Israël wil tien
vestigingen op
Jordaan-oever
Portugese crisis
bereikt dieptepunt
Rhoodie neemt advocaat
uit Heerlen in de arm
1 1
n,i
i i
I 1
f s
Kabinet Italië
valt binnenkort
Riad vertrekt uit Liga
Yredeling
op de bres
voor de
vrouw
Wapenstilstand Koerden
Na ondertekening vredesakkoord:
Regering
Callaghan
aan zijden
draad
VRIJDAG 33 MAART 107»
(VanDnze correspondent)
BRUSSEL - Nederland en zes an
dere IG-landen hebben hun
wetgevng nog niet in overeen-
stemmiig gebracht met de Euro
pese rrhtlijn dat mannen en
vrouwei recht hebben op gelijke
belonin;. De Europese Commis
sie, het „dagelijks EG-bestuur",
heeft bsloten deze lidstaten
schriftejjk in gebreke te stellen.
Dit is he begin van een procedu
re die ;an uitmonden in een
rechtzaa voor het Europese Hof
van Jusltie.
Nederlant en West-Duitsland heb
ben ookiog geen gevolg gegeven
aan eenandere richtlijn, die ge
lijke belandeling tussen mannen
en vrouven bij de toegang tot
werk, pomotie en beroepsvor
ming v.1 waarborgen. Om hun
wetgevng aan te passen aan de
richtlijn hebben Nederland en
andere akse lidstaten ongeveer
drie jaade tijd gehad, meer dan
aanvanlelijk was voorzien.
Het schritelijk ingebreke stellen is
het begn van een procedure die
nog geuime tijd in beslag kan
nemen vertelde ir. Henk Vrede-
ling, hè Nederlandse lid van de
Europee Commissie, gisteren.
De regringen van de EG-landen
die in overtreding zijn, krijgen
twee naanden de tijd verweer in
te dienn. Daarna moet de Euro
pese Gmmissie nog een gemoti
veerd sandpunt bekend maken,
waarop de betrokken lidstaat
weer kn reageren. Pas daarna
kan hetScropese Hof worden in-
geschaleli.
Merkwaard? genoeg is de wetge
ving inzale gelijke beloning wel
in orde in erland en Italië, waar
schijnlijk juist die EG-landen
waar de vduw ook in dit opzicht
nog ver b de man is achterge
steld. Ir. Yedeling: „Wij onder
zoeken no in hoeverre de wette
lijke regengen in de praktijk
worden ngeleefd. Ook hierover
zal de Eiopese Commissie te
zijner tijc verslag uitbrengen.
Gebleken s dat alleen in Groot-
Brittanniivrouwen in groten ge
tale een broep doen op de rech
ten om plijke beloning af te
dwingen"
De belangrkste klacht over Ne
derland heft betrekking op de
wet van 2imaart 1975, die het be
ginsel vai gelijke beloning voor
man en vouw vaststelt. In deze
wet wore een uitzondering ge
maakt vor overheidspersoneel,
hetgeen -us in strijd is met de
EG-richtljn, die in hetzelfde jaar
werd uitgvaardigd. Over gelijke
toegang fct arbeid is al een wets
ontwerp >ij het parlement inge
diend. Nar verluidt zou dit op
korte tenijn in de Tweede Ka
mer woren besproken.
Ir. Vredeliig riep de vrouwen die
zich bendeeld achten op hun
recht af e dwingen. In dit ver
band we6 hij op de mogelijkheid
dat rechstreeks een beroep op
het Euroese Hof van Justitie
kan woren gedaan onder ver
wijzing nar het artikel in het EG-
verdrag, 'aarin het beginsel van
gelijke bhandeling is vastge
legd. Hetierwijt dat bij zijn dien
sten maazes vrouwen actief zijn
bij het steven naar gelijke rech
ten voor/rouwen, wees Vrede-
ling af. H zei: „We zitten er op als
een bok p een haverkist".
HEERLEN (GPD) - De Heerlense
advocaat mr. E. W. J. van Breu-
kelen (71) behartigt sinds januari
de belangen van het voortvluch
tige voormalige hoofd van de
Zuidafrikaanse voorlichtings
dienst, dr. Eschel Rhoodie, in Eu
ropa. Mr. Van Breukelen heeft dit
gisteren tegenover ons beves
tigd.
Dr. Eschel Rhoodie onthulde
woensdagavond in een opzienba
rend interview voor de Britse te
levisie, dat vooraanstaande leden
van de huidige Zuidafrikaanse
regering betrokken waren bij een
miljoenen dollars verslindende,
illegale propagandacampagne,
met medeweten van de regering,
waarbij westerse politici, journa
listen en vakbondsbestuurders
zouden zijn omgekocht om de
wereldopinie ten aanzien van
Zuid-Afrika in voor Pretoria gun
stige zin te beïnvloeden.
Zoals gemeld hebben de Zuidafri-
Mr. E.WJ. van Breukelen.
kaanse autoriteiten tegen de uit
zijn land gevluchte dr. Rhoodie
een arrestatiebevel uitgevaar
digd. Mr. Van Breukelen wees er
in dit verband op dat nog maar
bezien moet worden of dr.
Rhoodie wel strafbare feilen
heeft gepleegd. Bovendien her
innerde hij eraan dat ertussen de
meeste landen en Zuid-Afrika
geen uitleveringsverdrag be
staat.
Volgens mr. Van Breukelen zijn er
geen aanwijzingen voor de ver
onderstelling dat - zoals gisteren
door een landelijk ochtendblad
werd gemeld - Nederland de
thuisbasis voor dr. Rhoodie's rei
zen door Europa zou zijn. De
Heerlense jurist, die zich met be
trekking tot de Rhoodie-affaire
uiterst terughoudend toonde, liet
wel min of meer doorschemeren
dat dr. Rhoodie zich momenteel
niet in ons land ophoudt. Hij
meende dat het vraaggesprek
Dr. Eschel Rhoodie
tussen de Zuidafrikaanse func
tionaris en de BBC-reporter Da
vid Dimbleby op een geheime
plaats in Londen is gevoerd.
Mr. Van Breukelen bevestigde en
kele dagen geleden vanuit Zuid-
Afrika te zijn benaderd door een
zakenman Van Zyl, niet te ver
warren met het advocatenkan
toor Van Zyl, Le Roux en Hunter,
dat de Zuidafrikaanse belangen
van dr. Rhoodie behartigt. De
„zakenman" Van Zyl - van wie
niet precies duidelijk werd in
wiens opdracht hij handelde -
vroeg mr. Van Breukelen dr.
Rhoodie te herinneren aan het
bestaan van een overeenkomst
die onder andere een verbod op
het weggeven van interviews zou
inhouden. De Heerlense advo
caat benadrukte de bewuste
overeenkomst niet te ken
nen.
Mr. Van Breukelen wenste geen
commentaarte«geven op de vraag
of dr. Rhoodie hem opdracht
heeft gegeven om de 41 geluids
banden die verband houden met
het „voorlichtingsschandaal"
aan de openbaarheid prijs te ge
ven zodra hij, dr. Rhoodie, een
onnatuurlijke dood zou sterven
of gearresteerd zou worden. Voor
de BBC had Rhoodie verklaard
niet van plan te zijn de geluids
banden openbaar te maken, om
dat dit vernietigende gevolgen
zou kunnen hebben voor de
Zuidafrikaanse betrekkingen
met de Verenigde Staten, andere
westerse landen en Japan.
Van Breukelen kon niet zeggen of
dr. Rhoodie, die tien jaar geleden
als perschef bij de Zuidafrikaan
se ambassade in Den Haag heeft
gewerkt en daardoor vrij nauwe
banden met Nederland heeft, van
plan is zich te zijner tijd in ons
land te vestigen. „Het zou, als hij
dat wil, evengoed een ander land
kunnen zijn", zei mr. Van Breu
kelen. „Maar daarover heeft dr.
Rhoodie zich tegenover mij niet
uitgelaten. Wat dat betreft zal
mijn cliënt zijn houding nog moe
ten bepalen".
De Heerlense jurist zei dat naar zijn
weten geen Nederlandse perso
nen, bedrijven of instellingen iec
andaal zijn betrokken. Volgens
het Franse satirische weekblad
Le Canard Enchainé echter had
een Nederlandse besloten ven
nootschap een minderheidsbe
lang (48 procent) in de Nouvelle
Société de Presse, een Frans uit
geversbedrijf, dat eind vorig jaar
failliet ging. Dit bedrijf werd op
gezet door de Zuidafrikaanse za
kenlieden David Abrahamson en
Stuart Pegg met door het minis
terie van informatie verstrekt ka
pitaal. Ook zijn de namen ge
noemd van Nederlandse journa
listen die betrokken waren bij het
met Zuidafrikaans geld gefinan
cierde weekblad To the
Point.
.rki'i
t 1
TEHERAN - Nu de rust in Sanandaj weer enigszins lijkt te zijn terugge
keerd waagt deze man zich weer op straat om met zijn vrouw inkopen te
doen. Voor de zekerheid draagt hij behalve zijn kind ook een geweer bii
zich.
Sanandaj AFP)- In de Koerdische stad Sanandaj in Iran is gisteren
een staakt-het-vuren bereikt tussen vertegenwoordigers van de
stad en een delegatie uit Teheran. Het akkoord werd onderte
kend door de ajatollah Taleghani en de minister van binnenland
se zaken, Hadj Seyyed Djavdi. Het akkoord voorziet in de vrijla
ting van ongeveer 170 gijzelaars die vanaf zondag, toen de ge
vechten uitbraken, worden vastgehouden in de legerkazerne.
LISSABON (AFP/Reuter) - De
sluimerene crisis die de afgelo
pen dagei in politiek Portugal
zichtbaar Terd heeft gisteravond
vorm gekigen met de afwijzing
door het prlement van de bezui-
nigingsplanen die de regering
van premir Mota Pinto presen
teerde. Di uitslag van de stem
ming in ht parlement belet de
regering har beleid verder nor
maal uit tezoeren. Ze beschikt nu
niet meerover de middelen om
aan dat bleid een economische
en fïnancile basis te verschaffen.
De maatreplen die de Portugese
regering an het parlement had
voorgested om een bezuini-
gingsbegDting sluitend te ma
ken, vorrrien het sein tot open
lijk verze van de zijde van de
linkse parijen en de vakbonden.
Vanaf zoriag waren, op instiga
tie van dePortugese CGT, grote
manifestoes gehouden waarop
het ontslajvan de regering Mota
Pinto wen geëist. Aan die mani-
f festaties hdden tienduizenden
mensen delgenomen in de stra
ten van Lisabon en van de ande
re grote stden in Portugal. Het
regeringsbleid inzake de land
hervorming, dat er volgens een
lief van de Revolutionaire Raad in
bestond de bij wet onteigende
grond met geweld terug te geven
aan de oude eigenaars, had al tot
grote ontevredenheid geleid in
kringen van landarbeiders. Al
deze elementen tezamen zouden
gemakkelijk tot een politieke,
zelfs maatschappelijke crisis
kunnen leiden.
Juist deze ontevredenheid heeft
gisteravond in het parlement
concrete vorm aangenomen.
Waarnemers in Lissabon wijzen
speciaal op de verdeeldheid die
zich tijdens de stemming mani
festeerde binnen de sociaal-de
mocratische partij (PSD), de
tweede partij van Portugal. On
danks de vermaningen van haar
voorzitter, Francisco Sa Carnei-
ro, die stemonthouding predikte,
stemden enkele afgevaardigden
van de PSD voor de begroting,
terwijl vele anderen niet eens in
het gebouw aanwezig waren om
zo hun ontevredenheid te uiten.
Deze interne verdeeldheid zou op
korte termijn tot een scheuring
binnen de PSD kunnen leiden,
een partij die een sleutelpositie in
het Portugese parlement in
neemt. Vijf PSD-afgevaardigden
stemden samen met de conserva
tieve centrumdemocraten en een
onafhankelijke afgevaardigde
voor de begroting, die werd ver
worpen met 46 stemmen - de
communisten en andere linkse
afgevaardigden - tegen 43, en 116
onthoudingen. Alle partijen had
den hun afkeer van het bezuini
gingspakket laten blijken, met
name van een plan om een belas
ting van 56 procent te leggen op
de "13de maand" en om een pla
fond van 18 procent aan te bren
gen op de loonsverhogingen in
1979.
Na de stemming is de politieke si
tuatie in Portugal zeer verward.
De premier heeft verklaard dat
hij, vier maanden na zijn start, de
mogelijkheid niet uitsluit dat hij
bij president Ramalho Eanes zijn
ontslag zal indienen. De presi
dent keert zondag terug van een
reis door Oost-Europa. De ver
antwoordelijkheid voor de poli
tieke toekomst van Portugal ligt
dan weer bij het staatshoofd.
WASHINGTON (GPD/Reu-
ter)- Maandagmiddag om
twee uur Amerikaanse
tijd (acht uur Nederland
se tijd) wordt ten over
staan van 1200 gasten,
onder wie alle 535 leden
van het Amerikaanse
Congres, onder toezicht
van rechtstreekse televi
sieverbindingen met het
Midden-Oosten, het vre
desverdrag tussen Israël
en Egypte getekend. De
tekst is gisteren in Was
hington bekendge
maakt.
De ceremonie zal plaatsvinden op
het noordelijke grasveld van het
Witte Huis, waar zelden iets van
betekenis gebeurt doch waar in
middels een grote circusachtige
tent is opgericht. Die moet ook
dienen voor het staatsdiner 's
avonds, waartoe elk der betrok
ken landen, de VS, Israël en
Egypte enig nationaal vermaak
zullen bijdragen.
De ceremonie in Washington is de
meest betekenisvolle van de drie,
die naar verluidt zullen plaats
grijpen. Niet alleen omdat de En
gelse tekst van het verdrag pre
valeert wanneer in de Arabische
en Hebreeuwse tekst geen oplos
sing voor verschillen van inter
pretatie kan worden gevonden,
maar vooral omdat president
James Earl Carter moet worden
bestempeld, zo niet als de archi
tect van deze vrede dan toch
tenminste als de aannemer, die
uit een onleesbare blauwdruk
een aanvaardbaar gebouw heeft
opgetrokken. Evenwel: alle be
trokkenen zijn zich er wel van
bewust dat het vooralsnog even
zal duren voordat in dit onder
komen, het politiek meubilair
keurig op zijn plaats is gezet.
Israël is van plan na de onderteke
ning van het vredesverdrag met
Egypte een groot nederzettin
genproject op de westelijke Jor
daan-oever te ondernemen. Dit
heeft de staatstelevisie gister
avond gemeld.
Er zouden in de nabije toekomst
zeker tien nieuwe buitenposten
in dat gebied worden gevestigd.
Volgens het bericht had premier
Begin de Nationaal-Religieuze
Partij (die deel uitmaakt van de
regeringscoalitie) dit meegedeeld
teneinde haar steun voor het vre
desverdrag in het parlement te
krijgen.
De televisie deelde voorts mee dat
de bestaande nederzettingen in
het omstreden gebied volgens
het nieuwe schema versterkt
zouden worden.
De Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties heeft gisteren
scherpe kritiek geuit op het ves
tigen van Israëlische nederzet
tingen in de bezette Arabische
gebieden. De raad heeft een
commissie van drie leden be
noemd om de kwestie te onder
zoeken. Maar Israël wees de kri
tiek onmiddellijk van de hand en
kondigde aan dat de commissie
geen toestemming zal krijgen in
de bezette gebieden te komen.
Een resolutie, waarin de kritiek van
de V-raad was vervat, werd aan
genomen met 12 stemmen voor, 0
tegen en 3 onthoudingen - de
Verenigde Staten, Engeland en
Noorwegen. In de resolutie wordt
de commissie gevraagd voor 1
juli verslag uit te brengen zodat
de veiligheidsraad de zaak op
nieuw kan bekijken.
De resolutie was opgesteld door
Bangladesj, Koeweit, Nigeria en
Zambia, en bevatte aanvankelijk
het dreigement van sancties te
gen Israël. Na onderling beraad
echter werd dit dreigement te
ruggetrokken, evenals de krach
tige taal, waardoor de Verenigde
Staten in staat werden gesteld
zich van stemming te onthouden
in plaats van een veto uit te spre
ken.
Volgens de resolutie zou de com
missie "de situatie moeten on
derzoeken met betrekking tot
nederzettingen in de sinds 1967
bezette Arabische gebieden,
inclusief Jeruzalem". Volgens de
raad hebben de Israëlische ne
derzettingen geen wettelijke gel
digheid en vormen ze "een ern
stige hinderpaal voor het berei
ken van een algehele, rechtvaar
dige en duurzame vrede in het
Midden-Oosten".
ROME (AP) - De minderheidscoali
tie van premier Giulio Andreotti
heeft gisteren een fatale klap te
verduren gekregen toen de so
cialisten besloten volgende week
een motie van wantrouwen tegen
de drie dagen oude regering in te
dienen. Naar verwachting zullen
nu in juni of eerder nationale ver
kiezingen worden uitgeschreven
-twee jaar eerder dan de normale
termijn.
Na een acht weken durende poli
tieke crisis formeerde Andreotti
dinsdag een kabinet van zijn ei
gen christen-democratische par
tij en leden van twee kleine gema
tigde partijen, de republikeinse
partij en de sociaal-democraten.
De steun van de socialisten is door
slaggevend omdat de coalitie
partners in de beide parlements-
kamers niet over een meerder
heid beschikken. De regering -
Andreotti's vijfde en Italië's 37ste
sinds de Tweede Wereldoorlog -
had alleen een kans gehad als de
socialisten zich van stemming
zouden onthouden bij een motie
van wantrouwen en andere be
langrijke programmapunten. De
beslissing van de socialisten om
niet mee te werken viel op een
bijeenkomst van de socialisti
sche parlementsleden
De op één na grootste partij, die van
de communisten, die Andreotti's
vorige kabinet ten val heeft ge
bracht omdat men zetels wilde in
het kabinet, heeft gezegd een ac
tief oppositiebeleid te zullen voe
ren. Het is nu al zeker dat ook de
communisten tegen de regering
zullen stemmen.
Andreotti zal donderdag zijn kabi
net in afzonderlijke toespraken
aan de Senaat en de Kamer van
Afgevaardigden presenteren
waarop de aangekondigde motie
van wantrouwen zal volgen. Het
kabinet-Andreotti zal dan de
missionair aanblijven tot er een
nieuwe regering is geformeerd.
LONDEN (Reuter-UPI) - De
overlevingskansen van het
socialistische minderheids
kabinet van James Callaghan
lijken dit keer minimaal, nu
oppositieleidster Margaret
Thatcher opnieuw een motie
van wantrouwen in het La
gerhuis heeft ingediend. In
geheel Engeland rekent men
op korte termijn met het uit
schrijven vervroegde alge
mene verkiezingen en zelfs
worden al data genoemd rond
het einde van april of begin
mei.
De stemming over de conserva
tieve motie van wantrouwen,
die volgende week (waar
schijnlijk woensdag) plaats
vindt, hangt in belangrijke
mate af van de steun die me
vrouw Thatcher kan vergaren
bij de kleinere partijen. De li
berale en de Schotse nationa
listen zeiden gisteravond
onmiddellijk ja, waarmee
Thatcher nu dichter dan ooit
lijkt bij verwezenlijking van
haar streven de driejaar oude
regering van Callaghan ten
val te brengen. Ze besloot gis
teravond pas haar aanval door
te zetten nadat haar mede
werkers de kansen op succes
hadden onderzocht in spoed-
besprekingen met de reste
rende minderheidsgroepen -
de Nationalisten uit Wales en
de Unionisten uit Noord-Ier-
land. Een van Thatchers naas
te medewerkers, Norman St.
John Stevas, zei later "Ik
denk dat we winnen. We heb
ben een goede kans de rege
ring te wippen".
Premier Callaghan heeft in het
verleden vele kritieke mo
menten overleefd wegens de
onenigheid binnen de rangen
van zijn tegenstanders. Hij
probeerde gisteren nog een
nieuwe politieke crisis af te
wenden met de belofte dat
voor eind april een bespre
king van alle partijen zou
worden gehouden over de ui
terst lastige kwestie van be
perkt zelfbestuur voor
Schotland. Maar zijn gok
mislukte. De oproep van de
premier om meer tijd voor het
totstand brengen van een ak
koord over grondwetswijzi
gingen in Schotland, na het
onbesliste referendum op 1
maart, stuitte in het Lager
huis slechts op dovemanso
ren. Callaghan werd het toe
passen van vertragingstak-
tiek verweten en mevrouw
Thatcher hield hem voon
"Het zou een nettere en betere
manier zijn als deze kwestie
zou worden bekeken door een
nieuw parlement met een
nieuw mandaat en een lange
levensduur voor zich".
Een nederlaag voor de regering,
volgende week woensdag,
leidt onvermijdelijk tot alge
mene verkiezingen, mogelijk
al op 26 april, al leek 10 mei
gisteren bij een aantal politici
een geliefder tijdstip. Alge
mene verkiezingen worden in
Engeland traditioneel op een
donderdag gehouden. De ge
combineerde stemmen van
de Conservatieven (281 le
den), de Liberalen (13), de
Schotse Nationalisten (11), de
Nationalisten uit Wales (3) en
de Ulster Unionists (10) zou
den een overwinning van
318-310 op de Callaghan-ge-
trouwen betekenen. Maar het
resultaat kan nipter zijn om
dat het niet zeker is of alle
Unionisten en Welsmen me
vrouw Thatcher uiteindelijk
zullen steunen. Als de Con
servatieve berekeningen van
gisteren juist blijken wordt de
Labour-regering verslagen
met 315 of 316 stemmen tegen
309 tot 311. Algemene verkie
zingen bieden Callaghan
weinig florissante vooruit
zichten. In recente opiniepei
lingen kregen de Conserva
tieven 20 procent stemmen
meer dan Labour.
CAIRO (UPI) - Machmoed Riad,
secretaris-generaal van de Arabi
sche Liga, is gisteren afgetreden.
Dit heeft een woordvoerder van
de Liga meegedeeld.
Riad, een Egyptische officier die
diplomaat werd, was sedert 1972
secretaris-generaal van de Arabi
sche Liga.
De woordvoerder, die een bericht
van het semi-officiële Egypti
sche dagblad Al Achram over het
ontslag bevestigde, zei dat zijn
ontslagneming was opgenomen
in brieven die hij had overhan
digd aan de Arabische ambassa
deurs bij de Liga. Deze moesten
de brieven doorzenden aan hun
staatshoofden.
Riad had gevraagd het ontslag op
31 maart te doen ingaan.
Riad, die minister van buitenlandse
zaken was tijdens het bewind van
wijlen president Gamal Abdel
Nasser, besloot af te treden van
wege de huidige situatie van
Arabische onenigheid en omdat
hij niet in staat is de breuk te he
len, aldus de woordvoerder.
Riad zei in de brieven aan de Arabi
sche staatshoofden dat hij niet in
staat is de verantwoordelijkhe
den van zijn functie te dragen na
dat de Arabische omstandighe
den een punt hadden bereikt dat
in tegenspraak is met het doel
van bevordering van de eenheid
van het Arabische optreden.
Verwacht werd dat de radicale
Arabische staten de conferentie
van de Arabische Liga die mor
gen in Mogadisjoe, Somalië, be
gint, zullen gebruiken als forum
om Egypte te veroordelen we
gens het sluiten van een vredes
verdrag met Israël. Het is niet be
kend of Riad de conferentie zal
bijwonen.
De radicale landen, die reeds eerder
pleitten voor verplaatsing van het
hoofdkwartier van de Liga van
Cairo naar een andere plaats bui
ten Egypte, zijn bezig met het or
ganiseren van een conferentie in
Bagdad die op 27 maart zou moe
ten beginnen. Daarop zou wor
den gesproken over sancties te
gen Egypte.
