Prostitutie in Amsterdam
naar een welvaartsclimax
Ind Angeliqueisierug'
Temperamentvoller dan ooit' Bii-
/onde' lie» en ONOVERTREF.
lBAAR Strikt prtve Tel 6^
Maison-Anja-prwe
wensen
14 se*y-9'rls
^'ddanc
°°~'S00.
frt0entï ,^>A
••'üvano' VVJ t\ -
"'Jr -
■\^W Oe Ae\c° v
onW®°9* u efl en s
Ma. t/m zat
huisvrouw
bil haar thuis.
ZATERDAG 31 MAART 1979
Raamprostitutie loopt sterk terug
AMSTERDAM - Acht uur 's avonds. Een
handvol nieuwsgierige niet-Amsterdam-
mers schuifelt over de Amsterdamse Wal
letjes. Want het kwartier van de half blote
dames achter de ramen met hun schaarse
rode verlichting behoort nog steeds tot een
van de toeristische trekpleisters van de
hoofdstad. Het kijken naar ontucht blijft
kennelijk amusant en minder slecht voor de
ziel dan het bedrijven ervan. Dat is dan ook
de reden, dat peepshows en sextheaters
zich in een nog steeds opgewonden belang
stelling mogen verheugen.
Het bedrijf van de dames van lichte zeden
verandert echter wel. Kwamen hier vroeger
nog veel hongerige heren uit wat men zo
gaarne noemt „de betere standen", de klan
dizie bestaat tegenwoordig voornamelijk
uit gastarbeiders en niet gefortuneerde
zeelieden. Aan de klandizie zijn ook de prij
zen aangepast, met de tijdsduur van de be
roepsbehandeling, met de aantrekkelijk
heid van de dames. Zelfs de pooier van het
ouderwetse type komt minder en minder
voor. Er valt nog wel geld te verdienen
maar het is minder dan het in de gouden
jaren geweest is. Toen kwam het geld er met
scheppen binnen, om met scheepsladingen
uitgegeven te worden. De middenstand in
de warme buurt merkt het óók: die verarmt,
gaat zelfs hier en daar noodgedwongen over
tot sluiting. Het aantal vrouwen dat raam
prostitutie bedrijft of tippelt is sterk terug
gelopen. Bij de politie zijn er nu nog onge
veer tweeduizend bekend, beduidend min
der dan pakweg tien jaar geleden.
De seksuele nood van de heren uit die betere
standen wordt tegenwoordig sjieker opge
lost. Een drankje, een hapje van de Franse
kok, een meisje dat geen plat-Amsterdams
praat, een schuimbad, een floorshow, por
nofilmpjes en een beschaafd muziekje op
de achtergrond - ziedaar wat de Amster
damse zedenpolitie bedoelt met welvaarts-
prostitutie, en wat in advertenties wordt
aangeduid met „besloten club, waar char
mante gastvrouwen op uiterst discrete wij
ze aan al uw verlangens voldoen": de sex-
huizen, de massagetenten, de Escort Gui
des, de „twee lieve vriendinnen" of die gro
te groep alleen-werkende dames, die het
houden op thuiswerk. Een moeilijk te
schatten groepje; de politie denkt dat het er
ongeveer 3500 zijn.
Dan is er nog de groep heroinehoertjes, die
opereren rond het Rembrandtplein,
Utrechtsestraat en Amstelveld. Een uiterst
trieste groep van 500 meisjes, al verzopen
voor ze water hebben gezien. Verslaafden
allemaal, die een paar uurtjes per dag het
oudste vak ter wereld bedrijven, alleen om
maar aan geld voor een shot heroïne te ko
men. Onder deze verpauperde groep, die
zich voornamelijk met autoprostitutie be
zighoudt vallen de meeste slachtoffers. Zij
lopen zo af en toe wel eens tegen de ver
keerde klant aan en eindigen hun leven er
gens onder een viaduct of anderszins onder
de groene zoden. Hun enige manier van
klanten selecteren is het opengaan van een
autoportier. Hun lichamelijke toestand is
over het algemeen bedroevend. Alleen de
heroïne is belangrijk, geld uitgeven aan
eten is bijna zonde; heroïne verdrijft bo
vendien het hongergevoel. Maar één ding
hebben alle drie de categorieën met elkaar
gemeen: de honger naar geld.
Voor de politie zijn vooral de besloten clubs
een probleem. Ze hebben zich als een olie
vlek over Amsterdam uitgebreid. Zelfs op
de Apollolaan, een laan van grote standing,
komen ze voor. Een eenvoudig lichtje aan
de buitengevel geeft de bezoekers aan dat
de zaak geopend is. Sommigen hebben
duidelijke afspraken met taxichauffeurs:
voor iedere klant die zij binnenbrengen
krijgen zij f 75-handje-contantje - reden dat
er in Amsterdam na twaalven zo moeilijk
taxi's voor „gewone burgers" te krijgen
zijn: de meeste taxi's wachten dan op een
volle bak buitenlanders bij de deuren van
de grote hotels, die Amsterdam volop rijk
is.
De Walletjes-hoeren die er nog goed uitzien,
proberen af en toe wel eens via een sollicita
tie bij dergelijke clubs te komen, omdat
„gastvrouw" nu eenmaal wat beter klinkt
dan „hoer", maar meestal lukt dat niet. Ze
spreken hun talen slecht, zitten vaak wat
moeilijk tegen de exquise hapjes aan te kij
ken, hebben kortom niet die quasi-bescha-
ving die de gastvrouwen in dergelijke clubs
moeten hebben. Want dat is essentieel voor
de besloten clubs: de klant moet niet het
idee hebben met een echte hoer te maken te
hebben, de verpakking moet beter zijn, ook
al komt het allemaal op hetzelfde neer. Dat
dit wel het één en ander kost, is een klare
zaak. De clubs zitten vaak in grote, luxueus
ingerichte panden, waar een complete keu
kenstaf is, met een bedrijfsleider, met een
eigen wasserij. De gemiddelde klant geeft
voor een paar uur seksueel amusement dui
zend tot twaalfhonderd gulden uit; alleen
de wat goedkopere massagehuizen in de
volksbuurten doen het voor een kwart van
de prijs.
Bij de Walletjes-hoeren is politiecontrole een
normale zaak; ook de GG en GD houdt de
dames in het oog. Bij de welvaartsprostitu-
tie wordt dat een veel moeilijker zaak. De
alleenwerkenden zijn al helemaal een on
controleerbare groep. Officiële medische
controle is er op de in clubs werkende gast
vrouwen niet; maar de meesten zijn zelf wel
zó zuinig op hun handelswaar, dat dit as
pect op zichzelf geen probleem vormt. Er is
bepaald ook geen actief opsporingsbeleid
in Amsterdam, al wil de drankwet af en toe
wel eens vervelend doen; soms volgen er na
controles processen-verbaal, maar veel zo
den zet dit niet aan de dijk: het schenken
van dranken gaat meestal - althans in de
goedkope clubs - uiterst verholen.
Niettemin poogt de zedenpolitie wel degelijk
de vinger aan de pols te houden. „Het we
reldje van de sex is er altijd geweest en zal er
ook altijd wel blijven, zegt commissaris Pla-
tenkamp. „Waar we voor waken is dat de
zaken daar niet gaan uitmonden in extremi
teiten waarvan kinderen of dieren de dupe
worden. We zijn ook op een ander punt nog
al streng: we weren meisjes van beneden de
achttien jaar. Buitenlandse prostituees
trachten wij ook uit die huizen te houden -
die doen hun zaken maar in eigen land.
Maar dat laatste is moeilijk: vooral Thaise
en Indiase meisjes zijn erg in trek en wor
den op alle mogelijke slinkse manieren die
huizen binnengesmokkeld. Ook de vesti
ging van dergelijke clubs is vaak een
punt".
„Er zijn bijvoorbeeld duidelijke probleemge
bieden: een sexhuis in een normale kinder
rijke woonbuurt moet je als politie de nek
omdraaien. De bezigheden spelen zich
voornamelijk 's avonds laat en 's nachts af
en dat komen en gaan van auto's, het
dichtslaan van portieren en dergelijke ver
stoort het natuurlijke ritme van zo'n buurt.
Zoiets mag je niet toestaan. Per slot heb je
overal voor ieder bedrijf een vestigingsver
gunning nodig, dus waarom niet voor deze
bedrijven? Het woongenot van de buren
moet gewaarborgd blijven en per slot van
rekening: al is er dan een bedrijfsleider en
een directeur, dit soort clubs blijven toch
gewone ordinaire bordelen".
De prostitutie is dan wel langzamerhand echt
professioneel geworden, maar is er daarom
ook sprake van een duidelijke omzetstij
ging? Commissaris Platenkamp: „Och, we
hebben het gevoel dat we aan een verzadi
gingspunt toe zijn".
3p het spreekuur van de dokter
komen veel mensen met
klachten die worden gebracht
als schijnbaar losstaande fei
ten. Voorbeeld: iemand gaat
naar de dokter omdat hij
hoofdpijn heeft. Hij vraagt
een middel tegen die hoofd
pijn, maar vergeet - bewust of
onbewust - erbij te zeggen dat
er spanningen zijn op zijn
werk. De dokter kan van zijn
kant de klacht hoofdpijn
beantwoorden met het voor
schrijven van een recept. Hij
kan ook proberen om erach
ter te komen of een probleem
in het gezin of op het werk
mogelijk heeft bijgedragen
tot deze klacht. De behande
ling kan dan heel anders
zijn.
Bij veel ziekten en klachten
bliikt duidelijk sprake van
een wederzydse beïnvloeding
tussen lichamelijke en psy
chische factoren. Zowel voor
degene die om hulp vraagt,
als voor de hulpverlener is het
belangrijk om dat in te
zien.
Iemand die voor zijn hoofdpijn
aan de dokter tabletten vraagt
terwijl hij weet dat onenig
heid met zijn baas wel eens de
oorzaak zou kunnen zijn, doet
ongeveer hetzelfde als de
dokter die hem zo (zonder
verder te vragen) het recept
geeft: het verschijnsel wordt
bestreden, naar de oorzaak
wordt op dat moment niet ge
zocht.
Vaak kan tussen spanning en li
chamelijke verschijnselen
(„symptomen") een duidelijk
verband worden gelegd. Bij
voorbeeld wanneer sprake is
van maagklachten, hoofd
pijn, astma, een wisselende
bloeddruk of bij sommige
huidafwijkingen.
Toevallig
Zeven tot tien procent van de
volwassenen heeft een hoge
bloeddruk. Meestal merken
zij daar niets van. Bij sommi
ge mensen kan hoofdpijn
(kloppend) of duizeligheid
verband houden met een ho
ge bloeddruk. Maar over het
algemeen wordt deze toeval
lig ontdekt bij een keuring of
een routine-onderzoek. In de
loop van jaren kan een te hoge
bloeddruk een verstarring
van slagaders bevorderen. Bij
mensen met een langdurig te
hoge bloeddruk is het risico
van een hartinfarct groter dan
bij leeftijdgenoten met een
normale bloeddruk.
Bij lang bestaande hoge bloed
druk ontstaan veranderingen
in de hersenvaten, die op late
re leeftijd kunnen leiden tot
een beroerte. Een te hoge
bloeddruk kan op den duur
ook de werking van de nieren
ongunstig beïnvloeden. Men
sen met ernstige vormen van
hoge bloeddruk kunnen na
jaren stoornissen krijgen in
het gezichtsvermogen. Dit is
na te gaan met spiegeling van
het netvlies.
Als bij een te hoge bloeddruk
andere maatregelen onvol
doende resultaat hebben, zal
een behandeling met medi
cijnen noodzakelijk zijn. Het
gebruik van zulke medicijnen
heeft alleen zin als dat ge
beurt volgens het voorschrift.
Als met bepaalde medicijnen
wordt gestopt zonder dat de
arts is geraadpleegd, kan dat
gevaarlijk zijn.
Als door de tabletten de bloed
druk tot „normale" hoogte is
gedaald, wil dat nog niet zeg
gen dat de tabletten niet meer
nodig zijn. Vaak blijkt het
noodzakelijk om levenslang
tabletten te blijven gebrui
ken.
Slikken
We kunnen ons voorstellen dat
het als een belasting wordt
gevoeld om tabletten te blij
ven slikken, terwijl er geen
klachten meer zijn. Maar er
zal nu eenmaal een keuze
moeten worden gemaakt
tussen het blijven slikken of
de kans op complicaties als
gevolg van de hoge bloed
druk.
De middelen tegen hoge bloed
druk zijn grofweg in twee
groepen te onderscheiden: de
middelen die de zout-uit-
scheiding beïnvloeden (de
zogeheten piastabletten) en
de middelen die een direct ef
fect hebben op de bloeddruk.
Beide soorten medicijnen
kunnen bijwerkingen heb
ben: o.a. verstopte neus. dro
ge mond, misselijkheid, sla
perigheid, duizeligheid, ver
minderde potentie en soms
neerslachtigheid. Als de bij
werkingen hinderlijk wor
den, is het uiteraard verstan
dig er met de arts over te pra
ten.
Voor veel mensen is hoge
bloeddruk een moeilijk be
grip. Aan de ene kant merkje
er weinig van (de ontdekking
gebeurt meestal bij toeval).
Aan de andere kant kan te ho
ge bloeddruk, wanneer die
niet of niet goed wordt be
handeld, vervelende gevol
gen hebben. Ook voor artsen
doemen steeds weer nieuwe
gezichtspunten op over ont
staan en behandeling van ho
ge bloeddruk.
De bloeddruk wordt bepaald
door de hoeveelheid bloed die
het hart bij elke hartslag uit
pompt, de stugheid van de
wand van de grote slagaders
en de weerstand in de kleine
slagadervertakkingen.
Meestal wordt de bloeddruk
gemeten met een manchet om
de bovenarm. Bij elke meting
worden twee waarden geme
ten: de hoogste waarde (die
wordt gemeten als de hart
spier samentrekt en de groot
ste hoeveelheid bloed in de
slagaders wordt geperst) en
de laagste waarde, die wordt
gemeten als het hart zich weer
vult met bloed.
Wanneer er sprake is van een
hoogste waarde van 120 mm
kwik en een laagste waarde
van 70 mm kwik, dan wordt
dit genoteerd als een bloed
druk van 120-70.
Niemand heeft gedurende zijn
hele leven eenzelfde bloed
druk. Op zichzelf is het een
natuurlijk proces dat, naar
mate je ouder wordt, de rek-
kracht van de vaten minder
wordt. De weerstand wordt
dan groter, de bloeddruk
stijgt.
Zo kan een vrouw op haar 30e
jaar een bloeddruk hebben
van 120-70 en op haar 60e een
bloeddruk van 155-90. Terwijl
die bloeddruk dan toch ruim
binnen de „normale" grenzen
ligt.
Voor het vaststellen van een te
hoge bloeddruk is vooral de
onderste waarde belangrijk.
Het blijft moeilijk om precies
een norm aan te geven. Wel
kan worden gesteld dat (tot
het 40e jaar) de bloeddruk te
hoog is als de laagste waarde
stijgt tot boven de 90 mm. Bij
bejaarde mensen is een on
derste waarde van 100 tot 110
nog normaal; een bovenste
waarde van 200 mm hoeft dan
geen reden tot behandeling te
zijn. Tijdens zwangerschap is
een laagste waarde van 85 tot
90 reden om tot behandeling
over te gaan.
De hoogte van de bloeddruk
kan overigens sterk wisselen.
Zo kunnen het moment van
de dag, vermoeidheid, in
spanning en emoties de
bloeddruk beïnvloeden. Ook
kunnen van invloed zijn de
persoon die meet, de appara
tuur en de plaats waar wordt
gemeten (thuis of in de
spreekkamer).
Met andere woorden, een één
keer gemeten te hoge bloed
druk hoeft nog geen reden tot
behandeling te zijn. Wanneer
bij herhaling een verhoogde
bloeddruk wordt geconsta
teerd, dan zal een nader on
derzoek en eventueel een be
handeling aan te raden
zijn.
Bij 97 procent van de mensen
die een te hoge bloeddruk
hebben, wordt er geen duide
lijke oorzaak gevonden.
Waarschijnlijk kunnen deze
factoren de bloeddruk on
gunstig beïnvloeden: zoutge
bruik, overgewicht, dropge-
bruik, spanning en erfelijk
heid.
Voor sommige vrouwen geeft
het gebruik van de anti-con
ceptiepil een stijging van de
bloeddruk (die weer ver
dwijnt na het stoppen met de
pil). Bij maar een klein aantal
mensen is een duidelijk ver
band te leggen met een aantal
zeldzame lichamelijke afwij
kingen die hoge bloeddruk
veroorzaken (bijv. ernstige
nierafwijkingen). Om zulke
afwijkingen op te sporen,
wordt na een algemeen li
chamelijk onderzoek bloed
en urine-onderzoek verricht.
Eventueel worden er nierfo
to's gemaakt.
Behalve de medewerking van
de patiënt en het nagaan van
factoren die de bloeddruk
beïnvloeden, kan bij het te
rugdringen van de hoge
bloeddruk een aantal leefre
gels van groot belang zijn.
Daarover is in het kort dit te
zeggen:
Lichaamsgewicht
Als men te zwaar is, kan het
verminderen van het gewicht
een duidelijke verbetering
van de bloeddruk geven. Als
richtlijn is bij volwassenen
aan te houden dat het gewicht
in kilo's ongeveer gelijk moet
zijn aan de lengte in centime
ters min honderd. Bijvoor
beeld: lengte 175 cm, gewicht
75 kg. Eventueel kan de hulp
worden ingeroepen van een
diëtiste.
Zoutgebruik
Omdat zouteen bloeddruk-
verhogend effect heeft, kan
het gebruik daarvan het beste
maar beperkt worden. Het
zoutgebruik vermijdend, kan
het eten ook met kruiden
(maar dan geen gemengde)
smakelijk worden gemaakt.
Ook zijn „verboden" levens
middelen waaraan in de fa
briek of bij de bereiding zout
is toegevoegd (bijv. soepen,
vleeswaren, vlees en groenten
in blik, ijs, borrelhapjes en
kant- en klaarsauzen). Het is
over het algemeen niet nodig
zoutloos brood en zoutloze
melkprodukten te gebrui
ken.
In drop zit naast zout nog een
stof die de bloeddruk ver
hoogt.
Spanning
Een te hoge spanning in het li
chaam (door omstandighe
den in de omgeving) kan ef
fect hebben op de bloeddruk,
vooral op de hoogste waarde.
Die spanning is op verschil
lende manieren te verminde
ren. Als er een duidelijke psy
chische spanning is, dan ligt
het natuurlijk voor de hand
om te proberen die uit te pra
ten en verder te verwerken.
Belangrijk zijn voldoende li
chaamsbeweging (beter en
kele malen per week een klei
ne afstand fietsen of hard lo
pen dan één keer een grote af
stand), een regelmatige le
venswijze met vaste rustpun
ten op de dag, het zoeken van
afleiding in hobby's en der
gelijke. Ook yoga en ont
spanningsoefeningen kun
nen een verlaging van de
bloeddruk tot gevolg heb
ben.
