pMt®
rabliik
"West-Duitsland heeft gebrek aan kinderen"
Joegoslavische vrouwen uit isolement
muur;
Bondsrepubliek weinig "kindervriendelij k"
DINSDAG 6 MAART 1979
Elke ochtend, steevast om tien uur, ga ik de stad en
regio in, op zoek naar mensen en dingen voor deze
rubriek. Tips en wensen voor "Publiek", kunt u tot klok
slag tien aan mij kwijt, tel. 071-144941, toestel 215.
Schriftelijke reacties zijn ook zeer welkom.
Lissese Ans van der Horst mag dan onlangs samen met
haar man in haar woonplaats een antiekwinkeltje zijn
begonnen, het betekent niet dat ze haar, door velen zo
fel begeerde, antieke klassikale leesbord van de hand
gaat doen.
Integendeel. Het antieke lees-
bord, dat ze drie jaar geleden
bij toeval in de voormalige
Sint Jozefschool in Noord-
wijkerhout op de kop kon
tikken, wil ze voor geen goud
meer kwijt. Antiek: omdat het
niet het ons aller bekende rij
tje var) aap, noot, mies betreft
maar het rijtje aap, roos, zeef.
Om volledig te zijn: aap, roos,
zeef. muur, voet, neus, lam.
Antiek ook omdat er bij het
klassikale bord losse letters
horen, die de leerlingen vroe
ger in de juiste volorde onder
de fraaie, oud-hollandse
schilderingen moesten han
gen.
Die letters is Ans kwijt. ,,Ik heb
ze ergens opgeborgen maar
juist op het moment dat je ze
nodig hebt. kun je ze niet
meer vinden. Dat geeft niet
hoor, want kijk, hier is een
bijbehorend leesplankje,
voor de leerling zelf, waar de
letters op geschilderd zijn".
Katholiek
Ans weet te vertellen dat het
bord vervaardigd is door de
'Stoomdrukkerij van het
rooms-katholieke jongens
weeshuis' in Tilburg. „Het
oud-hoofd van de Noordwij-
kerhoutse St. Jozefschool
k Niet het rijtje "aap, noot, mies", maar het "katholieke" rijtje van het leesplankje.
Uitgerekend op 8 maart (de dag van de vrouw) zal een daarvoor
speciaal in het leven geroepen Katwijkse werkgroep de eerste
serieuze stappen zetten om de vriendschapsbanden tussen de
Katwijkers en de ongeveer 150 in Katwijk werkende Joegoslavi
sche vrouwen te verstevigen. Die dag zal er een feestavond op
touw worden gezet waarin de werkgroep haar doel uiteen zal
zetten en de Joegoslavische vrouwen hun wensen op tafel kun
nen leggen.
Dit initiatief is ontstaan bij vishandel Ouwehand. waar ruim 50
Joegoslavische vrouwen in de haringschoonmakerij een brood
winning vinden. Eén van de daarbij betrokken mensen, me
vrouw M. van der Veen vertelt: "De Joegoslavische vrouwen
raken maar al te gauw in een isolement. Vaak spreken ze geen
woord Nederlands en dat maakt het leggen van contacten vaak
zeer moeilijk. Wij vonden dat we daaraan iets moesten doen en in
samenwerking met de gemeente zijn we tot deze werkgroep ge
komen."
'Het moet een blijvend contact worden tussen de Joegoslavische
vrouwen en ons. Wij zullen dan ook regelmatig bijeenkomen. Op
stapel staat bijvoorbeeld ook een filmavond, die we ergens in
maart zullen organiseren. Niet dat de Joegoslavische vrouwen
het hier in Katwijk niet naar de zin zouden hebben. Dat geloof ik
niet. Maar het kan allemaal nog zoveel beter en aangenamer".
'Hoe wij die taalproblemen opvangen? Wel, in de werkgroep zitten
enige mensen die zowel het Nederlands als het Slavisch uitste
kend onder de knie hebben. Het is niet alleen de bedoeling dat de
Joegoslavische vrouwen via ons Nederlands leren maar ook dat
wij via hen Slavisch leren. Dus voor beide partijen kan het erg
nuttig zijn.
heeft er in zijn tijd, dat was
omstreeks 1905. nog mee ge
leerd. Mij is verzekerd dat de
borden en plankjes van aap.
roos. zeef al voor de oorlog uil
de handel waren".
Het rijtje aap. roos, zeef werd
voornamelijk geleerd op ka
tholieke scholen. Vandaar dat
men beneden de Moerdijk
van dit, voor ons zo zonder
linge. rijtje niet opkijkt.
Niettemin heeft het klassikale
leesbord in het huis van Ans
van der Horst aan de Heere-
weg een mooie plaats gekre
gen. Haar elfjarig dochtertje
kan het rijtje blindelings op
zeggen. „Ja wat wil je, dat
bord .trekt voordurend de
aandacht. Geen wonder, dat
ik er zoveel reacties op krijg.
Ja, ik begin het met de dag
mooier te vinden. Maar hopen
dat het voor de vraatzuchtige
houtwurmen voorlopig ge
spaard zal blijven", aldus de
Lissese.
(Van onze correspondent)
BONN - Geboortenteruggangsalarm uit Wiesbaden -
te weinig kinderen in het jaar 2000. Aldus een kop op
de voorpagina van het dagblad Die Welt van 27 fe
bruari. Verderop in de krant staat dat het federale
bureau voor de statistiek in Wiesbaden in een prog
nose naar aanleiding van „Het Jaar van het Kind"
heeft vastgesteld dat over circa 20 jaar nog maar één
van elke zeven Duitsers jonger is dan 15 jaar.
De totale bevolking van de
Bondsrepubliek loopt terug
van ongeveer 58 miljoen nu
tot 52 miljoen in het jaar 2000.
In 2030 zullen er. als de huidi
ge trend zich vo^tzet. nog
maar 39 miljoen Wéstduitsers
zijn.
Deze getallen worden door ver
schrikte burgers, politici en
journalisten vertaald in vra
gen als: „Sterven wij uit?",
„Help, wij hebben baby's no
dig". Duistere parolen doen
de ronde: de nazi-uitdrukking
„Volk ohne Raum" (volk
zonder ruimte) wordt omge
keerd; er is sprake van de
„Republiek der bejaarden" of
het „Volk zonder kinde
ren".
Hele steden zouden ontvolkt
raken, scholen en universitei
ten komen leeg te staan, het
Duitse leger kan niet meer
aan zijn NAVO-verplichtin-
gen voldoen, de pensioenen
voor bejaarden en andere
„rente"-trekkers kunnen niet
meer worden opgebracht.
„Kindervriendelijk"
Het feit dat de Verenigde Naties
1979 hebben uitgeroepen tot
Jaar van het Kind, komt de
Bondsrepubliek goed uit.
Vanwege het teruglopende
geboortecijfer (sinds 1972
sterven er in Duitsland meer
mensen dan er geboren wor
den) wordt een voor kinderen
vriendelijker omgeving als
bittere noodzaak herontdekt.
Zo heeft Bondspresident
Walter Scheel zijn twijfels -
en vele echtparen kennelijk
ook - of de Bondsrepubliek
nog wel een „kindervriende-
lijk" land is. Als de Bondsre-
publikeinen in een voor kin
deren vriendelijke omgeving
zouden investeren, in plaats
van in de produktie van over
bodige goederen dan wordt,
aldus Scheel, „onze economi
sche groei op een verstandige
grondslag" gebaseerd.
Oppositieleider en CDU-voor-
zitter Helmut Kohl meent dat
het alarmerende tekort aan
baby's wordt veroorzaakt
door: „Een jarenlange mate
riële verwaarlozing en psy
chologische verwarring van
families". Dat dit de schuld
van de Bondsregering is, staat
voor Kohl vast. Maar ook de
CDU-politicus ziet nog ande
re oorzaken, namelijk „een
verkeerde ontwikkeling van
onze sociale omgeving,
waarin hardheid, afstande
lijkheid en anonimiteit vooral
de immateriële kwaliteiten
van het menselijk samenle
ven te kort doen".
Bondsdagpresident Karl Car-
stens (CDU) is eveneens be
zorgd: „Wat wij missen, zijn
kinderen. Belangrijker dan
financiële hulp voor gezin
nen. is dat wij onze instelling
ten opzichte van kinderen en
kinderrijke families verande
ren en kinderen weer be
schouwen als wat zij werke
lijk zijn. namelijk een zegen.
Een zegen niet alleen voor de
ouders, maar voor ons hele
volk".
Is West-Duitsland een kinder-
vijandig land? Duitse ouders
denken waarschijnlijk even
veel van hun kinderen te
houden als ouders elders ter
wereld En de meeste jonge
echtparen geven aanvanke
lijk de wens te kennen kinde
ren te krijgen. Dat veel van
die echtparen een paar jaar
kinderloos willen blijven tot
dat de auto, de kleurentelevi
sie en de afwasmachine zijn
afbetaald is echter een feit. En
dat na die paar jaar de lust om
kinderen te krijgen afneemt,
is eveneens te constateren.
Niet alleen in Duitsland, maar
in alle westerse industrielan
den, moeten kinderen tegen
woordig concurreren met de
kosten van luxe-zaken die
vroeger klaarblijkelijk niet zo
nodig waren.
De Bondsrepubliek is voor kinderen zeker niet het meest ideale land. Er zijn te weinig speelplaatsente weinig crèches, te veel regels die
het kinderen verbieden lawaai te maken, te veel auto's, waardoor in Duitsland relatief de meeste ongelukken met kinderen plaatsvinden
Elk kind dwingt bovendien lot
minder consumptie, beperkt
de mobiliteit, op zijn minst
die van de moeder. De huur
van de woning stijgt met elke
extra kinderkamer. Objectief
gezien is de Bondsrepubliek
voor kinderen zeker niet het
meest ideale land. Er zijn te
weinig speelplaatsen, te wei
nig crèches te veel regels die
het kinderen verbieden la
waai te maken, te veel auto's,
waardoor in Duitsland rela
tief de meeste ongelukken
met kinderen plaatsvinden.
Door de ongehoorde presta
tiedrang is voor vele kinderen
de school geen pretje meer,
wat weer terugslaat op de ou
ders. De architectuur van ste
den is volgens vele pedago
gen uitgesproken „kindervij-
andig".
„Wij staan zo vijandig ten op
zichte van kinderen", zegt de
pedagoog prof. Wolfgang
Schulz uit Hamburg, „omdat
wij niet echt van onszelf hou
den". „Wij zien onszelf als
werkende mensen, als carriè
remaker consumenten. Maar
wij beheersen de regels van
ons spel niet. Wij laten met
ons spelen. Alleen kinderen,
bejaarden en vrouwen zonder
werk zijn nog minder waard:
van ons afhankelijke, rem
mende factoren".
Bevolkingspolitiek zal in het
Jaar van het Kind in de
Bondsrepubliek een belang
rijke rol spelen. Er komt een
nieuwe wet ter hervorming
van de hulp aan de jeugd, de
sociale hulp aan alleenstaan
de ouders wordt verbeterd en
zwangerschapsverlof duurt
vanaf 1 juli 1979 zes maan
den.
Aanvechtbaar
De Bondsregering ziet de zaken
bij lange na niet zo zwart als
de oppositie en is al helemaal
niet bereid om duistere prog
noses als „ruimte zonder
volk" ernstig te nemen. Dit
soort prognoses berust in
derdaad op aanvechtbare
veronderstellingen, als zou de
toekomstige ontwikkeling
van de bevolking precies zo
verlopen als die van de laatste
jaren. Op deze manier is in
1966 nog voorspeld dat in het
jaar 2000 rond 73 miljoen
mensen in de Bondsre
publiek zouden wonen.
Voorlichter Helmut Boger
van het ministerie van fami
liezaken spottend: „Vertrouw
geen enkele voorspelling die
je niet zelf uit het koffiedik
hebt gelezen".
Staatssecretaris van sociale za
ken Anke Fuchs verwondert
zich over de begrensdheid
van de discussie. „In de hele
wereld wordt gesproken over
de bevolkingsexplosie en wij
worden elke dag geconfron
teerd met verschrikkelijke
problemen van overbevol
king, ook in Europa. En hier,
in Duitsland, praten we alsof
ons dat niet aangaat".
Niettemin zijn er twee werk
groepen van deskundigen
gevormd: een die bevol
kingsvraagstukken moet be
studeren en een die over de
mogelijkheden van een „fa
milie- en kindervriendelijke
omgeving" moet naden
ken.
De CDU-CSU heeft al een op
lossing: „Ideële en maat
schappelijke verhoging van
de status van het gezin; ver
sterking van de rechtspositie
van de instituties huwelijk en
gezin, alsmede een aanzien
lijke verbetering van de mate
riële situatie van gezinnen
met kinderen".
