Oud-KLM-directeur'Ik ben niet omgekocht' ARRESTATIE BIJ BREUKELEN JUIST Annuleren order Iran kost niets extra Bisschop Ernst praat met paus Paulus II over Nederlandse kerk Vluchten op Teheran opgeschort BUITENOM BINNENDOOR ZATERDAG 10 FEBRUARI 1979 ■D DEN HAAG (GPD) - Indien de re gering van Iran besluit de order in de Verenigde Staten voor ze ven vliegende radarstations (AWACS) te annuleren, zal dat geen invloed hebben op de hoog te van de Nederlandse deelname in het AWACS-project. Met de Iraanse order is een bedrag ge moeid van 1500 miljoen dollar. Een eventueel verlies zal door de Verenigde Staten gedragen moe ten worden, aldus een lucht machtwoordvoerder in Den Haag. defensie Harold Brown, die heeft aangekondigd dat de NAVO-lan- den een hogere prijs voor hun AWACS-vliegtuigen zullen moe ten gaan betalen. Aan het NAVO- AWACS-project, 27 toestellen met een totale waarde van meer dan vijf miljard gulden, wordt door vrijwel alle NAVO-landen meebetaald. Nederland heeft zich verbonden tot een bedrag van 130 miljoen gulden, gespreid over acht jaar. Bij de tekening van het AWACS- contract, in december vorig jaar, heeft minister Scholten (defen sie) bedongen dat eventuele prijsverhogingen alleen aan vaard worden, wanneer alle an dere partners dat doen en die ook allemaal in de meerkosten mee delen. Het lijkt nu echter uitge sloten dat de NAVO-partners dit zullen doen. In Duitsland en Ita lië bijvoorbeeld bestond destijds al verzet tegen de verdeling van de AWACS-kosten, die veel te hoog werden gevonden. Daarbij komt dat de Iraanse AWACS-order buiten het Euro pese AWACS-project om is ge gaan. Het gaat dus in feite om een industriële Iraanse order in Ame rika. Volgens de luchtmacht woordvoerder is het in het inter nationale wapenhandelverkeer gebruik dat de producent dan ook de lusten en lasten draagt. „Als bijvoorbeeld Australië 10 van deze vliegtuigen zou kopen, wordt het voor Nederland ook niet goedkoper". Bovendien zal Iran, indien het inderdaad besluit de order te annuleren, een forse annuleringssom moeten betalen, die tot honderden miljoenen dollars kan oplopen. Volgens Brown zou ook de prijs van de F-16-vliegtuigen, door de annulering van de Iraanse be stelling van 160 van deze toestel len, kunnen stijgen. De lucht machtwoordvoerder ontkende vrijdag echter stellig dat dit ge volgen heeft voor de Nederlandse F-16's, waarvan er 102 zijn ge kocht De prijs van de F-16 is con tractueel vastgelegd op maxi maal 6,09 miljoen dollar en daar zal door Nederland absoluut niet van worden afgeweken. Aangezien Nederland (Fokker) ook onderdelen maakt voor F-16's die door andere landen (dus ook Iran) worden gekocht, zou in theorie een deel van die produk- tie verloren kunnen gaan. Maar ook dat is niet het geval, omdat Fokker de onderdelen nu toch, maar dan voor de Amerikaanse markt, zal maken. SCHIPHOL (ANP) - De KLM hoopt dat door het instellen van een gerechtelijk vooronderzoek door de Amsterdamse officier van justitie klaarheid kan worden gebracht in een zaak die de maat schappij „hoogst ernstig en vol strekt ontoelaatbaar acht". Dit heeft een woordvoerder van de KLM gistermiddag meegedeeld in een reactie op het gerechtelijke vooronderzoek dat volgens een mededeling van de Amsterdamse officier van justitie mr. R.A.M. Behling zal worden ingesteld naar mogelijke strafbare feiten begaan door de voormalige KLM-directeur F. Besancon. Besancon wordt ervan verdacht giften te hebben aangenomen van de Amerikaanse vliegtuigfa brikant McDonnell Douglas en dit in strijd met de goede trouw te hebben verzwegen tegenover de KLM. Bovendien wordt Bsancon ervan verdacht opzettelijk een of meer onjuiste of onvolledige be lastingaangiften te hebben ge daan. Sinds de Amerikaanse beurscom- missie, die de omkopingsaffaire bij McDonnell Douglas onder zoekt, gemeld heeft dat ook een voormalig KLM-directeur bij de ze zaken betrokken was, heeft de KLM getracht klaarheid in deze zaak te krijgen. De beurscom- missie heeft nooit de naam van de betrokken voormalige KLM-di recteur genoemd. Volgens de woordvoerder van de KLM heeft de maatschappij bij de staatssecretaris van verkeer en waterstaat herhaalde malen aan gedrongen om met alle haar ten dienste staande middelen duide lijkheid in deze zaak te brengen. De KLM-woordvoerder verklaarde nogmaals dat de KLM nooit op de hoogte is .geweest van de gege vens als zou een directielid van deze maatschappij van een vlieg tuigfabrikant gelden hebben ontvangen. In de stukken van de Amerikaanse beurscommissie wordt onder meer gesproken van acht beta- Smokkel van heroine: eis negen jaar AMSTERDAM (ANP) - 'In de he roïnehandel is het een afweging van belangen: hoe zwaarder de straffen hoe groter het aantal mensen dat het risico van gepakt worden niet wil nemen'. Met die woorden eiste de officier van jus titie bij de rechtbank in Amster dam, mr. B. Vermeulen, gisteren straffen van vijf tot negen jaar te gen vijf Chinese heroinesmok- kelaars. De vijf waren op 3 okto ber vorig jaar opgepakt toen zij 7,5 kg heroine in hun bezit had den. Van wie de heroine afkom stig was en waar het spul naar toe moest, kwam er tijdens de ver warrende zitting niet uit. Volgens Vermeulen was het beslist geen toeval, dat de 45-jarige Gim Y, de 23-jarige Kook Wing O, en de 41-jarige Cheah L. tegelijker tijd met een vliegtuig van China naar Nederland kwamen en el kaar in Amsterdam een dag later ontmoetten. Dit gebeurde in het Victoria Hotel, waar de 'grote man' achter de smokkel, een ze kere Grant, logeerde. Evenals bij een eerdere heroine- zaak in Amsterdam, waarbij Grant de hoofdrol speelde, ver dween deze man ook dit keer op mysterieuze wijze. Tegen Y. en O. eiste de officier zeven jaar. L. hoorde negen jaar tegen zich ei sen. Twee andere betrokken, de in Nederland woonachtige Chi nezen, de 40-jarige Kam L. en de 41-jarige Muk Lam P. kregen een eis van vijf jaar te horen. lingen van 25.000 dollar aan de voormalige KLM-directeur. Ir. F. Besancon heeft gistermiddag nadrukkelijk ontkend dat hij door de Amerikaanse vliegtuig- fabrikant McDonnell Douglas zou zijn omgekocht. Besancon, heeft gistermiddag verklaard dat hij absoluut niet de man is die van deze Amerikaanse vliegtuigfa brikant gelden heeft aangeno men. Besancon bleef bij zijn eer der gedane verklaring, dat het noemen van zijn naam in dit ver band op een groot misverstand moet berusten. „Ik ben niet de man die gelden heeft aangenomen, en het is mij ook niet bekend dat iemand an ders gelden zou hebben ontvan gen", aldus Besancon. De voormalig plaatsvervangend president-directeur van de KLM weet volgens zijn zeggen niet wat er in de stukken staat, die de staatssecretaris van verkeer en waterstaat eind vorig jaar aan de Amsterdamse officier van justitie heeft gegeven. Vrijdag heeft de Amsterdamse officier van justitie bekend gemaakt op grond van deze stukken een gerechtelijk vooronderzoek te zullen laten in stellen. Besancon verklaarde verder geen enkel contact over deze zaak met de staatssecretaris van verkeer en waterstaat te heb ben gehad. „Ook via de KLM heb ik niets vernomen", zo verklaar- i komen. Het is geen sing Tijdens de kijkdagen bij de veiling Mak va stoommachines. Maandag begint daar een vei antieke poppen, treintjes en kijkdozen onder de hamer. Minister De Ruiter: de Besancon. „Ik wist wel dat dit Ik zal de rechter- vertellen wat er werkelijk is gebeurd. Ik hoop dat ik deze zal kunnen overtuigen van het feit, dat ik niet de man Ir. Besancon is in 1934 in dienst ge treden van de KLM. In 1974 ging hij met pensioen. Hij was toen plaatsvervangend president-di recteur. Besancon heeft al eerder verklaard nooit 25.000 gulden van Lock heed te hebben gekregen. Dat staat in het in augustus 1976 ver schenen rapport van de commis sie van drie (de commissie-Don- ner) naar de Lockheed-affaire. De toenmalige president-directeur van de Lockheed-fabrieken, Kotchian, had de Amerikaanse senaatscommissie-Church toen verteld, dat Besancon dat bedrag wel had ontvangen. Het geld zou bedoeld zijn geweest om een voor Lockheed gunstig klimaat te scheppen en om enige aanwijzin gen te krijgen over de punten waarop Lockheed zwak stond bij zijn aanbiedingen in de zware concurrentiestrijd. Besancon was toen belast met de evaluatie van de Lockheed L- 1011 en de andere 'tri-jet-'-vlieg- tuigen (drie straalmotoren). Ook in de jaren vijftig zijn betalin gen aan Besancon gedaan, aldus Kotchian voor de commissie- Church, toen voor de verkoop van de Constellation en de Elec- tra. TAFELTENNIS - De vier Neder landse tafeltennisteams, die deelnemen aan de open kam pioenschappen van Wales heb ben geen van allen de eerste ron de overleeft. DEN HAAG - Minister De Ruiter van justitie vindt dat het rijkspo litie arrestatieteam juist heeft ge handeld bij de aanhouding van vier Molukkers vorig jaar sep tember in Breukelen. Een van de vier kwam daarbij om, twee raak ten gewond. Wel had het met au tomatische wapens uitgeruste team naar zijn mening minder schoten moeten afvuren. In en kele seconden werden ruim veer tig kogels op de wagen van het viertal afgeschoten. De bewindsman schrijft dat in een uitvoerig verslag van de arresta tie dat vrijdag aan de Kamer is toegezonden. Aan het verslag ging een diepgaand onderzoek van de rijksrecherche vooraf. De kamerleden Roethof en Stoffe- len (beiden PvdA) stelden de mi nister op 18 september en 7 no vember vragen over de zaak. De Ruiter concludeert dat het een juiste beslissing was bij de arres tatie van de groep, waarvan het Openbaar Ministerie wist dat zij een overval in de zin hadden, ge bruik te maken van de arrestatie eenheid van de Utrechtse rijks politie die beschikt over automa tische wapens. „Het ging om ge vaarlijke criminelen die ervan werden verdacht zich eerder aan overvallen schuldig te hebben gemaakt. Daarbij hadden zij vuurwapens gebruikt en waren er gewonden gevallen. Volgens de ontvangen informatie zouden vier de voorgenomen overval bewapend zijn met automatische wapens", aldus De Ruiter in zijn verslag. Naast het oordeel van de minister dat minder geschoten had hoe ven te worden, heeft hij ook twij fels over de vraag of gezien de grote risico's die aan de aanhou ding vastzaten, wel volstaan had moeten worden met een eenheid van zes man. „Het geringe aantal manschappen is er mogelijk me de de oorzaak van geweest dat het feitelijke optreden tot dit verloop heeft geleid. Het is een moeilijke vraag, die bij de nadere beleids bepaling in de beschouwingen zal worden betrokken", zo schrijft De Ruiter. Hij meent dat de gebeurtenissen in Breukelen de wenselijkheid on derstrepen dat de politie alle ge vallen van vuurwapengebruik zorgvuldig analyseert en onder zoekt. Een zorgvuldige bestude ring van de gevallen waarin van wapens gebruik is gemaakt kan leiden tot aanvulling, wijziging of verduidelijking van de geweldin- structies maar ook tot nadere be zinning over de te gebruiken wa pens, meent de minister. ROOSENDAAL (GPD) - Bisschop H. Ernst van Breda is gisteren door paus Johannes Paulus II gedurende een half uur in pri- vèaudiëntie ontvangen. Volgens de bisschop, met wie we na af loop van de audiëntie telefonisch contact hadden, is het een zeer openhartig gesprek geweest, dat slechts de situatie in de Neder landse kerkprovincie tot onder werp had. Paus Johannes Paulus II laat zich momenteel door alle Nederlandse bisschoppen inlich ten over de Nederlandse kerk provincie. Eerder reisden kardinaal Wille- brands en de bisschoppen Gijsen (tweemaal) en Simonis naar Ro me. De uitlatingen van bisschop Gijsen in Elseviers Magazine, SCHIPHOL (ANP) De KLM zal haar vluchten op de Iraanse hoofdstad Teheran opschorten in afwachting van de resultaten van een gesprek tussen een verte genwoordiging van de interna tionale organisatie van burger- luchtvaartmaatschappijen IATA en de Iraanse luchtvaartautoritei ten over de luchtverkeersbege- leiding in het Iraanse luchtruim. De IATA-delegatie zou vandaag naar Teheran vertrekken. Giste ren is in Londen tot dit overleg besloten tijdens de bijeenkomst van een groot aantal vertegen woordigers van IATA-lucht- vaartmaatschappijen. Zoals bekend hebben de Iraanse militairen de taken van de bur gerluchtverkeersleiders overge- noemen na het uitbreken van de ernstige onlusten in Iran. In het naderingsgebied van de Perziche hoofdstad moest vanaf dat mo ment op zicht worden gevlogen. onuei meer over de wenselijk heid van pauselijk ingrijpen in Nederland, heeft dit overleg ver sneld. Aanvankelijk zou bis schop Ernst eerst in april of mei naar Rome gaan. In de komende weken zullen ook de bisschop pen van Haarlem. Den Bosch en Groningen naar Rome gaan om hun aandeel te leveren in de in formatie aan de paus. Bisschop Ernst bevestigde dat de paus niet zal overgaan tot eenzij dige stappen. Het is duidelijk een man van de dialoog, zei hij, het geen onder andere blijkt uit zijn aanpak ten opzichte van Neder land, die eerder aansluit op die van de meeste Nederlandse bis schoppen dan op die van de bis schoppen Gijsen en Simonis. Het standpunt van bisschop Ernst bijvoorbeeld is, dat men ook in conflictsituaties elkaar moet res pecteren, in contact met elkaar blijven om zo te trachten tot een oplossing te komen. Bisschop Ernst, die zoals gebrui kelijk na bezoeken van schoppen aan de paus, geen dere mededelingen over het be sprokene wilde doen, zal dagmiddag naar Nederland te rugkeren. Gedurende zijn ver blijf in Rome zal hij nog wel con tact hebben met enkele ander Vaticaanse instanties, zc hij. Bowlen Foto van de week was natuur lijk de prent afgelopen don derdag op de voorpagina. Daar was hij dan, ome Joop, omringd door zijn getrouwen. Pronte schoenen met witte veters aan de voeten. Hij staat uiterst links op de foto, maar heeft zojuist wel met de rech terhand geworpen. Daaruit blijkt maar weer dat vele ja ren onvermijdelijke coalitie politiek zelfs Den Uyl niet in de kouwe kleren zijn gaan zitten. Hoewel, kouwe kleren? Als po litici sport bedrijven lijkt het er altijd op of ze zich met de grootste moeite en kortston dig aan zaken van het opper ste gewicht hebben kunnen ontrukken. Ontspannen een alternatieve pantalon om de leden gorden is er niet bij. De heren op de Leidse bowling baan doen geen moeite om op de algemene regel een uit zondering te maken. Zo'n Van Kemenade mag dan zijn colbertje over de stoel hebben gehangen, maar zijn das - een keurig ruitje - zucht nog op het smetteloos witte over hemd. Enige concessie lijkt dat de das hoog in de piste is gestrikt, zodat het onderste puntje nauwelijks verder reikt dan het borstbeen. Stan Poppe, naast hem, heeft zelfs z'n jasje niet uitgetrokken. Maar het knoopje van het col bert is in elk geval los, dus er is nog hoop. Gelukkig is er ook nog Liesbeth den Uyl. Zij houdt zich op de foto weliswaar enigszins op de achtergrond, maar ze be kijkt de verichtingen van haar echtgenoot op een kritische wijze die verraadt dat ze min stens de theorie heeft bestu deerd. De lange baan en de smalle marges, daarmee vangt het aan. Meeuwen Behalve een foto van de week, is er ook een grap van de week. Die Prix de Joke van vroeger wordt geloof ik niet meer uit geloofd, maar ik zou zeker ge stemd hebben op Jelle Ster ken uit Zwolle. Met zijn goed geccpistrueerde verzinsel over agressieve meeuwen die Overijselaars attaqueerden, haalde hij gemakkelijk de voorpagina van het bekende Amsterdamse ochtendblad. Chomeini moest er zelfs een stukje voor opschuiven. Er werd een mevrouw voor de gehaald en een werd met knippen en plakken dreigend het zwerk ingetoverd. Via het och tendblad verscheen het non- sensverhaal, samen met de fo tografische donkere-kamer- tjeszonde in de geestverwan te Bildzeitung, de dagelijkse oprisping van de heer Axel Springer. "Verrückt vor Hunger Riesige Möwen grei- fen Menschen an, er boven. De "41-jarige sterke am bachtsman Johannes Mulder werd lelijk gewond". Dank u wel, het gaat wel weer met me, maar die oorlel is er af en blijft er af, natuurlijk. De Te legraaf hoeft maar te bellen, dan krijgen ze het exclusieve verhaal van me. Trouwens, hier in Leiden heeft een bou vier zijn middenstandsdi ploma gehaald. Stop de per- Paspoort Op een cultureel jongerenpas poort krijg je korting op al lerlei voorstellingen. Dat is nobel en nuttig. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Wie in de tijd van zijn puber puistjes de smaak van theater en concert te pakken krijgt, zal later - in de tijd van ver slapte buikspieren en hoogtij van het cholesterol - mis schien minder geneigd zijn om de moed bij de buis te la ten zakken. Maar nu lees ik in de krant dat korting alleen maar wordt ge geven op voorstellingen, waar het niet storm loopt. Alleen waar de lege stoel dreigt, opent de cultuur z'n grenzen voor het paspoort dat z'n naam draagt. Wat mij verbaast, is de verba zing over dit bericht, zegt een collega, zijn woorden dren kend in een mengsel van wijsheid en cynisme: als het aanbod groter is dan de vraag, dan verlaag je de prijs. Dat is een oude economische wet. Zo gaat het ook met de mu zen, want die moeten ook op de kleintjes passen. Misschien heeft die collega wel gelijk. Alleen ware wellicht aan te bevelen, de naam van het paspoort dan maar enigs zins te wijzigen. Het cultureel opruimingspaspoort bijvoor beeld. Bronbeek Bronbeek gaat dicht. Dat is na de behandeling van de defen siebegroting wel helemaal duidelijk. Op de publieke tri bune van de Tweede Kamer zat nog wel een groepje be jaarde ijzervreters in uniform. Maar ze maakten destijds waarschijnlijk die Atjehers meer aan het schrikken dan staatssecretaris Van Lent nu. De bewindsman was wel bereid om de heren indien gewenst groepsgewijs bij andere be jaardencentra onder te bren gen. Maar dat zag men echter niet zo zitten. Wat wil je ook? Als we destijds in de Oost ook zo hadden gepraat en de in fanterie de ene kant hadden opgestuurd en de artillerie de andere, dan hadden we in 1900 de gordel van smaragd al bij de bank van lening kun nen brengen. De heer Van Lent verrichtte wel een tactisch meesterstukje door al voor het debat te laten weten dat bij de besluitvor ming geen overleg in de ge bruikelijke zin met de be trokkenen had plaatsgehad. Daarop zouden deze bejaarde krijgslieden, gestaald in tucht en hiërachie ook zeker geen prijs hebben gesteld. Overleg, inspraak, dat zou een verfoei lijk modernisme hebben be tekend, haaks staand op de krijgstucht. En als deze ge harde militairen één ding willen, dan is het serieus ge nomen worden. Zo echter kalft langzamerhand ons aanzien in de wereld af. De Waterlinie is verdwenen, bij de KLM kun je hapjes be stellen voor partijtjes. Nu gaat Bronbeek dicht. Wat blijft er nog over? De Bovenwinden. Maar dat schijnt ook niet zo vreselijk lang meer te duren. Claim Ik begrijp dat de NCRV zowel als de AVRO achter die ge heimzinnige ziekte in Napels aan waren, waar die babytjes uit de krottenwijken in groten getale aan bezwijken. Zoiets wordt moeilijk in ons om roepbestel, want de ellende in de wereld is daar aan strakke regels onderworpen. Als de KRO een hongerende ebonie ten medemens uit de Sahel heeft aangemeld, moet de VARA er verder afblijven. Men schiet niet onder eikaars meeuwen, dat doet alleen dat ochtendblad maar. Men "claimt" een onderwerp. Maar de NCRV was dat verge ten. Er zullen daar in dat Na- politaanse ziekenhuis vast wel de nodige hartige woor den gevallen zijn tussen de gevechtseenheden van de Al gemene Vereniging Radio Omroep en van de Neder lands Christelijke Omroep Vereniging. En dat allemaal tussen de witte bedjes. Merkwaardig blijft het, want ons rijkgeschakeerde om roepbestel wordt juist altijd verdedigd met het argument dat er zoveel verschillende benaderingswijzen van mens en wereld mogelijk zijn. Maar kennelijk denken AVRO en NCRV journalistiek identiek over Napels. Het "claimbu reau" als de grote witmaker en wie het eerste komt, maalt het eerst rampspoed, honger, kalizout. drugs, het feminis me en het jeugd- en club huiswerk. Ik zeg alvast maar dat de EO de derde wereldoorlog geclaimd heeft. RAI De Amsterdamse politie heeft de bezoekers van de Perso- nenauto-RAI met de meeste klem aangeraden om met het openbaar vervoer naar de hoofdstad en het opgepoetste blik te komen. Zo'n oproep is ongetwijfeld goed bedoeld, maar geeft van zeer weinig psychologisch inzicht blijk. Natuurlijk is er voor trein, tram en bus bij deze dreigen de volksverplaatsing veel te zeggen. De doorsnee-bezoe ker die toch met de auto komt, kan tot de bofkonten worden gerekend, indien hij zijn wagen over het IJ kwij traakt; laatkomers kunnen hun oude wagen beter maar meteen in het Amsterdam- Rijnkanaal rijden. Maar ja, er zijn nu eenmaal mensen die moeilijk iets kunnen weg gooien. Ik heb het zelf bij voorbeeld met oude Panora ma's. Die mensen komen mét de auto, rijden hem bij aan komst niet de plomp in en zijn bereid hem in Purmerend te parkeren. Ze zullen daarvan daan echter liever op hun wenkbrauwen naar de RAI komen lopen, dan honderd meter de bus te nemen. Dat had de Amsterdamse poli tie zelf kunnen bedenken. Want de RAI, dat is de twee jaarlijkse massabetoging ban blij-dat-ik-rij. Onze solidari teitsbetuiging met hetgeen ons het allerliefste is op deze aarde, onze auto. Tevens is het de gebalde en gebietakte vuist tegen onze erfvijand: het openbaar vervoer. En nou zouden we uitgerekend met dat openbaar vervoer naar onze massademonstratie moeten komen? Jc nodigt voor zwijn aan het spit toch ook geen vegetariërs uit? HAN MULDER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 7