1
Somendra vroeg„Zou
je nu willen vrijen?"
"IVfflHl
II 1HM IRi HMMS
Juwelen
van de
Farao's
I
De onmacht
van de geest
en de macht
vandegoeroe
-
i 'ZATERDAG 3 MAART 1979
EXTRA
PAGINA 25
Somendra vroeg: „Zou je nu willen vrijen, met mij?
Antwoord: „Ik heb geen lenzen in". Gelach. „Heb je
die daarvoor nodig?" „Ja, ik heb het nodig ogen te
zien, niet alleen een lichaam". Volgende vraag: „Is
iemand geïnteresseerd in T.?" Geen reactie. Duf kij
ken, allemaal. Somendra: „Je ziet, niemand is in jou
geïnteresseerd, en daarna fel: „Maar je tóónt ook
niks. Tweeëneenhalve dag heb je hier gezeten, zon
der enige emotie, steeds op een afstand. Bevel: Kijk
nu iedereen om de beurt aan".
Kijkend in zoveel paren ogen. koel, zij en ik. Verslagen
voelde ik mij en ik besloot me ook niet anders te
gedragen. Terug in de ogen van Somendra die rnjj
bijna gebiologeerd van top tot teen bekeek en me
vervolgens, op een afstand van anderhalve meter, tot
hevig hijgen bracht.
Iemand ving mij op toen ik
machteloos op de grond viel.
Wat daarna gebeurde, weet ik
voor een groot deel van ver
slag. Wel voel ik nog de he
vigheid van een plotseling
opkomend jarenlang wegge
drukt verdriet, dat zich uitte
in schokken, hüilen en snik
ken. Vervolgens weer de stem
van Somendra: „Open nu je
ogen". Vlak bij mijn gezicht
tot aan mijn voeten zag .ik de
hoofden van de groep. Hun
ogen keken my aan met zo'n
intense liefde, dat ik de over
gang bijna niet aankon en
riep: „Ik voel me verlegen".
Vertering.
Vóór ik het wist, voelde ik li
chamen op me, naakt, van
vrouwen en mannen, die mij
streelden, omhelsden, mij
zachtjes kusten, terwijl in
middels een stuk lieflijke mu
ziek de ruimte volgoot en de
bewegingen begeleidde van
mensen in en op en onder el
kaar. Toen het geluid ophied,
kreeg ik een onbedaarlijke
lachbui met gierende uitha
len. Het werkte aansteke
lijk.
„Incredible, wat hier is ge
beurd". aldus Somendra, die
mij later liefdevol omarmde
met de woorden: „Je wist
toch dat wij elkaar kenden".
Als afsluiting van de seösie:
„vrij" dansen op het matras;
ik bewoog mij als een kron
kelende slang. Terwijl, vol
gens de leider, daarvóór
slechts de helft van het li
chaam functioneerde. Wat
doet Somendra? Hij heeft de
speciale gave om psychische
blokkades van jaren her via
een fysiek ingrijpen, druk op
bepaalde lichaamsdelen, te
laten loskomen als een vuil-
spuwende berg naar buiten te
laten komen. Ik voelde me
wonderbaarlijk relaxed en
nóg steeds, na twee maanden
terug uit Poona, voel ik dat er
iets van mij is afgevallen.
Bhagwan Shree Rajneesh:
"De mens is goed zoals hij is..."
r
-
w
f,-
jÉ
«m;
JP
■ter?'-
Meditatie
Wat is er verder te doen in de
ashram? Je hoeft helemaal
niks. Het belangrijkste is er te
zijn; leven in het hier en nu.
Maar als je wilt, en graag zelfs,
is er een heel programma voor
je samengesteld. Het medita
tiekamp bijvoorbeeld, waar
aan iedereen kan meedoen,
omvat vele soorten van zowel
stille als actieve meditaties:
de kundalinie, dynamic me
ditation, soeffi-dansen, Tai sji
en vele andere. Het zou te ver
voeren er dieper op in te
gaan.
Lectuur is er in overvloed.
Bhagwan heeft alles bij elkaar
zo'n 300 boeken laten ver
schijnen. Daarvan zijn er 30
vertaald en in 40 landen ver
spreid. Een van de Neder
landse vertaalsters van de
Bhagwan-boeken is Pushpa,
vroeger onder de naam Belle
Bruins werkzaam als journa
liste. Zij is al vijfjaar lang „in
love with Bhagwan", zoals de
discipelen zich over het al
gemeen uitdrukken.
„Ik kan de liefde in zijn ogen
soms niet aan", zegt zij. Voor
al de laatste tijd heeft Pushpa
het niet gemakkelijk, nu zij
bezig is met de vertaling van
het boek Until you die (Sterf
voor je sterft). „Ik wórd dat
boek gewoon, heb het gevoel
dat ik steeds aan het dood
gaan ben. Gisteren nog ben ik
driemaal flauw gevallen", al
dus Pushpa, terwijl zij met
betraande ogen nerveus een
sigaret opsteekt in de kleine
rookruimte buiten de ahsram.
Tegelijk met Pushpa zijn 20
andere sannyasins bezig met
hetzelfde boek in hun moe
dertaal te vertalen. „We hui
len bij elkaar uit", zegt Push
pa. „Vooral de vrouwelijke
vertalers hebben het vaak te
kwaad. Het is niet uit te leg
gen, maar heus waar, je gaat
gewoon dood van binnen.
Doodeng. En toch is dat nu
juist nodig om opnieuw te
kunnen leven, zegt onze
meester".
Wat een gedoe allemaal: peste
rijen, autoritair optreden,
vervelende gezichten, heb ik
vaak knorrig bij mezelf ge
dacht. Nee, zo leuk is het daar
allemaal niet in die ahsram.
Er zijn momenten dat je je er
totaal verloren voelt. En dat
komt mede door het feit dat
iedereen alleen maar aardig is
als hij of zij daar zin in heeft.
Echt zijn, dat is de leus in deze
groene weide. Wat had ik de
pest in toen ik voor de derde
maal werd teruggestuurd,
nadat ik op „audiëntie" zou
gaan bij Bhagwan (Darshan
heet dat). Je zit dan in een
groepje van zo'n 30 mensen
bij elkaar. Ik had een oranje
jurk gekocht die ik eerst
geacht werd te wassen, omdat
er een geurtje van nieuwig
heid aan zou kunnen zitten. Ik
heb me gedouched een half
uur vóór de aanvang 's
avonds, mijn haar gewassen
met reukloze shampoo. Bij
het hek, dat toegang geeft tot
het domein van de heer, werd
ik innig besnuffeld door weer
die twee damesneuzen. Mis.
Terug.
Doek
Een lange oranje doek bracht
uitkomst. Die werd om mijn
hoofd gedrapeerd. Opnieuw
naar de neuzen. Een hoofd
schuddend nee. De westerse
„walm" wilde niet wijken. Ik
heb gevloekt en gezworen el
ke nieuwe poging om bij
Bhagwan op bezoek te gaan
nu maar achterwege te laten.
Het is er uiteindelijk toch van
gekomen. Helemaal vooraan
zat ik tegenover de meester.
Wat indruk maakte, was zijn
innemende gezicht, asceti
sche. gelaatstrekken. Warme,
bruine ogen, waarin een fijne
tinteling die op humor zou
kunnen duiden. Zijn optre
den, zijn verfijnde gebaren
deden me denken aan Sin
terklaas, die op die ene avond
steeds in zijn rol blijft. En vol
goedheid...
Eii wie zag ik daar nog meer in
de wriemelende menigte? De
psychiater Just Bendien uit
Amsterdam (56). „Tenminste,
zo heette ik", zegt hij bestraf
fend. „Swami Avida is mijn
naam". Zes weken heeft hij er
dit keer voor uitgetrokken om
bij zijn meester te zijn. „Nadat
ik twee jaar geleden Bhag
wan-boeken had gelezen
voelde ik, daar moet ik naar
toe. Ik wilde me opnieuw be
zinnen en bij een nulpunt be
ginnen. Dat is hier gebeurd.
Ik ben in Amsterdam heel
anders gaan leven. Heb nu
een huis buiten, werk nog
maar twee dagen per week.
Voor de rest veel wandelen en
niks doen. Voel me veel rusti
ger. Waarom een herhaald be
zoek aan Poona?".
„Hier te zijn, maakt me erg
open. Vooroordelen vallen
weg. Het vorig jaar nog moest
ik niets hebben van al die
mensen in het oranje hier. Nu
denk ik, laat iedereen zijn
gang toch gaan. Dat geeft een
gevoel van bevrijding, niet
meer te veroordelen. Gewoon
alles op je af laten komen, én
er te zijn".
Evenals in Nederland staat de
Amsterdamse psychiater elke
morgen heel vroeg op (circa
vijf uur) om mee te doen aan
de dynamisce meditatie. Een
uur lang. „Dat frist geweldig
op. Ik zou er niet meer buiten
kunnen". Niet iedere bezoe
ker vindt het kennelijk pret
tig te worden herkend in deze
Oosterse oase. Zo trof ik een
62-jarige psychiater, even
eens uit Amsterdam, die nu al
voor de derde keer in Poona
is. „Iedere keer om even bij te
tanken", zo verklaarde hij.
„Maar ik blijf graag ano
niem". Ook zijn kleding ver
raadt enige terughoudend
heid: het is eerder roestbruin
dan oranje...
„Hallo". Op mijn krukje aan de
eettafel word ik aangespro
ken door de Nederlandse Ma
Deva. Zij was tien jaar con
certpianiste in Amsterdam en
doet nu al heel lang dienst bij
Bhagwan in de keuken.
Begaafdheid
Wat zijn dat nou voor mensen
die naar Poona gaan en zich in
het oranje steken? „Heel wat
briljante mensen zijn er bij",
zegt een van de sannyasins.
„Mensen die juist door hun
begaafdheid of andersge
aardheid niet in de maat
schappij passen. Je zou hier
drie groepen kunnen onder
scheiden: intellectuelen,
kunstenaars en randfiguren".
Ikzelf heb het gevoel dat er
heel wat discipelen door de
knieën zijn gegaan, toen zij
aan de rand van de afgrond
stonden. Ook trof ik sannya
sins van wie ik de indruk
kreeg dat zij zich in hun werk
moeilijk hadden kunnen
handhaven. Verder studen
ten die halverwege met hun
studie zijn gestopt, vanwege
luiheid of onvoldoende i.q.1
Mensen met sociale tics en crea
tieve uitspattingen, met een
grote mate van vrijheids
drang. En dat is nu juist het
inconsequente in het totaal
gebeuren. Bhagwan predikt
volledige acceptatie van je
zelf, een totaal vrij laten stro
men van alles dat in je op
komt, onbeperkt. Daar te
genover heerst er in de ahs
ram een ijzeren discipline.
Van inspraak is nauwelijks
sprake. Nou vraag ik je.
Kortom, het is zo gemakkelijk
niet alles op een rijtje te zet
ten. Maar laat ik nog even wat
praktische informatie geven.
De reis naar Bombay duurt
ongeveer 16 uur. Van daaruit
met de taxi naar Poona Vier
uur (f9 per persoon in een
volle wagen). Die taxirit is
overigens een zaak van leven
op dood. Het verkeer scheurt
rakelings langs elkaar heen
en één dode meer of minder
schijnt er nauwelijks te tellen.
Hotels in Poona zijn goed
koop; voor f 6 heb je al een
heel behoorlijk onderkomen,
mét douche.
Het hotel Blue Diamond, op een
steenworp afstand van de
ahsram, is een soort Hilton en
kost wel een paar tientjes
meer. Vervoer per ricksha
(driedelig wagentje voor twee
personen). Je voelt je er vor
stelijk in en voor een kwartje
rijd je heel wat kilometers af.
Voor de rest: Poona is een be
trekkelijk welvarende stad,
een oord voor de rijke maha-
radja's uit Bombay, die hier
tijdens het hete seizoen ver
koeling komen zoeken. Een
stad, waaraan sinds de komst
van de ahsram, een nieuwe
dimensie is toegevoegd. In
het centrum vind je speciale
winkels met alleen oranje
kleding. Honderden fruitkar-
ren hebben hun werkterrein
gevonden in en rond de ahs
ram. Bijna alle hotels zijn
constant volgeboekt en de
chauffeurs van de ricksha's
beleven het hele jaar door
topdagen.
Overigens is het niet uitgeslo
ten dat hier binnen niet al te
lange tijd een eind aan komt.
Bhagwan Shree Rajneesh
heeft namelijk het plan zijn
ahsram op grote schaal uit te
breiden. Er zal onder meer
een universiteit komen. De
Indiase autoriteiten zijn daar
fel tegen, zoals zij überhaupt
de activiteiten van de goeroe
allesbehalve kunnen waar
deren. Hoe durft hij bijvoor
beeld zó om te springen met
sex. Een schade voor de ima
ge van India, waar zelfs al een
kus uit de film wordt gesne
den. Verzet dus alom, en van
daar de geruchten dat Bhag
wan zijn vleugels wellicht el
ders gaat uitslaan, met name
in Europa. Het is maar dat u
het vast weet. Misschien be
spaart het u een kostbare tic
ket.
Ruim drieduizend jaar geleden
(omstreeks 1124 vóór het begin
onzer jaartelling) moest een
Egyptische steenhouwer zich
in de buurt van Karaak voor
een tribunaal veran twoorden
wegens roof uit de graven in
westelijk Thebe. Om te ver
hinderen dat de man er om
heen zou draaien, werd hij
eerst gegeseld. Zijn verkla
ringen lieten dan ook, zoals
blijkt uit de later gevonden
aantekeningen van de grif
fier, aan duidelijkheid niets
te wensen over: de man gaf
toe, dat hij en zeven anderen
door middel van hun werk
tuigen zich toegang hadden
verschaft tot het graf van een
koning, die vierhonderd jaar
eerder begraven was. In een
aangrenzend vertrek lag het
graf van 's konings echtgeno
te.
Beide mummies waren bedekt
met goud,zilver en edelstenen
een buitdie,samenmetdez.g.
graf gif ten, alleen reeds aan
goud een gewicht van meer
dan veertien kilo had opgele
verd. Tegen de goudprijs an
no 1979 betekende dat meer
dan tweehonderdduizend
guldenongerekend de kosten
van bewerking door de kun
stenaars, die het onbewerkte
materiaal tot fraaie sieraden
hadden omgetoverd.
Voor de arme boeren en hand
werkslieden in latere eeuwen
waren die in graven en py-
ramiden verborgen kunst
schatten zeer verleidelijk.
Vandaar dat er in de loop van
de tijd zoveel van die kost
baarheden geroofd zijn. Toen
hotep uit West-Thebe.
onze steenhouwer terecht
stotid en hem gevraagd werd
waarom hij zich aan de schat
ten uit het verleden had ver
grepen, verklaarde hij dat
ook vele anderen zich daar
aan schuldig maakten cn dat
"zij eigenlijk als deelgenoten
Het ergste van die grafdiefstal
len is, dat zij het nageslacht
niet alleen de aanblik van
vele kostelijke juwelen ont
nomen hebben, maar vooral
dat zij de geleerden voor on
oplosbare raadsels plaatsen.
Want die geleerden konden,
zelfs al kwamen die sieraden
na vele omzwervingen toch
nog in musea terecht, niet
meer nagaan hoe bijv. de ver
schillende delen van een
prachtige halskraag oor
spronkelijk geregen waren.
Onnoemelijk veel is er ver
dwenen, dat óf in de smelt
kroes terecht is gekomen óf in
collecties in het buitenland,
waar nadere gegevens over
tijd en plaats van de vondst
ontbreken.
Gelukkig is er toch nog veel be
waard gebleven, zoals blijkt
uit Juwelen van de Farao's,
een boek van Cvril Aid red,
vroeger conservator in Edin
burgh en thans verbonden
aan het Brooklyn Museum in
New York (uitgave Fibula-
Van Dishoeck, Haarlem, prijs
24.50). De aantrekkelijkheid
van dit boek is niet alleen ge
legen in de grote kennis .van
zaken omtrent de Oudegypti
sche sieraden, die de schrijver
ten toon spreidt, maar vooral
ook in de meer dan honderd
afbeeldingen in fraaie kleu
ren, naar foto's die Albert
Shoucair in het Egyptisch
Museum te Cairo heeft ver
vaardigd.
Het is boeiend telkens weer te
kijken naar die prachtige pec
toralen (borstsieraden), arm
banden, halskettingen,
hoofdbanden, gordels ges
pen, veelal van goud, dat in
gelegd werd met turkoois,
kornalijn, lapis lazuli en an
dere edelstenen. En dan te
bedenken, dat die schitteren
de voorwerpen vervaardigd
werden met tamelijk primi
tieve werktuigen. De Egypti
sche handwerksman, aldus
Cyril Aldred, moet in zijn mo
gelijkheden niet weinig ge
remd zijn door het ontbreken
van doeltreffend gereed
schap, zoals een schaar voor
het knippen van het vormge
ven aan metaal, dat hij nu
moest stansen met een bron
zen of koperen beitel.
Tenslotte: zeer nuttig zijn de
"aantekeningen bij de kleu
renillustraties" aan het eind
van dit boek. Zy verschaffen
de lezer veel leerzame gege
vens.
C. J. ROTTEVEEL
