Regering overweegt "eigen
bijdrage" voor medicijnen
KLM: goedkopere
Australië-vluchten
Academische Raad wil
acht studentenstops
BINNENDOOR
BUITENOM
Kostenbeheersing gezondheidszorg aangepakt
BENZINE DUURDER
ZATERDAG 31 MAART 1979
UTRECHT (GPD) - Het komende
studiejaar zal bij acht studierich
tingen een studentenstop moeten
worden ingesteld. Er is echter
een kans dat overleg tussen de
universiteiten en minister Pais
een stop voor rechten en ge
schiedenis overbodig zal maken.
Daarnaast is voor 14 studies een
plaatsingscommissie noodzake
lijk.
Dit bleek gistermorgen tijdens de
vergadering van de Academische
Raad, het hoogste overleg- en ad
viesorgaan van de universiteiten
en hogescholen. Op basis van het
advies van de Raad zal minister
Pais uiterlijk op 1 juni een defini
tief besluit over het aantal stu
dentenstops nemen.
De studierichtingen waarvoor een
stop wordt geadviseerd zijn: ge
neeskunde, tandheelkunde,
diergeneeskunde, biologie, far
macie, lichamelijke opvoeding,
rechten en geschiedenis. Voor dit
studiejaar waren elf studenten
stops ingesteld, maar bij acht
studies was die stop eigenlijk niet
noodzakelijk. Doordat een stop
was afgekondigd, trok een groot
aantal kandidaten zich terug, zo
dat toch alle gegadigden een
plaats konden krijgen.
Vorig jaar kon de Academische
Raad met enige moeite voorko
men dat voor rechten een studen-
tenstop moest worden ingesteld.
Een stop bij rechten, zoals nu
geadviseerd wordt, kan opmer
kelijk genoemd worden, aange
zien het om een van de „goed
koopste" studierichtingen gaat.
Binnen de raad werd de vrees
uitgesproken dat een stop bij
rechten en geschiedenis zal lei
den tot een overloop naar andere,
verwante studierichtingen, met
name bij de letterenfaculteit, zo
dat dan daar opvangproblemen
ontstaan.
Op voorstel van de Universiteit van
Amsterdam besloot de Raad
overleg aan te vragen met minis
ter Pais om een stop bij rechten
en geschiedenis alsnog te voor
komen. De instellingen zijn be
reid extra inspanningen te leve
ren om meer studenten op te
vangen als de minister op zijn
beurt met extra middelen over de
brug komt. De Universiteit van
Amsterdam had berekend dat
ruim 12 miljoen gulden extra no
dig was om de twee stops te voor
komen. DeTilburgse Hogeschool
bood aan om voor èèn jaar 450.000
gulden aan personeelsgelden ter
beschikking te stellen aan andere
universiteiten opdat die hun ca
paciteit bij rechten kunnen op
voeren.
Als bij rechten een stop voorkomen
wordt, zal dit tot gevolg hebben
dat de student-staf-verhouding
zal oplopen tot 1 op 40, zo had
Amsterdam berekend. Voor prof.
dr. B. Leijnse van de Rotterdam
se universiteit was dit reden zich
af te vragen of men maar moest
blijven doorgaan zoveel mogelijk
studenten in een studie te prop
pen. „Het stroomt maar vol.
Rechten dreigt een academische
uithoek te worden. De minister
moet maar eens helpen om de
student-staf-ratio te brengen op
het niveau van bijvoorbeeld let
teren, die 1 op 22 bedraagt", aldus
prof. Leijnse.
Kandidaten die uitgeloot worden
bij geschiedenis zullen nog te
recht kunnen bij de experimen
tele studierichting maatschap
pijgeschiedenis in Rotterdam.
Deze universiteit is bereid het ri
sico te nemen dat zich te veel stu
denten melden. Een van de ar
gumenten waarmee de nieuwe
studierichting altijd werd ge
vraagd was dat dan een stop bij
geschiedenis overbodig zou zijn,
zo verklaarde de Rotterdamse
universiteit.
De raad besloot er bij de minister
op aan te dringen ook bij het ho
ger beroepsonderwijs een cen
trale registratie van aanmeldin
gen door te voeren. Als gevolg
van dubbele aanmeldingen bij
het hbo en het wetenschappelijk
onderwijs blijven toegewezen
plaatsen in het wetenschappelijk
onderwijs nu soms onbenut.
HBO-instellingen hebben in het
verleden het voorstel van het mi
nisterie voor centrale aanmel
dingen afgewezen uit vrees dat
dit een eerste stap zou zijn naar
studentenstops en plaatsings
commissies in het HBO.
DEN HAAG (GPD) - Met maatregelen zowel op
de korte als op de wat langere termijn wil de
regering de kostenbeheersing in de gezond
heidszorg nog steviger aanpakken. Zij houdt
vast aan de visie uit Bestek '81 dat de gezond
heidszorg met ruim twee miljard minder mag
groeien al is dat bedrag iets minder dan aanvan
kelijk gedacht. Maar om de kostenontwikkeling
in overeenstemming te brengen met de finan
ciële mogelijkheden is krachtig ingrijpen no
dig.
Dit blijkt uit de nota over de kos
tenontwikkeling in de gezond
heidszorg, die staatssecretaris
mevr. Veder-Smit (volksgezond
heid) gisteren aan de Tweede
Kamer heeft gestuurd. In plaats
van de geschatte bijna f2,7 mil
jard ombuiging is nu f 2,4 miljard
gepland. Vermindering kon wor
den bereikt doordat de kosten-
beheersende maatregelen, die in
1977 van kracht werden, gunstig
doorwerken, dus „meevallers"
opleveren.
In plaats van de in juni vorig jaar
aangekondigde „eigen bijdra
gen" voor ziekenfondsverzeker
den en gezinnen als totaal, die nu
geheel van de baan zijn, moeten
anderssoortige „eigen bijdragen"
komen om het „gat van f 560
miljoen te vullen. Ten dele kan
daaraan worden voldaan doordat
patiënten zelf wat gaan betalen
voor geneesmiddelen, voor spe
cialistische hulp en de diensten
van de fysiotherapeut. Ook zal de
termijn waarin voor de AWBZ
(Algemene Bijstands Wet)-voor-
zieningen niets hoeft te worden
betaald worden verminderd van
een jaar tot zes maanden.
Deze nota komt volgende week in
bespreking als de Tweede Kamer
debatteert over de „voortgang"
van Bestek '81. Zij werd gemaakt
als gevolg van de in oktober 1978
aangenomen motie-Lubbers,
waarin werd gevraagd om een to
taal plan van kostenbeheersing
voor de gehele sector. De Kamer
toonde zich toen al niet tevreden
met de invoering van de eigen
bijdragen, zoals Bestek '81 die die
voorstelde.
Meer plannen
Puntsgewijs komen nog de vol
gende plannen in mevrouw Ve
ders uiteenzetting voor
een nog strenger tarievenbeleid
dan tot dusver het geval was;
vermindering van de inkomens
der artsen, verkleining van huis
praktijken en bevordering van
het aanstellen van medici in
dienstverband;
een vestigingsbeleid voor artsen
in verband met de grote stromen
afgestudeerden;
het verkleinen van de tariefsver-
schillen tussen particulier en zie
kenfondsverzekerden
stimulering van het gebruik van
poliklinieken door wijzigen van
tarieven- en honoreringsop-
zet;
regulering van het aantal studen
ten en leerling-verpleegkundigen
(verzorgenden), zodat aanbod op
vraag kan aansluiten;
proefnemingen met zgn. budget
financiering, gerichte bestem
ming van gelden, in het kader van
de (regionale) decentralisatie in
de gezondheidszorg.
In haar nota deelt mevrouw Veder
definitief mee dat de regering
heeft afgezien van het heffen van
een bijdrage van f 5 (was eerder
op f 10 gepland) per verpleegdag
voor bepaalde categorieën verze
kerden bij opname. Dit plan
ALPHEN AAN DEN RIJN - Mr. Pieter van Vollenhoven heeft voor de tweede maal in korte tijd een informeel
bezoek aan Alphen aan den Rijn gebracht.
Ook gisteren kwam hij naar Alphen aan den Rijn in zijn hoedanigheid van voorzitter van de voorlopige raad voor
de verkeersveiligheid. Alphens burgemeester R. M. Gallas maakt namens de Vereniging van Nederlandse
gemeenten deel uit van de vaste commissie voor de verkeersveiligheidDit keer kwam het wel van een rondgang
door de gemeente. Enkele weken geleden verviel dat onderdeel van het werkbezoek door tijd nood. Hij lunchte bij
de burgemeester thuis. Bij het afscheid schoot onze fotograaf bijgaande foto.
vooral heeft veel maatschappe
lijke tegenstand (ook uit de ge
zondheidszorg zelf) ondervon
den. De Ziekenfondsraad heeft
een unaniem afwijzend advies
uitgebracht, maar adviseerde wel
de bijdragevrije periode voor
AWBZ-patiënten van een jaar op
een half jaar te brengen.
JAKARTA-AMSTELVEEN (GPD)
- Nederland en Australië hebben
overeenstemming bereikt over
goedkope vliegtarievcn tussen
deze twee landen, op dezelfde ba
sis als de lage tarieven die eerder
aan British Airways en de Luf
thansa waren vergund. Tevens
heeft de KLM Perth als nieuwe
bestemming erbij gekregen en is
het tot dusver geldende maxi
mum van 195 passagiers per
KLM-toestel verhoogd tot 260, zo
is gisteren in Canberra bekend
gemaakt. Voor incidentele ge
vallen mag de KLM zelfs boven
deze 260 uit.
Vanaf 1 mei, aldus de KLM, worden
voor de bestemmingen Sydney
en Melbourne de tarieven van
kracht die de maatschappij al
eerder had willen berekenen, nl.
1340., 2040 of 2340 gulden voor
een 30 dagen tevoren betaald
(zgn. apex-)retour, waarbij de
hoogte afhankelijk is van het sei
zoen. De tarieven gelden niet
voor Perth, want „op die stad
vliegert we nog niet" aldus de
KLM en het staat ook nog niet
vast met ingang van wanneer dat
zal gebeuren.
Voor de Australiërs was Perth een
aanvaardbare nieuwe bestem
ming. in het kader van hun stre
ven ook de andere delen van dat
continent open te leggen voor het
internationale luchtverkeer over
de lange afstanden. Perth is voor
de KLM aantrekkelijk -omdat
zich in dat gebied veel Neder
landse emigranten hebben ge
vestigd.
De Nederlandse delegatie, onder
leiding van staatssecretaris Smit-
Kroes, en de Australische onder
leiding van transportminister
Nixon hebben drie dagen lang
besprekingen gevoerd alvorens
Vrije dag
5 mei 1980
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
heeft gisteren besloten om het
rijkspersoneel volgend jaar op 5
mei een vrije dag te geven. Dat is
een lustrumjaar voor de herden
king van de bevrijding in 1945.
Het kabinet is ervan uitgegaan
dat ook de lagere overheden, het
bijzondere onderwijs en het be
drijfsleven hun personeel op die
dag ook vrij zullen geven. Dit be
sluit is een gevolg van een al eer
der gekozen gedragslijn om eens
in de vijf jaar de bevrijding te
herdenken, en niet meer, zoals
vroeger, elk jaar.
DEN HAAG (ANP) - De prijzen
voor normale en superbenzine
zullen per 1 april met een cent per
liter stijgen en komen daardoor
op respectievelijk 112.8 cent en
116.2 cent.
Dit is gistermiddag bekend ge
maakt door het ministerie van
economische zaken. De literpnj-
zen voor autodiesel en petroleum
gaan omhoog met 1.4 cent. de
laatste inclusief btw. De prijs
voor huisbrandolie stijgt met 1.2
cent per liter exclusief btw
Voor stookolie geldt een'prijsver-
hoging per 1 april van 4 gulden
per ton.
De prijsstijgingen zijn een gevolg
van de hogere prijzen voor ruwe
aardolie in februari. Ondanks de
nu aangekondigde verhogingen
liggen de prijzen op de Neder
landse markt nog ver onder de in
ternationale marktnoteringen,
Timmeren met succes. Hout, ge
reedschappen en hun toepassing,
door J. Matthews. Doe-het-zelf
boek voor de beginnende timme-
raar, voorzien van instructieve
tekeningen. Luitingh. Paper
back. 19.90
Het kinder planten- en dieren
boek, door Peter Kouwenhoven.
Een lees- kijk- en doe-boek voor
kinderen vanaf acht jaar. Lui
tingh. Paperback, 19.90
Lucifer spelletjes. Een uitgebreide
verzameling, door G. Obermair.
Luitingh. Paperback, 12.90.
RSY-steun
nog onzeker
DEN HAAG (GPD) - Binnen het
kabinet is nog geen overeen
stemming bereikt over steun
verlening aan het RSV-conceren
voor de redding van de Verolme-
werf op Rozenburg. Na een
urenlang beraad is het gesprek
hierover verdaagd tot aanstaande
maandag. Dit weekeinde zullen
de ministers Van Aardenne (eco
nomische zaken). Albeda (sociale
zaken) en Andriessen (financien)
nader overleg plegen. Premier
Van Agt verwacht maandag tot
een beslissing te kunnen komen.
Het voor volgende week geplan
de debat in de Tweede Kamer, die
donderdag op Paasreces gaat,
over dat besluit kan dan door
gaan.
Het is duidelijk dat de ministers
Van Aardenne en Albeda, met
hun voorstel om in de komende
vier jaar 550 miljoen gulden inde
Verolme-werf te steken, op te
genstand van minister Andries
sen en een aantal andere collega's
zijn gestuit. Premier Van Agt liet
gisteren doorschemeren dat de
zaak nog erg moeilijk ligt. Hij
wees op de geringe financiële
mogelijkheden van het kabinet.
„Er is voor de overheid geen en
kele financiële bewegingsvrij
heid meer. En het is duidelijk dat
RSV dit jaar niet het laatste be
drijf zal zijn dat in moeilijkheden
komt".
Woorden (1)
In Kampen zijn er heel wat
mensen erg boos en verdrie
tig over de weinig vleiende
betekenissen die aan het
woord "Kampen" en zijn af
leidingen verbonden zijn.
Sinds jaar en dag is het bij
voeglijk naamwoord "Kam
per" het synoniem van onno
zel. Dat komt allemaal steeds
opnieuw in de Dikke van Dale
te staan en daarmee heeft het
iets van eeuwigheidswaarde.
De voorlichter van de gemeente
is nu een actie gestart om al
dat ongunstigs voortaan bui
ten de inventaris te houden.
Het idee is te zot om los te lo
pen, een ware "Kamper ui".
De redactie van de Dikke van
Dale kan haar slagvaardig
heid bewijzen door in de vol
gende druk een nieuwe bete
kenis op te nemen. "Kamper
actie", d.i. "een actie, waarbij
men woordenboeken wil zui
veren van de als onwelgeval
lig ervaren inhoud".
Woorden (2)
Zoals zo dikwijls gebeurt,
wordt hier weer eens de
boodschap met de brenger of
de beheerder van de bood
schap verward. Maar er zijn
hier ook wel eens essentiële
problemen aan de orde. Zo
geeft de Dikke van Dale bij
voorbeeld een groot aantal
betekenissen van het adjec
tief "joods" met een misprij
zende inhoud. Het is de trieste
oogst van vele eeuwen dom
heid, vooroordeel, discrimi
natie of nog erger jegens een
minderheidsgroep bedreven.
Het zijn de zwarte bladzijden
van intolerantie. Een woor
denboek mag er echter niet
omheen. Een woorderboek
dat deze dingen niet geeft,
hoort in de prullebak thuis.
Koele registratie is zijn taak;
het is zelfs misschien een
hulpmiddel om dergelijk
kwalijks misschien ooit voor
goed uitgebannen te krijgen.
Wie al die afgrijselijke be
grippen niet in boeken wil
hebben als de Dikke van Dale
bedoelt het waarschijnlijk
goed, maar hij gaat in wezen
op de loop voor een groot stuk
treurnis dat mensen elkaar in
de loop der eeuwen hebben
aangedaan.
Bridge
ln Eindhoven is een bridgeclub
voor niet-rokers opgericht. Ik
wacht nu op een biljartclub
voor niet-drinkers. Voor mij
is dat bridgen een zenuwach
tige bedoening met veel te
veel kaarten op tafel en in de
hand om het zonder een siga
ret te kunnen stellen. Als je
dus niet-roker bent moet je
zeker niet aan bridgen begin
nen, want voor je het weet heb
je een filter in je oor en een
half-zware in je neus.
Er zit iets heel sectarisch en dus
doordrammerigs in die initia
tieven zoals het onderhavige.
Er worden elementen bin
nengehaald die op zich met de
activiteiten die men zich
voorstelt te gaan onderne
men, niets van doen hebben.
In de tijd dat ik in een school
schrift nog de voetbalcompe
titie wekelijks bijhield, het is
zeer lang geleden, had je in
district III der Eerste Klasse
een ploeg die AGOW heette.
Ik weet niet of ie nog steeds
bestaat. De club was geves
tigd te Apeldoorn, op zich al
geen bijster wulpse gemeen
te, maar er kwam nog bij dat
AGOW bestond uit gehee
lonthouders. Algemene Ge
heel Onthouders Voetbal Ver
eniging. Men speelde dan ook
in blauwe hemden. Ik betrap
te me erop dat ik het ploegje
niet helemaal serieus nam.
Als ze dan al eens wonnen,
was ik verrast, want eigenlijk
vond ik dat ze met een handi
cap speelden, een gebrek. Als
er een ploegje van doofstom
men of éénarmigen in district
III der Eerste Klasse was ge
weest en ze hadden ook eens
een deuk in een pakje boter
geschopt, zou mijn reactie
geen andere zijn geweest.
Dat komt er uit voort dat er een
wezensvreemd element in het
beoogde handelen is geslo
pen. Bij het voetballen be
hoort men elkaar met luide
stem verwensingen toe te
voegen, de arbiter behoort de
kwalificatie "zak met stront"
op zijn tijd niet te ontgaan,
doofstommen zijn dus beslis
send in het nadeel. Ook be
hoort er hartstochtelijk om
helsd te worden na afloop van
de wedstrijd als geheel vol
gens het strategieboekje van
het "werkvoetbal" het resul
taat weer eens nul-nul is
gebleven. Met éénarmigen is
het echter moeizaam een ste
vige accolade maken.
En zo behoren bij het bridgen
de asbakken berstensvol te
zijn. Bovendien is het roken
een onontbeerlijk hulpmid
del bij het bieden. Men steekt
evenveel filtersigaretten in
het rechteroor als men azen
heeft. Wordt er naar heren ge
vraagd dan gebruikt men het
linkeroor (éénorigen zijn dus
voor deze tak van sport min
der geschikt). Wil men daar
entegen seinen dat men wel
«naar groot slem door wil, dan
stopt men onopvallend het
gehele pakje in de mond, de
•geopende zijde in de richting
van het verhemelte.
Zo werkt dat. Ik geef die Eind-
hovenaren derhalve weinig
uitzicht op grote wapenfeiten.
Amin
Tussen de val van Amin nu en
de dood van Franco een paar
jaar terug is er een parallel. Bij
beiden liet de ondergang lang
op zich wachten. De oude
caudillo bleek er bijzonder
weinig lust in te hebben om te
overlijden. Zo werd zijn ago
nie de wanhoop van alle kran
teredacties, die wekenlang
pagina's moesten ophouden
om als het moment eenmaal
daar was in de breedte en in
de lengte *s mans bloedig bla-,
zoen aan de drukinkt prijs te
geven. Het is uiteindelijk ge
lukt, maar ik las van de week
in Der Spiegel dat er tegen
standers van hem zijn die het
nog niet echt geloven en uit
veiligheidsoverwegingen lie
ver onder het bed slapen dan
erin.
Bij Amin bestaan de stuiptrek
kingen vooral uit weer een
vliegtuiglading mannen en
geweren uit Libië. Beter een
verre vriend dan een goede
buur, zeg ik altijd maar. En
die Khadaffï is fanatiek ge
noeg. De Heilige Oorlog is pas
goed begonnen. Als het aan
hem ligt, worden zelfs de kro
kodillen in het Victoriameer
nog tot de Islam bekeerd. Idi
Amin onderhoudt er in elk
geval goede relaties mee. Met
de krokodillen dan, bedoel ik.
Maar dat het desondanks nog
een kwestie van dagen of
hoogstens weken is, staat
voor mij vast. Over het aantal
mensen dat er tijdens zijn re
gime is omgebracht, lopen de
schattingen uiteen. In elk ge
val belangrijk minder dan in
het Spanje van de caudillo of
in het Grootduitse rijk van de
Führer. Dat zal met een ver
schil in beschaving en organi
satie te maken hebben: kro
kodillen hebben ooit een
keertje d'r buik vol, mensen
nooit.
Zigeuners
In de Brabantse gemeente Ber-
kel-Enschot hebben veel in
woners geprotesteerd tegen
de komst van acht zigeuner
gezinnen in wissel woningen
op een sportcomplex. Om
wonenden menen dat hun
huizen daardoor ongeveer
twintig procent in waarde
zullen dalen. Dat vinden zij
niet leuk en dat vindt ook ei
genlijk niemand leuk.
Dit stukje zal zich dan ook niet
naar zijn einde spoeden in de
trant van "kijk, die stomme
knuppels uit de generali
teitslanden, wat een onver
draagzaam stelletje". Het
probleem is een tikje inge
wikkelder. Waarom dalen die
prijzen zo aanmerkelijk? Dat
komt, omdat u en ik, op zoek
naar een huis in Berkel-En-
schot zullen zeggen: "Kom
nou ik betaal een stuk minder
voor het huis dat u me aan
biedt, want er wonen hier zi
geuners om de hoek." En
waarom zeggen u en ik dat?
Schrijf op: "als wij over een
paar jaar dat huis in Berkel-
Enschot weer willen verko
pen, dan zeggen de eventuele
liefhebbers weer, sorry me
neer, u moet toch echt een
stuk lager met uw prijs gaan
zitten, want hier om de hoek
woont een stel zigeuners.
Hier is sprake van een gesloten
systeem. Een gesloten koel
systeem dan ook nog, want
veel christelijke warmte zal
men aan het geheel niet ont
lenen. Ik moet bekennen dat
ik op korte termijn geen mid
del zie om in zo'n gesloten
systeem in te breken. Wie dat
wél weet, moet het me zeker
even melden.
Ongetwijfeld is op dit moment
een doctorandus bezig op het
onderhavige onderwerp te
promoveren. Ook zal de één
of andere sociale academie er
wel een project tegenaan
hebben gesmeten, waarvan
we de dikke evaluatienota
vast wel binnenkort tegemoet
kunnen zien. Maar voorlopig
blijft het systeem potdicht.
De zigeuners zitten in de kou,
de sociale wetenschappers
ver van Berkel-Enschot.
Laine
Zojuist bereikt mij het bericht
per telefoon dat er morgen
twee kaartjes voor Cleo Laine
bij de kassa gereed liggen. Zo
wordt het toch nog een song
festival.
HAN MULDER.
