Actie voor
olieboycot
Z-Afrika
LUBBERS DEELT BERISPING UIT
Senaat akkoord met
k inderb ijs lagplan
Slechte banden: 500 ongevallen
Shell overweegt proces
Wiegel: verscherping
politietoezicht
op woonwagenkampen
Uitspraak Hoge Raad
in zaak-Menten over
ongeveer een maand
WOENSDAG 21 MAART 1979
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) - CDA-
fractieleider Lubbers
heeft kritiek op de uitla
tingen van het kamerlid
Jan van Houwelingen, die
zaterdag zei dat het CDA
na de volgende verkiezin
gen niet langer met de
VVD moet samenwerken.
Tijdens de wekelijkse frac
tievergadering verweet
Lubbers Van Houwelin
gen dat hij zijn standpunt
ontijdig en ongenuan
ceerd naar buiten heeft
gebracht.
Vandaag zou de CDA-fractie
verder praten over de uit
latingen van Van Houwe
lingen, die met name in
KVP en CHU veel beroe
ring hebben gewekt. Lub
bers zei gisteren dat Van
Houwelingen zich voor de
radio te veel op het alge
meen-politieke terrein van
de fractievoorzitter heeft
begeven. Ook het moment
achtte hij ongelukkig ge
kozen, gezien het feit dat
een CDA-commissie on
der leiding van prof.
Steenkamp juist de ko
mende weken gaat probe
ren de kritiek op het kabi
netsbeleid op papier te zet
ten, teneinde het beleid bij
te sturen.
Lubbers vond ook dat Van
Houwelingen zich te on
voorwaardelijk voor sa
menwerking met de PvdA
heeft uitgesproken. Als
men zo duidelijk van zijn
voorkeur voor een partij
blijk geeft, moet men te
gelijk voorwaarden stel
len, zoals verzachting van
de meerderheidsstrategie
en opheffing van het veto
over Van Agt als mogelijk
politiek leider van het
CDA, zo stelde Lubbers in
het fractieberaad.
Geen lijsttrekker
Het CD A-kamerlid Faber,
tevens vice-voorzitter van
het CDA, heeft gisteren als
zijn mening gegeven dat
Van Agt beter geen lijst
trekker van het CDA bij de
komende verkiezingen
kan worden. Voor de tele
visie zei Faber het ver
standiger te vinden als
Van Agt niet als premier
de lijst van het CDA gaat
aanvoeren.
Faber wees erop dat van de
laatste zeven minister-pre
sidenten er vijf niet als
lijsttrekker bij de verkie
zingen zijn opgetreden.
Twee van hen hebben dat
wel gedaan, Biesheuvel en
Den Uyl, maar de kabi
netsformatie die daarop
volgde is dan ook extra
moeilijk verlopen, zo
meende Faber. Faber con
stateerde dat een lijsttrek
kerschap van Van Agt een
complicatie voor de kabi
netsformatie kan opleve-
Hij wees erop dat in ons
parlementaire systeem
kabinetten geen inzet van
de verkiezingen plegen te
zijn en dat afspraken vóór
de verkiezingen over met
welke partij men na de
verkiezingen wil samen
werken „oneigenlijk" zijn.
Faber wijkt met deze laat
ste standpuntbepaling af
van ARP-voorzitter De
Boer en zijn AR-collega
Van Houwelingen die wèl
hebben bepleit dat het
CDA vóór de verkiezingen
een uitspraak doet met
welke partij het in een ka
binet wil zitten.
DEN HAAG (GPD) - De Werkgroep Kairos en het Komité
Zuidelijk Afrika (Angola Komité) zijn bij hun actie voor een
olie-embargo tegen Zuid-Afrika, die vandaag begint, in
botsing gekomen met de Shell. De beide comités hebben de
Shell, groot olieleverancier voor Zuid-Afrika (en, volgens
de berichten, via Zuid-Afrika voor Rhodesië) uitgekozen
als doelwit voor hun actie.
Door middel van (onder meer) een
miljoen folders onder het uit de
Shell-reclame bekende motto
„Shell helpt" vestigen de comités
de aandacht op de grote belangen
die de Shell (voor 60 procent Ne
derlands eigendom) heeft in Zuid-
Afrika. Juist dit „misbruik" van de
Shell-reclame heeft de directie van
Shell Nederland BV ertoe gebracht
de comités met klem te vragen de
betrokken folders (en ook affiches)
uit de roulatie te nemen.
Wouter Nijland, die voor het KZA
de actie coördineert, verklaarde
gistermiddag dat het onmogelijk is
het propagandamateriaal nog terug
te halen, wat de beide comités
trouwens ook helemaal niet zouden
willen.
Een woordvoerder van Shell Ne
derland BV zei desgevraagd, dat
zijn directie nog geen besluit had
Kwestie-Luns
zorgt voor
tumult in
het Britse
Lagerhuis
LONDEN (Reuter) - Winston
Churchill junior, kleinzoon van
de grote Churchill, is gisteren in
de bres gesprongen voor de se
cretaris-generaal van de NAVO,
onze landgenoot Joseph Luns.
Boze tonelen deden zich voor toen
het socialistische lagerhuislid
Frank Allaun aandrong op het af
treden van Luns omdat deze tus
sen 1933 en 1936 lid was geweest
van de NSB. Churchill jr. sprong
overeind en beschuldigde Allaun
ervan 'de bescherming van de
parlementaire onschendbaar
heid te gebruiken om een onge
fundeerde smeurcampagne te
gen mr. Luns te lanceren'.
Allaun, pacifist en voorzitter van de
Labour party, zei dat het ver
keerd is dat Luns Engeland komt
bezoeken om de regering te vra
gen haar defensiebijdragen te
vergroten. Hij vroeg minister van
defensie Fred MuUey het aftre
den van Luns als secretaris-gene
raal van de NAVO te eisen, maar
deze negeerde dit verzoek.
Verlenging van
termijn voor
woningsubsidie
DEN HAAG (GPD) - Minister jhr.
Beelaerts van Blokland (volks
huisvesting en ruimtelijke orde
ning) is bereid de overgangster
mijn naar de nieuwe subsidiere
geling voor de verbetering van
I eigen woningen te verlengen.
Beelaerts heeft de nieuwe rege
ling op 15 februari laten ingaan,
gisteren liet hij de Tweede Kamer
weten de overgangstermijn tot 1
mei te hebben verlengd.
Dat betekent dat tot 1 mei de oude
„beschikking geldelijke steun
verbetering eigen woningen" zal
worden toegepast bij het ver
strekken van subsidies voor wo
ningverbetering, mits de aanvra
ge daarvoor vóór 15 februari is
ingediend.
genomen over het al dan niet aan
spannen van het proces waarmee
men de beide comités heeft ge
dreigd.
De actie van Werkgroep Kairos
(verwant met de Raad van Kerken)
en het KZA is erop gericht dat Ne
derland in de Verenigde Naties het
initiatief zou moeten nemen voor
een olieboycot tegen Zuid-Afrika.
Tijdens het laatste VN-debat over
deze kwestie heeft de Nederlandse
regering laten weten wel te willen
meedoen aan een boycot, wanneer
een voldoende aantal westelijke
landen ook zou deelnemen.
De actie start vandaag, omdat het
precies 19 jaar geleden is dat met
het bloedbad van Sharpeville, waaf
in het wilde weg schietende Zuid-
afrikaanse politiemannen honder
den demonstranten doodden, het
zwarte verzet tegen de apartheid in
een nieuwe, gewelddadige fase
kwam.
De Werkgroep Kairos en het KZA
willen dat, in afwachting van de
VN-olieboycot tegen Zuid-Afrika,
Nederland zelf alvast het voorbeeld
geeft door alle uitvoer van oliepro-
dukten naar dat land te verbieden.
Verder willen de comités pressie
uitoefenen op de Shell, die een
groot deel levert van de Zuidafri-
kaanse olie en bovendien de be
langrijkste Nederlandse investeer
der is in Zuid-Afrika, zich uit dat
land terug te trekken.
De Shell staat, blijkens een aan het
personeel verstrekte mededeling,
op het standpunt dat een eventuele
boycot zou moeten worden opge
legd door de regering en geen zaak
is voor een individueel bedrijf.
AMSTERDAM (GPD) - Ver
keersvliegers zullen geen
vliegtuig meer in de lucht
brengen indien voor vertrek
niet alle passagiers en het hele
toestel zijn nagezien om een
kaping te vermijden. Dat is al
thans de strekking van een
resolutie die gisteren is aan
genomen op de 34e vergade
ring van de internationale
verkeersvliegers (IFALPA) in
Amsterdam.
De vergadering heeft de voor
zitter van het congres, de Au
stralische gezagvoerder
Pearce, opgedragen de tekst
van deze resolutie ter kennis
te brengen van alle overheden
ter wereld. Voorts moet Pear
ce erop aandringen dat de
overheden de gedragslijn in
zake vliegtuigkapingen on
derschrijven die vorig jaar in
Bonn is aangenomen door de
staatshoofden van de VS,
West-Duitsland, Japan,
Vliegers: geen
vliegtuigen
de lucht in
die niet zijn
gecontroleerd
Groot-Brittannië, Frankrijk,
Italië en Canada. Deze ge
dragslijn houdt in dat alle
vluchten naar landen die wei
geren vliegtuigkapers uit te
leveren, worden gestaakt.
Voorts zouden de verkeers-
vluchten vanuit die landen
geweigerd moeten wor
den.
Het congres is verder van oor
deel dat vluchten op visuele
waarneming in plaats van met
begeleiding van gekwalifi
ceerde verkeersleiders, niet
meer verantwoord zijn. De
ICAO, de luchtvaartafdeling
van de Verenigde Naties, zal
worden gevraagd deze aan
beveling over te nemen, om
dat de aanbevelingen van de
ICAO door de meeste natio
nale luchtvaartdiensten als
(wettelijke) gedragsregel
worden aanvaard. Ook boven
Nederland is vliegen op zicht
niet verboden.
De vergadering is besloten met
een toespraak van prins
Bernhard, waarin hij erop
aandrong dat in de luchtvaart
alleen het Engels als voertaal
wordt gehanteerd - ook voor
vliegers boven hun eigen
land. De vergadering werd
bijgewoond door een aantal
kopstukken uit de civiele en
militaire luchtvaart.
Prins Pieter Christaan, zoon van
prinses Margriet en mr. Pieter van
Vollenhoven, wordt morgen 7 jaar.
ADVERTENTIE
Stuur bloemen als
DEN HAAG (GPD) - De Eerste
Kamer lijkt volgende week de
tweede fase van de kinderbij
slagoperatie goed te zullen keu
ren. Daarmee haalt het kabinet-
Van Agt opnieuw f810 miljoen
binnen in het kader van het om
buigingsprogramma Bestek '81.
Dit is gistermiddag vast komen te
staan bij de behandeling van het
regeringsvoorstel in de Senaat. In
tegenstelling tot eerdere berich
ten zal hoogstens een enkel CDA-
kamerlid bij de komende hoof
delijke stemming het wetsont
werp afwijzen.
Het nieuwe stelsel kan daarmee op
1 april in werking treden. Het
gaat hierbij om een verschuiving
van het recht op meervoudige
kinderbijslag voor 16- en 17-jari-
gen naar de achttiende verjaar
dag. Maar diegenen, die de meer
voudige bijslag reeds ontvangen,
zullen er niet financieel op ach
teruitgaan. De bezuinigings
maatregel wordt voor gezinnen
met studerende kinderen ge
compenseerd via een studiekos
ten vergoeding.
De hoogte van deze vergoeding is
afhankelijk van het inkomen van
de ouders. De kosten voor het
Rijk worden teruggehaald door
dat de Tweede Kamer het afgelo
pen najaar besloten heeft de bij
slag voor eerstgeboren baby's te
halveren. Deze maatregel geldt
voor kinderen tot drie jaar.
Staatssecretaris De Graaf (sociale
zaken) gaf toe dat de maatregelen
pijn doen. „Het is geen voldoe
ning gevende zaak. Niemand is er
blij mee", verklaarde hij op kri
tiek van de linkse fracties dat
vooral de laagstbetaalden het
zwaarst getroffen worden. Maar,
hij wees erop dat de maatregel
een brééd draagvlak heeft, omdat
deze geldt voor alle kinderen, die
na 1 januari 1963 geboren
zijn.
De Graaf hoopt nog voor het zo
merreces een wetsontwerp bij de
Tweede Kamer te kunnen indie
nen voor de derde fase van de
operatie. Hierbij gaat het om een
maatregel, waarbij zelfstandigen
kinderbijslag kunnen krijgen
voor hun eerste en tweede kind.
Dit onderdeel, dat geen finan
ciële gevolgen heeft voor de
schatkist omdat tegelijkertijd
voor deze categorie de kinderaf
trek wordt afgeschaft, moet op 1
januari 1980 ingaan. Daarmee
komt een definitief einde aan het
systeem van kinderaftrek-
ADVERTENTIE
AMERSFOORT (GPD) - De
politiekorpsen moeten het
toezicht op de woonwagen
kampen verscherpen. Minis
ter Wiegel van binnenlandse
zaken heeft de commissaris
sen van de koningin en de
burgemeesters een brief ge
schreven, waarin hij deze op
dracht geeft. De minister wil
zo de door hem geconstateer
de criminaliteit onder woon
wagenbewoners beteuge
len.
Aan de brief ligt een advies van
de interdepartementale
commissie woonwagenbeleid
aan de minister van CRM ten
grondslag. In het advies sig
naleert de commissie dat er
op een groot aantal woonwa
gencentra thans onvoldoende
politietoezicht wordt uitgeoe
fend. Wiegel heeft het advies
overgenomen en ook het oor
deel van de commissie dat in
deze situatie ook de criminali
teit de gelegenheid krijgt zich
onder woonwagenbewoners
te verbreiden. Er zijn, aldus
de commissie, duidelijke
aanwijzingen dat hiervan de
laatste tijd ook in ernstige ma
te sprake is.
De commissie wijst er in het ad
vies op dat bij het benadruk
ken van de plichten van
woonwagenbewoners onder
meer een belangrijke rol is
weggelegd voor de politie.
„Een geregelde surveillance
door de woonwagenwijk is
onmisbaar voor het herstellen
van een ten aanzien van de
handhaving van plichten ge
normaliseerde situatie. Daar
naast kan de politie een nood
zakelijke functie hebben ter
bescherming van ambtena
ren van sociale diensten,
deurwaarders of andere func
tionarissen die op de woon
wagencentra bezigheden
hebben te verrichten die de
bewoners trachten te verhin
deren", aldus Wiegel in zijn
brief.
De commissie acht het van be
lang dat voor een verbetering
van het politietoezicht ten
aanzien van woonwagencen
tra intensief overleg plaats
vindt tussen de burgemees
ter, de officier van justitie en
de korpschef of districts
commandant van de politie.
Wiegel schrijft dat de minister
van CRM zich in het advies
van de commissie kan vin
den. Het regelmatig politie
toezicht op woonwagenkam
pen moet plaatsvinden met
een voortdurende begelei
ding vanuit het zogenaamde
driehoeksoverleg (burge
meester, politie, officier van
justitie).
GAMEREN - Door de hoge waterstand in de grote rivieren zijn diverse uiterwaarden blank komen te staan. De
werknemers van de steenfabriek 'De Ruiterwaardi?i Gameren Gelderlandmoeten nu per boot naar hun werk.
DEN HAAG (GPD) - Voor de twee
de keer binnen een jaar is de Ho
ge Raad gisteren begonnen met
de behandeling van de zaak-Men
ten. Daarbij gaat het om de vraag
of de officier van justitie wel had
mogen beginnen aan de vervol
ging van Pieter Menten (79) we
gens in 1941 in Polen begane
oorlogsmisdrijven. De Blaricum-
se miljonair, die op een geheim
gehouden adres verblijft, woon
de overigens zelf de zitting niet
bij. Hij was daartoe ook niet ver
plicht.
De Amsterdamse rechtbank ver
oordeelde Menten in december
1977 tot vijftien jaar gevangenis
straf wegens deelname aan een
massa-executie in het door de
Duitsers bezette Poolse dorp
Podhorodce. De Hoge Raad ver
nietigde dit vonnis echter en
verwees de zaak naar de Haagse
rechtbank, die in december vorig
jaar tot de conclusie kwam dat de
officier van justitie niet ontvan
kelijk was. Daarop werd Menten
na twee jaar voorarrest in vrijheid
gesteld.
Kernvraag in de hele procedure is
de waarde van een ministeriële
toezegging die Menten in 1952
zou zijn gedaan dat hij gevrij
waard zou blijven van verdere
vervolging wegens in Polen be
gane oorlogsmisdrijven. Voor die
toezegging waren geen bewijzen,
maar door getuigenverklaringen
- onder meer die van de weduwe
van Mentens vroegere advocaat
en oud-Tweede-Kamervoorzitter
mr. Kortenhorst- was het volgens
de rechtbank aannemelijk ge
worden dat zo'n belofte gedaan
is. Menten had daar ook op mo
gen vertrouwen, aldus de recht
bank.
De Haagse officier van justitie mr.
Schimmel bestreed de opvatting
dat Menten op een ministeriële
toezegging had mogen vertrou
wen, "omdat de rechtbank hier
niets vast te stellen heeft". Bo
vendien heeft de rechtbank het
Verdrag van Rome - waarop Men
ten zich voortdurend heeft be
roepen - over de rechten van de
mens volgens de officier ver
keerd toegepast. Hij is het oneens
met de conclusie dat instelling
van vervolging niet kan volgens
de regels van het verdrag, omdat
dit in 1952 had moeten gebeuren
en niet in 1976.
Op dit punt vindt de officier van
justitie medestanders in de
Werkgroep Recht en Openheid in
de zaak-Menten. Deze groep
meent, evenals een groot aantal
organisaties van het voormalig
verzet, dat de bepalingen in het
Verdrag van Rome vervolging
van oorlogsmisdadigers niet in
de weg mogen staan.
De hoop van de groepsleden op
veroordeling van Menten is nu
geheel gevestigd op de Hoge
Raad. Deze kan de uitspraak van
de Haagse rechtbank vernietigen
wanneer een van de drie cassa
tiemiddelen die officier van justi
tie mr. Schimmel heeft aange
dragen, gegrond wordt bevon
den. Dan wordt de zaak-Menten
terugverwezen naar de recht
bank en zal opnieuw de kwestie
van diens deelname aan massa
executies aan de orde kunnen-
komen. Wanneer de Hoge Raad
echter het vonnis van de Haagse
rechtbank in stand houdt, zijn er
in Nederland geen mogelijkhe
den meer om Menten te berech
ten.
Wat de Hoge Raad beslist, wordt
vermoedelijk pas over een maand
bekend. Eerst komt nog de advo
caat-generaal bij de Hoge Raad,
mr Remmelink, aan het woord
om zijn conclusie in de zaak-Men
ten te geven. Dat zal dinsdag 3
april gebeuren.
„De Gaulle
was destijds
wijzer
Jaarlijks in verkeer
iemand witjes ziet
Fleurop-interflora omspant
de wereld met
43.000 aangesloten bloemisten.
Fleurop interflora
staat g,
v bioemengroet.
DEN HAAG (ANP) - Ongeveer ze
ven procent van de personenau
to's in Nederland heeft één of
meer banden met onvoldoende
profieldiepte (dit betekent min
der dan 1,6 millimeter). Wanneer
die banden worden vervangen
zou dat jaarlijks 500 ernstige on
gevallen minder kunnen opleve
ren. Dat schrijft de stichting we
tenschappelijk onderzoek ver
keersveiligheid (SWOV) in haar
rapport over een onderzoek naar
de profieldiepten van personen
autobanden. In november 1976
heeft zij daartoe een steekproef
gedaan bij ruim 6.000 personen
auto's.
De profieldiepte van banden is vol
gens de SWOV één van de facto
ren die van invloed zijn op moge
lijke slippartijen op nat wegdek.
Andere belangrijke factoren
noemt de SWOV de kwaliteit van
het wegdek en de snelheid.
Uit het onderzoek blijkt voorts dat
anderhalf procent van de perso
nenauto's tenminste één band
heeft met een profieldiepte van
minder dan één millimeter. Vol
gens wettelijke richtlijnen moet
die diepte minimaal één millime
ter bedragen.
De SWOV wijst erop dat niet alleen
onvoldoende profiel op de ban
den de veiligheid van de automo
bilist bedreigd. Ook te lage band
spanning, verteerde banden, ga
ten en scheuren, onregelmatige
slijtage en het monteren van zo
wel diagonaal- als radiaalbanden
onder één auto zijn gevaarlijk.
In een reactie op het rapport van de
SWOV schrijft de vereniging van
bandenspecialisten in Nederland
(VACO) de toestand van het ban
denprofiel van november '76 toen
de steekproef werd gedaan wei
nig zorgelijk te vinden. De VACO
stelt dat aangezien het autorijden
de laatste drié jaar aanzienlijk
duurder is geworden mag wor
den aangenomen dat de huidige
situatie niet verslechterd kan
zijn.
De vereniging tekent daarbij aan
dat het onderzoek van de SWOV
plaats heeft gevonden bij motels
en winkelcentra. Een onderzoek
in oudere stadswijken en bij toe
ristische trekpleisters zou vol
gens de VACO wellicht een min
der gunstig beeld hebben ver
toond.
(Van één onzer verslaggevers)
LEIDEN - "De Gaulle was inder
tijd wijzer dan ik. Ik ben nu ook
van mening dat het toetreden van
Engeland tot de Europese Ge
meenschap niet zo'n gelukkige
zaak is". Dat zei professor I.
Samkalden gisteravond in de
Stadsgehoorzaal. Hij verleende
daar samen met de vice-voorzit
ter van het Europees parlement
dr. C. Berkhouwer medewerking
aan een discussie-avond met als
thema "Waarom Europa"?
Samkalden gaf in zijn als informa
tief bedoelde inleiding een histo
risch overzicht van de laatste 30
jaar waarin Europa zich tot een
gemeenschap ontwikkelde.
Berkhouwer belichtte de prakti
sche kant van de Europese zaak.
Hij noemde de inspanning op
economisch gebied van "de ne
gen" de oorzaak van de welvaart.
Voorts acht Berkhouwer het
noodzakelijk om te groeien van 9
naar 12 lidstaten om zodoende
een machtsblok te vormen op
mondiaal niveau.
Beide sprekers vinden dat het Eu
ropees parlement, dat van 7 tot 10
juni wordt gekozen, een leemte
opvult in de Europese democra
tie. Zowel Samkalden als Berk-
houwer vinden overigens dat de
bevoegdheden van het Europese
parlement moeten worden uitge
breid.
Samkalden zei dat het tijd wordt
dat de burger zich betrokken gaat
voelen bij de verkiezingen en het
hele Europese gebeuren. "De po
litieke partijen hebben in het
verleden veel te weinig aandacht
geschonken aan de Europese
Gemeenschap", aldus Samkal
den.
