Kamer wil scheepswerf van Verolme behouden In Rusland is werk en Reactie bonden onbegrijpelijk Motie van PvdA verworpen VRIJDAG 23 MAART 1!) Vandaag publiceren wij het eerste deel uit een serie van drie arti kelen van professor Hans van den Doel over de werkgelegen heid in Oost-Europa. De volgen de delen verschijnen aanstaan de maandag en dinsdag. Binnenkort verschijnt in het maandblad De Economist de tekst van de rede, waarmee de Engelsman professor Michael Ellman zijn ambt aanvaardde in de economische faculteit van de Universiteit van Amsterdam. Ellman gaat daar economie doce ren. in het bijzonder de economie van de centraal geleide volks huishoudingen. In zijn rede ver raste hij zijn publiek met een ori ginele bijdrage aan het Neder landse economendebat over het werkgelegenheidsbeleid. Hij toetste de theorieën, die hier te lande worden verkondigd over kwartaire sector, loonpolitiek, investeringen, arbeidsmoraal en efficiency aan de praktijk van de Sowjet-Unie van de laatste vijftig jaar. De Sowjet-Unie is een land vol con trasten, schreef de vroegere VU- hoogleraar S. van Popta reeds. Ellman geeft daar tal van voor beelden van. Met de meeste men senrechten (vrijheid van verga dering, van drukpers, van me ningsuiting etc.) wordt in Rus land de vloer aangeveegd. Maar één "recht van de mens" heeft de Sowjet-Unie beter gerealiseerd, en dat is het recht op arbeid. Ell man beweert niet dat er in Rus land geen werkloosheid bestaat. Er is overgangswerkloosheid, veroorzaakt door de trek van de bevolking van het platteland naar de stad. Er is frictiewerkloosheid die ontstaat door het wisselen van baan. Er is structurele werk loosheid doordat de scholing niet altijd voldoet aan de eisen, die voor een bepaald beroep worden gesteld. Er is seizoenswerkloos heid in klimaatgevoelige beroe pen. Er is zelfs "politieke" werk loosheid: dissidenten komen moeilijk aan de slag. Al met al kan niemand beweren dat professor Ellman van de Sowjet- Unie een te gunstig beeld schetst. Maar toch meent hij, dat de nor male situatie in de Sowjet-Unie er éen is van "volledige werkgele genheid" dat wil zeggen een si tuatie waarin de werkloosheid niet groter is dan 2 a 3 procent, waar conjunctuur afwezig is. waar veranderingen mentenvoorkeuren niet leiden tot déconfitures en massa-ont slagen en waar iedereen, die echt wil werken, na enige tijd wel in een passende functie terecht komt. Een aantal Westerse waarnemers hadden al eerder geconstateerd dat de werkgelegenheidsom- standigheden in Rusland beter zijn dan in het Westen. Maar, zo luidde steevast het commentaar, in Rusland heerst een grote "ver borgen werkloosheid". Men heeft simpelweg allerlei mensen een functie gegeven, ook al hebben ze niets nuttigs te doen en leveren ze geen enkele produktieve bijdra ge Ellman ontkent het bestaan van dit probleem niet, maar ziet ook de positieve kanten ervan. Het is beter verborgen werkloos te zijn dan open werkloos, omdat de verborgen werkloze niet lijdt onder de hoon en smaad van de buurt. Zolang de verborgen werkloze nog enige prestatie le vert, is het beter hem in een be paald bedrijf aan te stellen dan hem thuis te houden, waar hij helemaal niets doet maar wél een uitkering ontvangt. Bovendien vindt Ellman dat de Nederlanders de laatsten zijn die verborgen werkloosheid moeten zeuren. De Nederlanders hebben hun werkloosheids probleem immers zelf ook "ver borgen" door de vrouwen thuis te laten zitten, door grote aantallen personen ziek en invalide te ver klaren en door improduktieve welzijnswerkers in regerings- dienst te nemen. In de Sowjet-Unie is het. louter vanuit de werkgelegenheidskant bezien, dus nog zo gek niet. De vraag is natuurlijk welke midde len de Sowjet-Unie heeft toege past om dit gunstige resultaat te verkrijgen. Aan deze hamvraag is een belangrijk deel van Ellman's rede gewijd. In een volgend arti kel zal ik trachten deze vraag te beantwoorden, tfu is van belang in te zien dat de Sowjet-Unie het Prisoners' Di lemma van de melkbezorging heeft opgelost. Teneinde dit uit te leggen, verwijst Ellman naar twee artikelen die ik twee jaar geleden heb geschreven over een nieuwe subsidiefilosofie. Het is een gemeenschappelijk belang van dorpsbewoners, zo meende ik toen, om de bezorging van melk in stand te houden.Deze be zorging is voor de dorpsbewo ners een collectief goed. Maar het is een individueel belang van ve len om zelf stiekm naar Albert Heijn te lopen waar de melk een paar centen goedkoper kan wor den verkregen. Als gevolg daar van wordt de melkbezorger door Albert Heijn weggeconcurreerd en komt deze in de ww. Wie moe ten echter die ww betalen? In fei te dezelfde mensen, die naar Al- bert Heijn liepen om een paar Meer winst voor Philips centen te verdienen. Nu zijn ze nog veel duurder uit! Vanuit maatschappelijk gezichtspunt is de liquidatie van de melkbezor ger dus irrationeel. Deze liquida tie is typisch een gevolg van het marktmechanisme. Daarom stelde ik voor dat de overheid de melkbezorger zou subsidiëren met maximaal het bedrag van een werkloosheidsuitkering dat nu wordt uitgespaard. Welnu, concludeert Ellman, deze nieuwe subsidiefilosofie wordt niet door de markt beslist over iemands werk, maar door een maatschappelijke rentabiliteits- berekening. In die maatschappe lijke rentabiliteitsberekening zijn de kosten van de werkloos heid verrekend. In het Westen wordt ieVnand alleen in een bedrijf aangesteld als zijn produktieve bijdrage groter is dan het loon dat hij verdient. In de Oostbloklanden wordt hij ech ter reeds aangesteld, als zijn pro duktieve bijdrage groter is dan nul. Want het is beter dat hij iets doet in een bedrijf, dan helemaal niets thuis. Want door iets te doen wordt weer een behoefte bevre digd. En om behoeftenbevredi- ging is het tenslotte in de econo mie begonnen. EINDHOVEN (ANP) - Philips heeft het afgelopen jaar bijna 12 procent meer nettowinst be haald: 707 tegen 634 miljoen. Per gewoon aandeel van 10 komt dit neer op 3,81 tegen 3,42. De omzet steeg met 5 procent van 31.164 tot 32.658 miljoen. In het vierde kwartaal heeft het concern een netto winststijging van 40 procent geboekt: van 197 tot 276 miljoen. Hierdoor werd het lagere resultaat over de eerste negen maanden ruimschoots goedgemaakt. Hierbij moeoden bedacht dat het vierde kwartaal van 1977 4 procent minder netto winst ODleverde. Marktberichten 23 mrt. '79 Veiling Leiden e.o. Andijvie 350-370, snijbonen 890-930, ra barber 260-295, spinazie 330-360, toma ten A 24.20-25.40. tomaten B 24.70-25.40, tomaten C 23.20-24.80, tomaten CC 22.80-23.80, uien 15-26, witlof 375-410, komkommer 75/op 144-148, komkom 60/op 114-122, 50/op 96-103, komkom 40/ op 83-87, 35/op 74-77, komkom 30/op 65-69, 25/op 59-63, sla zwaar 65-80, licht 29-40, radijs 92-106. DEN HAAG (GPD) - De Tweede Kamer is unaniem van oordeel dat de regering er zoveel mogelijk aan moet doen om de scheepswerf van Verolme en daarmee de nieuw- bouwwerf NSM in Amsterdam te behouden. Dc Partij van de Arbeid wilde een stap verder gaan en vroeg giste ren in een motie zonder meer Verolme «open te houden. Daar voelden de regeringspartijen echter niets voor. Zij zijn van me ning dat op die manier de rege ring de verdere onderhandelin- WEERRAPPORTEN 5- 'an hedenmorgen 7 uur iïjt Amsterdam De Bilt Eelde Eind hoven Den Helder Rotterdam Twente Vbssingen Zd. Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Klagenfurt Kopenhagen Lissabon Locarno Londen Luxemburg Madrid Mallorca München Oslo Parijs Split licht bew. licht bew. half bew. half bew. onbew. licht bew. licht bew. :waar bew. half bew. half bew. :waar bew. geh. bew. geh. bew. half bew. half bew. regenbui licht bew. regen 14 8 len. CDA en WD zetten grote vraagte kens bij de noodzaak om nu al te beslissen dat de overheid die last op haar nek neemt. Volgens Ja- cobse (WD) zou dat betekenen dat het Rijk voor het Rijn-Schel- deVerolme-concern een miljard gulden extra bij moet passen. Voor Verolme. een onderdeel van RSV, zou in de komende drie jaar 450 miljoen gulden nodig zijn. Aanvankelijk stelden het CDA en de VVD vorige week tijdens het debat over Verolme (VDSM) ook dat de minimale capaciteit waarmee de slechte periode (tot 1985) overleefd zou kunnen wor den, zowel in de Amsterdamse als in de Rotterdamse scheeps- nieuwbouw al bereikt is. Met an dere woorden: er kan niet nog verder worden afgebouwd. Ze voelden daarom veel voor de mo tie van Van der Hek (PvdA), waarin keihard om handhaving van die capaciteit wordt ge vraagd. Na overleg met minister Van Aardenne, die het voorbarig vindt om nu al zulke krasse uit spraken te doen, terwijl de on derhandelingen met RSV en de vakbonden nog lopen, pasten ze hun mening echter aan. Van Houwelingen (CDA) diende daarom gisteren een eigen motie in. waarin in het midden wordt gelaten tot hoever de regering precies moet gaan. Die speling denkt Van Aardenne nodig te hebben en daarom kon hij zich met dit voorstel wel verenigen. Omdat zijn eigen motie kansloos was. stemden Van der Hek en zijn fractieleden niettemin voor het CDA-voorstel. Het kabinet zal volgende week vrijdag over de steunverlening aan de scheepsbouw beslissen. Van der Hek vroeg Van Aardenne de betrokkenen beslist niet lan ger dan noodzakelijk aan het lijn tje te houden, omdat de werkne mers op de werven anders vol gens hem zelf tot actie over drei gen te gaan. De minister zal maandag opnieuw met de werkgevers, werknemers en de plaatselijke overheden pra ten over mogelijke oplossingen. De Kamer nam unaniem een motie aan waarin Van der Hek voorstelt de mogelijkheden te onderzoe ken om door middel van samen werking met de RSV-gieterijen in Amsterdam en Middelburg de VMF-gieterij in Hengelo voor sluiting te behoeden. Van Aar denne liet daarop weten dat er volgens hem weinig twijfel over kan bestaan dat de gieterij in Hengelo de poorten zal moeten sluiten. i De Leidse vestiging van de A dier fabric ken aan de Ruoseveltstraat. Volgens directeu r Beltman is er geen sprake an dat dc werkgelegenheid in Nederland in gevaar is nu Volkswagen een meerderheidsbelang heeft verworven in et Triumph/Adler c Directeur van Nederlandse Adler-f abrieken: (Van één c r verslaggevers) LEIDEN - De Industriebonden NW en NKV zijn verontrust over de positie van de Nederlandse vesti gingen van het Adler concern in Leiden en Cuyk. Dat stond vorige week zaterdag in deze krant en gisteren ook te lezen in het blad "Actie" van de beide Industrie bonden. De toekomst van de werknemers, waarvan er 450 in Leiden werkenis volgens de bon den zeer onduidelijk geworden nu Volkswagen een meerder heidsbelang van 55 procent in het concern, waarvan de hoofdzetel in West Duitsland zit, heeft ver- De directeur van de Nederlandse Adler vestigingen, de heer H.J. Beltman vindt deze reactie van de bonden onbegrijpelijk. "Waar de bonden hun mening op base ren is voor mij een groot vraagte ken", zegt hij. Volgens hem is er nog geen enkele aanwijzing dat er door de inmenging van Volkswa gen een wijziging in het perso neelsbestand van de Nederland se vestigingen zal komen. Hij wijst daarbij op de verklaring van de hoofddirectie in Neurenberg waarin staat dat de Triumph/ Adler groep op dezelfde wijze als voorheen en in volledige zelf standigheid het werk zal kunnen voortzetten. Het aandeel van Volkswagen zal ervoor zorgen dat de positie van Triumph/Adler op de wereldmarkt wordt ver sterkt en daarmee de arbeids plaatsen van het concern zeker gesteld" zo staat verder in de ver klaring te lezen. Meer kan Beltman ook niet zeggen, omdat hij net als ieder ander min of meer is overrompeld door de overname van het concern door Volkswagen. Via een simpele te lex werd hij op dé hoogte gesteld van het feit dat Volkswagen het grootste deel van de aandelen had overgenomen van de dan toe grootste eigenaar, het Ameri kaanse Litton concern. "Dat komt door de ingewikkelde con structie van het bedrijf', zegt Beltman. Zorgen maakt hij zich in elk geval niet. Hij verwacht dat het bedrijf kan doorgaan op de zelfde voet alleen "in een grotere Verrassing „financiële wereld", de wereld van de effectenbeurzen, als een complete verrassing. Wat moet een autofabriek nu met schrijf machines, was een veel gehoorde opmerking. Het is echter niet zo zeer dat Volkswagens wat met schrijfmachines wil gaan doen, als wel dat Volkswagen zijn kapi taal gunstig wil beleggen. Zoals zo vaak bij grote, internatio naal opererende concerns zit Triumph/Adler erg ingewikkeld in elkaar. De Adler vestigingen in Nederland zijn voor 100 procent het eigendom van Adler in Frankfurt. Het bedrijf in Frank furt op zijn beurt behoort weer voor 92 procent toe aan Triumph/ Adler in Neurenberg, terwijl acht procent van de aandelen is ver spreid over individuele aandeel houders. Triumph/Adler Neu renberg had voordat Volkswagen op de proppen kwam, de aande len verspreid zitten over drie groepen: het Amerikaanse Litton concern (85,6 procent) het Duitse electronica bedrijf Diehl (12,8 procent) en "losse" aandeelhou ders (1,6 procent). Volkswagen heeft nu het grootste deel van het aandelenpakket van het Litton concern overgenomen en bovendien het aandelenkapi taal verhoogd van 46 miljoen mark naar 80,5 miljoen. De ver deling van de aandelen ziet er als volgt uit 55 procent voor Volks wagen, 19 procent voor Litton, 25 procent voor Diehl (dit bedrijf had nog een optie op een pakket aandelen) en één procent bij de losse aandeelhouders. De klacht van de bonden dat hierbij fusiegedragsregels in het geding zouden zijn gaat volgens Beltman niet op omdat de transactie zich ver buiten de Nederlandse gren zen heeft afgespeeld, waar de re gels niet van toepassing zijn. Beursoverzicht Philips vast AMSTERDAM (ANP) - Op de Am sterdamse effectenbeurs bestond vandaag veel belangstelling voor aandelen Philips, wat een gevolg was van het hogere dividend- voorstel en de vooral in het vierde kwartaal van 1978 sterk gestegen nettowinst. De andere interna tionals waren in het algemeen wat beter dan de voorgaande dag, met Unilever als koploper. Ver der vertoonde Heineken een flink herstel en was de obligatiemarkt iets hoger. Positief De Nederlandse tak van het Triumph Adler concern draait sinds kort weer positief. Volgens directeur Beltman is dat niet slecht voor een bedrijf in Neder land dat onder de metaalindus trie valt. We behoren tot de bo venste helft van deze bedrijfs tak", zegt hij. De eerste reactie van de werkne mers in Nederland was volgens hem ook positief. "Dat is niet zo verwonderlijk. Volkswagen ken nen ze, Litton niet". Voor de rest blijft het echter koffiedik kijken zegt Beltman. "Ik houd er in elk geval geen rekening mee dat het parkeerterrein hier voor het be drijf binnen een paar jaar volstaat met Volkswagens". Philips ging bij flinke omzetten f 1,10 omhoog naar f24,20. Unile ver boekte een vooruitgang van f0,70 op f 125,20 en Akzo was f 0,40 beter op f28,60. Kon. Olie bleef wat achter met een winst van f 0,20 op f 133,60 en Hoogo vens was f0,40 lager op f29,30. KLM kan nog steeds haar draai niet vinden en na een f 1,30 hoge re opening daalde de koers weer totf 101, wat f 0,50 boven de prijs van donderdag lag. Elders op de actieve markt zag men een flink koersherstel voor Hei neken. Dit fonds heeft weken lang onder druk gestaan, maar het aanbod blijkt nu te zijn opge droogd en samen met enige lichte vraag kon de prijs f 2 stijgen tot f89,50. VRIJDAG 23 MAART 1979 AANDELEN ko«rs heden AKZO 28,20 28.60 ABN 359,00 360.50 ABN div 79 344,40 345,80 AMRO 74,80d 74,70 AMRO div.A79 Deli-My 120,00 118,50 Dordtsche 171,40 J'*1*® Dortsche Pr 168,70 108^0 Heineken Heineken H. Hoogov. HVA-Mijen eert. KNSM eert. KLM Kon. Olie Nat. Ned. Ned Lloyd Ommeren Cert Philips Philips 10 '79 Robeco Robnco Rorento Unilever 80,20 29,50 41,00 91.50 101,70 133,70 109,20 77,60 167,00 23,00 22,40 166,50 128,50 122,20 124,60 83,00 29,30 42,00 92,00 101,80 133,60 109,10 79,00 169,50 24,20 23.40 167,00 129,00 122,30 125,20 AMAS AMEV Asd Droogd. Asd Ryt g. Ant. Brouw. Ant. Verf Amh. Schbw Asselberg Ass St. R'dam AUDET Ant. Ind. Rt. Baliast-N. BAM Batenburg Beck van Begemann Bergoss Boer Druk Bols Borsumy W. BINNENLANDSE AANDELEN ACF Ahog-BOB Ahold 90.00 92,00 59,20e 60.00e 119,50e 120,00 92,70 114,80 155,50 292,00 310,00b 200,00a 535,00 339,00 103,10 142,00 2515,00 100,90 88,00 370,00 58,00 93,00 76,00 54,00 83,00 600.00 155,20 69,20 155,20 120,00 109,70 232.00 1195,00 1180,00 267.00 6,55 93,30 114,50 155,20 292,50 310,00b 196,00e 535,00 339,00 104,20 143,00 2511,00 101,00 87,20 372,00 58,50 92,20 76,00e 54,00 83,00 595,00 157,00 - 68,30 161,00e 120,50 109,80 231.00 1170,00 1160,00e 267,50 Centr. Suik id. cert Chamotte Cindu Key Claimindo Crane Ned Dessaux Dikkers Dorps en Co ELS-NDU EMBA Ennia Enks Fokker Ford Auto Fr. Gr. Hyp. Furness Gel Delft e. Gelder cert. Geld. tram Gerofabr. Gist Broc Goudsmit Hagemeijcr 52,60 187,50 371,00 234,00 25,60 269,50 224,50 138,50 80,10 24,60 760,00 114,20 69,00 28,70 17,20 261,00 45,60 305,00 35,00a 114,00 34,70 95,50 109,50 43.00 97,00e 42.20 143,50 85.50 53,50 187,00 373,00 234,00 27,50 269,50 221,00 138,00 79,00 25,00e 760,00 114,20e 68,50 29,80 17,20 265,00 33,00a 114,00 35,50 110,00e 43,50 97,50 44.00 144.00 86.00 Holl. Kloos Holl Beton Hunter D. ICU IHC Holdings Ind Maatsch. IBB Kondor Interias Internatio M. Inventum Kempen Beg Kiene S. Kluwer Kon A Volker KBB ld 6 cum Kon Ned Pap Krasnapolsky Kwatta Landre Gl. Leids Wol Macintosh Maxw Petr Meneba Metaverpa MHV A'dam Moeara en id. 1-10 id 1-4 Mynb. V Naarden Naeff Nat Grondgeb Ned Bontw Ned. Crediet NMB Ned Shccpsy 175,50 102.00 21,10 91,00 17,10 240,20 86,00 47,00a 42,30 611,00 115,00 335.00 38,50 91,60 12,60 189,00 197,00 77.50 173,50 60,30 2050,00 33,00 304.00 3760,00 805,00 698,00 13,20 75,00b 62,60 30,10 295,00 103,00 58,80 207,50 208,OOf 175.00 104,80 21,50 91,30 17,00 240,20 88,00 43,00 42,70 612,00 112,00 338,00 99.5a 89,80 77,60 174.00 63,00 2050,00 34.00 304,00 3761,00 805,00 698,00 14,00 63,30 31,00 298,00 104,50 58,80 209,80 211,00 Norit1' 3SZ Nutncia GB Nyverdal Oce. v.d. Gr. OGEM Hold. Orenstein Otra id cert Palembang Palthe Pont Hout Porcel Fles Proost Br. Rademakers Reesink Reeuw ijk Reiss en Co Riva id. cert. Rohte Si Jisk Rommelholl. Rijn-Schelde Sanders Sarakreek Schev Expl. Schlumberger Schokbeton Schuitema Schuppen Schuttersv Slavenb Bank Smit Internat. Telegraaf Textiel Tw Tilb. Hyp bk 1120,00 102,20 36,50 71,0pe 168,50e 26,10 227,00 102,50 40,60 69,00 40,00f 220,00 148,90 155,00 360,00e 206,00 82,50 64,20 270,00 38,50 104,50 63,60 1,43 1047,00 930,00 132,70 238,00 113,00 252.00 59,50 122,00 93,50 198,50 425,00e 256,00 72,00e 168,10 26,10 228,00 66,001 42,60 40,60 68,00 39,00 220,00 149,OOf 155,00 365,00 207,00 82,00 394,00 390,00 62,50 270,00 39,10 104,50 64,70 1,43 1040,00 930,00 132,90 238,00 114,00 198,50 425,00 260.00 v.d. Vliet W Ver. Glansf VMF Stork Ver. Uitg. My. Verto eert. Vezelverw Vihamij Butt Volker Stevin VRG Gem Be Wegener Wessanen c W U. Hvp Wolsp. Ede 147,60e 135,10 120,00 93,50 37,00e 92,50e 11,30 25,00b 67,20 85,00e 49,20 80,10 66,20 403,00 78,10 51,00 140,00 149,50 135,10 120.00 92,50 38,00 93,00 11,20 30,00b 81,50 65,80 408,00 78,20 51,50e 140,50 Unifonds Chemical F. Col. Growth Dreyfus F. Fedelty E. Lehman Cor Madison F. Manhattan Massachus Oppenheimei Technology 197,00 25,50 366,00 13,10 7,50 23,40 29,50 15,00 21,00 19,50 15,10 9,80 12,00 200,00 25,50 364,50 13,20 7,60 23,70 30,00 15,00 21,00 20,50 4,20 19,80 10,00 15,30 9,70 12,10 BELEGGINGS INSTITUTEN BUITENLANDS GELD Alg Fondsenb. America FND Asd Belegdd D Binn. Belf VG BOG Breevast Converto Eur Pr Inv. Goldmines Holland F IKA Belcgg. Sumabel Tokvo PH(S) Tokyo PH Uni Invest. Wereldhaven 94,00 111,00 128,00 174,00 185,50 185,00 515,00 147,50b 475,00 129,30 122,00 474,00 92,00 71,10 47,50 90,50 123,00 103,00 123,50 95,00 113,00 128,80 174,00 187,50e 185,00 515,00 147,50 480,00 129,80 123,00 474,00 92,00 71,40 47,10 90,50 123,50 103,00 124.50 Amerikaanse dollar Engelse Pond Belgische fr (100) Duitse Mark (100) Ital. lire (10.000) Portugese esc (100) Canadese dollar Franse fr. (100) Zwitserse fr (100) 106,25 45,75 118 Zweedse kroon (100) 44,25 Noorse kroon (100) 38 Deense Kroon (100) 37,25 Oostenr. Schilling (100) 14,62 Spaanse pes (100) 2,70 Griekse drachme (100) 4,90 Finse mark (100) 49 Joegosl. dinar (100) 8,65

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 27