Dick van Rijn: 'Ik ben nooit de grote deskundige geweest' Zomerplezier-Gids ODwfia 'Wreedheden in Iran erger dan tijdens bewind sjah' Gort-of bloempap halve liter tijdelijk uwe sunstream Secretaresse vertrekt met „Romeo" naar DDR ZONNEBANKEN ZONNEHEMELS WOENSDAG 21 MAART 1979 VARIA PAGINA 21 Kwiek stapt Dick van Rijn de AVRO-gehoorzaal binnen. Daar begint voor hem de werkweek. Ie dereen is er: Rob van der Gaast (chef sport NOS). Hidde vaii der Ploeg (VARA). Eddy Poelman (TROS). Heinze Bakker (NCRV). Peter van Brakel (Wereldom roep). Bep van Houdt (KRO) en notulist Jaap Hofman (producer van het NOS-programma Langs de lijn). Daar wordt bepaald wie waar naar toe gaat op woens dag-. zaterdagavond en zondag middag. Dick van Rijn leidt de vergadering, behandelt de agen da en staat na anderhalf uur weer buiten. 's Middags volgt op de redact ie van AVRO's Radiojournaal, waar Sportpanorama twee bureaus heeft, de eigen vergadering. Wat stoppeii we donderdag in drie kwartier zendtijd; wat speelt er komende zondag? Ook daar zit Dick van Rijn de vergadering voor. Hij doet dat met enige slem verheffing. zegt zondag nog één keer te komen presenteren en roept dat hij vijf minuten wil. om zijn afscheid te vieren. Ted van der Meer, de enige overblijvende sportredacteur bij de AVRO-ra- dio, zegt „prima" en komt met onaerwerpen op de proppen die „wel aardig zijnmaar niet per se hoeven. Die vergadering is met het vaste koppel. Van Rijn-Van der Meer, soms in het bijzijn van de nodige free-lancers,binnen een half uur afgelopenHans Prakke, wielerfanaat en dus deskundige op dat terrein,zeurt dan nog eens een half uur door over Milaan- San Remo, van de zondag ervoor. Dan besluit het selecte gezelschap twee free-lancers zijn wat later gekomen, om nog even een glas rode wijn in het personeelsres- taurant te drinken en dan ver trekt Dick van Rijn. Dinsdag en woensdag: Dick van Rijn vult de dag met lezenbellen invalidensport en een sauna. Zit woensdag gekluisterd aan de ra dio: eerst de TROS, vervolgens de VARA (zet „Tussen Start en Fi nish" na een half uur hoofd schuddend af) en zoekt vervol gens Hilversum III. Bell nog even met de gebroeders Molenaar („mijn boezemvrienden") en luis tert naar Langs de Lijn. Donderdagmorgen 10 uur: Dick van Rijn stapt het redactielokaal binnen bij de AVRO, waar zijn bureau staat. Pakt een gelinieerd blocnote en schrijft de eerste woorden van het commentaar: Goedenmiddag luisteraars. Ter wijl een vaste free-lancer en Ted van der Meer in- en uitlopenbe richten van de telex plukken of nog even een belletje naar wie dan ook plegen, krijgt AVRO's Sportpanorama gestalte. Met for se pennehalen schrijft Dick van Rijn zijn commentaar. Zoals hij dat 33 jaar gedaan heeft. Slechts één keer kleunde hij mis: een week later herriep hij zijn meningDrie vellen vol: ruim drie minuten, roept hij. Het is inmiddels kwart voor twaalf. Terwijl hij zelf koffie haalt „met een sprits" roept hij zijn mede werkers. De montage van de pro gramma-items is klaar: alleen het draaiboek nog. Hij leest voor uit eigen werk. Vanaf de Journaal redactie roept iemand: hé, Dick, kan het wat zachter? Maar Van Rijn stoort zich er niet aan. Hij doet zijn werk. Het blijkt drie mi nuten te zijn. Er wordt nog wat aan geschaafd.op aandrang van de free-lancer wordt nog wat ver anderd. Dan wordt er nog even snel een draaiboek gemaakt. Zonder laatste woorden, dal is te lastig. Ted van der Meer presen teert; de tune staat klaar, de in leiding ook. Donderdagmiddag 12.15 uur: de technicus krijgt uit de eindcon trolekamer (ECK) rood. Hij schuift de fader op. Automatisch begint de meest links opgestelde bandrecorder te lopen. De banden liggen op volgorde: de platen ook. De tune loopt, twintig seconden. Dan volgt de aankondiging. „Vandaag aandacht voor..." En dan volgen er zo'n negen onder werpen. Maar nu eerst het weke lijks commentaar van eindredac teur Dick van Rijn. Hij struikelt in die drie minuten twee keer over een woord. „Kan toch niet", roept de technicus van achter de ruit, zonder dat de luisteraar het hoort, maar Dick van Rijn leest zijn drie minuten zonder proble men uit. Dan de eerste plaat, ge volgd door het tweede onder werp. Drie minuten voor één. De laatste plaat.de laatste berichten. De re gisseur heeft inmiddels uitgere kend hoe lang de STER is en de tune en de afkondigingroept dan: „Over tien seconden". En dan is het binnen 45 seconden voorbij. De rommel wordt opge ruimd, de papierrompslomp ver dwijnt in de prullebak. Iedereen gaat naar huis. Vrijdag en zaterdag: over en weer wordt overlegd over de uitzen ding voor zondag. Dick van Rijn presenteert hel programma. Voor de laatste maal. Vaste onderwer pen zijn voor het programma: het betaalde voetbal van zaterdag avond. en een NOS-bijdrage. En de vijf minuten van Dick van Rijn. Vijf minuten, waarin Dick van Rijn afscheid neemt van luis terend Nederland. Voor de laatste maal zal hij de kreet: „Luiste raars, in Nederland, in Oost en West, op zee of waar ook ter we reld. dit was Dick van Rijn", ge bruiken. Voor de laatste maal. omdat Dick van Rijn afscheid neemt als sportverslaggever, na 33 jaar in die functie de belangen van de AVRO, ook in de geza menlijkheid, te hebben gediend. Om drie minuten over elf maakt Dick van Rijn de laatste 27 minu ten radio van zijn leven. „Want", zegt hij, „ik ga niet lopen adverte- 'Luisteraars in Nederland, in Oost en West...' HILVERSUM (GPD) - „Luiste raars, in Nederland, in Oost en West, op zee of waar ook ter we reld, hier is..." En dan volgde de plaats. Of het nu Lemmer was, waar de skutsjes naar de eind streep kropen, of Helsinki, waar Fanny Blankers-Koen zo'n dra matisch afscheid nam in de olympische hordenfinale, over al vormde dat ene zinnetje het begin van de radioreportage van Dick van Rijn. Op Wembley, aan het begin van zijn verslag van het vriendschappelijke duel tussen Engeland en Nederland, klonk voor de laatste maal die ene zin. Luisteraars, in Neder land, in Oost en West, op zee of waar ook ter wereld, hier is Londen. „Het heeft het altijd goed gedaan, dat ene zinnetje. Het lag blijkbaar goed in het gehoor. Dat Oost en West kwam natuurlijk door onze koloniën. Het dateert ook nog uit de tijd dat ik bij de Wereldom roep werkte. Als ik het wegliet, kwamen er brieven met klachten, dat het allemaal niet echt zou zijn. De reportage moest er mee be ginnen, anders was het niet echt. Dat het het altijd goed gedaan heeft, blijkt ook wel uit de na bootsingen. Het is nooit „te land, ter zee of in de lucht" geweest. En het zal het ook nooit wor den!" Daarvoor zal Dick van Rijn zelf wel zorgen. Nog één keer zal hij AVRO's Sportpanorama presen teren. Dan is het afgelopen. Daarna nog één sportprogramma over hem zelf en dan is het voor bij. Dick van Rijn heeft er twee jaar naar toe kunnen leven. Twee jaar om, zoals hij het zelf uitdrukt, „zijn carrière te kunnen afbou wen. Na 33 jaar verdwijnt Dick van Rijn uit de ether. Mag hij ge nieten van zijn pensioen. „Het zal me moeite kosten. Eigen lijk ben ik nog te jong met 65", zegt hij ijdel. „Ik heb eigenlijk nog te veel energie. Aan de ande re kant: er zijn zoveel andere mensen die dit werk ook kunnen Anders, dat is zeker, maar dat is ook prettig. Het stoppen met ra diowerk betekent voor mij het inleveren van mijn eigen per soonlijkheid. Er zijn echter mil joenen mensen heel gelukkig zonder microfoon. Dus ik zal het ook wel worden". Dick van Rijn stopt. De laatste stem die uit duizenden te herkennen is, de laatste van het vijftal Jan de Troye, Arie Kleywegt, Wim Hoo- gedoorn en Leo Pagano, zegt de radiojournalistiek vaarwel. Zeer tegen zijn zin. „De AVRO han teert de beleidslijn dat iemand die 65 is geworden het kwartaal mag afmaken, maar daarna moet wegwezen. Die beleidslijn res pecteer ik, al heb ik daar mijn ei gen gedachten over. Die man moet niet de stoel van de opvol ger bezet houden, maar ik geloof wel dat het niet goed is om ie mands creativiteit niet te gebrui ken". Toch is er ook een stukje voldoe ning aan het einde van zijn loop baan. „Toen ik in februari 1958 de veel te vroeg overleden Tom Schreurs als sportredacteur bij de AVRO-radio opvolgde, had ik 65 minuten zendtijd. Tien minu ten op donderdag, 25 minuten sport en prognose op vrijdag en 30 minuten met de wekelijkse sportrevue (zonder muziek) op zondag. Nu ik afscheid neem, heb ik een kwartier meer zendtijd voor de sport gekregen: 80 minu ten per week, op dinsdag, don derdag en zondag. En dat terwijl Veronica, de Evangelische Om roep en de TROS zijn gekomen en iedereen meer en meer zend tijd heeft moeten inleveren. Dat geeft me een gevoel van voldoe ning. Een gevoel ook dat ik het altijd goed heb gedaan". Vooral de laatste jaren hebben ve len kritiek gehad op het werk van Dick van Rijn. Zijn on-journalis- tieke aanpak werd hem veelvul dig -juist door omroepcollega's - verweten. Dick van Rijn heeft zich daar nooit iets van aange trokken, luisterde wel, deed er zijn voordeel mee, maar noemt het ook nu nog: jalouzie de mé tier. Beroepsjaloezie. „Het oor delen staat hun vrij, maar ik heb altijd goed beluisterde sportpro gramma's bij de AVRO gemaakt. Kijk de luistercijfers er maar op na. En bij de AVRO was ik ten slotte in dienst. Er zijn zoveel collega's - ook in de sport - die zoveel kritiek hebben. Zijn die wel op de goede weg? Te vaak klinkt er een te kritische begelei ding van de sport in door. Ze zijn er opuit een rel te zoeken. Dat heb ik altijd geweigerd. Ik heb altijd de positieve kant gezocht, tenzij het niet anders kon". „En als ik het mocht overdoen, zou ik het opnieuw zo doen. Vanuit een positieve invalshoek de sport Did benaderen. Ik heb de sportjour nalistiek altijd als een volwaardi ge vakuitoefening gezien. Voor mij was de sportjournalistiek een volledig vak, veelzijdig, dus boeiend. Ik kan me best voor stellen dat specialisatie als ver slaggever, ook in Hilversum, steeds vaker voorkomt, maar als je alleen maar voetbal of wielren nen verslaat, dan ben je, dunkt mij, na een paar jaar uitgekeken. Ik ben er trots op - en dat mag je gerust weten - dat ik tweeëntwin tig sporten in directe reportage- vorm heb verslagen. Goed, ik ben nooit de grote deskundige ge weest, maar daar heb ik me ook nooit voor uitgegeven. Ik heb er altijd zoveel van geweten, dat ik problemen binnen die sport kon begrijpen en oplossen. Genoeg om geen onzin uit te kra men". Dick van Rijn praat zoals hij het voor de microfoon doet. Duide lijk, alsof hij nu nog atmosferi sche storingen vreest, waarmee hij in het begin van zijn loopbaan bij de Wereldomroep zo veelvul dig werd geconfronteerd. „Ik heb een scherpe, gerichte stem. Dat is geen verdienste. Dat is een ca deau". Ook als Dick van Rijn weg is, zullen de mensen hem aan zijn stem herkennen. „Dat is nooit anders geweest. Ik was eens op een ge maskerd carnavalsfeest in Venlo. Maar ik had m'n mond nog niet open gedaan of ik was gesigna leerd. Hoe dat was? Er zijn men sen die met een valse beschei denheid zeggen dat zoiets niet prettig is, maar dat is een leugen. Ik ben ijdel genoeg om te zeggen dat ik het wel prettig vind. Net zo goed, dat ik van mijn medewer kers verwacht dat ze goed Ne derlands praten. Wij, bij de radio, hebben een grote verantwoorde lijkheid ten opzichte van ons luis terpubliek. Kijk, de tegenwoor dige gewoonte om ieder vogeltje te laten zingen zoals 't gebekt is, daar ben ik het in principe mee eens. Maar dat vogeltje heeft dan wel de plicht om netjes te zin gen". De Olympische Spelen van Mün- chen vormen een zwarte bladzij de in Van Rijns loopbaan. Hij ging naar huis toen de terroristen hun bloedbad hadden aange richt. „Ik was kapot, op, ik kon er niet meer tegenop. Ik heb m'n koffers gepakt en ben naar huis gegaan. Ik ben nu eenmaal een gevoelsmens". Dat komt ook tot uitdrukking in zijn bijzondere belangstelling voor de invalidensport. „Als ik een ander, een gehandicapte, kan brengen tot de vreugde in het bewegen, dan is geen moeite me te groot. Dan realiseer ik me zelfs als 65-jarige, hoe gelukkig je bent dat in je eigen gezin alles be weegt. Daarom heb ik me altijd zo aangetrokken gevoeld tot de in validensport. Heb ik ook regel matig, al was het maar een tekst van een halve minuut, iets over invalidensport voor de micro foon gebracht. Niet omdat de hele wereld daar nu kapot van is, maar om het gevoel te geven dat je iets doet; iets terugdoet voor al die mensen die zich dag in, dag uit met gehandicapten bezig houden. Daarom heb ik ook mee gewerkt aan de totstandkoming van een manege op Crailoo, hier vlak bij Hilversum, waar invalide kindertjes kunnen paardrijden. Als ik daar naar kijk, geeft me dat een gevoel van vreugde". Daarmee is overigens niet zijn tweede voorliefde (de hippische sport) verklaard. „Dat is heel eenvoudig. Mijn vader was in de Eerste Wereldoorlog huzaar bij de cavalerie. En daar ligt de bron van mijn liefde voor het paard, waardoor ik als dienstplichtige net zo lang gewrongen heb om bij het paardenvolk te komen. En dat gaat nooit meer over". Dick van Rijn presenteert zondag voor de laatste maal AVRO's Sportpanorama, een naam die hij nog nauwelijks over zijn lippen kan krijgen. Nu nog doet het hem pijn, dat de naam twee jaar gele den plotseling moest veranderen. Zo van de ene op de andere dag. Van de Wekelijkse Sportrevue, waar hij ruim 30 jaar mee gewerkt had, naar Sportpanorama. „Het was een beleidszaak waar ik niet helemaal achter stond, net zo min als ik het noodzakelijk vond om de door de jaren heen gebruikte „March of the Seven Seas" zJ maar te laten vervangen door dat onpersoonlijke pingeltje van Sportpanorama-tv". „Dat heeft me altijd een beetje pijn gedaan. Net zo goed als afscheid- nemen me pijn zal doen. Ik heb er naar toe gewerkt, naar toe ge leefd. Op Wembley heb ik af scheid genomen van het grote ra diowerk, het reizen en trekken, het aflopen van grote evenemen ten. Eerst in NRU-, later in NOS- verband. Het is een verkeerde conclusie geweest van de luiste raars, dat ik al na Wembley niet meer terug zou keren op de radio. Voor mijn eigen omroep, voor de AVRO, heb ik bewust die twee jaar er tussen willen houden, om niet direct in dat gapende gat te vallen. Ik wist dondersgoed wat voor moeite ik met het afscheid van het grote werk zou hebben. Maar ik ben geen Heintje Davids. Ik ben Dick van Rijn. Dat hoop ik nog enige jaren te blijven". Vooraanstaand commentator in Teheran: TEHERAN (Reuter) - Een voor aanstaand politiek commenta tor in Teheran heeft gisteren verklaard dat de schendingen van de mensenrechten in het Iran na de val van de sjah in fe bruari, slechts vergeleken kun nen worden met de Wreedheden die zijn begaan in het Kampu chea van het verdreven regime- Pol Pot. In een artikel in de Engelstalige Teheran Journal schreef Fariborz Atapoer, wiens 78-jarige vader vorige week door revolutionaire militieleden werd gearresteerd, dat er nu 20.000 en meer politieke gevangenen in Iran zijn. Hij beschuldigde de voorlopige re gering van premier Bazargan er van dat zij niets deed aan het beëindigen van het .goddeloze en wetteloze terrorisme in het cen trum zelf van Teheran'. „De omstandigheden waaronder onze politieke gevangenen in het hedendaagse Iran worden vast gehouden, zijn erger dan zij vóór de revolutie waren. Zij zijn in fei te zo beschamend dat zelfs inter nationale organisaties geen toe gang hebben gekregen tot de Qasr-gevangenis (de hoofdge vangenis van Teheran waar de politieke gevangenen zijn onder gebracht)". ADVERTENTIE Alleen voor Melkunie- of Menken Landbouw produkten. Hij schreef dat in de Qasr-gevange- nis die voor de oorlog was be doeld voor 3.000 inwoners, thans 7.000 gedetineerden zaten. De slaapaccommodatie, de voedsel voorziening. de medische zorg en de hygiëne zijn navenant. De nieuwe politieke gevangenen worden volgens Atapoer onder vraagd op een wijze die erger is dan vóór de revolutie en door re volutionaire agenten die tech nieken gebruiken die zo gelijk zijn aan die van de Savak - dc po litieke politie van de sjah - dat de gevangenen ervan overtuigd zijn dat zij er oorspronkelijk vandaan Hoewel het normale leven in Teheran weer op gang komt, krijgt de huidige regering in Iran steeds meer kritiek te verduren over het schenden van de mensenrechten. komen. Ook zouden veel gevan genen van de Savak nu weer ge- t.b.v. Nat. Puzzelactie „Het Gehandicapte Kind" GESPREK OVER BOM. lil een brief aan premier Van Agt vraagt de Raad van Kerken in Nederland een gesprek met hem aan over het regeringsbeleid in zake de neutronenbom. De raad zegt ernstige redenen te hebben om te vrezen dat invoering van dit wapen geleidelijk wordt voorbereid. Het verontrust de Raad van Ker ken, dat de vermindering van de rol van kernwapens afhankelijk wordt gesteld van de totale mili taire krachtsverhoudingen in de wereld en dat het neutronenwa pen als onderhandelingsobject wordt gehanteerd. De Ameri kaanse regering neemt maatre gelen voor de produktie van stra- lingverhogende elementen van het wapen. In zijn brief aan de minister-president wijst de Raad van Kerken erop dat de Neder landse regering dit aanvankelijk heeft ontkend. De bereidheid om van neutronen wapens af te zien als de andere partij tot bepaalde concessies bereid is vindt de raad onvol doende. Voor de verantwoorde lijke politici gaat het er, aldus de raad, om hoe zij een afwijzing van het wapen metterdaad ge stalte moeten geven. Juist hier over wil de raad met premier Van Agt praten. Beroepingswerk. Hervormde Kerk: beroepen te Leeuwarden H.L.A. de Wijk Delfzijl; aange nomen als bijstand in het pasto raat te Vorchten (Geld) L. Spaans Vroomshoop; bedankt voor Ommen A.F. Troost Asperen. Geref. Kerken: aangenomen naar Leiden (vac. J. Bovenberg) L. C. Rietveld Wageningen. Gereformeerde Kerken: beroe pen te Sprang P.C. Suurmond Brandwijk; aangenomen naar Oldenzaal kandidaat mevr. M.C. Boon aldaar, naar Geesteren- Gelselaar kandidaat J. van Bree- voort Nunspeet. Geref. Kerken Vrijgemaakt: bedankt voor Voorburg M.H. Oosterhuis Wa geningen; beroepen te Lemele en te Abcoude-Weesp kandidaat H. Wilschut Leiderdorp. Geref. Gemeenten: aangenomen naar 's Gravenpolder (Zeel.) J.C. West- strate (Canada). Geref. Gemeenten in Nederland: bedankt voor Uddel F. Mallan Rhenen. Uit ambt gezet. De Hamburgse predikant dr. Paul Schulz is uit zijn ambt gezet omdat hij zich niet aan de belijdenis van de Ver enigde Evangelisch-Lutherse Kerk van Duitsland heeft gehou den. Na een onderzoek van drie jaar kwam vast te staan dat voor de predikant de wil van God niet bestaat, Christus geen betekenis heeft en de bijbel en de traditie evenmin actuele betekenis heb ben. Volgens de kerkelijke com missie voor rechtspraak wenst de predikant aan deze gedachten, waarvan hij openlijk heeft blijk gegeven, vast te houden. Namibië. In een open brief aan de voorzitter van de Veiligheids raad, Leslie Harriman, drukken dr. Philip Potter, secretaris-gene raal van de Wereldraad van Ker ken, en dr. Carl Mau van de Lu therse Wereldfederatie hun be zorgdheid uit over de situatie in Namibië (Zuid-West-Afrika). Zij noemen die een bedreiging voor de wereldvrede. In hun brief ver oordelen zij de onverzoenlijke houding van Zuid-Afrika, dat de voorwaarden voor een wapen stilstand afwijst en militaire ope raties in de buurlanden uitvoert. Potter en Mau steunen het plan om in Namibië verkiezingen te houden onder toezicht van de Verenigde Naties. BONN (UPI) - De Westduitse auto riteiten hebben gisteren bekend gemaakt dat het jongste spiona- gegeval uitgelokt is door een "Romeo". De secretaresse Helga Roedinger, werkzaam voor een adviseur van bondskanselier Helmut Schmidt, is verdwenen en in Bonn wordt vermoed dat zij met haar "Romeo" vertrokken is naar de DDR. De term "Romeo" wordt door de inlichtingendienst gebruikt voor een Oostduitse ge heim agent, die intieme betrek kingen aanknoopt met een secre taresse. De 44-jarige gedrongen blondine is vaker gezien in het gezelschap van een Oostduitser, Kreese ge naamd. Hij heeft volgens buren vaker de nacht in haar flat door gebracht. Het is de zesde keer dit jaar dat een secretaresse van de Bondsrepubliek overloopt naar de DDR. Herhaaldelijk worden zij dan vergezeld van goed uit ziende Oostduitse agenten. In de Bondsrepubliek begint men zich ernstig zorgen te maken en bij afwezigheid van een secreta resse wordt meteen een onder zoek ingesteld. Maandag drong de politie de wo ning van mejuffrouw Roedinger binnen toen deze niet op het kan toor van staatssecretaris Manfred Lahnstein was verschenen. ADVERTENTIE 't Is zonneklaar. Dezomergids van NS/Trans, het betrouwbare reisbureau van de Nederlandse Spoor wegen, staat vol met boeiende reizen. Wilt u per trein, touringcar, boot, vliegtuig, geheel verzorgd of individueel? Elke reis is met zorg voor u geselec teerd, dus zit u goed. De gids ligt klaar op de stations, bij uw reisbureau, de ANWB en de Rabo-bank. Of bel: Reisbureau der N.V. Nederlandse Spoorwegen Katreinetoren, Centraal Station, Utrecht Tel. 030-31.94.45 klinisch getest Raadpleeg uw arts TAFEL-EN STATIEFMODELLEN - In 20 uitvoeringen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 21