Koningin voor 85ste keer
op (grootformaat) zegel
Landstitel voor paren
Kruiswoord
Oplossing
ZATERDAG 3 MAART 1979
EXTRA
PAGINA 3 3
Wied Pollé en Henk de Vrij, het
sympathieke Rotterdamse
duo, heeft met veel overtui
ging beslag gelegd op de
landstitel voor paren. Het
paar was al eens eerder, in
1976, dicht bij dit doel, maar
kreeg toen vlak voor het einde
een enorme inzinking. Ze
werden op de valreep gepas
seerd door Kaiser-Kokkes
die aldus de titel net voor hun
neus wegkaapten.
Nu, drie jaar later, had die ge
schiedenis zich haast her
haald. De Rotterdammers
hadden de leiding vanaf het
allereerste moment en leken
hard op weg naar een topsco-
re tot zich in de voorlaatste
ronde dan toch nog de grote
tegenslag leek aan te dienen.
Ze kregen een verpletterende
nederlaag te incasseren tegen
Maas-Niemeijer (70—14) en
voor het eerst tijdens dit
kampioenschap kwam hun
toppositie in gevaar.
Het waren weer Kaiser-Kokkes
die op de loer lagen en tot op 9
punten naderden. Een goede
laatste ronde bracht de kop
lopers uiteindelijk toch waar
ze, gezien het vertoonde spel,
recht op hadden.
Pollé-de Vrij plegen nooit een
'psychologisch bod' te doen,
of eigenlijk praktisch nooit.
Om precies te zijn, tijdens de
bijna 200 spellen die werden
gespeeld precies één maal.
Maar toen was het wel raak.
97 6
O A 5 2
O H V 7 3 2
85
VB 5 3 H 10 4 2
B 8 H 10 7 4
•O A6 O 5
AHB93 +V10 64
4> A 8
V 9 6 3
O B 10 9 8 4
72
West was gever (OW kwetsbaar)
en opende met 1 KI Noord
(Pollé) volgde 1 Ru, waarop
oost doubleerde, hetgeen in
deze situatie wil zeggen dat
oost geen bevredigend bod
heeft, maar in wezen iedere
kleur en zeker de hoge, kan
verdragen. Zuid (De Vrij) liet
nu een fantasiebodje los van 1
Sch! en dat bleek een uitne
mend werkende voetzoeker.
Na pas bij west en noord
(Pollé was uiteraard in de
veronderstelling dat zijn
partners bod echt was)
doubleerde oost opnieuw,
waarop zuid de stooractie
voort zette door 2 KI te bie
den. Die doubleerde west,
noord bood 2 Ru, waarop het
tussen OW verder ging west 3
KI, oost 3 Sch en west tenslot
te 3 SA. Dat contract ging na
ruitenstart twee down, terwijl
4 Sch onverliesbaar bleek te
zijn.
Ook Ad Oskam, samen met
Charles Schutte op de 7e
plaats eindigend, smaakte het
genoegen de tegenpartij op
deze wijze een loer te draaien.
753
10 9 8 7 5 4
O 6
842
H 984 10 62
9 H32 9 A
OH 10 7 O AB95
H 6 5 A VB 93
A V B
9 V B 6
O V 8 4 3 2
10 7
Zijn partner zuid (OW kwets
baar) opende 1 Ru. Na pas van
west bood noord 1 Sch! Over
het algemeen lopen dit soort
biedingen verkeerd af, maar
dit keer niet. Oost paste en
zuid verhoogde niets ver
moedend tot 2 Sch. Dat werd
rondgepast, goed voor 5 down
ofwel een verlies van 250 pun
ten. Niettemin een goede in
vestering want 3 SA bleek
onverliesbaar.
Overigens betoonden OW zich
merkwaardig passief. Aan
een andere tafel b.v.
doubleerde west na de 1 Ru-
opening. Noord bood 1 Ha,
oost 2 Ha (mancheforcing),
waarop OW het eveneens on
verwoestbare 5 Kl-contract
bereikten.
TON SCHIPPERHEIJN
Vandaag gaan we verder met partijen uit het jongste
toernooi om het kampioenschap van de Sowjet-Unie,
dat, zoals ik reeds schreef, werd gewonnen door Tal
en Zeschkowski.
tekstzet gaat Tal, net als in
zijn glorietijd, op avontuur
i lit
Verrassend in dit evenement
was de goede score van de 15-
jarige Harry Kasparow. Men
zegt dat hij een groot talent is
die het ver zal brengen in de
schaakwereld.
Hij is de jongste speler die ooit
deelnam aan de hoogste
groep in de strijd om het
landskampioenschap van de
USSR. Volgens mijn archief
waren ook Bobby Fischer en
Boris Spasski de eerste spe
lers die op 15-jarige leeftijd
deelnamen in een toernooi
om de landstitel.
Wit: A. Beljawski
Zwart: M. Tal
Damegambiet
I.d2-d4 Pg8-f6 2.c2-c4 e7-e6
3.Pgl-f3 d7-d5.
Uit verwacht men niet van een
aanvalsspeler als Michail Tal!
Uit de inhoud van zijn partij
en is mij gebleken, dat hij
ditmaal in de opening klas
sieke varianten koos, om in
het middenspel over te gaan
op de tactiek, wat hem dit
maal bijzonder meezat. U
weet uit de voorgaande ru
briek dat hij in twee partijen
bijzonder geluk had, maar dat
hebben de meeste toernooi-
winnaars in de grote schaak
geschiedenis!
4.Lcl-g5 Lf8-e7 5.Pbl-c3 0-0
6.e2-e3 Pb8-d7 7.Tal-cl a7-a6
8.a2-a3 d5xc4 9.Lflxc4 c7-c5
10.0-0 b7-b5 ll.Lc4-a2 Lc8-b7
12.La2-bl Ta8-c8 13.Ddl-
d3
Deze partij werd gespeeld in de
vijftiende ronde (18 deelne
mers). Beljawski had nog
goede kansen om Tal "in te
halen". Gewoonlijk speelt
men de dame naar e2. Na de
uit.
13;.Lb7xf3 14.g2xf3 c5xd4
15.Pc3-e4 Tc8xcl 16.Tflxcl
d4xe3 l7.Lg5xf6 e3xf2
18.Kgl-fl
Na afloop hield men 18,Kg2
voor beter. 18...Le7xfB!
19.Pe4-c5
Dit moet de pointe zijn van de
15.Pe4 ingeleide combinatie.
Vanwege de matdreiging op
h7 wint wit een stuk. Tal heeft
echter goed gezien, dat hij
voor zijn stuk minstens 4
pionnen incasseert! 19...g7-
g6 20.Pc5xd7 Lf6xb2! 21.Tcl-
dl Tf8-e8 22.Kflxf2
Beter is 22.Td2 of 22.f4 enz.
22 .Dd8-h4+ 23.Kf2-g2 Te8-
c8 24.Dd3-e3 Dh4-e7 25.Lbl-
e4 Kg8-g7 26.a3-a4 b5xa4.
Wit was in tijdnood geraakt.
27.Pd7-b6 Tc8-c3 28.De3-d4+
e6-e5 29.Dd4-d2 Tc3-b3! Zeer
slim. Na 30.Pa4: Ld4 staat het
witte paard "offside". 30.Pb6-
d5 De7-h4 31.Le4-c2 Tb3-b7
32.Tdl-el a4-a3 33.Tel-e4
Dh4-d8 34.Te4-a4 Tb7-b6!
35.Lc2-e4 Tb6-d6 36.f3-f4
e5xf4 37.Le4-f3 Dd8-g5+
38.Kg2-fl Dg5-e5 39.Kfl-g2
De5-f5 40.Dd2-dl Df5-g5+
41.Kg2-f2
De tijdnood is voorbij en de par
tij werd afgebroken. Wit gaf
zonder verder spelen op. Hij
mompelde na afloop: "Ik zie
alles zwart voor m'n
ogen...!", zinspelend op de
vele zwarte pionnen. Tal had
41...Dh4+ afgegeven. Het
sterkste was 41.Tc6.
Zeschkowski-Sweschikow
l.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Pc3 e6 4.d4
cd4: 5.Pd4: Pf6 6.Pc6: bc6:
7.e5 Pd5 8.Pe4 Dc7 9.f4 Db6
10.Ld3 La6 ll.a3 Le7 12.De2
(Op c4 komt Pe3) Ld3:
13.Dd3: f5! 14.Pf2 Lc5 15.0-0
a5 16.c4 Pe3 (Zie diagram).
(Schijnbaar komt zwart nu in
het voordeel, maar wit heeft
nog wat). 17.b4! ab4: 18.ab4:
Tal: 19.bc5: Tel:20.Tcl: Dc5:
21.h3 Pd5 22.Tbl Pf4:!
23.Tb8+ Kf7 24.Dd7:+ Kg6
25.Th8: Pe2+ 26.Kfl Pg3+
27.Kgl Pe2+. Remise door
eeuwig schaak. Een echte
vechtpartij!
Kasparow-Polugajewski
l.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cd4: 4.Pd4:
a6 5.Pc3 Dc7 6.Le2 b5 7.Lf3
Lb7 8.0-0 (Eindelijk weer eens
de korte rokade in de Sici-
liaan!) 8 .Pc6 9.Pc6: dc6:
10.e5!? De5: ll.Tel Dc7
12.Lh5 Le7 13.Te6: g6 14.Tel
Td8.
(Zwart dacht lang na, maar nam
het stuk niet op h5. Later
bleek dat hij de loper wel had
kunnen nemen, daar wit voor
het offer geen compensatie
heeft. Toen men Polugajeski
na afloop vroeg waarom hij
het stuk niet heeft geslagen,
gaf hij geen antwoord, aldus
Flohr in Schach-Echo) 15.Df3
c5 16.Lf4 Db6 17.Dg3 gh5:
18.Lc7 (Tja...het wordt nu
anders!) Dg6 19.Ld8: Dg3:
20.hg3: Kd8: 21.Tadl Kc7
22.Pd5+ Ld5: 23.Td5: h6
24.Th5: Th7 25.The 5 Kd7
26.T5e3 Tg7 27.Td3+ Kc7
28.Ta3 Tg6 29.Tf3 Lf6 30.c3
Kd7 31.Td3+ Kc7 32.Te8 Pe7
33.Ted8 Pc6 34.T8d7+ Kb6
35.TH: Le7.
(Polugajeski heeft met zijn laat
ste tien zetten weinig bereikt.
Wit heeft opeens goede
winstkansen) 36.Te3 Ld6
37.f4 c4 38.Kh2 Lc5 39.Te2 b4
40.Te4 bc3: 41.bc3: Lf2
42.Tc4: Lg3:+ 43. Kh3 Lel
44.a4 Pa5 45.Tb4+ Kc5?
46.Tf5+ en zwart gaf op.
Na deze nederlaag kreeg Polu
gajeski geen aansluiting meer
met de koplopers. De enige
die met een glimlach de zaal
verliet was de 15-jarige Kas
parow .Zullen we hem in
1980 in het Hoogoventoernooi
kunnnen bewonderen?
BISHOP
NEDERLAND - Over ander
halve week, op dinsdag 13
maart, zal de 85ste Neder
landse postzegel worden uit
gegeven die de beeltenis
draagt van koningin Juliana.
Deze nieuwe (herdenkings
zegel) in de waarde van 55
cent zal verschijnen ter gele
genheid van de 70 ste verjaar
dag van de koningin (30 april).
De achtergrond van de zegel,
die in goud is gehouden, toont
het silhouet van de koningin
met - als staatshoofd - de blik
gericht op het landsbelang,
dat wordt verbeeld door de
nationale kleuren. Uit deze
achtergrond komt een foto
portret van de koningin naar
Het formaat van de zegel is gro
ter dan gebruikelijk, namelijk
45 x 31.71 millimeter. Door
gaans hebben Nederlandse
zegels het formaat 36 x 25
millimeter. De zegel zal wor
den uitgevoerd in de kleuren
rood, blauw, goud en zwart en
hij zal als bijzondere tekst
dragen "Juliana 70". De ze
gels zullen worden gedrukt
op tostorescerend papier,
zonder watermerk, met syn
thetische gom. De oplage zal
10 miljoen bedragen, 200.000
vel van 50 zegels.
Deze bijzondere zegel zal uiter
lijk tot 28 april op alle postin-
richtingen verkrijgbaar zijn;,
uiteraard zolang de voorraad
strekt. Deze beperking geldt
niet voor de filatelieloketten
en de Filatelistische Dienst.
Zoals gezegd is dit de 85ste ze
gel met de beeltenis van ko
ningin Juliana. In 1934 ver
scheen de beeltenis van de
koningin - toen nog prinses -
voor het eerst op een zegel,
een 6 ct.-zegel uit de crisis
reeks. De tweede keer was in
1948 op twee inhuldigingsze
gels van 10 cent en 20 cent.
Van 1949 tot 1952 was de eer
ste frankeerserie waarop de
beeltenis van de koningin, in
omloop, waarden 5 c., 6 c., 10
c., 12 c. (oranjerood), 12 c.
(rood), 15 c„ 20 c., 25 c., 30 c.,
35 c., 40 c., 45 c. (oranje), 45 c.
(violetgrijs), 50 c., 60 c., 75 c., 1
gulden, 2V2 gulden, 5 gulden
en 10 gulden.
In 1953 werd de 10 cent-zegel
(goud-oker) uit de eerste
frankeerserie uitgegeven als
watersnoodzegel met opdruk
10 c. 10 c. watersnood. De
tweede serie frankeerzegels
met de beeltenis van de ko
ningin was van 1953 tot 1967
in roulatie: 10 c., 12 c., 15 c., 18
c.,20 c.,24 c.,25 c.,30 c.,35c„
37 c., 40 c.,45 c., 50 c., 60 c., 62
c.,70c.,75c.,80 c.,85c.,95c., 1
gulden, 2V2 gulden, 5 gulden
en 10 gulden.
Voor de derde en nu nog gedeel
telijk lopende frankeerserie
in 'l§69 werd uitgebracht
kwamen nog uit: 1954, een ze
gel van 10 c. ter gelegenheid
van het Statuut voor het Ko
ninkrijk; 1958, opruimings
zegel van 12 c. op 10 c. (bruin
rood); 1962, twee jubileumze
gels van 12 c. en 25 c. ter gele
genheid van het 25-jarig hu
welijk; 1962, een zegel van 12
c. (groenblauw) gedrukt op
fluorescerend papier; 1964,
een Beneluxzegel van 15 c.
met de portretten van koning
Boudewijn, koningin Juliana
en groothertogin Charlotte:
boekjes gezeten - 30 c., 35 c
40 c.,45 c.,50 c., 55 c
70
1964, een jubileum-zegel van
15 c., tien jaar Statuut voor het
Koninkrijk en 1969,25 c., vijf
tien jaar Statuut voor het Ko
ninkrijk.
Dan komen we aan de derde se
rie frankeerzegels, waarmee
in 1969 een begin werd ge
maakt en die nu nog deels in
•gebruik is: 25 c. (rood), 25 c.
(rozerood) - deze twee zegels
hebben alleen in postzegel-
90 c., 1 gulden, 1
gulden en 25 c., 1 gulden en 50
c., 2 gulden, 2V2 gulden, 5 gul
den en 10 gulden. In 1973
kwam ter gelegenheid van het
zilveren regeringsjubileum
een zegel uit van 40 cent.
Tot slot de acht zegels Coutr In
ternational de Justice, die in
1951 uitkwamen: (6 c., 10 c.,
12 e., 15 c 20 c„ 25 c„ 30 c.
en 1 gulden).
Welgeteld dus 85 zegels. De PTT
heeft het echter in de officiële
berichten over 84. Hebben wij
dan een fout gemaakt, h had
den we niet de watersnoodze-
gel (1953) mee mogen tellen, of
de opruimingszegel (1958), of
de zegel van 12 cent gedrukt
op fluorescerend papier
(1962) of de 25 c.-zegels uit de
postzegelboekjes?
Het is mogelijk, maar vreemd
blijft het dat de PTT letterlijk
schrijft 'Inclusiefs postzegels
van het Internationaal Ge
rechtshof te 's-Gravenhage is
de op 13 maart as. verschij
nende herdenkingspostzegel
de 84ste Nederlandse postze
gel waarop haar beeltenis
voorkomt"
HERO WIT
Het element van de psychologie
in het damspel is een teer on
derwerp om over te schrijven.
De image van een denk
sportbeoefenaar is er één van
een persoon, die stilzwijgend
naar het bord of iets derge
lijks aan het kijken is, het
hoofd ondersteunend, diep
nadenkend over diepe varian
ten, die in zijn brein borrelen,
zo nu en dan zich beweegt om
een schijf of een stuk te ver
zetten om daarna weer de
zelfde houding aan te nemen
en wederom in diep gepeins
te verzinken.
Die image wil men vasthouden,
want het doet bijzonder in
tellectueel aan. Men doet
voorkomen of de denksport
alleen bestaat uit denken
vanuit bepaalde axioma's, die
spelregels heten. Iets anders
komt er nauwelijks bij kijken.
Indien men gewonnen heeft,
dan was het denkwerk supe
rieur aan dat van de tegen
stander. Verliest men, dan
roemt men de denkkracht
van de
Echter, er komen tientallen an
dere aspecten om de hoek
kijken bij het spelen van een
partij. Verliest men. dan kan
dit liggen aan een slechte ver
deling van de tijd, aan ver
moeidheid. aan een slechte
concentratie, omdat men
weet ik veel wat voor moei
lijkheden en zorgen aan het
hoofd heeft en soms ligt de
verliezende factpr aan de te
genstander, die met allerlei
truukjes de concentratie bij
de dammer trachtte te versto-
s het element der
psychologie.
Aan de hand van een voorbeeld
zullen we deze rubriek wijden
aan dit onderwerp. De ethi
sche kant ervan zullen we
maar laten voor wat het is,
want daarover valt wel een
boek te schrijven.
Het voorbeeld is uit een partij
van Gerrit van Zuylen, die in
de Leidse ^amwereld nogal
naam gemaakt heeft met psy
chologische afleidingsma-
3 9 9
3 3 3 3 3
3 3
I
1
O O O
O, 0 Q 0
0; q 0 0 m
0, 0 0, 0
.0 O O Q
In bijgaande stelling was van
Zuylen aan zet. Hij berekende
dat 1. 46-41 niet goed was,
vanwege de damzet 26-31,
11x31, 23-29, 16-21, 7-11 en
19x46! Toen Van Zuylen ech
ter de overblijvende stelling
na de damzet voor de geest
haalde, zag hij dat er een na-
combinatie mogelijk was
door 17-11, en 38-32, zodat
niet zwart, maar wit aan het
kortste eind zou trekken.
"Maar", dacht Van Zuylen, als
ik zo'n simpele slagzet toe
laat, dan zal mijn tegenstan
der beslist argwaan krijgen en
of hij de na-combinatie nu
wel of niet ziet, hij voert de.
damslag voor de zekerheid
niet uit!" (Van Zuylen is een
der grootste slagzettenspe-
cialisten van de Leidse regio)
Het volgende psychologische
foefje kwam toen op het bord:
Een fractie van een seconde
toucheerde Van Zuylen schijf
46 en wist dat zijn tegenstan
der op dat moment kon eisen
dat hij 46-41 zou spelen, daar
het reglement in artikel 12
zegt dat indien men een schijf
aanraakt zonder de tegen
stander te verwittigen men
met die schijf moet spelen.
Noteboom reageerde onmid
dellijk en daar hij de damzet
had gezien, dacht hij aan een
ongelukje van Van Zuylen.
Hij eiste 46-41 op, maar Van
Zuylen ontkende de schijf
aangeraakt te hebben. De
wedstrijdleider moest er aan
te pas komen en na enige mi
nuten werd Van Zuylen ge
dwongen de zet te spelen.
Noteboom voerde triomfante
lijk ogenblikkelijk de damzet
uit en pas nadat de dam er
stond had hij door dat hij erin
was gevlogen. Zonder de
show van Van Zuylen was de
damslag nooit uitgevoerd,
maar juist door het idee dat
Van Zuylen per abuis schijf
46 aanraakte, kwam het niet
bij Noteboom op om te den
ken dat het weieens een dam
zet met gevolgen kon zijn.
Een prachtig staaltje van psy
chologisch inzicht tijdens de
partij.
In ieder geval heel wat netter
dan de beentrapperijen, die
plaats vonden in de match Pe-
trosjan-Kortsjnoi, of de
enorme trap die Anareiko de
Oud-Katwijker Varkevisser
JOOP BURGERHOUT
HORIZONTAAL
1. bobbelen 44.
7. inwendig orgaan 45.
11. jam 47.
12. paling
14. vlaktemaat 49
16. groet 52
18. aartsbisschop 54
20. vogel 56
23. opstandeling 57
25. reeds 59
27. bloem 60
28. scheepsvloer 62
30. watering 64
32. snijwerktuig 66
33. watering 68
35. smalle plank 69
37. golf 71
39. verf 73
meisjesnaam
in het jaar der
wereld
maand
omlaag
paard
familielid
zandheuvel
sorteerinrichting
optelling
rijkaard
voegwoord
hard werken
kleur
lengtemaat
roodachtig
elasticiteit
□QBDSBHREiaUQQIlia
Q D O S R B >I< £5 >K Q >r< a >I< a
0
i*
E
X
T
X
X
X
X
5
V
X
c
N
R
1
h
T
0
R
T
E
N
X
H
1
X
h
A
X
U
X
b
E
X
X
t»
X
u
J
A
N
B
0
b
L
P
R
0
L
E
E
T
t
X
X
X
A
G
R
X
X
X
x
s
b
R
N
K
A
G
X
V
E
R
T
R
E
K
H
A
N
x
X
N
X
M
X
V
x
P
X
0
t
X
V
L
A
G
V
t
R
T
0
0
N
X
E
A
L
X
R
X
X
1
X
X
p
X
A
X
P
N
0
0
R
t
M
B
R
0
E
K
J
E
b
X
b
x
1
x
E
X
E
X
N
A |i>
t
L
b
NX
C
A
5
1
N
S
De prijs van 25.— werd toege
kend aan de heer J. Brosse, La
ge Rijndijk 12A, 2315 JV Lei
den.
De prgs wordt de winnaar toe
gezonden.
Oplossingen, met in de linker
bovenhoek vermelding
"Kruiswoordraadsel" voor
donderdag zenden aan Redac
tie Leidsch Dagblad, Witte Sin
gel 1, 2311 BG Leiden.
75. grondsoort
77. geestelijke
79. zuil
80. skelet
VERTIKAAL
1. muil
2. aardrijkskundige
aanduiding
3. deugniet
4 het Romeinse Rijk
5. bergplaats
6. akelig
7. laatstleden
8. vader
9. tijdperk
10. kier
13. optreden
15. belegering
17. slaapplaats
19. wreedaard
21. vertragingstoestel
22. bloem
24. deel v.h. oor
26. meisjesnaam
29. huisdier
31. vernis
33. rivier
•34. boom
36. soepkom
38. mannelijk dier
39. insekt
40. lidwoord
43. chinees leider
44. bid
46. bevel
48. sporeplant
50. stroomsterkte
51. edel
53. roem
55. zeepwater
57. vochtig
58. vod
61. mee
63. vrucht
65. gebouw
67. plaats in Drente
70. pausennaam
72. hert
74. inhoudsmaat
75. voorzetsel
76. slede
77. vader
78. geheel de Uwe
