Strijd tussen
Vietnam en
China gaat door
ISRAEL FLIRT MET V. D. KLAAUW
Camp David tweede ronde
Israël sluit
grens met
Libanon voor
VN-personeel
P.Y. O
Terugtrekking ontkend
Bomaanslag uit protest
Bestand in Tsjaad
Chomeini's zorgen om de olie
DINSDAG 20 FEBRUARI 1979
BUITENLAND
PAGINA 13
(Van onze correspondent)
JERUZALEM - Minister Van der
Klaauw van buitenlandse zaken
zal wellicht met zijn neus in de
boter vallen als hij dit weekeinde
naar Israël komt voor een offi
cieel bezoek van drie dagen. Als
het even meezit zal hij als eerste
op de hoogte worden gesteld van
de ontwikkelingen in Camp Da
vid. waar zijn ambtgenoot D^jan
op dat moment met zijn Egypti
sche en Amerikaanse collega's
worstelt over de afronding van de
vredesovereenkomst. Daarom
wordt Van der Klaauw ontvan
gen door premier Begin zelf.
November vorig jaar zou Van der
Klaauw al naar Israël komen.
Toen werd zijn bezoek uitgesteld
vanwege Dajans aanwezigheid in
Washington. Liever dan het be
zoek opnieuw uit te stellen ver
klaarde Begin zich bereid in te
vallen.
Israël beschouwt Nederland nog
steeds als een zeer bevriend land.
Israël heeft niet veel vrienden in
de wereld. Israël vindt dat in Ne
derland zowel pers. publieke
opinie als regering en parlement
in het algemeen meer begrip op-
brenger. voor Israëls problemen
en standpunten dan andere EG-
landen. Zo stellen de Israëli's met
voldoening vast dat Nederland
als enige in Europa de akkoorden
van Camp David zonder meer
geprezen heeft. Dat gebeurde bij
monde van de koningin in de
troonrede, terwijl andere Euro
pese landen Camp David hoog
stens als eerste stap hebben ge
prezen. Lof onder voorwaarden
dus.
Verder hebben de Israëli's ook met
voldoening geconstateerd dat re
gering en parlement in Neder
land onlangs de PLO als ge
sprekspartner buiten de deur
hebben gehouden, dat in in te
genstelling tot bijvoorbeeld
Frankrijk en België.
Nederland is voor Israël een voor
beeld hoe een „evenwichtige po
litiek" met een pro-Israëlische
toon vruchten afwerpt zowel in
Israël als in de Arabische wereld.
Ondanks zijn pro-Arabische poli
tiek is de Franse handel met de
Arabische landen minder geste
gen dan die van Nederland, zo
zeggen politieke functionarissen
in Jeruzalem.
Nog eeri bewijs dat morele overwe
gingen in de Nederlandse poli
tiek een grotere rol spelen dan bij
andere landen het geval is: Van
der Klaauw is de enige minister
geweest die de moeite heeft ge
nomen om de Israëlische rege
ring officieel te polsen over Is
raëls houding inzake Nederland
se VN-troepen voor Zuid-Liba-
non. Andere regeringen. >ok
Noorwegen en Frankrijk, hebben
dat slechts meegedeeld.
De bijzondere plaats die Nederland
bij de Israëli's nog steeds in
neemt komt tot uiting in het feit
dat Van der Klaauw in het parle
ment, de Knesset, officieel wordt
ontvangen. Een eer die ministers
van buitenlandse zaken in het al
gemeen niet ten deel valt. Op het
programma-dat niet voorpubli-
katie is vrijgegeven - staan be
halve een langdurig onderhoud
met premier Begin, gesprekken
met vice-premier Jadin, opposi
tieleider Peres. president Navon,
Knesset-voorzitter Shamir, en
misscnien minister van defensie
Weizman.
Er staan geen of weinig brandende
punten op de agenda. Bovenaan
de Arabische boycot. Israël
vraagt, aan Nederland „passende
maatregelen" te nemen tegen de
boycot. Daarbij wordt in de eer
ste plaats gedacht aan een anti-
boycotwetgeving, zoals in Ame
rika bestaat en in Canada in
voorbereidihg is. Maar het ligt
niet op Israels weg om Nederland
de wet voor te schrijven,al heeft
men hier weinig vertrouwen in
maatregelen via internationale
organisaties, zoals de Verenigde
Naties. De Israeli's hopen verder
dat Nederland, en via Nederland
ook andere EG-landen, behulp
zaam kan zijn bij een ondersteu
ning van de vrede tussen Israël en
Egypte.
Egypte is er niet happig op om met
Israël dadelijk nadetekening van
de vrede al gemeenschappelijke
projecten op te zetten. Dat wordt
misschien anders als dat door
derden, als Nederland, van bui
tenaf wordt aangemoedigd.
Uiteraard komen ook de Neder
landse VN-troepen in Zuid-Liba-
non ter sprake, evenals Israëls
betrekkingen met de EG. Israël
zal nog eens het standpunt her
halen dat nieuwe leden van de
gemeenschap, als Spanje en
Griekenland, volledige betrek
kingen met Israël dienen aan te
knopen alvorens zij tot de EG
worden toegelaten.
Het officiële gedeelte van het be
zoek duurt twee dagen. Het bevat
geen bezoek aan bezet gebied of
Arabisch Jeruzalem. In het alge
meen brengen ministers van bui
tenlandse zaken een pnvë-be-
zoek aan het Arabische deel van
Jeruzalem. Omdat er over een
dergelijk bezoek van prinses
Beatrix en prins Claus in het
verleden moeilijkheden zijn ge
weest, bemoeien de Israëli's zich
daar in het geheel niet mee en
volstaan met de mededeling dat
de minister „een aantal heilige
plaatsen" in Israël zal bezoe
ken.
TOKIO/BANGKOK (DPA
reuter/gpd/ap) - Radio-
Hanoi meldt dat, de ge
vechten aan de grens tus
sen Vietnam en China ook
vandaag zijn doorgegaan.
De berichten over een al
begonnen terugtrekking
in fasen van de Chinese
troepen zijn - althans
voorlopig - niet bevestigd.
Volgens inlichtingen uit Bangkok
vallen gevechtsvliegtuigen van
beide partijen troepenconcen
traties van de vijand met bom
men en boordwapens aan. De
Vietnamezen zouden aan het
front nog geen grote geregelde
eenheden hebben ingeschakeld.
Aan Vietnamese kant zouden in
hoofdzaak paramilitaire eenhe
den en bewapende burgers aan
de strijd deelnemen.
Volgens Hanoi zijn er 3500 Chine
zen gedood en 80 tanks vernie
tigd. De Chinezen zwijgen over
hun verliezen maar diplomatieke
waarnemers in Bangkok en To
kio weten te melden dat de Viet
namezen evenzovele zo niet twee
maal of drie maal zoveel verliezen
hebben geleden bij de Chinese
invasie die werd beschreven als
een „enorme menselijke golf die
alles vernietigde wat ze op haar
weg tegenkwam".
Het primaire doel van de Chinese
expeditie is volgens militaire
analisten om in korte tijd het
Vietnamese leger te verzwakken
en het industriële leven lam te
leggen om acties tegen China in
de toekomst onmogelijk te ma
ken en anderzijds heeft de actie
tot doel de militaire sterkte van
de Vietnamese strijdmacht in
Kampuchea, die sinds gisteren is
geregeld in het pas gesloten
vriendschapsakkoord te reduce
ren. Vietnam, zo wordt opge
merkt, heeft duizenden keur
troepen uit Kampuchea ingezet
in de strijd tegen de Chinezen.
Volgens diplomatieke kringen in
Bangkok hebben de Vietname
zen tot op het allerlaatste
ogenblik niet geloofd in een Chi
nese tegenaanval.
Toen tien maanden geleden op een
geheime bijeenkomst van de par
tijleiding in Hanoi werd besloten
tot de inval in Kampuchea, kwa
men de militaire leiders tot de
conclusie dat Vietnam een Chi
nese tegenaanval niét hoefde te
vrezen. China, zo evalueerden zij,
heeft het te druk met de moderni
seringsplannen, de generaals zijn
te oud, het leger te zwak en heeft
geen tactische ervaring terwijl
het hen verder ontbreekt aan
modern oorlogstuig.
Eventuele Amerikaanse inmen
ging achtte Hanoi onwaarschijn
lijk gezien het besluiteloze Ame
rikaanse beleid na de Vietnam-
oorlog en de machteloosheid van
de VS bij de Cubaans-Russische
acties. Dat Hanoi de Chinese mi
litaire concentraties aan de grens
niet serieus nam, blijkt, volgens
diplomatieke waarnemers, uit
het feit dat de helft van de poli
tieke en militaire leiding onder
wie premier Pham Van Dong en
de chef-staf, generaal Van Tien
Dung, in Phnc m Penh was voor
het sluiten van een vriend
schapsakkoord dat van Kampu
chea een protectoraat van Hanoi
maakt.
De verdreven Pol Pot-regering
verklaarde in een reactie te vre
zen dat dit akkoord de eerste stap
is naar de vestiging van een Indo-
chinese federatie onder Hanoi en
een bedreiging vormt voor de
vrede en stabiliteit in Zuidoost-
Azië hetgeen echter door de
communistische-partijkrant in
Vietnam „Nhan Danh" wordt
ontkend. Het partijblad schrijft
in een commentaar dat het ak
koord tussen Vietnam en Kam
puchea zal bijdragen tot de vrede
en stabiliteit in Zuidoost-
Azië.
De Zuidoostaziatische landen heb
ben intussen voorzichtig gerea
geerd op het Chinees-Vietname-
se conflict. Singapore nep de
ASEAN-partners (Indonesië,
Maleisië, Thailand en de Filippij
nen) op niet de indruk te geven
dat zij partij kiezen voor het ene
communistische land tegen het
andere communistische land. In
de reacties van de ASEAN-rege-
ringen wordt de grensactie van
China en de Vietnamese inval in
Kampuchea, die onder meer als
oorzaak wordt genoemd voor de
Chinese tegenaanval, veroor
deeld zonder echter de twee be
trokken partijen bij de naam te
irschuwingen" in de wind
heeft geslagen. De Chinese leider
gaf overigens tc kennen dat men
in Peking niet tot actie had beslo
ten dan nadat men alle risico's
had pogen te berekenen en de
mogelijkheden had bezien van
een reactie van de Sowjet-Unie.
Peking had het gevaar van een
directe gewapende interventie
van Moskou aan de zijde van
Vietnam zo klein mogelijk probe
ren te houden, aldus Deng.
(Van t
correspondent)
KA1SERAUGST - Nog geen etmaal nadat de Zwitserse bevolking zich door middel vaneen referendum
uitgesproken over de bouw van kerncentrales in het land, ontplof te een bom bij een informatiecentrum vqn e
bouwen kerncentrale in Kaiseraugst. Aan het gebouw werd grote schade aangericht.
Intussen lijkt het gevaar van een
Russische inmenging in het Chi-
nees-Vietnamese conflict te zijn
geweken. Zowel Hanoi als Mos
kou hebben verklaard dat zij el
kaar krachtens het vorig jaar no
vember gesloten vriendschaps
akkoord niet te hulp zullen schie
ten omdat een der partijen - Viet
nam - de Chinese invasie op ei
gen kracht zou kunnen weer
staan. Wel heeft de Sowjet-oor-
logsvloot in de Zuidchinese Zee
voor de kust van Vietnam, waar
onder een met raketten uitgerus
te kruiser, haar militaire activitei
ten verhoogd, evenals de Ameri
kaanse Zevende Vloot die in de
zelfde zee demonstratieve
schietmanoeuvres houdt.
De Chinese vice-premier Deng
Xiaoping herhaalde gisteren nog
eens dat de Chinezen slechts "een
beperkte actie" wilden uitvoeren.
In een gesprek met de secretaris
generaal van de Organisatie van
Amerikaanse Staten zei Deng in
Peking dat het slechts "een ver
gelding betreft voor provocaties
door Vietnam. De actie zal zich
niet verder uitbreiden" Deng,
die ook chef van de generale staf
is. bevestigde dat China geen ge-
biedsaanspraken heeft en dat het
de strijd is begonnen omdat
Vietnam'"de herhaalde Chinese
TEL AVIV/CAÏRO (Reuter
AFP/UPI)- De delegaties van
Israël en Egypte zijn gisteren
naar de Verenigde Staten ver
trokken om daar in Camp Da
vid met minister Cyrus Vance
het vredesoverleg voort te
zetten.
Op het vliegveld van Tel Aviv
zei minister Mosje Dajan 'op
timistisch noch pessimis
tisch' te zijn. "De Amerikanen
hebben het initiatief voor de
ze bijeenkomst genomen. Zij
denken dus dat er een manier
is om uit de moeilijkheden
tussen ons en de Egyptenaren
te komen, anders waren ze er
niet aan begonnen", ver
klaarde Dgjan.
Met de val de sjah van Iran is de
kwestie van olievoorziening
voor Israël dripgender dan
ooit. In een radiovraagge
sprek zei minister Dgjan dat
de oliekwestie een van de vijf
hoofdpunten op de agenda
voor Camp David is. De ande
re vier waren: de artikels vier
en zes van het ontwerp-vre-
desverdrag. Deze hebben be
trekking op veiligheidsrege
lingen na de Israëlische te
rugtrekking uit de Sinaï en op
voorgenomen beloften van
Egypte aan Arabische landen.
Een gezamelijk document dat
een verbinding legt tussen
het vredesakkoord en de ves
tiging van Palestijns zelfbe
stuur op de westelijke oever
van de Jordaan en in Gaza.
De uitwisseling van ambassa
deurs, die Israël wil uitstellen
tot het eerder genoemde zelf
bestuur definitief is.
Amerikaanse economische
hulp voor Israël als het zijn
troepen uit de Sinaï heeft te
ruggetrokken.
Israël heeft zich steeds krachtig
verzet tegen iedere poging het
vredesverdrag of enig aspect
ervan afhankelijk te maken
van de totstandkoming van
Palestijns zelfbestuur.
Politieke kringen in Tel Aviv
verwachten dat minister
Vance nu een pakket voor
stellen in petto heeft waarvan
hij hoopt dat zij beide partijen
zullen bevredigen.
Op doorreis naar Washington
legde de Egyptische premier
Mustapha Chalil, in Londen
aan voor een onderhoud met
premier James Callaghan.
Volgens een Egyptische
woordvoerder zou hij zijn
Britse gastheer op de hoogte
stellen van de huidige stand
van zaken bij het vredes
overleg met Israël. Hij reisde
vandaag door naar de Ver
enigde Staten.
President Anwar Sadat heeft de
Egyptische delegatie zondag
de laatste richtlijnen gegeven.
die volgens regeringskringen
de volgende drie hoofdpun
ten omvatten:
De veiligheidsafspraken die
na het vertrek van Israël uit
de Sinaï van kracht worden
moeten na vijf jaar gerevi
seerd kunnen worden.
Het akkoord over de Israëli
sche terugtrekking uit de Si
naï moet vast verbonden
worden met zelfbestuur van
de Palest ij nen op de westelij
ke over van de Jordaan en de
strook van Gaza. De realise
ring van deze kwestie moet in
een tijdschema worden vast
gelegd.
In het ontwerp-v red es ver
drag moet de clausule worden
veranderd waarin nu aan het
vredesverdrag prioriteit
wordt toegekend boven de
collectieve Arabische defen
sieverplichtingen van Egyp
te.
In kringen van het Egyptische
ministerie van buitenlandse
zaken verluidde gisteren dat
de onderhandelingsdelegatie
Cairo heeft verlaten met de
strikte opdracht van presi
dent Sadat "geen nieuwe
concessies tegenover Israël te
doen". De onderhandelings
positie van Egypte baseert
zich momenteel op de vol
gende principes: geen prijs
gave van ook maar ëén centi
meter Egyptisch gebied, geen
onderhandelingen over
Egyptische soeverein iteits-
rechten, een rechtvaardige
oplossing van het Palestijnse
vraagstuk, vasthouden aan
een alles omvattende regeling
van het Midden-Oosten-
vraagstuk en afwijzing van
alle separate of halve oplos
singen.
Van de Egyptische onderhan
delingsdelegatie maken be
halve Premier Chalil ook deel
uit minister van buitenlandse
zaken Butros Ghali. staatsse
cretaris van buitenlandse za
ken Osama el Baz, de Egypti
sche ambassadeur in Was
hington, alsmede drie andere
diplomaten.
JERUZALEM - Israël heeft de
grens met Libanon voor militai
ren van de Verenigde Naties ge
sloten, nadat zondag een Pale
stijnse smokkelroute is ontdekt
die gebruik maakte van VN-sol-
daten om bommen en springstof
uit Libanon naar Israel en de be
zette gebieden te smokkelen. Bij
die gelegenheid werd een Sene
galese soldaat gearresteerd op
het moment dat hij zijn lading,
die in een VN-auto was verbor
gen, overdroeg aan een Palestijn
se guerrilla van El Fatach, die op
de westoever werkzaam was.
Israël heeft bij secretaris-generaal
Waldheim van de VN een fel pro
test ingediend en de grens geslo
ten voor alle VN-soldaten, behal
ve hoge officieren, totdat afdoen
de veiligheidsmaatregelen zijn
genomen om dit soort smokkel-
werk te verhinderen.
Een en ander kan ook zijn schaduw
werpen op de Nederlandse troe
pen die over een paar weken naar
Zuid-Libanon komen. Als tot dan
de grens niet heropend wordt,
zullen de soldaten nog meer geï
soleerd zijn dan nu al het geval is,
aangezien het Israëlische bad
plaatsje Naharia voor VN-solda
ten het dichtsbijzijnde oord van
vertier is.
Er is nog geen reactie bekend van
generaal Erskine, de comman
dant van de VN-vredesmacht in
Zuid-Libanon, maar naar ver
luidt is er grote ontsteltenis en
verwarring in VN-kringen in
Zuid-Libanon over hetgeen zich
heeft afgespeeld. Volgens Israëli
sche militaire zegslieden is er een
netwerk van VN-soldaten dat
door El Fatach gerecruteerd is en
dat tegen betaling sabotagemate-
riaal over de grens smokkelt. De
gearresteerde Senegalese soldaat
zou al eerder dergelijke missies
hebben vervuld.
PARIJS (AFP) - In Tsjaad is gisteren het bestand getekend tussen de
strijdkrachten van president Malloum en die van premier Habre. De
ondertekening vond. plaats in aanwezigheid van de Soedanese bemid
delingsmissie en dc bevelhebber van de Franse troepen in Tsjaad, gene
raal Louis Forest.
Volgens de bestandsovereenkomst is een staken van het vuren met on
middellijke ingang ingegaan. De wederzijdse strijdkrachten handhaven
hun posities zonder zich te mogen versterken.
Er is een commissie van toezicht op naleving van het bestand gevormd,
bestaande uit twee vertegenwoordigers van elk der partijen en twee
Fransen.
TEHERAN (Reuter/UPI/DPA) -
Een week nadat de geestelijke
leider Chomeini in Iran de macht
overnam staat deze kennelijk
voor zijn eerste politieke con
frontatie met een deel van het
volk. De arbeiders in de oliewin
ning, die sterk onder communis
tische invloed heten te staan, sa
boteren opvallend de herhaalde
oproepen van de ajatollah en
premier Bazargan de pompen
weer te laten draaien zodat de tot
een minimum gedaalde produk-
tie kan stijgen. Deze is nog steeds
nauwelijks voldoende om de
binnenlandse vraag te dekken
Premier Bazargan. dje in het afge-
lc pen weekeinde een hervatting
van de export van olie aankon
digde, drong er gisteren opnieuw
bij de arbeiders in de olieindus
trie op aan de produktie te verho
gen. „Als wij de export niet her
vatten zou de revolutie tot stil
stand kunnen komen", zei hij.
De premier benoemde gisteren vier
ministers. Minister van staat voor
'revolutionaire projecten' werd
Jadollah Sahabi, een man uit Ba-
zargans 'Iraanse vrijheidsbewe
ging'. Aan het hoofd van het mi
nisterie van energiezaken staat
nu AbbasTaj. Minister van land
bouw werd Ali Mohammed Izadi,
beiden deskundig op hun gebied.
De nieuwe minister van handel is
Reza Sadr. die jarenlang als za
kenman in New York werkzaam
is geweest.
Verbazing wekte de benoeming
van de bekende jurist Hassan Ja-
nazih tot hoofd van de nationale
aard oliemaatschappij. Hij bezit
op dit terrein geen enkele erva
ring. Eerder was verwacht dat hij
minister van justitie zou worden.
In een toespraak heeft de ajatollah
Chomeini. die volgens zijn advi
seurs buitengewoon vermoeid is,
maar die niet van rust wil weten,
het volk gewaarschuwd dat er
nog steeds sprake is van een 'bij
zonder delicate situatie', en dat
'duivelse elementen, die nog er
ger zijn dan de sjah, nog steeds
proberen moeilijkheden te ver
oorzaken'. Kennelijk doelend op
linkse radicalen en communisten
zei dc ajatollah: „Ik zal niemand
tolereren die anti-islamitisch is.
We zullen hen vernietigen". De
nieuwe machthebbers maken
zich duidelijk zorgen over de gro
te hoeveelheid wapens die mo
menteel in linkse handen is.
De leider van de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO. Jasser
Arafat, opende gisteren in Tehe
ran de eerste 'Palestijnse ambas
sade'. hij hees persoonlijk de Pa
lestijnse vlag op het gebouw,
waarin tot dusver de diplomatie
ke vertegenwoordiging van Is
rael was gehuisvest. De regering-
Bazargan heeft de diplomatieke
betrekkingen met Israël verbro
ken.
In een toespraak zei Arafat dat
Iraanse guerrillastrijders nu met
de Palestijnen tegen Israël zullen
strijden. „We hebben Iran bevrijd
en we zullen hetzelfde doen met
Palestina Onder de leiding van
de ajatollah Chomeini en met de
hulp van Iraanse vrijheidsstrij
ders zullen wij Palestina bevrij
den", aldus Arafat.
