische
wereld niet in staat te voldoen
aan het snel toenemende aanbod
van patiëntjes. Zij schat het aan
tal baby's dat intensieve behan
deling behoeft in de eerste weken
na de geboorte, op 3740 per
jaar.
Enorme kosten
De kosten van het door de commis
sie voorgestelde regionalisatie-
plan zijn enorm. De samenstel
lers van het tussenrapport er
kennen dat grif, maar schrijven
ook dat met de centralisatie van
intensieve zorg een vermindering
van het aantal gehandicapte kin
deren bereikt kan worden. Hoe
wel de totale kosten voor de ver
zorging van een gehandicapt
kind, te dragen door de gemeen
schap, niet eenvoudig te bereke
nen zijn, komt de commissie met
een voorzichtige schatting van
1,5 miljoen gulden.
Op 1 maart 1978 waren in het WG in
Amsterdam zes couveuses voor
intensieve zorg beschikbaar. Ans
de Haas en Lies Stokvis kennen
het rapport van de commissie. Ze
weten ook, dat het WG in feite
beschikt over meer couveuses.
Een totale bezetting zou een
overbelasting van de medische
staf betekenen.
De juist opgerichte vereniging van
ouders van couveusekinderen
ontlast dat medisch personeel,
maar biedt vooral onderdak aan
mensen die elkaar behulpzaam
willen zijn. Op het door henzelf
gewenste moment.
OPLOSSING PUZZEL 26: WIJ
DANKEN U VOOR UW FANTASTI
SCHE STEUN
OPLOSSING „WELK VAN DE
DRIE":
1=A, 2=B, 3=B.
SUPER FINALEPRIJS 100.000.-:
FINALEPRIJZEN
kei; Een 23-daagse reis naar Ame
rika voor twee personen van ANW-
B/GEFAU L. H. v.d. Vorst, Maas
landlaan 30, Weert; Een 27-daag»o
jissen, Een Uwe Sunstream Zon-
ibank: P Th. v.d. Kroft Veraar.
jningin Emmakade 125 II, Den
iag, Een twee- en driezitsbank
in Intermeubel: G. D Giesbers,
isweg 28. Rijssen (Ov.);
Een Singer Futura zig-zag naaima
chine: Mevr Th. Heisterkamp,
Marsdiep 165, Alphen a/d Rijn; Een
retourpassage Europoort-Huil
voor twee personen: Mevr. G. van
Beek-Kroo4nenburg, Pr Marijke-
Andijk; Een 304eAg
WEEKPRIJZEN
Een Olga superbed: M. Camp,
Voorseweg 28. Heenvliet; Een Ne
vada smymakleed: J. M. i
kenpakket: C. H. Smeijer. Burg.
Willemsestraat 25, Dieren; Mevr.
Schaekenstraat 8, Weert; Gerard
Lankamp, Braakmansdijk 4, Rijs
sen (Ov.); Tia Lensen, St. Antoniua-
straat 21, Mook; Mevr. v.d. Sanden,
e (N.B.); J.
Ter-
el. Irisplein 3. Den Haag. Mevr
Nieuwenakker 1, Haelen, R. H.
Timmer, Pioenstraat 7, Enschede;
Een Inventum zwakstroom-onder-
acht platen Dance Party: Mevr.
Vermeltfoort, Kortenaerstraat 38,
Geldrop; Een set Tiger-products:
Q. J van Gils, Wilgenlaan 13,
Etten-Leur; Een pakket met drie
boeken: A. Arends, IJsbaanlaan 13,
Oude Pekela, W. Westhoff. Hulst-
horststraat 134, Den Haag; F. P.
J. van Keulen. Tubasingel 5. Rijs
wijk (Z.H Mevr G. O. Poot-Bruin,
Fred, van Eedenlaan 99. Hilversum;
Mevr. I. A Fassaert, Diepenbrock-
straat 269, Terneuzen; Th. L. M.
Verspeek. Rozemarijnstraat 27.
Eindhoven; Mevr A. Slieken. Foul-
keslaan 30. Delft; J. Westerduin.
H. Nibbrigkade 130, Den Haag; J.
te Vaarwerk, Estrikstraat 24, En
schede; J. Dijksta, MeerslootswaJ
59. Dokkum. J. J. Coenen, Beuken-
boomsweg 30, Limbricht Post Slt-
tard; Een Inventum koffiezetter:
Mevr. Hunting-Mulder, Ant. v. Leeu-
wenhoekweg 31 A, Bussum; Eon
eiken lektuurbak: Mevr. W van der
Putten, Rijksstraatweg 179, Haar
lem; Een vleesbon van de Edelale-
gers: H. J Winnubst. Joh. Vermeer
straat 24, Heemstede, Een Rextn
autoiak-onderhoudspakket: J A.
e 142, Den Haag. J W Hasela-
Flame Hobby brander: Mevr. M Mevr G. te Borg-Hallers, van Hou-
L. C. Nijkamp, Denneweg 35, Gou-
Een Glom me
autowashandscnoen: J G M Lub-
be. Thorbeckelaan 1. Hillegom; J.
M. Nijentap Brinkman. Hoevend-
Bergen op Zoom;
W Vermeulen-Speelberg. B.
Ceulenpln. 7, Hulst; Ir. F. warsweg 2, Dalfsen (Ov); Mevr. F. boek. J W Minnen. Trompstraat
Vughterweg 65, 5. Veghel; L D Heesen.
bergseweg 47, Nijmegen,
Veraart. C. Kooymanlaan 4. Bergen
A. N. Boeltjei,
Mevr. J. Th. Coumans-van Soest,
De Palmengrift 639, Veenendaal,
Mevr. J. M. M A. Strijbosch-Lejeu-
ne. Enschotesestraat 173, Tilburg;
J. P. Hendriks, Pr. Beatrixstraat 37.
Ooy; W. Reutelings Percer, Steeg
23, Arcen (L); J A. Smeulders.
Kamillehof 49, Tilburg; Mevr. J.
Cornet-Hoppenbrouwer. Oude Rijn
162A, Leiden; J J. Peters. Mgr.
Nolènslaan 728. Schiedam; Mei T
H M Poels, Geldropseweg 276.
I Dijkstra. Obrechtstraat
390, Tilburg; W Schoots van de
Siepkamp. Meckelenburgstra
E. Schaake-Mijwaard
