PvdA stemt tegen de
begroting Beelaerts
Regering mag
tegen hun
zin naar
Libanon
uitzenden
Defensie draagt
zelf kosten van
sneeuwruimen
Ziekenfondsraad ziet heffing
vijf gulden per dag niet zitten
Verkeers
vorming
voor jeugd
„Wet universitaire
bestuurshervorming
functioneert slecht"
Den Uyl: „Bewindslieden, ga weg"
Anderhalf jaar cel
voor dienstweigeraar
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1979
PAGINA 7
AMSTELVEEN (GPD) - Eensge
zind heeft de Ziekenfondsraad
gisteren, zoals verwacht, de beta
ling van een eigen bijdrage van
vijf gulden per dag voor patiën
ten in ziekenhuizen en verpleeg
inrichtingen afgewezen. Dat ne
gatieve advies gaat nu naar
staatssecretaris mevrouw Veder-
Smit (volksgezondheid). Zij
krijgt ook een advies over het
verkorten van de periode waarin
chronische patiënten in inrich
tingen niet zelf in de kosten moe
ten bijbetalen. Mevrouw Veder
wil van een jaar naar drie maan
den terug, de meerderheid van de
ZFR wil slechts een verkorting
tot zes maanden.
Hiermee heeft de ZFR zich door
het, ook politiek nogal geladen,
onderwerp van de eigen bijdra-
gekwesties heengewerkt. De
Tweede Kamer zal nu verder
moeten oordelen, tenzij de rege
ring haar plan om de bijdragere
geling per 1 april in te voeren, in
trekt.
AMSTERDAM (ANP) - De WUB
(wet universitaire bestuursher-
vorming) is in beginsel een
bruikbaar kader voor democrati
sche besluitvorming. De toepas
sing in de praktijk is echter nog
steeds verre van ideaal.
Dat is in grote trekken de conclusie
van de commissie voor bestuurs-
hervorming (beter bekend als de
commissie-Polak), die zich vanaf
1972 heeft beziggehouden met de
WUB.
Hoewel de commissie de WUB in
principe 'levensvatbaar' acht,
heeft zij weinig goede woorden
over voor de wijze waarop de wet
tot nu toe in de praktijk heeft ge
functioneerd. Als één van de be
langrijkste knelpunten wordt ge
zien dat de deskundigheid van
het wetenschappelijk personeel
er onvoldoende in tot zijn^echt is
gekomen.
De te geringe invloed van de we
tenschappelijke staf op het uni-
ROTTERDAM (ANP) - De Rotter
damse politie heeft gisteren be
kendgemaakt dat de recherche
twaalf inwoners van de Maasstad
heeft aangehouden. Volgens de
politie zijn het elf mannen en een
vrouw die zich ontfermd hebben
over de buit van een reeks inbra
ken en overvallen in Brabant. Het
ploegje helers heeft voor hon
derdduizenden guldens aan goe
deren opgekocht, aldus de poli
tie.
De zaak kwam in Rotterdam aan
het rollen toen de politie een par
tij gestolen bont ontdekte in een
huis aan de Schiekade. De aan
gehouden Rotterdammers varië
ren in leeftijd van 21 tot 54 jaar.
Overeen aantal van hun 'klanten'
in Brabant wil de politie niet
meer kwijt dan dat het gaat om
zware criminelen.
De commissie onder leiding van
het ZFR-kroonlid prof. Rang, die
het eigen bijdrage-advies voorbe
reidde, gaat nu verder met het
aangeven van mogelijke andere
besparingen in de gezondheids
zorg. De regering heeft ook in die
richting vragen gesteld. Prof.
Rang wilde daarover gisteren
niet veel kwijt, maar hij noemde
twee zaken, waarover de com
missie zich buigt.
In de eerste plaats gaat het om het
„uitkammen" van het bestaande
ziekenfondspakket. Door inven
versitaire gebeuren leidt zij af uit
het feit dat in veel vakgroepen en
(sub)faculteiten de vertegen-
woordiging van docenten be
perkt is tot het wettelijk toege
stane minimum, en in sommige
gevallen zelfs daaronder blijft.
'Gevreesd moet worden', aldus
het rapport, 'dat daarvan op de
lange duur een ongunstige in
vloed op de kwaliteit van onder
wijs en onderzoek zal uitgaan'.
De commissie stelt voorts dat bij
vele onderwijsinstellingen de
universiteitsraden hun college
van bestuur teveel voorde voeten
lopen. Met name op de sociale fa
culteiten zouden wat dit betreft
"de grenzen van verdraagzaam
heid en redelijkheid nogal eens
worden overschreden. De oor
zaak van deze strubbelingen is
volgens de commissie dat de be
voegdheden van het College van
Bestuur als bestuursorgaan en
Universiteitsraad als adviesli
chaam niet duidelijk genoeg zijn
afgebakend, waardoor tussen de
ze twee competentie-twisten ont
staan.
De universiteitsraden wordt bo
vendien verweten dat zij zich te
veel bezighouden met zaken die
niet direct op de universiteit be
trekking hebben: "Al te vaak
worden moties aangenomen over
allerhande nationale en interna
tionale problemen die buiten de
universitaire sfeer liggen, en die
de grenzen van wetenschappelij
ke bescheidenheid overschrij
den", aldus het rapport, waarin
tevens bezwaar wordt aangete
kend tegen het middel van bezet
ting als protest wanneer een be
paalde besluitvorming voor één
der partijen niet het gewenste re
sultaat heeft gehad. "Democratie
wordt dan, met voorbijgaan aan
bevoegdheden en plichten van
andere bestuursorganen, uitge
legd als gelijk krijgen".
tarisatie kan men nagaan of zich
daarin verstrekkingen bevinden,
die er in feite niet meer in thuis
horen om bepaalde redenen. Als
zodanig is bijvoorbeeld de „pil"
wel eens genoemd. De zieken
fondsen hebben herhaaldelijk
betoogd dat zo'n maatregel hun
liever en doelmatiger zou zijn dan
het heffen van eigen bijdra
gen.
Een tweede onderwerp is het be
kijken van „uitwassen", zoals
ook van ziekenfondskant geop
perd, in de kring van verzeker
DEN HAAG (GPD) - De be
grotingsbehandeling van
volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening is
gisteren met een laatste
incident, in een lange rij
van conflicten gedurende
de afgelopen week,
geëindigd. De PvdA
stemde tegen de totale
begroting.
In de parlementaire wereld is dit
een vrij zeldzame daad. De CPN
steunde de PvdA. Met de woor
den "het volkshuisvestingsbe
leid is niet in veilige handen. Be
windslieden ga weg", bekrach
tigde oppositieleider Den Uyl het
stemgedrag van de PvdA. Als
enige partij liet ook de PvdA ver
stek gaan bij het gebruikelijke
handenschudden van de be
windslieden na afloop van een
begrotingsbehandeling.
De tegenstellingen die er heersen
tussen het CDA en de WD op het
gebied van de volkshuisvesting
kwamen gisteren nog eens dui
delijk aan het licht. Bij de stem
mingen over de begroting
schaarden de liberalen zich tot
tweemaal toe achter moties van
de PvdA. De socialisten op hun
beurt steunden een motie van de
WD waarin de regering wordt
gevraagd aan de hand van wo
ningbehoefte-onderzoeken ook
na 1979 de sociale woningbouw
extra op te voeren.
Kwaad
De WD is bijzonder kwaad over
het feit dat het CDA tijdens de
begrotingsbehandeling met alle
eer is gaan strijken. De WD zegt
dat het CDA, tegen alle afspraken
in, kabinetsstandpunten, onder
meer over de 3000 extra wonin
gen en voor 1979, voortijdig be
kend heeft gemaakt. De verwach
ting is dat de WD volgende week
bij de debatten over de huurver
hoging het CDA dwars zal zitten
en vasthoudt aan een huurverho
ging van 5 procent. Het CDA wil 6
procent. De PvdA zit ook op 5
procent.
Minister Beelaerts van Blokland
noemde zijn begroting solide.
Ook de beide regeringspartijen
vonden niet dat het gat in de be-
HILVERSUM - Er moet drin
gend iets worden gedaan aan
verkeersvorming bij de jeugd
tussen 12 en 20 jaar. Deze har-
tekreet wordt geuit in het
rapport "Het verkeersonder-
wijs na de lagere school" van
Veilig Verkeer Nederland. In
dit rapport wordt betoogd dat
niet langer met dergelijk on
derwijs kan worden gewacht:
het aantal verkeersslachtof
fers in de leeftijdsgroep van
11 lot 20 jaar is zo groot dat
van een nationale ramp kan
worden gesproken. In een pe
riode van negen jaar kwamen
bij verkeersongevallen 5.367
jongeren om het leven en
werden er 211.789 gewond.
"Een macabere dans van de
cijfers", aldus Veilig Verkeer
Nederland.
Het aangewezen instituut om
ook voor jongelui van boven
de 12 jaar aan de nodige ver
keersvorming te doen, is de
school. WN heeft een aantal
initiatieven ontwikkeld en
onderwijsmiddelen samen
gesteld om - zoals in het rap
port wordt gesteld - de vast
zittende zaak van het ver-
keersonderwijs bij het voort
gezet onderwijs los te wrik
ken.
Ook de overheid spreekt in haar
van 1975 dalerend Beleids
plan voor de Verkeersveilig
heid over het belang van ver
keersvorming bij het onder
wijs. "Maar tot nu toe is het bij
deze conclusie gebleven", zo
den. Zo komt het voor dat men
sen, die in onvolledige dienstbe
trekking zijn toch volledige aan
spraak op alle ziekenfondsvoor
zieningen kunnen maken. Aan
dit euvel met name willen de
fondsen paal en perk stellen om
dat de kosten niet in verhouding
staan tot de (luttele) premies.
Discussie
De discussie over het eigen bijdra-
ge-advies in de ZFR werd toege
spitst op de verkorting van de ei
groting en de aankondiging van
3000 extra woningen voor 1979,
op een krakkemikkige manier fi
nancieel is opgevangen.
Een motie van de PvdA waarin de
regering gevraagd wordt een be
leidsvisie te geven voor de ont
wikkelingen in de stadsvernieu
wing werd met steun van de WD
aangenomen. De rijksconsulen
ten die de woningbouw voor een-
en tweepersoonshuishoudens
moet stimuleren moeten ook na
1979 subsidie krijgen. Een PvdA-
motie waarin dit verlangen werd
verwoord kreeg de steun van de
liberalen, voldoende om te wor
den aangenomen.
Beunhazerij
Een motie van de liberaal De Beer
staat in het WN-rapport. Een
lichtpuntje is dat de Tweede
Kamer in 1976 een motie aan
nam waarin wordt gezegd na
te gaan in hoeverre bij het
voortgezet onderwijs meer
aandacht kan worden besteed
aan het verkeersonderwijs.
Dat veel jongelui zo kwetsbaar
zijn is niet verwonderlijk. Het
abrupt beëindigen van hun
verkeersvorming rond het
twaalfde jaar bij het verlaten
van de lagere school betekent
dat we een groep jongeren die
in ontwikkeling is hopeloos
in de kou laten staan, aldus
het WN-rapport.
"Het is een fundamentele fout
te denken dat de verkeers
vorming, waai-voor aanzetten
zijn gegeven in het lager on
derwijs, toereikend is voor
het verkeersgedrag van de
bromfielsende en, op wat la
tere leeftijd, autorijdende
jongeren", wordt opgemerkt.
Er zal voor de jeugd van 12 tot
gen bijdragevrije perioden voor
patiënten die op kosten van de
bijzondere ziektekostenverzeke
ring (AWBZ) langdurig worden
verpleegd. Over de afwijzing van
de vijf gulden per dag waren alle
groeperingen het wel eens; die
werd zonder hoofdelijke stem
ming besloten. Ook de werkge
vers verklaarden zich ertegen,
met name omdat zij er geen be
sparingen van verwachten,
slechts verschuivingen.
Afremmingen in de verstrekkingen
is de wens van de werkgevers. Zij
om de beunhazerij in de bouw
snel aan te pakken werd unaniem
aangenomen. Dit tot grote onte
vredenheid van minister Bee
laerts die de motie wilde aanhou
den. De Beer voelde daar echter
niets voor. De minister heeft een
meningsverschil met staatssecre
taris Hazekamp van economi
sche zaken over de aanpak van de
zogenaamde sluikbouw.
Bee
laerts wil alleen de vestigingswet
bedrijven veranderd zien, terwijl
Hazekamp tevens aandringt op
wijziging van de woningwet. In
de motie dringt De Beer juist aan
op wijziging van de woningwet
waardoor het mogelijk wordt dat
een bouwvergunning wordt inge-
20 jaar een systematische en
voortdurende vorming moe
ten zijn, waarin hun gedrag in
het verkeer wordt beïnvloed.
De scholen voor voortgezet
onderwijs kunnen dat realise
ren. In het VN-rapport wordt
aangegeven langs welke weg
dat mogelijk is. Als model
dient een project in Eindho-
Dc plaatselijke afdeling van
VVN nam in 1973 het initiatief
een plan te ontwikkelen om
verkeersonderwijs te intro
duceren op een aantal plaat
selijke scholen voor voortge
zet onderwijs. In het eerste
jaar werden de lessen bijge
woond door in totaal 1.947
leerlingen, verdeeld over
MAVO. HAVO. Atheneum en
Gymnasium. Uit de gegevens
over het schooljaar 1977-1978
blijkt dat het Eindhovense
experiment een gestage groei
doormaakt. Er namen toen 15
scholen aan deel, met 2.533
leerlingen. De reacties van
schoolbesturen, schoollei
ding, leerkrachten en leerlin
gen zijn zeer positief. Een
greep uit die reacties: "Het
verdient aanbeveling het ver
keersonderwijs te continue
ren en uit te breiden naar an
dere leerjaren". "Het lijkt ons
een goede zaak dat VVN po
gingen in het werk stelt om
het geven van verkeerslessen
in het normale rooster van de
scholen van voortgezet on
derwijs verplicht te stellen".
verwachten daarvan werkelijke
ombuigingen. Wat de verkorting
van de bijdragevrije periode be
treft wilden de werkgevers wel
naar zes maanden, met uitzonde
ring van de categorie demente
bejaarden, voor wie drie maan
den voldoende wordt geacht. Dit
leverde kritiek op Van de zieken
fondsen, die aanvoerden dat ver
schillende behandeling van
groepen medisch-technisch en
administratief-technisch onuit
voerbaar is.
De vakbeweging verklaarde zich
voor handhaving van de be
staande situatie: een jaar bijdra-
gevrij voor alle groepen ver
pleegden. Van die zijde werd er
aan herinnerd dat in 1974 de pe
riode opnieuw op een jaar is ge
bracht en dat dezelfde motieven
van toen nog steeds gelden. De
ziekenfondsen bleken wel te
voelen voor vermindering tot een
half jaar, maar dan over de hele
linie.
trokken wanneer een opdracht
gever het werk door een beun
haas laat doen. Het werk komt
dan stil te liggen.
Het CDA en de WD hadden de re
gering gevraagd om een notitie
over de mogelijkheden om in de
volkshuisvesting te komen tot
decentralisatie van de rijkstaken.
Deze motie haalde het ook. Al
leen de PvdA stemde tegen. Een
tiental wijzigingsvoorstellen van
de PvdA werden verworpen om
dat het CDA en de WD van oor
deel waren dat de socialisten in
hun voorstel niet hadden aange
geven waar het extra geld voor
hun plannen vandaan moet wor
den gehaald.
ARNHEM (GPD) - De Krijgsraad
in Arnhem heeft de 24-jarige
dienstweigeraar Willem Bosma
uit Utrecht gisteren veroordeeld
tot een gevangenisstraf van an
derhalfjaar en ontslag uit militai
re dienst. De Krijgsraad achtte
bewezen dat Bosma zich schul
dig heeft gemaakt aan opzettelij
ke ongehoorzaamheid en "volhar
ding daarin, nadat een meerdere
hem uitdrukkelijk had verteld
dat zijn weigering strafbaar
In het vonnis werd duidelijk ver
band gelegd tussen de duur van
de dienstplicht en de tijd dat de
gewetensbezwaarde vervangen
de dienstplicht moet ondergaan.
„De gevangenisstraf moet ten
minste gelijk zijn aan de vervan
gende dienstplicht. Dit beginsel
is ook steeds toegepast door de
hogere rechter", aldus de presi
dent van de Krijgsraad, mr. P. E.
Kloots.
De auditeur-militair, mr. J. H. Bek
kering, eiste vorige week een ge
vangenisstraf van een jaar en ze
ven maanden tegen Bosma, die
alles afwijst wat maar enigszins
met militaire dienst en geweld te
maken heeft. Na de uitspraak
probeerde een vertegenwoordi
ger van de anti-militaristische ac
tiegroep Onkruid uit Groningen
DEN HAAG (GPD) - De regering
heeft niet in strijd met de wet ge
handeld door dienstplichtigen
tegen hun wil voor uitzending in
VN-verband naar Libanon aan te
wijzen. Ook kan niet worden ge
zegd dat de regering in de voor
bereiding voor de uitzending zo
danig onzorgvuldig heeft gehan
deld, dat sprake is van onbehoor
lijk bestuur.
Die uitspraak deed de president
van de Haagse rechtbank, mr. J.
Blaauw, gisteren in het kort ge
ding dat door de Vereniging van
Dienstplichtige Militairen
(VVDM) was aangespannen te
gen de Staat. De VVDM had de
rechter gevraagd het uitzenden
van onvrijwillige dienstplichti
gen onmiddellijk te stoppen.
Volgens mr. Blaauw stellen zowel
de Grondwet (artikel 195) als het
Handvest van de Verenigde Na
ties (artikel 43) Nederland in het
gelijk. Nederland is volkenrech
telijk verplicht om als de Ver
enigde Naties daarom vragen
troepen voor een VN^macht ter
beschikking te stellen, zo zei
hij.
De Dienstplichtwet verhindert de
regering niet in dit geval dienst
plichtigen te dwingen naar Liba
non te gaan. De Dienstplichtwet
kent drie gronden waarop uit
zending naar landen buiten Eu
ropa mogelijk is: indirect oor
logsgevaar, in buitengewone om
standigheden en in „gewone tij
den", mits de normale diensttijd
daardoor niet wordt overschre
den.
De eerste twee omstandigheden
zijn, volgens mr. Blaauw, op Ne
derland niet van toepassing. Er
heersen nu „gewone tijden".
Omdat de regering heeft gega
randeerd dat de normale dienst
tijd niet zal worden overschre
den, is geen aanleiding aanwezig
de regering te verwijten dat zij
strijdig met de wet heeft gehan
deld.
Hoewel in de voorbereiding on
zorgvuldigheden zijn begaan,
mag niet worden gesteld dat de
regering daarbij onrechtmatig
heeft gehandeld. Ze werd gecon
fronteerd met een groot aantal
moeilijkheden, aldus mr.
Blaauw. De voorbereidingstijd
was kort, de Fransen konden met
moeite worden overgehaald tot
15 maart in Libanon te blijven en
er mocht geen gat vallen in de or
ganisatie van de VN-macht.
Bovendien werd de mogelijkheid
om vrijgesteld te worden van Li-
banon-dienst ingevoerd en zijn
de requesten daartoe met voort
varendheid behandeld, zei mr.
Blaauw.
Daarbij komt dat van de 1000 vrij
willig dienstplichtigen, die zich
hebben aangemeld, er ongeveer
200 slechts daadwerkelijk kun
nen worden ingezet. De regering
heeft volgens de president van de
Haagse rechtbank terecht aange
voerd dat niet alle functies van
bezwaarden door nieuwe vrijwil
ligers kunnen worden overge
nomen. Hij veroordeelde de
VVDM tot betaling van de kosten
van het geding, groot f 1000.
de krijgsraad-president een
pamflet in handen te drukken,
wat hem overigens niet lukte. Het
vlugschrift hield een aanklacht
tegen de Staat der Nederlanden
in wegens grove schending van
de rechten van de mens.
Bosma verklaarde zeker in hoger
beroep te zullen gaan bij het
Hoog Militair Gerechtshof. Na de
uitspraak kregen hij en zijn advo
caat, mr. H. F. Doeleman, bloe
men aangeboden door sympathi-
santen.
Geen uitkering
dan schilderij
ROTTERDAM (ANP) - Twee on
geveer twintigjarige jongens
hebben gisteren uit het kantoor
van de sociale dienst in Rotter
dam een schilderij meegenomen.
Zij kwamen een uitkering vra
gen. Toen het gesprek met de
ambtenaar niet naar wens ver
liep, gingen zij een wachtkamer
binnen, haalden een schilderij
van de muur en verdwenen. Het
schilderij heeft een waarde van
veertigduizend gulden. De iden
titeit van de daders is bekend. Zij
zijn nog niet gevonden.
DEN HAAG (GPD) - Het ministerie van defensie zal zelf de kosten
dragen die vorige week zijn gemaakt bij het sneeuwruimen in de
drie noordelijke provincies. Minister Wiegel (waarnemend mi-
nister-president) verklaarde gistermiddag in de Tweede Kamer
dat de kosten voor het uit zijn isolement verlossen van het Noor
den niet op gemeente- provincie of particulieren verhaald zullen
worden. Hij zei dat het kabinet dit standpunt heeft ingenomen
„gezien de uitzonderlijke ernstige omstandigheden waarin de
bevolking van het Noorden is komen' te verkeren". Normaal
brengt het ministerie de kosten die bij hulpverlening worden
gemaakt in rekening bij de gemeenten, die om deze hulp hebben
gevraagd.
Wiegel weigerde echter wat hij noemde een „blanco chèque" aan
het Noorden af te geven. Niet in elk individueel geval zullen alle
kosten van het sneeuwruimen door het Rijk worden betaald. In
antwoord op verdere vragen van Kamerleden hield hij wel vast
aan zijn eerdere verklaring dat „de" kosten van hulpverlening
door militairen, de inzet van helikopters en sneeuwruimploegen.
door het Rijk zullen worden gedragen.
Deze toezegging was voor het CD A-kamerlid Hermsen voldoende
om zijn motie hierover, die ook door WD, PvdA en D'66 was
ondertekend, weer in te trekken. Wiegels verdere toezegging om
zo mogelijk begin april met een nadere inventarisatie van de
situatie in het Noorden te komen, kwam ook tegemoet aan een
wens die bij de gehele Kamer leefde. De PvdA'er Knol, die op dit
punt met een motie had willen komen, zag hier dan ook van
af.
Volgens de bewindsman kan niet worden gezegd dat het Noorden
door een „nationale ramp" is getroffen. Hij verklaarde dat zowel
het bestuur van het Rampenfonds als de betrokken interdepar
tementale commissie dit heeft vastgesteld. Dit betekent dat er
geen beroep op het fonds kan worden gedaan voor de leniging
van schade. In antwoord op een interruptie van de christen-de
mocraat Hermsen. dat dit in andere gevallen zoals de windhoos-
ramp van 1967 wel gebeurde, zegde minister Wiegel toe nadere
informatie in te zullen winnen.
De gehele Tweede Kamer heeft gisteren diep respect uitgesproken
voor allen, die zich met de bestrijding van de sneeuwramp heb
ben beziggehouden. Waardering was er ook bij alle fracties over
de snelheid waarmee het kabinet heeft gereageerd. Zo noemde
het CDA de brief van de regering, die gisterochtend vroeg de
Kamer bereikte, een „te waarderen poging" de getroffen bewo
ners en het bedrijfsleven snel duidelijk te maken dat zij niet
alleen de schade behoeven te dragen.
Beraad binnen de PvdA-fractie tijdens het debat in de Kamer over volkshuisvesting. Van Dam en Kombrink
(boven) buigen zich naar Den Uyl.
