Minister Gardeniers wijst
protest tegen CRM-film af
(^y)vandaaa
toegelicht
Tegenslag voor
Anneke Grönloh
NOS-bestuur beslist
over voortzetting van
tv op de zondagmiddag
fill
wm
De plaats van de vreemdeling' op VPRO-televisie
HOOGOVENS
BOOS OP
VARA-TV
Tijdens Indonesische tournee
UIIUSUAL 2U IliWHmWF
RADIO - TV - KUNST
DEN HAAG (GPD) - Minister Gardeniers van CRM geeft
geen gevolg aan het verzoek van enkele joodse organisa
ties, waaronder het Nederlands Israëlitisch Kerkgenoot
schap (NIK), de film „De plaats van de vreemdeling" van
Rudolf van den Berg niet in roulatie te brengen en niet op
de televisie te vertonen. Volgens het NIK bevat de film,
die met subsidie (f 125.000) van CRM is gemaakt, anti-Is
raëlische scènes, die Nederlandse joden diep zullen
kwetsen.
De VPRO brengt de film, die 85 mi
nuten duurt, op 11 maart op het
scherm. Op 27 februari wordt het
werkstuk, waarvoor opnamen
zijn gemaakt in Nederland, Is
raël, de bezette gebieden en Li
banon, in Amsterdam en Den
Haag gepresenteerd, waarna het
in het circuit van de Rijksvoor
lichtingsdienst (RVD) terecht
komt (festivals, ambassades,
Officieel weet regisseur Van den
Berg (30) niets van protesten van
verschillende joodse instanties
af. Hij en zijn vrouw hebben de
laatste maanden wel een aantal
persoonlijke, kritische reacties
per telefoon binnengekregen.
Eén daarvan is later schriftelijk
bevestigd en was afkomstig van
de internationale joodse organi
satie B'nai B'rith.
In de film stelt Van den Berg, poli
ticoloog, die een aantal documen
taires, onder meer voor de VPRO
en het Nederlands Centrum voor
Ontwikkelingssamenwerking
(NCO) op zijn naam heeft staan,
zijn identiteit als jood in de hui
dige samenleving aan de orde en
in dat verband tevens het bestaan
van de staat Israël.
Van den Berg, zelf j ood dus, laat in
de film zijn principiële bezwaren
tegen de staat Israël naar voren
komen. „Maar dat ik het niet eens
ben met de grondslagen van het
zionisme, dat betekent niet dat ik
de staat Israël als zodanig afwijs.
Wat ik gemaakt heb, is een puur
persoonlijke politieke film ge
worden, die vooral het beleid van
Israël aan de kaak stelt. Het is
geen aardige film over Israël ge
worden, maar met antisemitisme
of met anti-joodse gevoelens heeft
het niets te maken. Ik kijk wel uit
om in een film te zeggen: weg met
de joden. Ik ben het zelf en daar
van afgezien: antisemitisme is al
tijd en onder alle omstandighe
den verwerpelijk".
Van den Berg is er verontwaardigd
over dat er schriftelijke protesten
naar CRM zijn gestuurd door or
ganisaties die de film helemaal
niet hebben gezien en naar wordt
aangenomen zijn afgegaan op de
publiciteit, die eind vorig jaar
ontstond rond twee medewer
kers aan de film, die bij de presi
dent van de Amsterdamse recht
bank verwijdering vorderden
van de passages waarin zij voor
komen.
Deze vorderingen werden afgewe
zen. De twee medewerkers voel
den zich misbruikt voor wat zij
een „anti-Israëlfilm" noemden.
Maar de rechtbank stelde daar
tegenover dat de film kritisch is
maar de grondslagen van de staat
Israël niet op losse schroeven zet.
„Het was een ontzettend tragisch
conflict, dat voortkwam uit een
generatieverschil. Beiden heb
ben een zeer waardevol aandeel
in de film". De twee medewer
kers zijn een Amsterdamse za
kenman en Hermann Bleich, cor
respondent in Den Haag voor een
aantal Westduitse bladen en
voormalig voorzitter van de bui
tenlandse persvereniging.
In zijp brief van 17 januari jl. aan de
minister van CRM verwijt het
Nederlands Israëlitisch Kerkge
nootschap de filmmaker dat deze
zelf niet weet wat jood-zijn bete
kent en dat zijn zoeken naar zijn
eigen joodse identiteit „zijn"
probleem is. Een dergelijke sub
jectieve benadering rechtvaar
digt volgens het NIK niet dat hij
daarvoor subsidie van de Neder
landse regering krijgt. De joodse
bevolkingsgroep in Nederland
zal door bepaalde opnamen zeker
worden gekwetst en er zal door
de film ongetwijfeld opnieuw een
discussie ontstaan die oude won
den openrijt. De regering moet
zich van zo'n film distantië
ren.
Rudolf van den Berg, die de omstreden film De plaats van de vreemdeling" heeft gemaakt.
De minister van CRM heeft nu in
een schriftelijke reactie op de
protesten van „enkele joodse in
stanties" meegedeeld dat zij de
bezwaren zeer ernstig neemt.
Gardeniers zet uiteen dat de ver
antwoordelijkheid van CRM bij
de subsidiëring van films steeds
beperkt blijft tot de beschikbaar
stelling van het subsidiebedrag.
De verantwoordelijkheid voor
vorm en inhoud ligt bij de makers
van de film. Subsidiëring en het
in roulatie brengen van een film
houden niet meer in dan dat CRM
van oordeel is dat de film uit een
oogpunt van filmbeleid de moei
te waard is te worden gemaakt en
getoond.
Een weigering op grond van de in
houd een film te subsidiëren en
op de gebruikelijke wijze in rou
latie brengen, zou niet alleen twij
fel betekenen aan de integriteit
van de makers, maar ook afbreuk
doen aan de vrijheid van de kun
stenaar en diens kritische functie
in de samenleving. Een weige
ring zou slechts gerechtvaardigd
zijn als in een film „de menselijke
waardigheid" wordt aangetast.
Maar in de film van Van den Berg
is daar volgens minister Garde
niers geen sprake van, ook niet ih
de zin dat de film kwetsend zou
zijn voor een volksdeel. „Bij mij
bestaat ook geen twijfel aan de
integriteit van de makers", aldus
de bewindsvrouw.
Huiverig
Het ministerie lijkt overigens nogal
in zijn maag te zitten met de
kwestie. Van geen enkele zijde
was maandag ook maar enige
toelichting op het schrijven van
de minister te krijgen. Geweigerd
werd bijvoorbeeld ook de protes
terende joodse organisaties te
noemen. Rudolf van den Berg
bevestigt dat CRM erg huiverig
tegenover de zaak staat. Hij be
treurt het zeer dat het departe
ment botweg zijn voorstel gewei
gerd heeft om de uitnodiging
voor de presentatie van de film
vergezeld te laten gaan van een
uitvoerige toelichtende tekst van
zijn hand. „Dat had op voorhand
een hoop misverstanden kunnen
voorkomen", aldus Van den
Berg.
Hij wijst er voorts op dat er bij
CRM, dat de film op videoband
heeft bekeken, nog steeds aarze
ling bestaat ten aanzien van het
verzoek van de joodse organisa
ties de film van het tv-scherm te
weren. CRM heeft namelijk aan
de producent, Movies Filmpro-
ductions BV in Amsterdam, ge
vraagd om uitstel van vertoning
via de VPRO-tv. Maar de VPRO
heeft de datum van uitzending nu
definitief vastgesteld op 11
maart. Van den Berg bestempelt
de brief van Gardeniers overi
gens als „goed van toon".
Het Nederlands Israëlitisch Kerk
genootschap wist maandag nog
niets af van de ministeriële afwij
zing van het verzoek van de jood
se instellingen.
IJMUIDEN - De directie van
Hoogovens IJmuiden is van plan
te onderzoeken in hoeverre de
VARA „in de fout" is gegaan met
de televisieuitzending „Werk". In
dat programma, dat donderdag-
avpnd 15 februari werd uitgezon
den, stonden de werkomstandig
heden bij Hoogovens centraal.
Door de VARA werd in de uit
zending bij herhaling opgemerkt
dat men bij Hoogovens geen toe
stemming had willen geven voor
het maken van filmopnamen.
Deze opnamen zouden een beeld
moeten geven van aanvechtbare
werkomstandigheden op ver
schillende afdelingen van het
staalbedrijf, zoals die door een
werknemer in een interview
werden verwoord.
Van de zijde van Hoogovens blijkt
echter te zijn gesteld dat men
geen bezwaar had tegen de film
opnamen, maar dat men gebruik
wenste te maken van de regel van
woord en wederwoord. Hiervoor
had de VARA geen belangstel
ling.
Programmamaakster Hedda
van Gennep bevestigde desge
vraagd dat de gang van zaken, zo
als door Hoogovens geschetst,
juist was. „Wij. als VARA, heb
ben geen boodschap aan de me
ning van Hoogovens. Het gaat
ons om onze maatschappijvi-
Eric Heiden te
gast bij AVRO
HILVERSUM (ANP) - In verband
met het feit, dat de bokswedstrijd
om het Europese kampioenschap
halfzwaargewicht tussen Rudy
Koopmans en Aldo Traversaro
op 21 februari door ziekte van
Traversaro op een latere datum
zal plaatshebben, zullen de aan
gekondigde hoogtepunten uit
deze wedstrijd in AVRO's Sport-
panorama van 22 februari komen
te vervallen. In plaats hiervan
brengt de AVRO van 23.10 tot
23.55 via Nederland 2 een verslag
van het Nederlands elftal in Italië
en wordt als gast de wereldkam
pioen schaatsen Eric Heiden
verwacht. Hij zal tevens meewer
ken aan het spel "superschot".
Anneke Grönloh
JAKARTA (GPD) - De in Indonesië geboren Nederlandse zangeres An
neke Grönloh heeft op haar tournee door haar geboorteland een twee
de tegenslag moeten verwerken. Werd zij eerst f16.000 lichter ge
maakt door dieven, die het geld hadden weggenomen uit de kluis van
hotel Kartika Plaza in Jakarta, waar zij logeerde, nu voelt zij zich
bedrogen door twee Indonesische sponsors, die weigeren haar hono
rarium van 2500 gulden en de hotelkosten te betalen.
De zangeres zit nu met een gepeperde hotelrekening, die zij echter niet
wil betalen. Zij heeft de zaak in handen van de politie gegeven, maar
deze kan weinig beginnen, omdat de twee sponsors spoorloos zijn.
In het onderzoek naar de diefstal van de f 16.000 is intussen nog geen
vordering geboekt. Er zijn wel zeven mensen, onder wie hotelperso
neel, verhoord, maar allen zeggen niets te weten. De hoteldirectie, die
door Anneke en haar man verantwoordelijk zijn gesteld voor de dief
stal, weigert enige aansprakelijkheid.
Ondanks deze teleurstellingen blijft Anneke tot april in Indonesië. Zij
arriveerde half december met man èn twee kinderen in Jakarta voor
een liedjestournee door het land.
HILVERSUM - Het NOS-bestuur
zal vrijdag beslissen of er tussen 1
april en 1 oktober wel of geen te
levisieuitzendingen zullen zijn op
zondagmiddag.
Op het ogenblik zijn er sinds 15 no
vember van het vorig jaar uitzen
dingen op de zondagmiddag,
omdat op die datum de Veronica
Omroep Organisatie uitbreiding
van zendtijd kreeg en bij wijze
van voorlopige regeling die uit
breiding op zondagmiddag
mocht waarmaken.
Met ingang van 1 april echter zal
Veronica evenals de andere om
roeporganisaties een wekelijkse
vaste uitzendavond krijgen,
waarmee de zondagmiddaguit
zendingen vervallen. Per 1 okto
ber zullen opnieuw programma's
op de zondagmiddag worden uit
gezonden, maar dan door de gro
te omroepen die beurtelings een
middag voor hun rekening ne
men. De KRO en de TROS vin
den nu, evenals de televisie-pro-
grammadienst van de NOS, dat er
dan ook maar tussen 1 april en 1
oktober programma's moeten
worden uitgezonden op de zon
dagmiddag. Dit omdat de kijkers
daaraan gewend zijn geraakt.
De andere omroepen zijn het daar
niet mee eens. Zij vinden dat in
strijd met de tendens van plan
nen-maken op de lange termijn.
Het advies van de raad van be
heer, het dagelijks bestuur van de
NOS, is om niet te beginnen aan
zondagmiddaguitzendingen ge
durende de zomermaanden.
Mocht het NOS-bestuur wel wil
len, dan moet het ook beslissen
wie dan voor die uitzendingen
gaat zorgen: alle grote omroepen,
of alleen de liefhebbers KRO,
TROS en NOS of eventueel Ver
onica, die bereid is tot 1 oktober
door te gaan op de huidige voet.
De NOS-radio zendt zaterdag
middag een rechtstreekse repor
tage uit van de vriendschappelij
ke voetbalwedstrijd Italië-Ne-
derland, die wordt gespeeld in
Milaan. Het verslag is te beluiste
ren van 15.00 uur tot 16.45 uur op
Hilversum 3.
Nabeschouwingen en interviews
zijn te horen in de NCRV-sport-
show, die aansluit op de reporta
ge en duurt tot 18.00 uur.
De NOS-televisie zendt van de
wedstrijd een samenvatting uit in
een extra aflevering van het pro
gramma "Studio Sport" (17.25
uur, Nederland 2).
ADVERTENTIE.
Alleen cultuurbarbaren
gooien hun oude boeken weg.
Dus brengt ze naar De Slegte.
Zoals wetenschappelijke boeken, ency
clopedieën, literatuur, atlassen, oude pren
ten, enz. Misschien krijgt u er nog meer
geld voor dan u denkt.
De Slegte is een goeie
oude boeken.
voor uw
Boekhandel J. de Slejjte b.
Breestraut 72.2311 l'J Bi
ilen.Tel.07l 122(107.
NEDERLAND 1
18.30 - -Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort: voor Joegoslaven en Italianen (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Het kleine huis, tv-serie (EO)
19.50 - Zomaar een vrouw: een serie gesprekken o
uit de bijbel (EO)
20.00 - De Wigstaartarend, natuurfilm (EO)
20.28 - Muziek uit Studio 4 (EO)
20.50 - Tijdsein (EO)
21.37 - Journaal (NOS)
22.10 - Fabeltjeskrant voor de groten (NOS)
22.50 - 58 miljoen Nederlanders en hun behuizing (NOS)
23.05 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.25 - Microprocessors, fles 17) (TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Barbapapa (VARA)
19.05 - Pinokkio (VARA)
19.27 - Ombudsman (VARA)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Onedin Lijn, tv-serie (VARA)
21.17 - Hoe bestaat het (VARA)
21.42 - George en Mildred, Engelse comedyserie (VARA)
22.10 - VARA Visie (VARA)
23.05 - Journaal (NOS)
TV-WOENSDAG
DUITSE TV
DINSDAG 20 FEBRUAK1
DUITSLAND I
wiskunde. 19.00 Reportage. 19.45
Journal 3. 20.00 Journ. 20.15 Repor
tage. 21.00 Actueel magaz. 21.15 In
formatief progr. 22.00 Sportprogr.
22.30 Informatief progr. en ca. 23.15
18.40 lm Werk notiert. tv-seire. 19.15
Aktualiteitenmagaz. 19.45 Amuse-
mentsprogr.). 20.00 Journ. 20.15
Spelprogr. 21.00 Inform, progr. 21.45
Detektiv Rockford: Anruf genugt,
tv-serie. 22.30 Actualiteiten. 23.00
Muzieprogr. 23.45 Journ.
DUITSLAND II
18.20 Tekenfilm. 19.00 Journ. 19.30
Das hat man nun davon, blijspel.
21.00 Heute-journal. 21.20 Reporta
ge. 22.00 Film-actualiteiten. 22.45
Zwei Sarge auf Bestellung, speel
film. 0.15 Journ.
DUITSLAND III WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Tv-c
BELGISCHE TV
DINSDAG 20 FEBRUARI
BELGIË VLAAMS
NET 1
18.00 Kinderfilmserie. 18.05 Kleu
terprogr. 18.30 Open School. 19.00
Korte film. 19.05 Gastprogr. 19.35
Meded. en Morgen. 19.45 Journaal.
20.10 (Amusementsprogr. 21.00
nterviews. 21.50 Spe,progr. 22.15
Joum.
NET 2
Van 18.00 tot 20.10: Zie NET1. 20.10
Dierenprogr. 20.40 Op een goeie wei,
tv-serie. 21.05-22.50 Caddie, speel-
Inde televisie-actualiteitenrubriek van de VARA,VAR A-visie,is
vanavond een reportage te zien over een verffabriek bij Milaan. De
arbeiders in deze fabriek zouden onder gevaarlijke omstandighe
den werken. Het optreden van blaaskanker bij de arbeiders schijnt
één van die gevaren te zijn.
Voorts schenkt VARA-Visie weer aandacht aan het Centrum voor
Geboorteregeling in Leiden. Dit in verband met het nieuwe arbor-
tuswetsontwerp dat verleden week door de regering werd inge
diend.
Tenslotte behandelt VARA-Visie een alfabetiseringsproject in Gui-
nee-Bissau (Nederland 2,22.10 uur).
Het programma over de ruimtevaart in EO-tijdsein-televisie van
vanavond vervalt. Daarvoor in de plaats besteedt de EO uitvoering
aandacht aan het abortus-wetsontwerp. Interviews met verschil
lende personen in en buiten de politiek, onder wie mr. dr. Bas de
Gaay Fortman PPR),mr. dr.M.M.J.A. Imkamp. ex-kamerlid van
D'66,prof. dr.J.Douma, ethicus in Kampen, ds.H.G.Abma, van de
SGP. Voorts prof.jhr. dr. Alting van Geusau van de Katholieke
Hogeschool in Tilburg en mevr. dr. A. B. F. Hoek, gynaecoloog in
Den Bosch (Nederland 1,20.50 uur).
DINSDAG 20 FEBRUARI
HILVERSUM I
AVRO: 18.00 Per Saldo. P.P.: 18.19
Uitzending van de CPN. AVRO:
18.30 Nws. 18.41 Toppers van toen.
NOS: 19.15 Open School. AVRO:
20.00 (S) Van Broadway tot Carre,
musicals en zo. 21.00 (S) Cabaret.
21.20 (S) Chantekraam, muziek-
progr. 21.40 (S) AVRO's Swing time.
22.30 Nws. 22.40 Radiojourn. 22.50
.Eurojourn. 23.00 (S) Easy listening.
23.55 Nws.
HILVERSUM II
NOS: 18.00 Nws. KRO: 18.11 Echo.
18.30 (S) Op Vleugels. 18.50 Verken
ning. 19.00 Kerk in meervoud. 19.30
(S) Zin in muziek: klassieke kamer-
20.00 Nws. 20.05 Muz. op het
23.55 Nws.
HILVERSUM III
(Ieder heel uur nws.) NOS: 18.03 De
vacaturebank. 18.10 (S) Avondspits.
VARA: 19.02 (S) Top tien toen. 19.30
(S) Popdonder met om ca. 21.30 (S)
Adn all that Jazz. 22.30 (S) Elpee
tuin. 0.38 (S) Nacht-drie-draai. 2.30
(S) Groot licht. 5.02-7.00 (S)
Truck.
WOENSDAG 21 FEBRUARI
HILVERSUM I
NOS: Nws. TROS: 7.02 (S) Rustig
bijkomen. (7.30 Nws. 7.41 Aktua I).
8.30 Nws. 8.36 Gym. voor de vrouw.
8.45 (S) Kom er maar eens bij. 10.00
(S) Big Band a gogo. 10.30 Nws. 10.33
(S) Toerja - Toernee. 11.45 (S) Cafe-
Chantant. 12.26 Meded. voor land
en tuinb. 12.30 Nws. 12.41 (S) Aktua
II. 13.00 (S) Raad een lied, of niet.
13.30 (S) Sport na sport 14.00 (S)
Thanks for the memory, radiopor
tret 15.00 (S) Gerard de Vries draait
op verzoek. (15.30 Nws.). 16.30 (S)
Kernpunt. OVERHEIDSVOORL.:
17.20 Mens en samenleving. TROS:
17.30 Nws. 17.32 (S) Aktua-magazi-
HILVERSUM II
NOS: 7.00 Nws. VARA: 7.11 Och-
tendgym. 7.20 In de Roode cirkel.
(8.00 Nws.). 9.00 Even muz. NOS:
9.20 Boerenbont. 9.35 Waterstanden.
VARA: 9.40 Schoolradio. 10.00 Ra
dioweekblad. (11.00 Nws.). 11.30
Zing zomaar simpel een melodie.
12.00 Zwartsluis - Centraal. Ge
sprekken. 13.00 Nws. 13.11 Dingen
van de dag. 13.30 Stoomradio. Geva
rieerd progr. 16.00 Nws. 16.03 Kruk
ken, hoorspel. 16.55 Lichte grammo-
foonmuz. 17.00 (S) Amusements-
muz. R.V.U.: 17.35 Eenheid in ver
deeldheid. Serie gesprekken. VA
RA: 17.55 Meded. SOS- en politiebe
richten.
HILVERSUM III
(Ieder heel uur nws.). KRO: 7.02 (S)
Drie op je boterham. 9.03 (S) Pep op
drie. 11.03 (S) Drie draait op verzoek.
12.03 (S) Drie tussen de middag.
HILVERSUM IV
NOS: 7.00 Nws. NCRV: 7.02 Het le
vende Woord. 7.10 (S) Preludium.
9.00 Nws. 9.02 (S) Onder schooltijd.
10.00 (S) Orkestpalet. 11.10 (S) Pla-
tennws. 12.00 (S) Pianowerken uit de
Romantiek. 12.30(S)Tafelmuz. 13.30
Middagsymfonie. 14.00 Nws. 14.02
(S) Khovansjchina, opera.
