Herinnering aan Winawer
Kantar: Bridge Humor in Amerika
Kruiswoord
rmmmm
m m
Wk kM
m m«j
fl [hI Kw
Oplossing
vorige puzzel
ATERDAG 31 MAART 19.79
De halve finales van het per
soonlijk damkampioenschap
van Zuid-Holland hebben
voor één Leidse "districter"
succes opgeleverd, namelijk
Hans Vermin uit Wassenaar.
In zijn groep eindigde hij op
een tweede plaats met zeven
punten uit vijf wedstrijden,
vlak achter de Rotterdammer
Sally de Jong. Voor Hans be
tekent dit een continuering
van zijn successenreeks van
1978, toen hij naast het per
soonlijk jeugdkampioen
schap van Zuid-Holland, ook
de nationale jeugdsneldamti-
tel wist te bemachtigen.
In de finale van Zuid-Holland
krijgt hij nu te maken met het
puikje van Nederland, waar
onder we Frits Luteyn, Jaap
Riesenkamp, Ed Holstvoogd,
Sally de Jong kunnen ver
staan.
Voor de Leidse afvaardiging
was dit halve finalegebeuren
niet onsuccesvol. Albert
Huisman kwam niet erg ver,
maar heeft in enkele partijen
pech gehad. Jan Fase en Fred
Noordoven hebben gedaan
wat ze konden, speelden inte
ressante partijen, maar erg
produktief kon men het niet
noemen. Tot slot ikzelf, die
samen met Holstvoogd en Le-
ter op een gedeelde eerste
plaats kwamen, waarna het
door mij al jaren vervloekte
Sonneberg-Berg-systeem mij
terugwees (hierna heb ik een
nóg grotere hekel aan dit sys
teem).
Twee fragmenten uit deze halve
finale, beide door mij ge
speeld en m.i. de moeite
waard om bekeken te wor
den.
a g f§ 18
n" m, m M
2 q; m i
o m m a
1 Hf o m
Het eerste fragment is uit de
derde ronde. W. Boer uit
Naaldwijk hanteerde de witte
schijven en ik had dus zwart.
De stelling vond ik vrij lastig
om te taxeren. Tijdnood en
een moeilijke tempo-bereke
ning. Mijn laatste zet 1.
21-26 is een soort van indirek-
te lokzet, waarin Boer gran
dioos intuimelde.
2. 27-21 16x27, 2. 32x21 26-31!!!
Het lijkt nu of wit een gewon
nen doorbraak kan nemen,
maar3. 38-32 17x26,4. 32-27
31x22, 5. 28x8 en nu gaat
zwart een tegenaktie opzet
ten: 5. 13-18!!! 6. 8-3 19-23!!!
en het is uit. Wit heeft een
dam en het aantal stukken
staat gelijk, en toch kan wit
opgeven. Op het sluiten door
40-34 of 39-34 volgt een Haar
lemmer door 18-22 en 24-30.
Op 35-30 komt 23x6, 30x10,
15x4 waarna de dam wordt
afgepakt door 4-9 en als zwart
wegloopt door 2-8 en 4-9. En
als wit laat slaan naar veld 45,
dan is overmacht het enige
waaraan gedacht moet wor
den. Boer gaf dan ook op. Een
schitterend fragment van
dwangspel.
Het volgende fragment is de
partij G. Leter-Joop Burger
hout uit de tweede ronde
(Dordrecht 25 februari 1979).
1. 33-28 18-22, 2. 38-33 12-18, 3.
32-27 (een zet die mij direkt
doet denken dat Leter in de
openingen niet goed thuis is)
7-12,4.37-32 1-7, 5.42-38 19-23,
6. 28x19 14x23, 7. 31-26 22x31,
8. 26x37 10-14, 9. 34-30 14-19,
10. 30-25 17-21, 11. 25x14 9x20,
12. 35-30 5-10 (zwart accep
teert een opsluiting. Tegen
hakketakkers moet men na
deel accepteren om winst
kansen te creeren) 13. 30-25
10-14, 14. 40-34 4-9, 15. 45-40
11-17, 16. 50-45 7-11, 17. 34-29
23x24, 18. 40x29! 21-26, 19.
44-40 17-22, 20. 32-28 16-21, 21.
28x17 11x22, 22. 37-32? (Veel
sterker is hier natuurlijk 47-42
met controle op beide vleu
gels) 21-27, 23. 32x31 26x17,
24. 47-42 6-11, 25. 41-37 2-7!
Zwart staat nu prachtig 26.
37-32 20-24 (alles bedoeld om
terreinvoordeel te krijgen) 27.
29x20 15x24, 28. 40-34 18-23,
29. 32-28 23x32, 30. 38x18
12x23, 31. 45-40 8-12, 32. 40-35
13-18, 33. 43-38 9-13, 34. 34-30
17-22, 35. 46-41 22-27, 36. 41-37
18-22,37. 39-34 12-18,38.48-43
3-8, 39. 43-39 8-12, 40. 49-44
11-17 (zie diagram).
1 2 3 4 5
o
Zwart heeft zijn stelling zo op
gebouwd dat schijfverlies
onvermijdelijk is voor wit. Hij
tuimelt nu in een niet onaar
dig damzetje. 41. 37-32 (wat
anders?) 24-29!, 42. 33x24
23-29!! 43. 24x33 14-20, 44.
25x23 18x49,45. 32x21 49x16!!
en dat is natuurlijk helemaal
gewonnen. Schandalig was
het dat ik die remise liet lo
pen. Weninghe en knersinghe
der tanden.
JOOP BURGERHOUT"
Zestig jaar geleden overleed in zijn geboortestad War
schau een der grootste meesters van de vorige eeuw:
Simon Winawer. Hij werd op 5 maart 1838 geboren en
leerde het schaakspel reeds als kind kennen. Hij
overleed op 12 januari 1919, maar sommige tijdschrif
ten spreken van 10 januari 1920.
Door zijn smal gezicht, zijn bril
met grote dubbele glazen,
kreeg hij de bijnaam "de uil".
Ik citeer een belangwekkend
gebeuren uit het toernooi van
Wenen 1882. (Tijdschrift
KNSB, juli 1946).
"Het was ook weer in het con
cours van Wenen 1882. Twee
oude kennissen, Zukertort en
Winawer, zaten aan hun par
tij. Het uilengezicht van Wi
nawer was diep over de stel
ling gebogen. De vurige ogen
van Zukertort tuurden meer
uit de verte vanuit het Sala-
dingelaat naar de stukken.
Zukertort is belangrijk voor en
van tijd tot tijd nieuwsgierig
rondwandelende meesters
hebben al in stilte hun oor
deel omtrent Winawers lot
geveld. Daar springt Zuker
tort plotseling op en roept,
Winawer bij de arm schud
dend:
"Kijk toch naar het bord, Wi
nawer! Herinner je je het dan
niet?" en hij geeft de partij,
ongeacht zijn superieure
stand, remise. Want hij kende
ze! Hij had ze met haar voort
zettingen in alle mogelijke va
rianten op het nauwkeurigst
geanalyseerd.
Het was de volmaakte herha
ling van een in 1878 tussen
hem en Winawer gespeelde
partij. Een geval dat mis
schien op miljoenen gevallen
één keer voorkomt!"
Ter ere van Winawer enige van
zijn beste partijen.
Int. toernooi Leipzig 1877.
L. Paulsen-VVinawer
In de stijl van de romantische
tijd! Tegenwoordig speelt
men .Pe5: enz. 5.Kf2: Pe5
6.d4 Pg6 7.Lc4 d6 8.Tfl Le6
9.d5?
Zwak. De witte loper komt bui
ten spel te staan en veld e5
wordt vrij gegeven. 9 ,Ld7
10.Kgl Pe5 ll.Lb3 Pe7 12.Lf4
P7g6 13.Lg3 Dg5 14.Dd4 0-0
15.Pe2 h5 16.Lf4 Pf4: 17.Pf4:
Dh618.Tael a619.h3 Beter
c4. 19 .Tae8 20.c4 g5 21.Pd3
g4 22.Te3 Pd3: 23.Td3: f5
24.ef5: Lfo: 25.Tc3 Te2 26.Tf2
Op 26.Tg3 komt eerst 26 .Te4!
enz. 26.Tf2: 27.Df2: gh3:
28.Dh4 Lg4 29.gh3: Df4!
(Zie diagram)
abedefgh
Sneller wint 32...Dg3+! enz.
33.Tg2 Lg2: 34.Lc2+ Kg7
35.Dg6+ Kf8. Wit gaf het op.
Int. toernooi Parijs 1878
Winawer-Zukertort
l.e4 e5 2.Pc3 Pc6 3.Pf3 Pf6 (Het
Vierpaardenspel dat in de vo
rige eeuw zeer geliefd was,
geldt heden als een "remiseo
pening", misschien ten on
rechte).
4.Lb5 Lb4 (Rubinstein hield
Pd4 voor beter) 5.Pd5 Lc5?
(Tegenwoordig houdt men
Pd5:ed5:e4! voor beter) 6.d3
Pd5: 7.ed5. Pd4 8.Pd4: Ld4:
9.c3 Lb6 10.Dg4! (Voorkomt
Dh4 en valt g7 aan) 10.0-0
1 l.Lg5 f6 12.Lh6 De7 13.d6!
(Zeer sterk. De zwarte da
mevleugel wordt geblok
keerd) cd6: 14.Lc4+ Kh8
15.Le3 f6 16.De2 Lc5 17.0-0-0
f4 18.Ld2 b5! (Heel slim. Op
19.Lb5: komt f3! 20.gf3: Lb7
enz.) 19.Ld5 Tb8 20.d4 Lb6
21.De4! Df6 22.h4 b4 23.h5
bc3: (Te overwegen viel La6,
gevolgd door Tfc8) 24.Lc3:
ed4: 25.Td4:! (Houdt de aan
val vast) 25.Dh6 26.Ta4! a5
27.Th4 f3+ 28.Kbl La6 29.Tg4
Tbe8 30.Tg7: Dg7: 31.Lg7:
Kg7: 32.Dg4+ Kh8 33.gf3:
(Sneller gaat het met h6!)
Ld3+ 34.Kcl Lf5 35.Dh4 Te2
36.Td4! Ld8 37.Dg3 Tfe8
38.Td2 Tel+ 39.Tdl Tle2
40.Tgl Tel+ 41.Tel: Tel:
42.Kd2 Te8 43.Dd6: a4 44.b4
ab3: 45.ab3: Zwart gaf op.
Int. toernooi Nürnberg 1896.
Winawer-Steinitz
l.e4 e5 2.d4 (Het Middengam
biet, ook vaak toegepast door
Mieses)ed4: 3.Dd4; Pc6 4.De3
(Dat is het nadeel van deze
opening: de dame komt te
vroeg in het spel. Op e3 staat
zij het beste, want het voor
komt d7-d5) Pf6 5.Pc3 Lb4
6.Ld2 0-0 7.0-0-0 Te8 8.Lc4
(Door Steinitz zelf aanbevo
len!) Lc3: 9.Lc3: Pe4: 10.Df4
Pf6 ll.Pf3 d6 12.Pg5 Le6
13.Ld3 h6 14.h4! Pd5 15.Lh7+
Kh8 16.Td5:(Een correct
kwaliteitsoffer. In het verdere
verloop vindt Steinitz, ooit de
grote wereldkampioen, niet
een afdoende verdediging)
Ld5: 17.Le4! (De pointe. Er
dreigt nu van alles) f6? (Juist
was Te4:18.Ld5: fg5: 19.hg5:
Pe5 20.g6! en zwart gaf op.
Simon Winawer bereikte een
hoge leeftijd. Hij werd 81 jaar.
In het toernooi te Parijs in
1878 eindigde Winawer met
Zukertort op de eerste plaats.
Een beslissingsmatch wist
Zukertort te winnen, die zijn
zenuwen meer in bedwang
kon houden .De twee eerste
partijen werden remise, de
overige twee won Zukertort.
BISHOP
iDe Amerikaan Eddie Kantar is
behalve topspeler ook een uit
nemend journalist. Zijn ver
halen zijn lekker smeuïg en
het is dan ook niet verwon
derlijk dat zijn boekje Bridge
Humor in Amerika een best
seller is geworden. Het is een
bundeling van verhalen die
Kantar in de loop der tijd in
verschillende tijdschriften
heeft gepubliceerd. Zonder
veel pretenties, gewoon lek
ker leesvoer. Zo beschrijft hij
het verhaal van zijn goede
vriend Bingham die eens
moest invallen in het Ameri
kaanse team tijdens een wed
strijd om het wereldkam
pioenschap.
In het peperdure hotel waar de
wedstrijden werden gespeeld
waren de teamleden, Eisen
berg, Kantar, Hamman,
Wolff, Soloway en Swanson,
bijeen onder leiding van cap
tain Shinwold. Deze bepaalde
dat de eerste vier zouden
spelen, waarop Soloway en
Swanaon de stad ingingen om
boodschappen te doen.
Hamman zou met Wolff
"open" spelen; Kantar die
met Eisenberg "gesloten"
was opgesteld ging met
vriend Bingham vast naar de
toernooizaal, terwijl Eisen
berg nog even naar zijn kamer
ging. Aan tafel zaten de Ita
liaanse tegenstanders Bella
donna en Garozzo reeds te
wachten. Kantar vertelt dat er
5 minuten verstreken, 10 mi
nuten en nog steeds geen
Billy (Eisenberg). De speel
tijd was nu aangevangen,
maar geen Billy. Een tele
foontje naar zijn kamer: geen
antwoord. Goede raad was
duur tot de verklaring kwam:
de lift zat vast tussen twee
etages met in de lift Billy.
Het toernooireglement is in een
dergelijk geval duidelijk:
wanneer een speler door een
dringende reden op het laat
ste moment is verhinderd
mag het betreffende paar als
nog worden vervangen door
het derde paar. Soloway en
Swanson waren evenwel on
bereikbaar en de Italiaanse
captain had vervolgens het
recht een reglementaire
overwinning te eisen. Druk
gepraat in het Italiaanse
kamp en na enige spannende
ogenblikken hun beslissing:
er kon toch worden gespeeld,
Amerika mocht een invaller
opstellen, maar die invaller
mocht geen enkele meester-
punt op zijn naam hebben
staan. Er was er maar één die
in aanmerking kwam: Bing-
Er worden 16 spellen gespeeld.
Het paar laat nogal wat over
slagen liggen, resp. laat er te
veel maken, maar in punten
valt de schade mee. Dan komt
dit spel:
AV
VB 104
O H432
AH5
109876 HB542
5 V 862
O VI09 O 876
VB63 98
3
AH973
O AB5
10742
Bingham zit zuid en opent, allen
kwetsbaar, 1 Ha. Noord, Kan
tar biedt maar direct 4 SA
(Blackwood), krijgt twee azen
te horen, waarop het eindcon-
tract op 6 Ha wordt bepaald.
Garozzo als west komt uit met
Sch 10; Bingham neemt het
aas, trekt drie maal troef en
"ik lachte bemoedigend. Tot
nu toe ging het tenslotte
goed". Bingham speelde ver
volgens ruiten naar de heer en
bekeek achterdochtig de door
Garozzo bijgespeelde 10. Hij
had het door! Garozzo had na
tuurlijk vrouw-tien sec.
Triomfantelijk speelde hij
ruiten naar het aas, maar de
vrouw verscheen niet. "Hij
keek naar mij, maar verdorie
wat wilde hij, ik was maar
dummy". Bingham ging van
slag met Ru B voor west's
vrouw.
Garozzo speelde KI B terug
voor aas, 8 en 2. Nu volgde Ru
4, Belladonna een schoppen
en "Bingham keek hulpeloos.
Wat wilde hij toch? Wist hij
niet dat de vier vrij was? Had
ik maar niet zo hoog gebo
den". Uiteindelijk troefde hij
en zag ook Garozzo niet be
kennen. "Sorry", mompelde
hij. "ik wist het niet meer".
Stilte. Dit was over:
geen
10
O geen
H5
geen 4» B5
C? geen C? geen
<0> geen <C> geen
«f V63 9
geen
CP geen
geen
4» 1074
West zou KI V wel hebben, be
dacht Bingham, maar wat be
tekende die KI 8? Bingham
besloot zich niet nog eens te
laten beetnemen. Hij speelde
KI 10, west klein, en
"klein" zei hij met overslaan
de stem. "En wonder o won
der, de 10 hield, de 9 viel en
het slem was gemaakt".
Ik complimenteerde hem uit
bundig. Het bleek dan ook
een gouden contract. Aan de
andere tafel was ook 6 Ha ge
boden, maar dat was via de
snit op Ru V down gegaan. We
hadden al de te weinig ge
maakte slagen goed gemaakt
en zelfs nog een aantal punten
terug gewonnen. "Later op de
avond werd er een briefje on
der onze deur geschoven. Het
bleek afkomstig van de Ita
liaanse captain: Onze felicita
ties, s.v.p. geen Bingham
meer".
Kantar meldt vervolgens dat
het verhaal niet echt is ge
beurd.
TON SCHIPPERHEYN
BONDSREPUBLIEK
DUITSLAND - Het vorige
jaar waren zowel in de Bonds
republiek als in West-Berlijn
de traditionele zegel Für die
Jugend gewijd aan de ge
schiedenis van de luchtvaart.
Op de series Jugendmarken
die op 5 april zullen uitkomen
krijgt deze geschiedenis een
vervolg. Hadden de eerste
Duitse en Westberlijnse ze
gels betrekking op de eerste
periode van de luchtvaart, de
emissies die nu op het pro
gramma staan vragen aan
dacht voor de ontwikkelin
gen en gebeurtenissen uit de
periode 1921 tot 1936.
De Duitse zegels hebben de
volgende waarden en afbeel
dingen: 40 20 pfennig. Dor
mer Wal 1922; 50 25 pf„
Heinkel He 70 1932; 60 30
pf., Junkers W 33 Bremen
1928 en 90 45 pf., Focke-
Wulf FW 61 1936. Op de zegels
met het opschrift Deutsche
Bundespost Berlin: 40 20
pf., Vampyr 1921; 50 25 pf.,
Junkers Ju 52/3M 1932; 60
30 pf., Messerschmitt BF/ME
108 1934 en 90 45 pf.,
Douglas DC-3 1935. Zowel in
rf t
'Ai j,* V- -\r-
de Bondsrepubliek als in
West-Berlijn zal de verkoop
van de zegels op 28 september
eindigen.
Ook de sportseries, waarmee
het vorige jaar in de Bondsre
publiek en in West-Berlijn
een begin werd gemaakt krij
gen een vervolg, eveneens op
5 april. De toeslag op de zegels
komt ook nu ten gunste van
de Stichting Duitse Sport
hulp. Op de Duitse zegels: 60
30 pf., spelmoment uit een
handbalwedstrijd en 90 45
pf., wedstrijd moment uit een
kajak-duel. Op de twee Ber-
lijnse zegels: 60 30 pf., wis
sel in een damesestafette (at
letiek) en 90 45 pf., twee
boogschutters. Einde loket
verkoop: 28 september.
NEDERLAND - De volgende
week dinsdag (3 april) zullen
de jaarlijkse zomerzegels in
roulatie worden, gebracht.
Deze keer zullen twee zegels
zijn gewijd aan de muziek en
de twee andere vragen aan
dacht voor de naderende vol
tooiing van de restauratie van
de Grote of St. Janskerk in
Gouda, bekend door zijn ge
brandschilderde ramen,
Goudse Glazen. De geldig
heidsduur van de zegels is
onbepaald; de loketverkoop
eindigt op 18 mei en de ont
werpen zijn van Wim Crouwel.
Op een zegel van 40 20 cent
(antracietgrijs en rood) zien
we een fragment van de parti
tuur van de Psalmen Trilogie,
een werk voor koor met bari
tonsolo met orkest, gecom
poneerd door Jurriaan A'n-
driessen. Met deze zegel
wordt het 150-jarig bestaan
van de Maatschappij tot
Bevordering der Toonkunst
gememoreerd. Op de andere
muziekzegel in de waarde van
45 20 cent (antracietgrijs en
rood) een kooruitvoering,
naar een foto van Robert
Schlingemann, gemaakt van
het Amsterdams Toonkunst
koor.
Op de twee andere zegels ko
men fragmenten voor van ge
brandschilderde ramen uit de
St. Janskerk in Gouda. Op
een zegel van 55 20 cent Ma
ria, fragment uit het raam "De
geboorte van Christus" en
een zegel van 75 25 cent
toont Willem van Oranje, een
fragment uit het raam "Het
ontzet van Leiden". Beide ze
gels zijn uitgevoerd in geel,
rood en blauw.
DENEMARKEN - De universi
teit van Kopenhagen bestaat
500 jaar. Ter gelegenheid
daarvan geeft Denemarken
op 5 april twee bijzondere ze
gels uit. Op een 1,30 kr.-zegel
(rood) wordt het zegel van de
universiteit verbeeld, dat uit
1894 stamt. Dit zegel, dat he
raldisch veel lijkt op dat uit
1537 laat de stichter van de
universiteit zien, koning
Christian I. De andere zegel in
de waarde van 1,60 kr. (blauw)
toont een pentagram. Bij de
punten van dit klassieke te
ken de afkortingen van de vijf
faculteiten, zoals theologie,
medicijnen en natuurweten
schappen. En dat alles is om
de grote U van universiteit
verzameld.
In verband met een tariefsver
hoging die op 17 april van
kracht zal worden geeft De
nemarken op 9 april zeven
frankeerzegels uit van ver
schillende typen. De serie van
het type "golf-lijnen", zal
worden uitgebreid met een
zegel van 80 öre (donker
groen) en de serie met een af
beelding van het nationale
wapen (drie leeuwen) met
twee zegels: 2,80 kr. (blauw
groen) en 8,00 kr. (oranje).
Dan zullen aan de sedert 1974
lopende reeks met een af
beelding van koningin Mar-
grethe vier zegels worden
toegevoegd: 90 öre (blauw
grijs), 110 öre (bruin), 130 öre
(rood) en 160 öre (blauw).
HERO WIT
HORIZONTAAL
1. paradijsfiguur
7. vreemde titel
11. kei
12. strijdmacht
14. voorzetsel
16. frans voegwoord
17. pers. vnw.
18. franse nv
19. grondsoort
21. plaats in België
24. familielid
25. schaaldier
27. omroepvereniging
28. schuins tegen iets rusten
31. hard geluid
32. voorzetsel
33. geheel de uwe
34. stop
k a|t he i> r a.a lYS p a r
°ïRINXAïa2MAïA
sirEpcJpir'u'ul a r i ia
rur^iPiAT'.XEXp
lËIR, I L B 0 0;RIK DLO S
XwXXXRXE XVTTYT
r i v a a tile entje
XlX>XXXTXL"X AIL
NC E VAL;K A>ET JE
TXXXOXaZ0XXXOXji
w|r a a kTA f ,l 0 e r
aXrXaXtXoX'XEX*
T!0 E P A 5.5 E NTIK 0 REN
EXnÏiX3TÏ;NXET EXU
RE j> iEXnI Eb!E|RL|AN>5
De prijs van 25.-- werd toege
kend aan mevr. R. Winter, 5
Meistraat 23 2396 ED Koude
kerk a/d Rijn.
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden.
Oplossingen met in de linker
bovenhoek vermelding
"Kruiswoordraadsel" voor
donderdag zenden aan Redac
tie LEidsch Dagblad, Witte
Singel 1, 2311 BG leiden.
35. hoffeest
37. familielid
39. titel
40. watervogel
42. disselriem
43. telwoord
45. niet altijd
48. gravin van Holland
49. metaalmengsel
53. schrijfgerei
54. pers. vnw.
55. boom
56. deel v.d. Bijbel
58. ontkenning (Engels)
59. bloem
60. gissen
62. goedertierenheid
63. rustoord
VERTIKAAL
2. geestelijke
3. onheilsgodin
4. provincie in Colombia
5. vlug
6. wintervoertuig
7. landbouwwerktuig
8. met
9. titel
10. kruitdamp
13. jongensnaam
15. vastleggen
18. mond
20. dwarsmast
22. van het gewone afwijkend
23. verandering
24. in orde
26. dichtstuk
27. niet van elders ingevoerd
29. lumen
30. grondtoon
36. planeet
38. water in N.-Brabant
39. titel
41. plaats in België
43. vrouwspersoon
44. dieregeluid
46. voorzetsel
47. kippeziekte
49. bergplaats
50. snaarinstrument
51. wezen
52. slot
55. telwoord
57. kort ogenblik
59. lidwoord (Fr.)
61. nikkel
