Schotland nog
niet zelfstandig
De uitslag staat al vast
Formatie La
Malfa mislukt
Gesprek
Carter positief
Paus mag naar Polen
OPKOMST TE LAAG:
Brezjnjev:
China
bedreigt
wereld
vrede
Zo doet u het goed als afzender.
IMPASSE IN ITALIË
ZATERDAG 3 MAART 1979
LONDEN - De regionale parlementen voor Schotland en
Wales zijn voorlopig van de baan. In Wales stemde een
overweldigende meerderheid (47 tegen 12 procent) tegen
de plannen van de voor meer zelfstandigheid van Schot
land en Wales regering, en in Schotland werd de vereiste
meerderheid van 40 procent van het totale aantal kiezers
niet gehaald (33 procent stemde voor).
HOANG LIEN - De gevolgen van een oorlog; een Vietnamese soldaat
wordt gewond uit de frontlinie gedragen. Slachtoffer van vuurgevechten
met de Chinezen.
De resultaten zijn in beide gevallen
opmerkelijk. In Wales omdat een
zo grote meerderheid tegen een
assemblee niet werd verwacht en
er zelfs door het meest „nationa
listische" district Gwyned, waar
65 procent van de bevolking
Welsh spreekt, tegen werd ge
stemd. En in Schotland omdat de
verkiezingsuitslag in nationalis
tische kringen niet doorslagge
vend wordt geacht.
Barzani overleden
WASHINGTON (AP) - Generaal
Moestafa Barzani, de leider van
de Koerdische onafhankelijk
heidsbeweging in Irak, is in een
ziekenhuis in Washington over
leden. De aard van de ziekte
waaraan hij leed is niet bekend.
De 76-jarige Barzani leefde sinds
1976 in de Verenigde Staten in
ballingschap.
Devolutie
Van de Schotten stemde er 31 pro
cent tegen en 33 procent voor de
volutie (dat wil zeggen dat een
derde van de bevolking voor was,
een derde tegen en dat een derde
zich van stem onthield). De totale
opkomst was 60 procent van de
stemgerechtigde kiezers. De aan
de devolutiewet verbonden clau
sule was, dat 40 procent van het
totale aantal stemgerechtigden
voor een Schotse assemblee
moest stemmen om het devolu-
tieplan uit te voeren. Maar in de
Byzantijnse Britse politiek bete
kent dat niet dat de devolutiewet
nu werkelijk dood is.
Om te beginnen, wijzen leden van
de Schotse Nationalistische Par
tij, en met name hun leider Do
nald Stewart, erop dat een ver
schil van 2 procent tussen voor-
en tegenstemmers te gering is om
het te negeren. „Er zijn Britse re
geringen geweest die met kleine
re percentages aan de macht
kwamen", zei hij. In de tweede
plaats heeft de regering de moge
lijkheid om het parlement toch
nog een herroeping van de de
volutiewet zoals die nu is voor te
leggen, waarmee de oorspronke
lijke spelregels gewijzigd kunnen
worden.
Gewetensvraag
De waarschijnlijkste gang van za
ken is dat premier Callaghan he
lemaal niets zal voorstellen, maar
het parlement zal vragen wat het
wil doen. Dat zal dan een gewe
tensvraag worden, want ook de
conservatieven, die zich officieel
tegen het devolutieplan hebben
opgesteld, zullen zich wel een
paar keer bedenken voordat zij
de Schotse nationalisten tegen
zich in het harnas jagen, nu de
algemene verkiezingen zo dicht
voor de deur staan.
Vaststaat in elke geval dat er dit
weekeinde koortsachtig overleg
zal worden gepleegd tussen de
regering en de SNP-parlements-
leden over de nu te volgen koers.
Premier Callaghan heeft er uiter
aard alle belang bij de verkiezin
gen zo lang mogelijk uit te stellen,
terwijl de conservatieven zullen
overwegen om de regering op
nieuw door een vertrouwens
kwestie in het parlement ten val
te brengen.
WASHINGTON (DPA) - De ge
sprekken die door de Ameri
kaanse president Carter en de Is
raëlische premier Begin worden
gevoerd om het'dode punt in de
vredesonderhandelingen tussen
Egypte en Israël te overwinnen,
verlopen postitiever dan ver
wacht. Na een eerste ontmoeting
tussen de beide staatslieden ver
klaarde een gelukkige Begin dat
het „een zeer belangrijk gesprek
was geweest. Het was een uitste
kende en bemoedigde ontmoe
ting".
Begin kenschetste de eerste van de
gesprekken als een van de "be
langrijkste besprekingen, die ik
met de Verenigde Staten heb ge
voerd". Volgens hem worden
zowel de vredesonderhandelin
gen met Egypte, de bilaterale
verhouding tussen Amerika en
Israël als andere ontwikkelingen
in het Midden-Oosten besproken.
Carters perschef Powell viel Begin
bij met de woorden dat de eerste
besprekingen in een „zeer
vriendschappelijke sfeer" verlo
pen is en „een buitengewoon nut
tige aanloop" tot de volgende
ontmoetingen tussen Begin en
Carter is. Noch Powell noch Be
gin gaven een reden voor ogen
schijnlijke verandering in de
verhouding tussen Carter en Be
gin, die bij de aankomst van de
Israëlische premier nog koel, zo
niet lichtelijk ontstemd scheen.
Begin verklaarde bij zijn aankomst
dat hij niet bereid is een „zwen
del" verdrag te ondertekenen en
zich ook niet onder Amerikaanse
druk daartoe zou laten brengen.
De onderhandelingen met Egyp
te bevonden zich in een zware
crisissituatie, toen Israël onder
druk werd gezet aanvullingen op
het verdrag te ondertekenen, die
het Egypte mogelijk maken het
met zoveel moeite bereikte vre
desverdrag te allen tijde op te
zeggen en nietig te verklaren, zo
had Begin gezegd.
ROME - Zoals algemeen voorzien
was, heefl de Italiaanse republi
keinse leider Ugo la Malfa gister
avond zijn formatieopdracht
moeten teruggeven aan president
Pertini. Er was in de houding van
de twee voornaamste partijen,
christen-democraten en commu
nisten, in het geheel geen veran
dering opgetreden: de commu
nisten bleven eisen direct of indi
rect (d.w.z. via onafhankelijken
gekozen op communistische lij
sten) aan de regering deel te ne
men, de christen-democraten
bleven weigeren aan een derge
lijke regering direct of indirect
MOSKOU (GPD) - In een betrek
kelijk korte en vooral gematigde
redevoering heeft Sowjet-partij-
leider en -president Leonid
Brezjnjev een Europees non
agressiepact voorgesteld, China
de „grootste bedreiging" ge
noemd voor de wereldvrede en
zich positief uitgesproken over
een spoedige afsluiting van een
Russisch-Amerikaans strate
gisch (Salt-)akkoord en een daar
op volgende ontmoeting met pre
sident Carter. Nieuw is Brezjn-
jev's voorstel tot afsluiting van
een non-agressiepact door alle
deelnemers aan de conferentie
over veiligheid en samenwerking
in Europa (35 Europese staten, de
Verenigde Staten en Canada). De
Sowjet-leider beklaagde zich
over de geringe vooruitgang bij
de MBFR-besprekingen in We
nen. De Warschaupact-deelne-
mers hebben voorgesteld om tot
een wederzijdse belofte te komen
om niet als eerste tijdens een toe
komstig conflict kernwapens te
zullen gebruiken. Het Westen
heeft hierop geantwoord dat zo'n
afspraak het uitbreken van een
conflict met conventionele wa
pens waarschijnlijker zou ma
ken.
„Welnu, laten we elkaar dan belo
ven om niet als eerste kernwa
pens en conventionele wapens te
gebruiken. Met andere woorden:
laten we zoiets afsluiten als een
non-agressiepact tussen alle
deelnemers aan de conferentie
over veiligheid en samenwerking
in Europa", aldus de Sowjet-lei
der.
(d.w.z. door steun van buitenaf
aan een regering waarin geen
christen-democratische minis
ters zouden zitten) mee te wer
ken. Daarmee was La Malta's op
dracht bij voorbaat gedoemd te
mislukken, al heeft hij nog tot.
vrijdagavond gewacht om dit toe
te geven.
Vrijdagmorgen had La Malfa nog
een laatste ontmoeting met de
vertegenwoordigers van de gis
teravond partijen die tot januari
de regering-Andreotti steunden:
christen-democraten, commu
nisten, socialisten, sociaal-demo-
eraten en republikeinen. Toen
het afwijzende antwoord on
wrikbaar vaststond, bracht hij
om 5 uur 's middags verslag uit
aan Sandro Pertini, in wiens
handen de verdere beslissingen
over de regeringscrisis lig
gen.
Er is weinig of geen ruimte voor
verdere manoeuvres overgeble
ven: gezien de kennelijke onmo
gelijkheid een kabinet te vormen
dat op voldoende meerderheid in
het parlement kan steunen, kan
Pertini niet veel anders doen dan
het parlement ontbinden en
nieuwe verkiezingen uitschrij
ven. Dat ook daarvan nauwelijks
een oplossing te verwachten is,
weet iedereen.
Internationale
bezuinigingen
op energie
PARIJS (GPD) - Nederland heeft
te zamen met de andere landen
die lid zijn van het Internationale
Energie Agentschap besloten op
zeer korte termijn bezuinigings
maatregelen te nemen ter beper
king van het olieverbruik. De
lidlanden van de IEA kwamen in
Parijs tot een beperking van vijf
procent op het huidige verbruik.
Dit komt neer op twee miljoen
vaten per dag. De bezuiniging
vindt vooralsnog plaats op basis
van vrijwilligheid. Het is echter
duidelijk dat de regeringen ver
dergaande maatregelen zullen
moeten nemen als de vrijwillige
actie niet slaagt.
De Nederlandse delegatie op de
IEA-conferentie in Parijs kon na
afloop van de besprekingen niet
vertellen waarop de bezuini
gingsmaatregelen zullen neer
komen. Men verklaarde dat dit.
een kwestie voor de ministerraad
is. Erkend werd overigens wel
dat het psychologisch beste mo
ment voor het verkrijgen van de
volledige medewerking van het
publiek sinds de crisis begin ja
nuari nu verstreken is Berichten
over het opnieuw beschikbaar
komen van olie uit Iran wekken
de onjuiste indruk dat de
problematiek binnenkort uit de
wereld zou kunnen zijn.
WENEN - Na veel diplomatiek overleg is paus Johan
nes Paulus II nu door Polen officieel uitgenodigd een
bezoek aan zijn geboorteland te brengen van 2 tot en
met 10 juni.* De officiële uitnodiging is uitgegaan van
kardinaal Wyszynski en de andere Poolse bisschop
pen, waarmee een compromis bereikt is tussen de
Poolse regering en het Vaticaan.
De Poolse regering, die met grote economische
problemen worstelt, was uitermate ongelukkig met
de oorspronkelijke gedachte van de paus, zijn be
zoek te laten samenvallen met de viering van de 900e
sterfdag van de heilige Stanislaus, die in Polen nog
altijd geldt als een verzetsstrijder en die het symbool
is van de strijd tussen kerk en staat.
Weinig minder emotioneel is in Polen het feest van
Maria Hemelvaart op de 15e augustus, dat door de
Polen sterk in relatie wordt gebracht met de herden
king aan de overwinning van de Polen op de Russi
sche troepen op 12 augustus 1920. Voor de Poolse
regering voldoende reden om, na het bezoek van de
Russische minister van buitenlandse zaken Gromy-
ko aan paus Johannes Paulus kort na diens ambts
aanvaarding, explosieve situaties te vermijden.
De Poolse regering heeft nu een tussenweg gevonden
door de Poolse paus te laten uitnodigen door zijn
eigen kardinaal en het overige Poolse episcopaat,
terwijl hij officieel welkom wordt geheten door de
Poolse president Henryk Jablonski.
Paus Johannes Paulus II krijgt een veren hoed van één van de 10.000 Italiaanse soldaten die hij gisteren in
audiëntie ontving.
Amin: uur van
tegen-aanval
is gekomen
NAIROBI (AFP) - President Amin
van Oeganda heeft aangekondigd
dat het uur van de tegen-aanval
op de Tanzaniaans troepen en de
Oegandese ballingen die het zui
den van het land hebben bezet, is
gekomen. Volgens radio-Kam
pala heeft het Oegandese staats
hoofd tegenover zijn raad van de
fensie verklaard dat het de vijand
ontbreekt aan levensmiddelen en
munitie en dat er nu "krachtig
toegeslagen" moet worden.
President Amin heeft in een brief
aan de secretaris-generaal van de
V.N., Waldheim, de wereldorga
nisatie om hulp gevraagd en Tan
zania ervan beschuldigd in Oe
ganda een "barbaarse economi
sche sabotage" te plegen. Door
die sabotage is de export van Oe
ganda stil komen te liggen, al
ADVERTENTIE
'.M' ii.
ptt post
(Van onze correspondent)
MOSKOU - Het gezelschap komt
stipt om vijf uur de grote zaal
binnen van het Bolsjoi-theater,
dat tot de nok gevuld is met
stemmig geklede mannen en
vrouwen. Luid applaus verwel
komt het gezelschap - voorop
premier Alexei Kosygin - wan
neer dit zich verdeelt over de ze
tels die op het podium zijn opge
steld. De voorzitter opent de bij
eenkomst en geeft het woord aan
diverse sprekers, die met verwij
zingen naar Marx, Lenin en
Brezjnjev de onvermoeibare in
spanningen prijzen waarmee
premier Kosygin zich heeft ge
wijd aan de belangen van de „eer
ste socialistische staat".
Een argeloze toeschouwer die de
afgelopen weken niet doorge
bracht heeft in de Sowjet-Unie,
zou kunnen denken dat er een
verj aardagsfeestj e georgan iseerd
is voor de Russische regerings
leider. Maar dat is niet zo. Het
gaat hier om een verkiezingsbij
eenkomst! Dat klinkt uiteraard
wat vreemd in een land waar geen
vrije en geheime verkiezingen
worden gehouden en waar iedere
politieke oppositie gewoonlijk
gesmoord wordt in psychiatri
sche kliniek en werkkamp. Niet
temin wordt er hier gesproken
over „verkiezingen" en gaat de
Sowjet-burger morgen naar de
stembus.
Men ziet tijdens de stemmige bij
eenkomst in het Bolsjoi-theater
geen enkel spandoek, er klinkt
geen boeh-geroep en er zijn geen
luide bijvalsbetuigingen te ho
ren, behoudens applaus. Geen
vragen uit de zaal, interrupties en
min of meer felle verdedigingen
van de „kandidaat". De laatste
kan rustig z'n zégje doen - in casu
premier Kosygin, die bedankt
voor net in hem gestelde ver
trouwen - een rust waarop z'n
Nederlandse collega tijdens ver
kiezingscampagnes weieens ja
loers kan zijn. In rustige bewoor
dingen kan een Sowjet-kandi-
daat zijn kandidatuur aanvaar
den voor wat hier „volksverte
genwoordiging" wordt genoemd.
Hij weet namelijk, dat zijn of haar
redevoering het formele einde is
van een intern selectie-proces,
dat al veel eerder is beslist en
waaruit hij als overwinnaar te
voorschijn is gekomen.
Morgen gaan de (meeste) Sowjet-
burgers naar de stembus om de
„opperste Sowjet" ofte wel de
„opperste raad" te kiezen. Dat is
formeel het hoogste gezagsor
gaan in het land. Deze opperste
Sowjet komt echter maar twee
keer per jaar bijeen om in een
sneltrein-tempo alle besluiten
goed te keuren die in de loop van
de tussenliggende maanden door
hel „presidium" van de opperste
Sowjet zijn uitgevaardigd. Wie nu
mocht denken dat de werkelijke
macht in dit grootste land ter we
reld uitgeoefend wordt door dit
presidium inplaats van door de
So wj et-regering, die zit er
naast.
Ook dit presidium is weer onderge
schikt aan de doelstellingen en
wensen van de communistische
partij, waarvan het Politburo het
machtigste orgaan is, dat men
kan beschouwen als het werke
lijke bestuurscollege van de
Sowjet-Unie. De partij - met an
dere woorden het Politburo - be
slist, en andere organen kunnen
dan alleen nog maar volgen. Aan
regering en aan het presidium
van de opperste Sowjet vallen
vooral de bestuurlijke taken toe
die voortvloeien uit de politieke
doelstellingen en besluiten van
het Politburo, dat in geheime bij
eenkomsten verantwoording af
legt aan het centrale comité van
de Communistische Partij van de
Sowjet-Unie (CPSU).
Daarnaast moet men bedenken dat
de hoogste partijkringen via al
lerlei functies sterk vertegen
woordigd zijn in de regering, eh
in het presidium van de opperste
Sowjet (partijleider Brezjnjev is
tevens voorzitter van dit presi
dium). Het is dus eenvoudig on
mogelijk dat er in de bestuurlijke
sector iets mis zou kunnen gaan.
iets zou kunnen gebeuren dat in
strijd is met de partij voorschrif
ten.
Geen alternatief
De basis van datgene wat men in de
democratische wereld verstaat
onder echte verkiezingen, is niet
alleen een alternatief voor de kie
zer, maar tevens een geheime
keuzemogelijkheid. De Sowjet-
kiezer wordt echter maar gecon
fronteerd met een kandidaat, die
uit het interne selectieproces uit
eindelijk als sterkste naar voren
is gekomen. Een proces waarop
de kiezer dus geen enkele invloed
heeft. De naam van de kandidaat
- de enige dus voor een bepaald
district - staat op het stembiljet,
dat de kiezer geacht wordt na
binnenkomst in het stemlokaal
onmiddellijk in de stembus te
gooien.
Mocht een van de kiezers echter be
sluiten om de betreffende kandi
daat eigenlijk toch niet geschikt
te vinden - zelfs niet voor een ja-
knik-volksvertegenwoordiging
Sowjet-stijl-dan kan hij de naam
van de kandidaat doorkrassen.
Dat moet hij dan doen in een van
de stemhokjes. Wie dus naar zo'n
stemhokje loopt, die weet dat ie
dereen van de aanwezigen weet
dat hij niet meedoet aan de fictie
van de „onverbrekelijke eenheid
van de communistische partij
met het niet-partijgebonden deel
van de bevolking". Een afvallige
dus, snel te markeren via een
dergelijk systeem, dat wel heel
weinig gemeen heeft, met gehei
me verkiezingen.
Bij verkiezingen voor lokale func
tionarissen gebeurt het overigens
wel eens - zij het sporadisch - dat
er zoveel burgers een streep zet
ten door de naam van de kandi
daat, dat hij de vereiste 50 pro
cent van de stemmen niet haalt.
Aangezien er geen andere kandi
daten ter beschikking staan,
moet men dan weer geheel van
voren af aan via het interne selec
tiesysteem beginnen en wordt
het lastige kiezerspak na enige
tijd met een nieuwe kandidaat
geconfronteerd. Het'is overigens
nooit voorgekomen dat er een
kandidaat voor de opperse Sow
jet door de kiezers ongeschikt
werd verklaard.
Vergeleken bij de soms felle en flit
sende westerse verkiezingscam
pagnes, is deze Sowjet-,,verkie
zingsstrijd" van een ongehoorde
zwaarlijvigheid en saaiheid. Een
verschijnsel dat officieel ver
klaard wordt door de „grote een
heid" van Communistische Par
tij, leiders en burgers. Deze my
the werd dit jaar echter op be
scheiden, maar voor de autoritei
ten toch storende manier be
schadigd, toen twee kandidaten
door een groep uit de bevolking
naar voren werden gebracht.
Het waren de bekende marxisti
sche historicus Medwejew en
Loedmilla Agapowa, die al jaren
vergeefs probeert zich bij haai
man in Zweden te voegen.
,,Te laat"
De fotograaf Wladimir Svchow is
een van de initiatiefnemers van
deze groep mensen, die zich
„Verkiezingen '79" noemt en die
zich als officiële organisatie heeft
laten registreren bij de Moskouse
autoriteiten. Volgens deze lokale
machthebbers was de groep ech
ter „te laat" met het indienen van
de kandidaturen, vandaar dat
Medwejew en Agapowa hun
plaats in de opperste Sowjet wel
kunnen vergeten.
Een afloop die niemand verwon
dert, waarbij de deelnemers er
overigens de nadruk op leggen
dat het hier gaat om een volstrekt
wettig initiatief. In de eerste
plaats kan elke groep of organisa
tie een kandidaat naar voren
brengen en ten tweede is het vol
gens de wet niet vereist dat ér per
district maar één enkele kandi
daat wordt gepresenteerd aan de
kiezers.
De zenuwachtig geworden Mos
kouse autoriteiten hebben de
zaak zo lang laten liggen, tot het
„te laat" was en de officiële ter
mijn voor het indienen van kan
didaten verlopen was. De KGB
(geheime politie) liet ondertussen
de telefoon van fotograaf Sychow
afsluiten.
De reactie op het initiatief van de
groep „Verkiezingen '79". de
normale verkiezingspraktij kén
en -procedures maken wel dui
delijk dat een vrije, westerse kie
zer zich bij het begrip „verkiezin
gen" in de Sowjet-Unie iets an
ders moet voorstellen dan wat hij
thuis gewend is. Dat is overigens
iets „inferieurs", worden de
Sowjet-propagandisten niet moe
om te verklaren. Niets dan
slechts over de „bourgeois-de-
mocratie", en dat is nu ook weer
niet zo verwonderlijk, want wie
val! er nu zomaar z'n eigen sys
teem af in een land dat bovendien
op dergelijke afvalligheid zo ruig
reageert?
Morgen 'verkiezingen' in Sowjet-Unie
