Bestrijding kanker wordt
breder
aangepakt
Zeker is...
Regeling over positie
leden koninklijk huis
BUITENOM
nva
BINNENDOOR
3EEHEEI
Stoomspinnerij failliet:
229 man op straat
LEZERS SCHRIJVEN
ZATERDAG 10 MAART 1979
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet is
het gisteren eens geworden over
een wetsontwerp dat de positie
van leden van het Koninklijk
Huis moet regelen. In het wets
ontwerp, dat voor advies naar de
Raad van State is gestuurd, wordt
precies vastgelegd welke leden
van de koninklijke familie offi
cieel als lid van het Koninklijk
Huis worden aangemerkt en hoe
de ministeriële verantwoorde
lijkheid voor hen is geregeld.
Minister-president Van Agt, die dit
gisteren bekendmaakte, weiger
de mededelingen te doen over de
inhoud van het wetsontwerp, ge
zien het „delicate karakter" van
het onderwerp. Het wetsontwerp
over deze zaak is al sinds 1972 in
de maak. Het zal enkele weken
duren alvorens de Raad van State
het advies heeft afgerond. Het
Van Agt bevestigde vrijdag ook nog
eerdere officiële mededelingen
van de Rijksvoorlichtingsdienst
dat er geen aanwijzingen zijn dat
koningin Juliana op korte ter
mijn zal aftreden. „Wij hebben
geen enkele aanwijzing dat er
binnenkort een aftreden te ver
wachten is, noch op 30 april, noch
op 6 september, noch op enige
andere datum", zei Van Agt. „We
moeten bij een aftreden eerder
denken in jaren dan in maanden,
laat staan in weken". Beide data
zijn regelmatig genoemd, 6 sep
tember omdat de koningin op die
datum 31 jaar geleden haar moe
der opvolgde, 30 april omdat de
koningin dan 70 jaar wordt.
De premier verzuchtte dat nu maar
eens een einde gemaakt moet
worden aan al die verhalen. „Die
berusten op niets", zei hij. Hij zei
zijn beweringen mede te baseren
op zijn regelmatige contacten
met de vorstin. „Ik zie haar nogal
eens", aldus Van Agt. „Ik zie de
koningin voor mij in een goede
gezondheid, naar lichaam en naar
geest".
In Haagse kringen werd algemeen
verwacht dat de koningin een
mededeling over haar aftreden
zou uitstellen totdat een defini
tieve wettelijke regeling is getrof
fen voor de positie van de leden
van het Koninklijk Huis. De par
lementaire behandeling van dit
wetsontwerp zal zeker nog wel
enige tijd vergen. Al vele jaren
wordt over dit onderwerp gedis
cussieerd. Diverse kabinetten
hebben daar problemen mee ge
had.
Kinderen in
Zuid-Afrika
gevangen
DEN HAAG (GPD)- Nederland
moet bij de Zuidafrikaanse
regering protesteren tegen
het gevangen houden van
kinderen in Zuid-Afrika. Dit
vindt de meerderheid van de
Tweede Kamer zoals blijkt uit
schriftelijke vragen aan mi
nister Van der Klaauw van
buitenlandse zaken door ka
merleden van PvdA, CDA,
WD, PPR, D'66, PSP en
DS'70.
Amnesty International, de in
ternationale organisatie die
zich inzet voor het naleven
van mensenrechten heeft bij
de Zuidafrikaanse ambassa
de opheldering gevraagd naar
het lot van ongeveer 150 kin
deren, merendeels in de leef
tijd van 13 tot 15 jaar die door
de Zuidafrikaanse regering in
eenzame opsluiting gehou
den worden en zelfs gemar
teld zouden worden. Zes kin
deren die beschuldigd wor
den van sabotagedaden zou
den gevangen zitten op het
beruchte Robbeneiland voor
de Zuidafrikaanse kust. De
ambassade van Zuid-Afrika
heeft op de vragen van Am
nesty International geen ant
woord gegeven.
De Tweede Kamer wil dat de
minister bij de regering van
Zuid-Afrika zal aandringen
op een spoedig en eerlijk pro
ces om de eenzame opsluiting
te beëindigen en om een
grondig onderzoek naar de
beweerde martelingen toe te
staan. De Zuidafrikaanse re
gering zou ook de namen van
de kinderen moeten publice-
DEN HAAG (GPD) - De regering vindt dat de kankerbe
strijding breder moet worden aangepakt. Zij wil op korte
termijn streven naar een betere bundeling van alle instan
ties op dit gebied en naar het opzetten van een alomvat
tende registratie van kankersterfgevallen.
'Noodkreet' van
Leythenrode
LEIDERDORP - De onderne
mingsraad van het Leiderdorpse
verpleeghuis Leythenrode vraagt
in een telegram aan het Centraal
Orgaan Ziekenhuistarieven
(COZ) de normen voor het perso
neelsbestand in ziekenhuizen
en verpleegtehuizen uit te brei
den. Het COZ neemt maandag
een beslissing over het voorstel
van de Nationale Ziekenhuisraad
(NZR) over de uitbreiding van de
normen voor het personeel.
In het telegram aan het dagelijks
bestuur van het COZ stelt Ley
thenrode dat een verruiming van
de norm absoluut noodzakelijk
is. "De kwaliteit van ons zorgpro
ces komt anders in gevaar. Zie
kenfondsen denk aan het belang
van uw cliënten", aldus het tele
gram.
In zijn algemeenheid kan zij niet
zeggen of er voor de kankerbe
strijding voldoende geld be
schikbaar is. Het huidige bedrag
is, gezien mede de financieel-
economische situatie „niet onre
delijk".
Dit stellen minister Ginjaar en
staatssecretaris mevrouw Veder-
Smit in een nota over de kanker
bestrijding, die gisteren bij de
Tweede Kamer arriveerde. Dit
stuk werd gemaakt naar aanlei
ding van de vele kritische vragen
over een notitie omtrent kanker
bestrijding, die de vaste kamer
commissie volksgezondheid
maakte Deze commissie hield
twee hoorzittingen, waarop veel
kritiek, klachten en wensen ten
aanzien van de aanpak van deze
volksziekte werden verno-
De regering wil voorrang geven aan
de „samenwerkingsverbanden
kankerbestrijding", zoals die al
zijn opgericht of in oprichting
zijn. Deze zogenaamde integrale
kankercentra (onder andere Rot
terdam, Den Haag, Groningen)
bundelen de beschikbare kennis
en voorzieningen voor onderzoek
en behandeling van ziekenhuizen
en andere instellingen om per re
gio een zo goed mogelijke patiën
tenzorg te kunnen geven. Er zul
len er maximaal acht moeten
komen.
Ginjaar en Veder zeggen dat
sluitend netwerk
kingsverbanden moet komen,
evenals een goede registratie (die
nu nog ontbreekt en waarop van
vele zijden sterk is aangedron
gen). De financiering van deze
organen moet niet van de over
heid komen. De bewindslieden
denken aan betaling via een op
slag op de verpleeggelden. Zij
gaan na of tijdelijk, in de aanloop
fase van de centra, op een andere
manier geld ter beschikking kan
komen, vermoedelijk wel uit de
rijksbegroting.
REGISTRATIE
Een van de zaken, die de meeste
voorrang hebben, is het opzetten
van een algemene registratie van
kankersterfte en het daarbij be
horende onderzoek. Op dit punt,
zo erkent de nota, heeft ons land
een achterstand bij andere ver
gelijkbare landen. De samen
werkingsverbanden zullen een
belangrijke bijdrage kunnen le
veren tot deze centrale opzet.
Daarbij moet het accent van het
onderzoek van het zuiver me-
disch-biologische naar het epi
demiologische (speuren naar het
voorkomen van de verschijnse
len) worden verlegd.
De sterfte als gevolg van kwaad
aardige nieuwvormingen is in
ons land, na de sterfte door hart
en vaatziekten, de belangrijkste
doodsoorzaak. In 1977 overleden
er bijna 28.000 mensen aan kan
ker, per jaar worden ongeveer
40.000 nieuwe gevallen onder
zocht. De regering vindt dat kan
kerbestrijding alle aandacht ver
dient van laboratoriumonder
zoekers, medici, maatschappelij
ke organisaties en overheid.
Spoedig zal een leidinggevend en
overkoepelend orgaan worden
samengesteld waarin deskundi
gen zitting hebben op het gebied
van onderzoek, behandeling,
planning, informatie en be
stuur.
De bewindslieden kondigen aan
dat er in de toekomst meer on
derzoek moet worden verricht op
het gebied van het zogenaamde
niet-traditionele kankervoorko
men (niet erfelijk bepaald). Daar
bij gaat het om kankerverwek
kende factoren in de voeding, de
werksfeer, drinkwater, adem-
lucht, maar ook om die kwesties
die verbonden zijn aan menselijk
gedrag als roken en geslachts
verkeer. Kankerverwekkende
stoffen en straling in voeding,
milieu en werksfeer zullen in
toenemende mate aandacht ver
gen. Onder meer de invloed van
straling zal uitgebreider worden
onderzocht.
ADVERTENTIE
Zeker is, dat assurantiekantoren, die lid zijn
van de NVA u een nieuwe kijk op zekerheid
geven! Eerst analyseren zij uw persoonlijke en
zakelijke risico's. Dan geven zij aan welke
risico's kunnen worden voorkomen en welke
kunnen worden beperkt. Uit de inventarisatie
van bestaande voorzieningen en regelingen
die u kunt treilen, volgt
tenslotte een verantwoord
verzekeringsplan.
UTRECHT - DE 4-jarige Marielle Drost biedt prinses Beatrix bij de
opening van het symposium over "Het kind in de fysiotherapie" een boeket
bloemen aan. Dat gebeurde gisteren in Utrecht.
UTRECHT (ANP) - De Veenendaalse stoomspinnerij- en weverij (VSW) is
gisteren definitief over de kop gegaan, waardoor de 229 werknemers van
het textielbedrijf na het weekend niet meer op hun werk terug hoeven te
komen. Het doek voor VSW is gevallen omdat het Westduitse bedrijf
Kufner, dat zich als koper had aangemeld, zich nu uiteindelijk heeft
teruggetrokken. Dit is door de bewindvoerder van het bedrijf aan de
vakbonden meegedeeld.
"De werknemers van VSW zijn het slachtoffer geworden van het gekonkel
tussen twee buitenlandse bedrijven", aldus districtbestuurder J. Schut
te van de Industriebond NW. Nadat VSW eerst door de Engelse moe
dermaatschappij Staflex was leeggeplunderd en vorig jaar uitstel van
betaling was aangevraagd werden er twee bedrijven gevonden die wel
wat in het Veenendaalse textielbedrijf zagen. Het Canadese concern
DHJ had interesse voor de verkooporganisatie van VSW en het West
duitse bedrijf Kufner wilde het produktiebedrijf wel kopen. Nu Kufner
zich heeft teruggetrokken hebben de banken de geldkraan voor VSW
dichtgedraaid. Er is zelfs geen geld meer om de werknemers hun loon
over maart te betalen, aldus Schutte.
Luns (2)
Zo'n nieuwe kijk op zekerheid vereist vak
kennis, ruime ervaring en een onafhankelijke
opstelling. Die voorwaarden kan de NVA-
assurantieadviseur u garanderen. Hij geeft u
'zicht' op uw zaken. Hij let op uw zekerheid en
op uw rechten als u onverhoopt een beroep op
de polis moet doen. Het enige waar op hoeft
te letten is, of uw adviseur lid is van
de NVA. U herkent hem aan
hetNVA-vignet. 0
een nieuwe kijk 0
op zekerheid...
De NVA is een organisatie van makelaars ir
en andere onafhankelijke assurantie-tussenpersonen.
Secretariaat: Utrechtscweg 135, Amersfoort.
Als ik het ingezonden epistel van T.
Maartense in dit blad van 7 maart
moet geloven wordt hij door een
grote onzekerheid bezig gehou
den. Nou, ik door grote ongerust
heid en ben daarom niet te laks
om te reageren.
De NSB die volgens de heer Maar
tense het 'Voor koningin en va
derland' hoog in het vaandel had,
werd in 1931 opgericht door Mus-
sert en Van Geelkerken en stelde
zich ten doel in Nederland een
autoritair en corporatief inge
richte staat te vestigen. Dat hield
tevens in dat de parlementaire
democratie vervangen moest en
gevolgd zou worden door een
staat naast het patroon van fas
cisme of nationaal-socialisme.
Dat idealen van een politieke partij
bij vele delen van de bevolking
acceptabel zijn houdt niet in dat
het voormalig lidmaatschap van
Luns van de NSB dat is. Integen
deel, in 1933 bestond de NSB al
een aantal jaren maar die be
schaafde, aristocratische Luns
had zijn ogen in zijn zak en werd
doodleuk lid van die partij.
En wat dan nog?", schrijft T. Maar
tense. Welja, wat geeft het dat
Luns lid is geweest van zo'n club?
Met modder gooien naar zo'n
man kan niet, zegt Maartense.
Wel, ik ben dat met hem eens
maar er mag van mij best op een
andere wijze kritiek geuit wor
den.
Ook ik lig verder niet wakker van
zijn lidmaatschap. Wel maken
zijn huidige werkzaamheden mij
ongerust. Reactionaire mensen
als Luns brengen de wereldvrede
in gevaar.
Maartense schrijft dat hij aan het
verzet heeft deelgenomen wat
bijzonder kranig van hem is maar
wat mij, gezien zijn brief, doet af
vragen of hij wel begrepen heeft
waar hij mee bezig was.
D.Bavelaar
Soembastraat 74
Leiden.
Mentaliteit
In uw blad van maandag 5 maart
gelezen dat er mensen zijn die
graag wettelijk geregeld willen
zien waar niet gerookt mag wor
den, evenals dat in Finland het
geval is. Daar is misschein wel
iets voor te zeggen. Maar zijn er zo
niet veel zaken vyaar we met z'n
allen eens over na moeten den
ken?
Toen ik ruim vier jaar geleden op
onderstaand adres kwam wonen
was het atmosferische milieu ook
beter. Als we nu op onze slaap
kamer komen gebeurt het wel dat
we daar van de open haarden van
de omwonenden genieten. Of 's
zomers, zittend in ons tuintje
moeten we zelfs op zondag luiste
ren naar het monotone geluid van
een droogtrommel waarvan de
uitlaat bij één der omwonenden
uit het dak komt, uren lang.
En zo zijn er nog veel meer zaken en
dat alles wettelijk regelen? Aan
onze mentaliteit is flink wat mis,
die moet anders geregeld wor
den. De overheid vraagt al jaren
om 's avonds de gordijnen te slui
ten. Maak 's avonds eens een
wandeling dan zie je meer open
dan gesloten gordijnen. We zijn
vaak horende doof en ziende
blind.
J. Offereins
Mimosaduin 1
Leiden
Zegen (1)
Wellicht biedt de nieuwe wind
die de ayatolla's in Iran doen
waaien, de verfrissing waar
naar vele Perzen snakten. Ik
zou zelf liever voorlopig maar
even binnen blijven, als ik
lees, wat er allemaal te gebeu
ren staat. De scholen die
ruimte boden aan onderwijs
aan beide sexen tegelijk,
moeten er rekening mee hou
den dat zulks weer spoedig
verleden tijd is. Chomeiny wil
terug naar gescheiden scho
len voor jongens en meisjes.
Daarmee vangt een nieuwe
verkaveling van een samen
leving aan. Het gemengde op
trekken is met de wetten van
de Islam in de hand uit den
boze. Wellicht dat straks
slechts gemengde gevoelens
oirbaar zijn.
Deze week trokken duizenden
vrouwen door Teheran die
met klem protesteerden te
gen de dreigende wederin
voering van de sluier. Wat
zich aan het oog onttrekt, dat
is er niet. De vrouw is voorbe
stemd om anoniem te blijven,
zelfs inwisselbaar te zijn,
wanneer men alshetware een
gordijn optrekt rond haar
aanwezigheid.
Het is overigens niet zo ver
wonderlijk dat juist in de be
nadering van de vrouw en
haar veranderende positie
een paar urgenties van het
nieuwe regiem duidelijk
worden. De wrevel tegen de
sjah en zijn club had velerlei
vorm. Heel duidelijk was ech
ter de weerzin in brede kring
tegen de als exhibitionistisch
ervaren westerse importcul-
tuur van coca cola tot strip
tease. De vrouw als object. En
nu niet lachen, want dat is al
te gemakkelijk. De interes
sante parallel doet zich voor
dat zowel de voorvechters
van emancipatie, als de hals
starrige bewakers van de
moslim-orthodoxie de agres
sieve exploitatie van de
vrouw in haar begeerlijkheid
veroordeelden. Het is maar
één facet, zeker niet het on
belangrijkste, van het mon
sterverbond tegen de sjah.
Maar monsterverbonden ple
gen niet zo lang te bestaan. De
ayatollah Chomeiny heeft
verder natuurlijk niet zo vre
selijk veel gemeen met de
Perzische Emmy van Over-
Zegen (2)
Voorlopig neemt geestdrift nog
geen bezit van mij als ik aan
het Iran van Chomeiny denk.
De ijzige foto's van aan palen
gebonden, geblinddoekte
mensen die op het punt staan
geëxeuteerd te worden ko
men in groten getale bij de
kranten binnen. De snelheid,
waarmee processen worden
gevoerd en de summierheid
van de gegevens doen vrezen
dat voornamelijk willekeur,
al of niet door de Profeet
geïnspireerd over leven en
dood oordeelt.
Het is weer de oude vertrouwde
dweepzucht die zich gelden
doet. Een levendig gegeven
intussen ook voor onze dre
ven. U dacht toch zeker niet
dat de Chomeiny's van onze
breedtegraad het over hun
kant laten gaan, wanneer u
vindt dat u uiterst ongelegen
over tijd bent? Over tijd is
over tijd en laat is laat. Dus
doen die vijf dagen extra er
niet zo toe. En waarom zou
den de douaniers op het
Brusselse vliegveld, zo graag
de toestellen uit Kopenhagen
afhandelen? Dan kunnen ze
fijn die bladen met die blote
billen in beslag nemen, want
daar schijnt menige Belgi
sche ayatollah tegen te zijn.
Maar terug naar Iran. Het gaat
daar niet goed. Hier en daar
wordt ook al geroepen dat de
homosexuelen allemaal ach
ter slot en grendel moeten en
dat Allah zus en dat Allah zo.
En omdat iedereen zo goed
weet wat Allah wil, zo'n beetje
zoals monseigneur Gijsen dat
hier weet, en iedereen door
elkaar heen schreeuwt, maakt
het vooralsnog niet zoveel uit,
wie het commando geeft. De
geweren zijn hetzelfde geble
ven, de salvo's ook. Het la
waai is te oorverdovend. Al
lah komt er niet bovenuit.
Roda (1)
Nu we het toch over verre dre
ven hebben, sta ik ook nog
even stil bij Roda JC, dat fer
me ploegje uit het brons
groene eikenhout dat zo hoog
op de ladder gestegen is. Bij
elke trede opwaarts ter com
petitie verscheen er alshetwa
re een nieuwe rij advertentie
borden. Nog even Ajax en
Feyenoord pakken en de
wervende teksten hard-board
voor bier en maaltijdsoepen
zouden zo boven het Roda-
veld uiUorenen dat de skyline
van Kerkrade er blijvend
door veranderd zou zijn.
Nu laat de NOS het afweten. Ca-
rel Enkelaar wappert met de
omroepwet en wie aandringt
krijgt ook nog een rapport-
Rengelink te zien en daar heet
dan in te staan wat allemaal
niet mag. Zo mag het zicht
van de camera op de actie niet
worden gehinderd door een
reclameboodschap. Een
prachtig criterium natuurlijk,
maar het werkt niet. Er kan
geen wereldkampioenschap
zaalhandbal verreden wor
den, of er staan wel weer een
stel volle-melkrepen op de
shirtjes afgebeeld. Die ont
nemen de blik op de actie,
maar de NOS komt rustig kij
ken en als die wandelende
verwarmingsradiator toeval
lig als commentator fungeert
dan weet-ie van de volle-mel
krepen nog chocola te maken
ook.
Roda (2)
Nu is dan een voorbeeld ge
steld. Het arme Roda JC. Het
gebeurt wel midden in de vas
tentijd. In het ouwe trouwe
blije Roomse leven hadden ze
daar misschien nog een soort
versterving in gezien. Maar
zelfs in Limburg gaan de
snoepjes in de vastentijd niet
meer in een trommeltje "We
overwegen acties", lieten ze
dreigend in Kerkrade weten
Voor de grootste grap zorgde
traditioneel echter weer de
sectie betaald voetbal van de
KNVB. Als de NOS zou vol
harden in d'r discriminerend
gedrag, dan overwoog de
KNVB de boys van de radio
en de teevee niet meer op de
terreinen toe te laten. Con
tracten en zo, die de KNVB en
de NOS jaarlijks plegen aan te
gaan, niks mee te maken.
In de laatste wereldoorlog had
je Japanse piloten die zich
met vliegtuig en al in Ameri
kaanse marineschepen boor
den. Dat waren zogenaamde
kamikazepiloten. Zij offerden
zich op voor de goede zaak en
de eer en in de zekerheid dat
ze onsterfelijk waren. Aan de
ze kamikaze doet my dat
dreigement van de sectie be
taald voetbal onweerstaan
baar denken. Waar moet dat
voetbal met zijn steeds stij
gende bekommernis naar toe,
als niet één keer per week van
tien voor halfacht tot half ne
gen zondagavonds de ramen
even worden gewassen. Eén
jaar geen voetbal op de televi
sie en de belangstelling er
voor schrompelt ineen tot die
voor het kaatsen. Tenslotte is
fjaernleppen toch al meer
kijksport dan het catenaccio.
En wie van boksen houdt,
Aad Mansveld is beschikbaar,
je kunt natuurlijk ook meteen
bij Rudy Koopmans terecht.
Kamikaze dus. Flightcomman-
der Vilé stort zich ooit nog
eens met zijn esquadron op de
betonnen dakterrassen van
het Hilversumse omroep-
kwartier. Voor de goede zaak,
de eer en de onsterfelijkheid.
Op hetzelfde moment wordt
bij het waterpolo shirtrecla
me ingevoerd.
Dispuut
Deze week is mij de eer te beurt
gevallen om voor een eer
biedwaardig Leids dispuut
van volkenrechtstudenten
wat te mogen vertellen over
de media. Eigenlijk ging het
in de eerste plaats om de tele-
een beeldband en daar mee
zou een gedeelte van de
avond door de studenten zelf
geoefend worden, afwisse
lend in de rol van interviewer
en ondervraagde.
Een onderhoudend avondje.
Vlotte sprekers, maar even
eens vertegenwoordigers van
het verbaal talmende type.
Grootste probleem van allen:
hoe maak ik een einde aan het
gesprek. Beethoven had altijd
de meeste moeite met zijn
slotakkoord. Het laatste deel
van menige symfonie is één
stuk aarzelen om te duiken op
het puntje van de spring
plank. Nu dan maar, neen nog
even wachten en eindelijk de
grote plons. De laatste maat,
fortissimo, het slotakkoord.
Wat Beethoven lukte, ging
maar weinig van de gelegen
heidsinterviewers goed af. De
zaak bleef steken, zoals een
pickupnaald in een bescha
digde groef.
Hoe merkwaardig dan dat men
in het gesprekje achteraf de
kritiek op de "echte" inter
viewers niet schuwde en dat
de meeste gram bleek te gaan
in de richting van uitgere
kend de twee begaafdste on
dervragers uit dit taalgebied,
de heren Van Meekeren en
Van Tijn. Mensen van tem
poversnellingen, de functio
nele stiltes, de messcherpe
staccato's. Is het dan toch
echter waar, zijn we alleen
maar een volk van schilders?
HAN MULDER
