Kamer wil geen onderzoek
verleden
van Luns
Brokx houdt vast
aan premieregeling
■iiuiimi
Vier Libanon-gangers
niet terug van verlof
Van Lent blijft
van mening:
Bronbeek dicht
NIET GEK
PLUSKom bij Heineken.
r?
^wl
Grootscheepse actie om
jongens van ijs te halen
VRIJDAG 9 MAART 1979
PAGINA 7
ZUIDLAREN-DEN HAAG (GPD)
- Vier soldaten van het Neder
landse VN-detaehement voor Li
banon z(jn gisteren zonder enige
melding niet verschenen in de
Graaf Adolf van Nassaukazerne
in Zuidlaren. Gisteren werd daar
een appèl gehouden, nadat de 700
soldaten van het VN-bataljon een
kort verlof hebben gehad. Mor
gen vertrekken zij naar Libanon.
Op het appèl ontbraken aanvanke
lijk zonder opgave negentien sol
daten, maar vijftien daarvan
kwamen in de loop van de dag
weer boven water. Eén van hen
was ziek en zal ook morgen niet
met de troep naar het Midden-
Oosten hoeven te vertrekken. De
andere veertien voerden diverse
soorten excuses aan voor hun late
komst.
Enkelen moesten gisteren nog een
examen doen, een aantal had zich
simpelweg verslapen en er waren
soldaten die gewoon zo ver van
Zuidlaren wonen, dat zij met het
openbaar vervoer niet op tijd in
de kazerne konden zijn. Ook wa
ren er enkelen die een licht
griepje hadden, maar aankon
digden vandaag alsnog te zullen
opkomen. Een twintigtal solda
ten was met opgave van redenen
afwezig.
Van vier soldaten was gisteravond
nog niet achterhaald waarom zij
niet zijn opgekomen. Door het
ministerie van defensie wordt
naar hun afwezigheid een onder
zoek ingesteld. In eerste instantie
zullen artsen de adressen van de
vier soldaten langs gaan om te
kijken of zij misschien ziek zijn.
Is dat niet het geval, dat zal ver
moedelijk de marechaussee wor
den ingeschakeld.
Volgens een woordvoerder van het
ministerie van defensie in Den
Haag wordt deze volgorde geko
zen omdat het onmiddellijk stu
ren van de marechaussee een wat
te harde wijze van optreden
wordt geacht. De legerleiding
gaat er niet automatisch van uit
dat zij ziek zijn, maar dit argu
ment wordt wel als het meest
voor de hand liggend geacht.
De soldaten die zonder een geldige
reden gisteren te laat kwamen,
zullen waarschijnlijk alleen een
berisping krijgen. Mochten er
onder de vier overigens soldaten
zitten die bewust niet zijn opge~
komen, dan staan hen fikse
krijgstuchtelijke maatregelen te
wachten.
Op het ministerie van defensie
werd gezegd dat een aantal van 19
niet-opgekomenen op een totaal
van 700 soldaten erg laag is. Na
een gewoon weekend is dit cijfer
vaak veel hoger. Soldaten die nu
echt ziek zijn en morgen niet mee
naar Libanon kunnen, zullen zo
dra zij weer beter zijn, worden
nagezonden.
DEN HAAG (GPD) - Staatsse
cretaris Van Lent (defensie)
houdt vast aan zijn opvatting
dat Bronbeek dicht moet. In
de brief die hij de Tweede
Kamer had beloofd met de
behandeling van zijn begro
ting, draagt hij materiaal aan
voor een „vruchtbare gedach-
tenwisseling" met de com
missie voor defensie. Dat ma
teriaal laat er echter weinig
twijfel over bestaan dat
openhouden van Bronbeek
onverantwoord moet worden
geacht.
DEN HAAG (GPD) - De meerderheid van de Tweede Ka
mer acht een onderzoek naar de feiten rond het NSB-
lidmaatschap van NAVO-secretaris-generaal Luns niet
nodig. Tevens vindt de Kamer het niet nodig dat dit
lidmaatschap gevolgen heeft voor de huidige positie
van oud-minister Luns. Tijdens het debat over de zaak-
Luns ging premier Van Agt gisteren nog een stapje ver
der: hij achtte zelfs maatregelen onnodig indien mocht
blijken dat Luns hierover bewust „onwaarheid" heeft
gesproken.
Deze laatste uitspraak van de mi
nister-président leidde tot felle
afkeuring bij de oppositie. PvdA-
leider Den Uyl noemde de opvat
ting van Van Agt „ontstellend",
terwijl D'66-fractieleider Ter-
louw er „verbijsterd" kennis van
nam. Terlouw: „Wat moet ie
mand dan doen om zijn positie in
het geding te brengen?". Ook
CDA-fractievoorzitter Lubbers
liet blijken het standpunt van
premier Van Agt niet te delen:
„Als in de brief van Luns leugens
staan dan heeft dat natuurlijk
consequenties".
De beide regeringspartijen CDA en
WD, gesteund door SGP en
GPV, wezen het gevraagde on
derzoek echter af omdat zij er -
net als Van Agt - van uitgaan dat
Luns de waarheid heeft gespro
ken. Wel waren Lubbers en Riet
kerk (WD) het met de oppositie
eens dat nog tal van zaken „in de
mist" zijn gebleven. Oppositie
leider Den Uyl, die om het onder
zoek gevraagd had, verweet
Lubbers in deze met een „holle"
uitspraak te komen. "Wel ondui
delijkheden signaleren maar
geen onderzoek willen". Zijn mo
tie haalde het echter niet 62 te
gen, 50 voor.
Premier Van Agt voegde in zijn
antwoord op de vragen van de
Kamer geen nieuwe feiten toe in
zake het NSB-verleden van Luns.
Hij volstond met een verwijzing
naar zijn brief van dinsdag,
waarin het rapport van professor
De Jong was opgenomen. Dit
antwoord werd door Den Uyl als
„uiterst schamel" van de hand
gewezen. „De regering heeft ten
onrechte besloten niet tot actie
over te gaan. In het antwoord van
de minister-president zijn hier
geen argumenten voor aangege
ven", aldus Den Uyl.
Premier Van Agt kondigde aan dat
op korte termijn de reglementen
van het Rijksinstituut voor Oor
logsdocumentatie zullen worden
herzien. „De handelwijze van dr.
De Jong was in deze zaak geheel
volgens de regels", aldus Van
Agt. „Hem is geen verwijt moge
lijk. Iets anders is echter of niet
tot een herziening van de regels
moet worden overgegaan. Het
maakt niet uit of dit voor of na 1
mei (wanneer dr. De Jong met
pensioen gaat - red.) dient te ge
beuren. Ook het personeel is ge
baat met duidelijkheid".
Kwaadaardig
Volgens Den Uyl roept de brief die
Luns woensdag aan Van Agt
heeft gestuurd en waarin hij
meedeelt dat zijn broer hem heeft
opgegeven als lid van de NSB,
meer vragen op dan ze beant
woordt. Luns heeft in zijn eerste
verklaring gerept over een
„kwaadaardig oud verhaal". Vol
gens Den Uyl blijkt hieruit dat
Luns het verhaal dus sinds lang
kende. Den Uyl noemde het niet
zo verschrikkelijk belangrijk of
Luns al dan niet bewust lid is ge
weest van de NSB. Belangrijk is
wel of Luns heldere inlichtingen
geeft over een politiek feit uit zijn
jonge jaren óf dat hij daar om
heen draait.
Net als Lubbers (CDA) stelde D'66-
fractieleider Terlouw vast dat re
gering en parlement dienen te
bepalen of een handelwijze van
een politicus in het verleden
laakbaar of niet laakbaar is. Dit
mag niet worden overgelaten aan
een ambtenaar, zoals dr. De Jong.
Overigens verklaarde Terlouw
niet zoveel belang aan deze zaak
te hechten. De positie van Luns is
hierbij, volgens hem, niet in het
geding. Dat D'66 vindt dat Luns
dient af te treden hangt, aldus
Terlouw, meer samen met ver
schillen in politieke opvattin
gen.
Indien Luns eerlijk bevestigd had
lid te zijn geweest van de NSB,
had hij hiermee zijn critici de wa
pens goeddeels uit handen gesla
gen, aldus Terlouw. Het ontken
nen, half ontkennen en het erbij
halen van zijn broer hebben zijn
zaak alleen maar slecht gedaan,
verklaarde de democraat. Ter
louw vond dat de keuze van Luns
voor de NSB vooral moet worden
toegeschreven aan het milieu
waarin deze was opgegroeid, s
WD-fractieleider Rietkerk wilde
aan het NSB-verleden van Luns
geen consequenties verbinden.
Wel had hij enige kritiek op de
wijze waarop dr. De Jong de ge
gevens inzake Luns naar buiten
heeft gebracht. Hij vroeg zich af
of het in de toekomst niet nodig
wordt meer zorgvuldigheid in
deze gevallen te betrachten en
Fractievoorzitter Lubbers van het CDA (rechts) leest een aantal partijgenoten een brief voor tijdens het
kamer-debat over de kwestie-Luns.
daarnaast wil hij van premier Van
Agt weten of de regering inmid
dels al wat heeft geleerd uit de
fouten die in dit opzicht in het
verleden zijn gemaakt. Hierbij
doelde hij duidelijk op de affaire-
Aantjes.
Ongewenst
De PPR acht het ongewenst dat al
lerlei geruchten opduiken om
trent het oorlogsverleden van
personen. Mevrouw Beckers
stelde daarom voor dat de rege
ring dient na te gaan welke per
sonen met een belangrijke func
tie kwetsbaar zijn op grond van
hun oorlogsverleden. De resulta
ten van dat onderzoek moeten
aan de Kamer vertrouwelijk
worden meegedeeld. Daarna
moet de regering bepalen en ga
randeren dat persoonsgegevens
die bij het Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie berusten
niet langer aan derden worden
verstrekt, tenzij met toestem
ming van de verantwoordelijke
minister.
De communist Bakker zei dat nie
mand in de Tweede Kamer („en
ook de minister-president niet")
geloof hecht aan de verklaring
van Luns, dat zijn broer hem
heeft opgegeven als lid van de
NSB. „Luns is altijd wat
lichtvaardig met de waarheid
omgesprongen", aldus de com
munist. Hij wees het excuus, dat
het slechts zou gaan om een
jeugdzonde, van de hand met een
verwijzing naar die 24-jarigen, die
zich in die tijd wel anti-fascistisch
opstelden.
Ontslag voor
man wegens
zwangerschap
van vrouw
MAASTRICHT (ANP) - Een werk
nemer bij een niet-commercieel
uitzendbureau in Maastricht is
onlangs waarschijnlijk de eerste
man geweest die wegens zwan
gerschap is ontslagen. Degene
die zwanger was was overigens
zijn vrouw, maar dit was voor de
Maastrichtse kantonrechter geen
beletsel de ontslagaanvraag voor
de man en zijn vrouw wegens
„gewichtige redenen" goed te
keuren, zo meldt de vakbonds
krant, het orgaan van de FNV.
Beiden kwamen in 1977, nog niet
gehuwd, in dienst bij een stich
ting die uitzendbureaus op niet-
winstgevende basis beheert. Zij
zouden samen, de vrouw in een
volledige dagtaak en de man voor
halve dagen, in Maastricht onder
auspiciën van de stichting een
uitzendbureau oprichten. Toen
na verloop van tijd de vrouw een
kind verwachtte, leek 't het echt
paar een goed idee, de vader met
z'n halve baan na de geboorte
voor het kind te laten zorgen, zo
dat de moeder de handen vrij zou
hebben voor haar werk.
Die oplossing viel niet in goede
aarde bij de stichting, die het toch
al niet eens was met de manier
waarop de man z'n werk deed, al
dus de vakbondskrant. De zwan
gerschap zou aangegrepen zijn
om in éen klap van het tweetal af
te zijn. De ontslagaanvraag werd
ingediend en via de kantonrech
ter werd de blijde verwachting
van de vrouw tot een geldige re
den om beide contracten te
beëindigen. Er was sprake van
veranderde omstandigheden en
daarom was ontslag ge
rechtvaardigd, zo oordeelde de
rechter.
SCHELLINKHOUT (ANP) - De rijkspolitie van Grootebroek heeft
gistermiddag met behulp van een helikopter een grootscheepse
reddingsactie moeten verrichten om drie jongelui in veiligheid te
brengen die zich te ver op het kruiende ijs van het IJsselmeer
hadden gewaagd.
Een automobilist signaleerde het drietal om half zes 's middags
toen hij over de dijk van Hoorn naar Enkhuizen reed ter hoogte
van Schellinkhout. Renee Bruijnen (15), Jeroen Posch (15) en
Jimmy Wassink (17), bevonden zich op dat moment ongeveer
anderhalve kilometer uit de kust.
De in de haast gewaarschuwde politie van Grootebroek kwam
precies op tijd om het drietai om beurt door het ijs te zien zakken.
Pogingen om de slachtoffers te voet te bereiken liepen op niets
uit omdat het ijs het overal begaf, zodat ook een wachtmeester
eerste klas kopje onder ging. Hij moest ter observatie in een
ziekenhuis worden opgenomen.
Twee duikers die met een boot het ijs opgingen zagen daarna kans
de jongens te bereiken en tweehonderd meter verder op een
dikke laag kruiend ijs in veiligheid te brengen. Vandaar werden
ze één voor één aan boord van een helikopter gehesen en naar de
op de oever gereedstaande ambulances gevlogen.
De jongens liggen inmiddels in het St. Jansziekenhuis in Hoorn
van hun waagstukje te bekomen. Met hun avontuur hebben ze de
rijkspolitie Grootebroek* de rijkspolitie te water, de plaatselijke
brandweer en de marineluchtvaartdienst op de been gebracht.
Per 1 april voor koopwoningen
DEN HAAG (GPD) - De
nieuwe premieregeling
voor koopwoningen wordt
alleen gewijzigd wanneer
blijkt dat de belangstelling
voor premiekoopwonin
gen terugloopt als gevolg
van de nieuwe richtlijnen.
Staatssecretaris Brokx liet
dit gisteren doorscheme
ren in een gesprek met de
volkshuisvestingsspecia-
listen uit de Tweede Ka
mer. Met name de PvdA
had op wijzigingen van de
premieregeling aange
drongen.
De nieuwe premieregeling voor
koopwoningen, waarbij het in
komen aan de premie wordt ge
koppeld, gaat waarschijnlijk per
1 april in. Vanaf die daturri wordt
de premie op een koopwoning
voor mensen met een inkomen
ADVERTENTIE
Ml'l' 3-ploegendienst (week-ends vrij) in de bottelarij:
VIT1 üv&AlAfl vanaf 23 jaar f 2304,- bruto per maand 8%
WIliTtrïkf TTkTa vakantietoeslag en een winstdeling.
Ba JOwil\XA£^£liiyjFlS0 Vraag nü inlichtingen, tel. 071-814265
•1 PSP Burgemeester Smeetsweg 1,
X na»™ Zoeterwoude.
tot f26.000 per jaar verhoogd. In
komens van f28.000 en meer
gaan er echter op achteruit.
De PvdA vreest dat de laagste in
komensgroepen niet van de extra
premie kunnen profiteren. Bij
een inkomen van f20.000 wordt
de rijkspremie voor het eerste
jaarverhoogd van f 6160 totf 8400
maar volgens de socialisten kun
nen weinig mensen met zo'n laag
salaris de financiële gevolgen van
de aankoop van een huis aan.
üp verzoek van alle grote fracties
zal Brokx nog bezien of hy een
bepaling in de premieregeling
opneemt waardoor het ónmoge
lijk wordt te speculeren met wo
ningen waar het Rijk premie voor
heeft betaald. Het zogenaamde
anti-speculatiebeding heeft
Brokx namelijk bij die verkoop
van premiekoopwoningen laten
vervallen. De VVD voelt er voor
de premie terug te laten betalen
wanneer het huis wordt ver
kocht.
Het CDA en de VVD hebben Brokx
gisteren meegedeeld in te stem
men met het uitgangspunt van de
nieuwe premieregeling: de kop
peling van de premie aan het in
komen. üp verzoek van beide
fracties komt de staatssecretaris
aan het eind van het jaar met een
verslag waaruit moet blijken hoe
de nieuwe regeling in de praktijk
werkt.
Het tehuis van Bronbeek vol
doet volgens de bewindsman
niet aan de eisen van de tijd.
Uit een onderzoek is geble
ken dat 12 miljoen nodig zou
zijn voor noodzakelijk onder
houd en het treffen van voor
zieningen. Moderniseren om
aan de normen van de wet op
de bejaardenoorden te vol
doen (door het scheppen van
woonruimten) zouden nog
eens 2 miljoen extra vergen.
"De capaciteit van het huis
zou dan echter worden terug
gebracht tot 29 bewoners
terwi jl het bovendien dan nog
niet geschikt zou zijn voor
huisvesting van echtparen",
laat Van Lent weten.
■m.;*
V-
A
ft/i
Zelfs na die werkzaamheden
waarvoor dus samen 14 mil
joen op tafel moet komen, zou
het tehuis nog niet voldoen
aan de moderne eisen van
brandbeveiliging. Zo is de
vluchtweg via de gangen van
het hoofdgebouw in geval van
brand veel te lang als gevolg
van de ligging van het trap
penhuis. Andere mogelijkhe
den, waarbij onder meer ge
dacht is aan instandhouding
van het museum, al dan niet
met uitbreiding van de expo
sitieruimte, zouden tot one
venredig hogere financiële
gevolgen leiden. „Bedacht
moet worden", aldus de be
windsman, „dat het hier gaat
om restauratie en onderhoud
van een oud gebouwencom
plex waarvan een fundering
ontbreekt".
In zijn brief wijst Van Lent er
verder op dat ondanks alle
pogingen meer gasten in
Bronbeek te krijgen het aan
tal steeds meer terugliep. De
vermindering van het inwo
nertal is naar Van Lent mee
deelt te wijten aan beperkte
en verouderde accommoda
tie. Bronbeek is ook niet ge
schikt en zonder ingrijpende
verbouwingen ook niet ge
schikt te maken, voor huis
vesting van echtparen. Bo
vendien vervult het tehuis
allang niet meer de rol van
toevluchtsoord voor oud-mi
litairen die slecht bij kas zit
ten. Pensionprijzen van mo
derne bejaardenoorden zijn
door de algemene bijstands
wet voor niemand een be
lemmering méér.
De staatssecretaris is het on
eens met de gedachte dat de
dalende belangstelling ver
oorzaakt werd door geringe
bekendheid. Ook kan ver
minderende belangstelling
niet worden toegeschreven
aan vrees voor eventuele op
heffing. Allang voordat de
Algemene Rekenkamer zich
in 1976 uitsprak voor sluiting
was er een sterke daling waar
te nemen. Pas sinds septem
ber vorig jaar laat de com
mandant van Bronbeek aan
kandidaten voor opname we
ten dat ze met sluiting van het
tehuis rekening moeten hou
den.
Van Lent erkent dat de huidige
bewoners, voor het meren
deel gewend aan koloniale
entourage en weinig moderne
accommodatie, zich in Bron
beek relatief gelukkig weten.
In de afgelopen jaren verlie
ten echter nogal wat bewo
ners vrijwillig het tehuis om
dat ze de voorkeur gaven zich
elders te vestigen. Verschei
dene activiteiten in het tehuis
moesten worden gestaakt
wegens gebrek aan belang
stelling, zoals filmvoorstel
lingen, de jaarlijkse boot
tocht, het organiseren van ge-
zelligheidsspelen en zelfs de
kantine die wegens gebrek
aan bezoekers 's avonds ge
sloten werd. „Het ligt in de
lijn van de verwachting dat
het leefklimaat zich verder in
negatieve zin ontwikkelt. Met
alle gevolgen van dien voor de
bewoners", schrijft de be
windsman.
