Motief achter
kazerne-overval
nog onduidelijk
CNV wijst nieuwe
plan Veder-Smit af
Nederlandse
deskundigen
op gebied
kernenergie
Wiegel: harder werken
en zuiniger gaan leven
KYP'er Yan
Amelsvoort
voornaamste
kandidaat
opvolging
Peijnenburg
SIMONIS
DREIGT
STUDENTEN
PAROCHIE
IN DELFT
Vier mannen gearresteerd
Tegen kernbewapening
Werktijdverkorting niet negeren
'BESCHERM VOGELS TEGEN ZENDMASTEN'
MH.'UHH.'I.M
DINSDAG 3 APRIL 1979
VLISSINGEN-DEN HAAG (GPD)
- Drie Nederlandse deskundigen
op het gebied van kernenergie
zijn gisteren naar de Verenigde
Staten vertrokken om zich op de
hoogte te stellen van de gebeur
tenissen rond de kerncentrale in
Harrisburg.
Het gaat om de bedrijfschef van de
kernenergiecentrale Borssele
van de Provinciale Zeeuwse
Energie Maatschappij (PZEM),
ir. C. Kalverboer, ir. J. Versteeg
van de kernfysische dienst van
het ministerie van sociale zaken,
en dr. B. F. M. Bosnjakovic, stra
lingsdeskundige op het ministe
rie van milieuhygiëne.
Het Tweede-Kamerlid mevrouw M.
Epema-Brugman wil dat de be
vindingen van de drie deskundi
gen zo snel mogelijk aan het par
lement worden doorgegeven. Dat
laat zij in schriftelijke vragen we
ten die ze aan minister Van Aar-
denne (economische zaken) heeft
gesteld.
Mevrouw Epema wil van de be
windsman verder weten, of de
kerncentrale in Borssele veiliger
is dan die in Harrisburg. De vraag
die daarop betrekking heeft „Is
het waar dat het koelsysteem van
de centrale een veiliger systeem
is, zodat een ernstige storing zo
als die in het koelsysteem van de
Harrisburg-centrale heeft plaats
gevonden, niet kan plaatsvin
den?"
Een ander PvdA-Tweede-Kamer-
lid, drs. J. den Uyl, knoopt aan de
gebeurtenissen in Harrisburg de
conclusie vast dat „uiterste te
rughoudendheid" geboden is
met kernenergie. „Juist nu de
olieprijzen worden verhoogd, is
dit het goede moment voor be
zinning op de energiesituatie",
aldus de oppositieleider tijdens
een spreekbeurt in het Overijs
selse Borne.
Uit „Harrisburg" kan worden ge
concludeerd dat PvdA, CDA en
D'66 destijds in hun regeerak
koord in 1977 terecht hebben
vastgelegd dat tot 1981 geen
kerncentrales in ons land moeten
worden gebouwd, vindt Den Uyl.
Verder meent hij, dat een we
reldwijde evaluatie van de erva
ringen met de opwekking van
elektriciteit met behulp van
kernenergie moet plaatsvinden.
Ons land zou hiertoe het initiatief
moeten nemen.
Het besluit van de directie van de
PZEM om een eigen deskundige
naar Harrisburg te sturen, is ge
nomen tijdens een speciaal aan
het geval-Harrisburg gewijde
vergadering. Het is, zo stelt de di
rectie van de PZEM, de enige
manier om erachter te komen of
er een kans bestaat dat een on
geluk zoals dat in Harrisburg is
gebeurd, ook in Borssele zou
kunnen gebeuren.
De voorzitter van de raad van be
stuur van de PZEM, gedeputeer
de W. Don, zei gisteren dat er
geen aanwijzingen voor zijn dat
bij de kerncentrale Borssele een
risico bestaat zoals bij die in Har
risburg. Hij maakte duidelijk dat
niet is overwogen de Borsselse
centrale tijdelijk stop te zetten.
„We moeten eerst precies weten
wat er in Amerika gebeurd is", zei
hij. Don wees erop dat de Ameri
kaanse kerncentrale van een an
der ontwerp is. „De centrale in
Harrisburg is bovendien decem
ber van het vorig jaar pas opge
start. Ik ken de snelheid niet
waarmee dat is gebeurd. In Bors
sele hebben we een centrale die al
vijf en een half jaar zonder onge
vallen heeft gedraaid", zo zei
hij.
De woordvoerder van de PZEM
maakte maandag duidelijk dat
tot dit moment alle vergelijkin
gen tussen de gebeurtenissen te
Harrisburg en de kans dat die ook
in de centrale van Borssele op
treden, op pure veronderstellin
gen berusten. „Er kan pas op ver
antwoorde wijze over een ver
band met het risico van Harris
burg worden gesproken als men
weet wat zich in en rond de reac
tor in Harrisburg heeft afge
speeld", zo stelt de PZEM.
De kerncentrale in Borssele is net
als die in Harrisburg van het zo
genaamde drukwatertype, te on
derscheiden van de kokend-wa
terreactor die tien jaar geleden in
Dodewaard werd geïnstalleerd.
De kerncentrale in Borssele is
echter gebouwd volgens een an
der ontwerp dan die in Harris
burg. De Amerikaanse centrale
werd gebouwd door de firma
Babcock en Wilcox, die in Bors
sele is een produkt van het Sie-
mens-KWU-concern.
De centrale in Harrisburg heeft
verder een produktievermogen
dat tweemaal zo groot is als dat
van de kerncentrale in Borssele.
OOSTBURG (GPD) - Minder uit
geven, minder lenen en, voor wie
dat kan, harder werken. Alleen
volgens dit recept kan ons land
uit de economische problemen
raken. Dit zei vice-premier Wie
gel gisteravond in het Zeeuwse
Oostburg. Hij roept „iedere bur
ger" op tot grotere zuinigheid.
Een gezamenlijke inspanning is
volgers hem nodig om er boven
op te komen. "Niet leven bij de
dag, maar denken aan de toe
komst", dient het devies te zijn,
aldus Wiegel.
Volgens hem blijkt uit de afgelopen
week verschenen rapporten, dat
de 10 miljard gulden ombuigin
gen van Bestek '81 een "mini
mumprogramma" zijn. Wijzend
naar de voortgangsnota van Be
stek en het Centraal Economisch
Plan verklaarde de liberale lei
der, dat het kabinet zijn plannen
APELDOORN (GPD) - De
gewapende overval eind
februari op de wacht van
de Detmers-kazerne in
het Gelders Eefde is opge
lost. Een rechercheteam
van de koninklijke mare
chaussee en rijks- en ge
meentepolitie van Apel
doorn heeft het afgelopen
weekeinde vier uit Apel
doorn afkomstige ver
dachten aangehouden.
Zij hebben bekend.
De buit, vier karabijnen en een
FAL-geweer, alsmede de muni
tie, is terecht. Op zondagochtend
25 februari omstreeks vier uur
drongen de drie gewapende en
gemaskerde mannen het wacht-
gebouw van de landmachtkazer
ne binnen. De wachtcomman
dant en drie leden van de wacht,
waarvan er één lag te slapen,
werden opgesloten in een arres
tantencel.
Het drietal dwong de wachtcom
mandant eerst nog de plek te wij
zen waar de wapens waren opge
borgen. Met die vuurwapens ver
dwenen de overvallers in een au
to. De hoofdpoort van de Det
mers-kazerne werd afgesloten en
de sleutel werd later bij Loenen
in het Apeldoorns-Dierenskanaal
gegooid. De bliksemactie heeft in
totaal slechts ongeveer vijf minu
ten in beslag genomen. De opge
sloten wacht werd pas de volgen
de ochtend omstreeks acht uur
door inwonend personeel van de
kazerne bevrijd.
De auto, een Ford Granada, heeft
uiteindelijk het ongeveer 25 man
tellende rechercheteam op het
spoor van de daders gebracht. Uit
een buurtonderzoek kwam het
type van de wagen vast te staan.
'Percentage
uitkering
loterij
moet vermeld'
DEN HAAG (GPD) - Bij elke loterij
moet verplicht vermeld worden
welk percentage van de inzet
wordt uitgekeerd aan de win
naars. Dat vindt PPR-kamerlid
Waltmans en hij vraagt minister
De Ruiter van justitie om dat in
de wet vast te leggen.
De Consumentenbond heeft in
haar maandblad van april ge
schreven dat enkele loterijen in
Nederland met lage uitkerings
percentages werken ten opzichte
van de staatsloterij. Door dit per
centage te vermelden bij de lote
rij zouden de deelnemers beter
geïnformeerd zijn over hun kan
sen om iets te winnen. De Con
sumentenbond schrijft in haar
blad dat met name de Algemene
Loterij Nederland en de lotto en
toto, vergeleken met de staatslo
terij, weinig uitkeren.
ROTTERDAM - De 73-jarige J. J.
Knap is gisteravond in het
hoofdbureau van politie in Rot
terdam overleden aan een hart
aanval. Bij een controle op zwar
trijden in de tram hadden po
litieagenten de man gevraagd
even mee te gaan naar het bureau
In het politiebureau kreeg de
heer Knap een hartaanval, waar
aan hij bijna onmiddellijk over
leed.
versterkt moet voortzetten. "Dat
betekent dat de bressen, die in
middels in Bestek geschoten zijn,
worden gedicht".
Het kabinet treft voorbereidingen
voor het aantrekken van de nood
rem, aldus Wiegel. Deze zal in
werking worden gesteld zodra
het financieringstekort over de
streep gaat, zodat de overheids
Ook bleek het rechercheteam al
gauw dat de daders plaatselijk
bekend moesten zijn, omdat de
overval met grote nauwkeurig
heid en feilloos werd uitgevoerd.
„Het was een vrij gedisciplineer
de actie", aldus kapitein G. Bee-
len van de koninklijke mare
chaussee, gisteren tijdens een
persconferentie in Apeldoorn.
Kapitein Beelen was leider van
het onderzoeksteam.
Motief
Tot dusver is uit het verhoor van de
vier verdachten gebleken dat
geen politieke of terroristische
organisaties achter de overval
hebben gezeten. „Maar het mo
tief is ons nog niet geheel duide
lijk", zegt hoofdinspecteur F. H.
Koning van de Apeldoornse ge
meentepolitie. „Het lijkt erop dat
het viertal criminele bedoelingen
had met de vuurwapens". Moge
lijk bereidden de verdachten een
overval voor, maar dat moet nog
uit het voortgezette verhoor blij
ken.
De Apeldoornse politie heeft een
belangrijke rol gespeeld in de
Onderzoek
meenemen
huisdier
naar tehuis
DEN HAAG (GPD) - De staatsse
cretaris van CRM gaat met de ge
zamenlijke bejaardenorganisa
ties en de dierenbescherming
bekijken of het mogelijk is dat
bejaarden bij opname in een ver
zorgingstehuis hun huisdier
In veel bejaardenoorden is dit ver
boden. Het WD-kamerlid Erica
Verkerk vindt dat een "onder
mijning van de rechten en de per
soonlijke levenssfeer" van 65-
plussers.
Staatssecretaris Wallis de Vries
heeft in antwoord op de door haar
gestelde schriftelijke vragen
meegedeeld het met mevrouw
Verkerk eens te zijn, maar dat de
overheid geen middelen heeft te
treden in een overeenkomst tus
sen een bejaarde en een tehuis.
De staatssecretaris zal te zijner tijd
een rapport aan de Tweede Ka
mer overleggen, dat is opgesteld
in samenwerking met de bejaar
denorganisaties en de Ned. Ver
eniging ter Bescherming van
Dieren en een model-reglement
voor de toelating van huisdieren
moet bevatten.
DEN HAAG (GPD) - De vogelstand
in het zuidelijke IJsselmeer moet
beschermd worden tegen de twee
zendmasten bij het natuurgebied
De Oostvaarderplassen. Minister
Tuijnman (verkeer en waterstaat)
moet daartoe maatregelen ne
men. D'66-kamerlid Jan Terlouw
pleit hiervoor, zoals blijkt uit
schriftelijke vragen die hij aan de
minister heeft gesteld.
Bij soortgelijke zenders, zoals in
Lopik, heeft in het verleden een
groot aantal vogels - met name
roofvogels en uilen - de dood ge
vonden door elektrokutie of aan-
uitgaven moeten worden be
perkt.
Loonsverhogingen zijn in dit ver
band uit den boze. Deze zouden
ertoe leiden dat de concurrentie
kracht van ons bedrijfsleven ver
der wordt verzwakt. Ook arbeids
tijdverkorting, zoals een deel van
de vakbeweging wil, wordt door
de vice-premier van de hand ge
wezen, zelfs wanneer er loon voor
oplossing van deze zaak. Een in
het Brabantse Veghel gestolen
Ford Granada werd afgelopen
vrijdag ontdekt op een parkeer
plaats in Apeldoorn. De Apel
doornse politie is vervolgens
gaan posten bij die parkeerplaats
en in de nacht van zaterdag op
zondag werden twee verdachten,
de 20-jarige J.S. en de 26-jarige P.
H. M., uit die plaats in de kraag
gevat.
Het tweetal bekende de diefstal van
de auto. Een eerder in Apeldoorn
gestolen wagen werd op aanwij
zing van de verdachten aange
troffen in een garagebox in Apel-
doorn-Zuid. In de kofferruimte
van die auto lagen de vier kara
bijnen, het FAL-geweer en de
dertig patronen, alsmede de
eveneens buitgemaakte binnen-
helmen en zaklantaarns.
Eerste verhoor
Na een eerste verhoor kon ook de
identiteit van de derde verdachte,
de 31-jarige C. A. F. B. uit Apel
doorn, worden vastgesteld en hij
werd eveneens aangehouden.
Zondagavond werd nog een vier
de inwoner van Apeldoorn opge
pakt, de 24-jarige J. M. N. D. Zijn
aandeel in de overval is tot op he
den niet duidelijk.
De lokale bekendheid van de over
vallers was gevolg van het feit dat
de leider van de overvallers, B., in
1968 als dienstplichtige geduren
de een jaar in de Detmers-kazer
ne te Eefde gelegerd was. „Het
onderzoek is nog niet afgerond,
we willen nog bekijken of ze meer
op hun geweten hebben", aldus
kapitein Beelen.
De bij de overval gebruikte wa
pens, een dubbelloops jachtge
weer en twee vuurbuksen, ble
ken in België te zijn gekocht. Ka
pitein Beelen van de koninklijke
marechaussee zei niet te kunnen
zeggen of de wapens van de over
vallers ten tijde van de bliksem
actie al of niet waren geladen. Wel
is uit het onderzoek gebleken dat
de verdachten niets te maken
hebben gehad met de beschieting
van de wacht van een kazerne in
Hooghalen, een week na de over
val in Eefde.
BORNE (ANP) - Het kan nog wel
tien tot vijftien jaar duren voor
dat de 35-urige werkweek in Ne
derland algemeen is. Die ver
wachting heeft oppositieleider
Den Uyl gisteravond op een
spreekbeurt in het Overijsselse
Borne uitgesproken.
Een gefaseerde invoering ligt vol
gens hem voor de hand. Hierbij
past in zijrr ogen het beste een
vliegen van de talloze draden die
de zendmasten overeind moeten
houden. De bouwer van de nieu
we installatie, de Nederlandse
Omroep Zender Maatschappij,
heeft een advies van deskundi
gen en vogelbeschermers om
maatregelen te treffen, niet opge
volgd, omdat de uitvoering daar
van te duur zou zijn. Terlouw
vindt dat minister Tuijnman als
nog de voorzieningen moet laten
aanbrengen, omdat de zender
tientallen jaren in gebruik zal
blijven.
Terlouw heeft de regering ook ge
wordt ingeleverd. Alleen ver
vroegde uittreding, indien dit
voorzichtig afgewogen en met
een eigen bijdrage gebeurt, is
haalbaar, volgens Wiegel.
Tegelijkertijd verweet oppositie
leider Den Uyl tijdens een
spreekbeurt in het Overijsselse
Borne het kabinet te weinig te
hebben gedaan om de consump-
UTRECHT (GPD) - Het Christelijk
Nationaal Vakverbond (CNV)
heeft ernstige kritiek geleverd op
de eind vorige week door staats
secretaris Veder-Smit (volksge
zondheid) gepresenteerde nota
over de bezuinigingen op het ge
bied van de gezondheidszorg. In
die nota stelt de staatssecretaris
een eigen bijdrage van zieken
fondspatiënten voor geneesmid
delen, fysiotherapie en voor me-
disch-specialistische hulp voor.
Voorzitter Harm van der Meulen
van het CNV zei gisteren in
Utrecht deze maatregelen „net zo
griezelig" te vinden als het eerder
ingediende en later door de rege
ring teruggenomen plan van de
eigen bijdrage van een tientje bij
verpleging in een ziekenhuis.
aanpak per bedrijfstak. Hij dacht
in dit verband onder meer aan de
banksector waar door technische
ontwikkelingen vele arbeids
plaatsen op de tocht komen te
staan. Arbeidsplaatsen die door
een kortere werkweek zouden
kunnen worden gered, veronder
stelde Den Uyl.
In zijn algemeenheid dient naar de
mening van Den Uyl de ontwik-
vraagd hoe het staat met een on
derzoek naar de mogelijkheden
om de financiële gevolgen van
natuurrampen op te vangen. De
Tweede Kamer heeft hierover in
november 1976 een motie aange
nomen. Zij vroeg de regering
daarin samen met landbouwor
ganisaties en schadeverzekeraars
te onderzoeken hoe (eventueel
via een rampenfonds) de gevol
gen van natuurrampen opgevan
gen kunnen worden. Terlouw
vindt dat de strenge winter van
de afgelopen maanden nog eens
heeft aangetoond hoe hard zo'n
schaderegeling nodig is.
tie in het afgelopen jaar terug te
dringen. Den Uyl wees erop dat
in 1978 de consumptie met 14
miljard gulden is toegenomen.
"Na aftrek van de prijsstijgingen
is dat 7 miljard gulden", aldus
Den Uyl. "Als van die 7 miljard
twee a drie miljard zou zijn be
steed aan gerichte bevordering
van de werkgelegenheid en de
prijssteun in plaats van aan toe
risme en import van auto's zou de
werkgelegenheid er aanzienlijk
beter voor staan".
De PvdA-fractieleider noemt dan
ook het argument van premier
Van Agt, dat het geld voor indivi
duele steun aan bedrijven op is,
"ontoelaatbaar". "Met de Voort-
gangsmota maakt het kabinet
een uitgebluste indruk. Van Agt
gelooft zelf niet meer in de reali
satie van de doelstelling van Be
stek '81: vermindering van de
werkloosheid tot 150.000".
„Omdat het opnieuw de zwak-
sten treft", aldus Van der Meulen.
„Mensen die het niet kunnen
helpen, moeten buiten schot blij
ven. Het vragen van een eigen
bijdrage, zoals nu opnieuw door
de regering wordt overwogen,
wijst het CNV dan ook van de
hand", aldus Van der Meu
len.
Volgens hem zijn kostenbesparin
gen in de gezondheidszorg niet te
halen bij ziekenfondspatiënten.
„Wel bij degene die zijn diensten
aanbiedt om die patiënt gezond te
maken, zoals de specialisten. Die
zouden hun vrije beroep moeten
laten varen en in loondienst moe
ten treden", aldus Van der Meu
len.
keling van de werktijdverkorting
in ons land parallel te lopen aan
die in het buitenland. "Omdat
anders de concurrentiepositie
van Nederland -door het kosten
verhogend effect van de kortere
werkweek- wordt ondergraven"
zo legde hij uit.
Het negeren van de discussie over
de arbeidstijdverkorting be
stempelde de oppositieleider als
"struisvogelpolitiek".
Jan Terlouw
PAGINA 7
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
wil vrijdag een eerste bespreking
wijden aan de opvolging van minis
ter Peijnenburg, van wetenschaps
beleid, die zondagochtend overle
den is. Het CD A-fractiebestuur zou
vanmorgen al over deze zaak praten
tijdens de wekelijkse bijeenkomst
die voorafgaat aan het fractiebe-
raad. De nieuwe bewindsman zal,
gezien de afspraken binnen het
CDA, afkomstig dienen te zijn uit
de KVP, net als zijn voorgan
ger.
In Haagse kringen rouleren mo
menteel drie namen van mogelijke
kandidaten voor de opvolging.
Daarnaast wordt het niet uitgeslo
ten geacht dat premier Van Agt zal
besluiten tot een herverdeling van
de ministersposten ten einde
zwakkere bewindslieden op een
wat lichtere post beter tot hun recht
te laten komen.
Als voornaamste kandidaat voor de
opvolging geldt drs. M. J. J. van
Amelsvoort. Deze is de voornaam
ste financieel-economisch deskun
dige uit de tegenwoordige CDA-
fractie. Ook minister Peijnenburg
was op dit terrein gespecialiseerd
en trad tijdens de formatie van 1977
als adviseur in economische zaken
van Van Agt op.
De beide andere kandidaten die
genoemd worden, zijn wel afkom
stig uit de onderwijswereld. Het be
treft prof. dr. G. Brennikmeijer,
hoogleraar psychologie aan de Ka
tholieke Universiteit in Nijmegen
en voorzitter van de Academische
Raad. Ook de gouverneur (com
missaris der koningin) in Limburg,
dr. J. Kremers, wordt als kandi
daat-minister genoemd.
Tegen de benoeming van Bren
nikmeijer en Kremers spreekt dat
beiden over aanzienlijk minder
parlementair-politieke ervaring
beschikken dan Van Amelsvoort.
Gebleken is dat andere ministers
zonder veel parlementaire erva
ring, zoals Van der Klaauw en Bee-
laerts van Blokland, juist tot de
zwakke elementen van het huidige
kabinet behoren.
DELFT (ANP) - Bisschop A.J. Si-
monis van Rotterdam heeft de
parochieraad van de Delftse stu
dentenparochie laten weten, dat
"alles wat gebeurt tegen de ge-
loofsdiscipline van onze kerk
uitdrukkelijk buiten mijn ver
antwoordelijkheid als bisschop
valt". Wanneer studentenpastor
Harry Peels en pastorale werker
Ton Meyknecht blijven meewer
ken aan gezamelijke eucharisti
sche vieringen met de reformato
rische gemeenten dan moeten zij
volgens de bisschop erop reke
nen, dat zij ernstige consequen
ties over zichzelf afroepen. Deze
consequenties gelden ook voor
de parochie als zodanig, zo voegt
bisschop Simonis eraan toe.
Na uitvoerige briefwisseling en
persoonlijke gesprekken met de
betrokkenen verklaart bisschop
Simonis, dat hij op geen enkele
wijze akkoord kan gaan met het
feit, dat Harry Peels en Ton Mey
knecht hun medewerking blijven
geven aan gezamenlijke vierin
gen. Hij zegt overigens wel blij te
zijn, dat naast deze gezamenlijke
vieringen ook de r.k. zondagse
eucharistieviering op de kortst
mogelijke termijn hersteld zal
worden.
De reden voor zijn uitdrukkelijk
verbod aan Harry Peels en Ton
Meyknecht is volgens de bis
schop, dat door hun deelneming
aan gezamenlijke vieringen "een
gestructureerde open communie
ontstaat, die als zodanig door on
ze kerk is verboden". Ook de ge
lovigen mogen aan dergelijke
vieringen niet deelnemen, omdat
daardoor de indruk zou ontstaan
dat eucharistie en avondmaal,
priester en dominee hetzelfde
zouden zijn.
AMSTERDAM - Een delegatie van Japanse vredesbewegingen brengt
op het ogenblik een bezoek aan Nederland. De Japannersvan wie de
meesten als gevolg van de atoom-aanvallen op Hirosjima en Nagasaki
invalide zijn geraakt, houden in ons land tentoonstellingen en bijeenkom
sten gericht tegen kernbewapening
Op de foto poseren zij in Amsterdam met een aantal posters.
Pleidooi van Jan Terlonw (D'66)
