Dominee wil in
huis aan Singel
blijven wonen
Hervormd Leiden nadert de rode streep
Bestuur: pastorie is voor opvolger
Gijsen is toch maar
een flinke vent
ZATERDAG 10 FEBRUARI 1979
LEIDEN - Er vallen schaduwen over het aanstaande emeritaat (pensioen) van de Leidse
hervormde predikant M. J. Wagenvoorde. Volgende maand wordt deze dominee 65 jaar
en dus is hem per 1 mei emeritaat verleend. Er zou geen wolkje aan de hemel zijn als het
bestuur van de Vereniging van vrijzinnig-hervormden Leiden-Oegstgeest en ds. Wagen
voorde het eens waren over de bestemming van het huis Witte Singel 53, dat hij sinds
vijftien jaar met veel plezier bewoont.
Het bestuur wil te zijner tijd de op
volger van de gepensioneerde
predikant daarin huisvesten en
wenst de woning - eigendom van
de vereniging - per 1 mei ont
ruimd te zien. Maar ds. Wagen
voorde zegt vele redenen te heb
ben om daar te blijven wonen.
Doorpublikatiesin het landelijke
blad "Kerk en Wereld" van de
Vereniging van Vrijzinnig-her
vormden en in "Hervormd Lei
den" heeft hij de plaatselijke af
deling, de deelnemers aan zijn
groepenwerk en de gemeentele
den in het algemeen deelgenoot
gemaakt van zijn zorgen. Hij doet
een beroep op hun meeleven en
meedenken in de zo moeilijke si
tuatie.
Het bestuur had al een punt gezet
achter het gesprek met ds. Wa
genvoorde over deze zaak. Die
echter vindt dat het bestuur zijn
beslissing voortijdig heeft geno
men. De leden hadden erin moe
ten worden gekend. Op het
ogenblik tracht een bemiddelaar
alsnog een oplossing te vinden.
Op 5 maart houdt de vereniging
haar jaarvergadering voor de le
den en dan zal de kwestie een
punt van discussie zijn. Een bij
eenkomst die voor 26 januari was
uitgeschreven en waarin de leden
en de deelnemers aan het groe
penwerk van ds. Wagenvoorde
elkaar zouden ontmoeten, is niet
doorgegaan.
Wijkpredikant
Ds. Wagenvoorde kwam in 1964 uit
Zwolle, naar Leiden. Niet alleen
om, zoals zijn voorgangers, pre
dikant te zijn voor de vrijzinnige
hervormden in Leiden eh Oegst-
geest, maar ook om het mee func
tioneren van deze groep in de of
ficiële hervormde gemeente ver
der gestalte te geven.
Een stap in deze richting was zijn
medewerking in de grote "Bos-
huizerwijk" (Leiden-Zuidwest),
waar hij tijdens de ziekte en na
het overlijden van ds. Poort eerst
een poos plaatsvervangend pre
dikant (consulent) was en in 1975
tot gewoon wijkpredikant, naast
ds. M. H. Boogert, werd beves
tigd. Met dien verstande dat hij
zijn tijd moest verdelen tussen
Zuidwest en de groep vrijzinnig-
hervormden. Zijn opvolger - het
blijkt verre van eenvoudig te zijn
zo'n man (of vrouw) te vinden -
krijgt straks dezelfde opdracht.
Voorwaarden
Het echtpaar Wagenvoorde - zich
bewust van de consequenties van
het naderende afscheia - stelde
het bestuur van de vereniging
voor om na 1 mei het werk met de
groepen te mogen voortzetten.
De predikant verbond daaraan wel
een paar voorwaarden: vrij blij
ven wonen in het huis aan de Wit
te Singel, éénmaal per maand
voorgaan als gastpredikant (ten
dienste van het groepenwerk
naar de kerk toe en van de kerk
naar deze groepen toe) en de
stichting van een fonds ter voort
zetting van dit werk.
Pastorie
Het bestuur van de vereniging, dat
veel waardering heeft voor het
groepenwerk van zijn predikant,
reageerde positief op dit voorstel.
Het verklaarde zich bereid de le
den op de jaarvergadering te vra
gen, hiervoor gelden beschikbaar
te stellen. Maar wat de woning
betreft wenste het bestuur niet
met ds. Wagenvoorde mee te
gaan. Het beschouwt dit huis nog
steeds als "pastorie" voor de offi
ciële predikant.
Voor ds. Wagenvoorde is dat on
aanvaardbaar. De voortzetting en
uitbreiding van het groepenwerk
koppelt hij aan het blijven wonen
op Witte Singel 53. "Voor deze
kadervorming hebben wij dit
huis nodig," zegt hij nadrukke
lijk.
De nieuwe predikant kan, volgens
hem, beter wonen in een huis dat
de hervormde gemeente (in dit
geval de kerkvoogdij) en de ver
eniging samen voor hem hebben
gezocht. Hij wordt namelijk door
beide beroepen en heeft tot taak
de integratie van vrijzinnige en
,de andere hervormden weer een
stuk verder te brengen.
Integratie is namelijk geen "oplos-
koffie". "Het is," zo typeert ds.
Wagenvoorde, "een vernieu
wingsproces. Met en aan elkaar.
Daartoe is deze predikant als
hervormd wijkpredikant geroe
pen. En als zodanig moet hij wo
nen in een huis van beide."
Symbool
De in onzekerheid verkerende do
minee verheelt niet dat Witte Sin
gel 53 hem en zijn vrouw dierbaar
Ze hebben er altijd met groot ge
noegen gewoond. Het is ook
nooit een gesloten huis geweest.
Lekker knusjes alleen voor het
eigen gezin. Anderen konden er
terecht. Dominee en mevrouw
Wagenvoorde verhuizen niet
graag op hun leeftijd. Temeer niet
nu zij in dienst van de vereniging
nog een tijd blijven doorwerken.
Maar de gehechtheid aan dit huis is
"het, naar ds. Wagenvoorde ver
zekert, niet alleen. De kwestie is
vooral een gevolg van „een bot
sing tussen twee visies".
"Het bestuur zegt: onze predikant
in ons huis. En dat is nu juist een
voortzetting van het oude. Ik zeg:
dit huis is een symbool van een
nieuwe dienstbaarheid van de
vrijzinnig-hervormden aan de
gemeente in ruime zin. Vernieu
wing kost offers. Ook het offer
van: onze predikant in onze pas
torie."
Betere relaties
Waarom ds. Wagenvoorde na 1 mei
nog zo graag doorgaat met zyn
groepen?
Het huis Witte Singel 53
"Het is een gespecialiseerd werk
dat niet zomaar door een nieuwe
predikant kan worden overge-
Het gaat in die groepen met name
om relaties tussen kinderen-ou-
ders en vrouwen-mannen. Ds.
Wagenvoorde begon daarmee
toen hij had ontdekt dat de ver
kondiging van het evangelie van
Jezus Christus vaak geen handen
en voeten krijgt in de gezinnen,
de huwelijken en de relaties van
onderling, waar dan ook.
"Daar liggen juist de grote proble
men ivan deze tijd. Door middel
van deze groepen zijn wij bezig
elkaar te helpen om tot betere
relaties te komen".
De zestig deelnemers komen voor
een-derde uit de vereniging van
vrijzinnig-hervormden en voor
het overige uit rooms-kathoüeke,
gereformeerde, hervormde, re
monstrantse en buitenkerkelijke
kring. Ds. Wagenvoorde ziet dit
werk als een dienstverlening van
de vrijzinnige groepering aan de
kerkelijke gemeente als geheel
en als een bijdrage tot integratie
van de vrijzinnigen in de her
vormde gemeente.
Botsing
De bemiddelaar zal wijsheid en tact
nodig hebben om het verschil
van inzicht tussen de ge
waardeerde predikant en zijn
bestuur op te heffen.
Waar, zoals in dit geval, persoon
lijke en principiële overwegingen
samengaan en een huisvestings
zaak de dimensie krijgt van een
„botsing tussen twee visies", ligt
een oplossing niet zomaar voor
de hand.
Overigens vraagt ds. Wagenvoorde,
die binnen Leiden niet wenst te
verhuizen, hier niet om een
gunst. Hii heeft alleen een aan
bod gedaan. En daar kan men ja
op zeggen of nee. Wordt het nee,
dan. zal hij, tot zijn spijt, naar iets
anders moeten uitzien. En dat is
geen punt. S. J. DE GROOT
Professor dr. K. Runia, gerefor
meerd hoogleraar in Kampen
meent dat de weg die de Roer-
mondse bisschop mgr. Gijsen
bewandelt, een doodlopende weg
is. Hij vindt het merkwaardig dat
het optreden van deze bisschop
ook in de Gereformeerde Kerken
nogal wat mensen aanspreekt.
"Hij is toch maar een flinke vent",
hoor je dan zeggen. "Met zo'n
man weet je tenminste waar je
aan toe bent".
Runia: "Het kerkbegrip van Gijsen
is dat van de negentiende eeuw,
waarin de kerk de autoritaire
moeder is ie via de paus en bis
schoppen alles te zeggen heeft.
De kerk is bij hem alles, maar dan
wel de kerk zoals hij die ziet. Vóór
alles is bij Gijsen de kerk het
rooms-katholieke instituut dat
altijd en absoluut gelijk heeft,
met haar hele inboedel aan inter
pretaties en wetten van 2000 jaar.
Op dit punt is er dan ook geen
plaats voor het individuele gewe
ten. De rk kerk is ook de enige
kerk. Er is in feite maar één op
lossing voor het oecumenisch
vraagstuk; terugkeer van al de
anderen naar deze kerk".
Prof. Runia noemt dat een "slecht
roomse visie", die duidelijk te
ruggaat naar de tijd vóór het
tweede Vatikaanse concilie. "Er
is in Gijsens hele verhaal niets
van de geest van Vaticanum II te
ontdekken. Kenmerkend daar
voor was toch een nieuwe open
heid. Natuurlijk was het een
rooms-katholiek concilie, waar
op niets in de vastgestelde leer
werd gewijzigd, maar er werd
toch een nieuwe geest zichtbaar
die weer beloften voor vernieu
wing inhield".
Als we in Nederland verder moeten
in het spoor van Gijsen kunnen
we, zo meent de Kamper hoogle
raar, de oecumene wel vergeten.
"Dan wordt rk kerk weer het
machtsinstituut van vorige eeu
wen waarin de geestelijkheid de
wet voorschrijft, zowel wat het
geloven als wat het handelen be
treft". Hij vermoedt dat ook gere
formeerden die nu nogal wat
sympathie hebben voor het op
treden van Gijsen het niet langer
De naaste ging vóór
De vroegere leraar godsdienst
aan de Visser 't Hooft-scholenge-
meenschap te Leiden drs. JJi.
Buikema, nu werkzaam als pre
dikant in dienst van de Evange
lisch Christelijke Kerk van West-
Iran (Nieuw-Guinea), vertelt in
een brief over een kleine kerkelij
ke gemeente in Noord-Sumatra
(62 gezinnen.)
Die kerkt nog steeds in een noodge-
bouwtje dat ook in verval is ge
raakt. Daarom begon men in 1977
met inzamelingen voor een nieuw
gebouw. Kosten f. 30.000. Midden
1978 hadden deze plantage-ar
beiders en kleine neringdoenden
de helft daarvan bijeen. Een pres
tatie, gezien hun bestaanspeil.
Met de bouw werd alvast begon-
Maar toen viel de klap. De regering
vaardigde beperkende bepalin
gen uit voor godsdienstige activi
teiten en sommige islamitische
plantage-eigenaars ontleenden -
ten onrechte - daaraan de vrij
heid om hun christen-arbeiders
voor de keus te stellen: óf islamiet
worden óf eruit.
Zo werd een aantal op slag werk
loos. "De zekerheid van het geloof
in Christus was hun meer waard
dan bestaanszekerhied"schrijft
Buikema.
Maar zij werden niet in de steek
gelaten. Door gezamelijke in
spanning werd deze mensen een
nieuwe bestaansbasis geboden in
een landontginningsproject.
Maar ook dat kost geld. En daar
om moet het kerkgebouwtje voor
lopig onafgebouwd blijven staan.
"De naaste ging vóór en alles te
gelijk is niet mogelijk".
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Giessendam J.
Hoek Groenekan, te Meerkerk J.
Smit Hilversum, door de provin
ciale kerkvergadering van Zuid-
Holland tot predikant voor bui
tengewone werkzaamheden (se
cretaris) N.J.M. Hoogendijk te
Alphen aan den Rijn-Oudshoorn-
Ridderveld.
LEIDEN - De commissie financiën van de
hervormde kerkvoogdij in Leiden heeft -
duidelijk hoorbaar voor alle meeleven-
den - de alarmklok geluid, omdat de
vrijwillige bijdragen over 1977 en 1978
beneden de ramingen zijn gebleven en de
begroting voor het lopende jaar een fors
tekort aanwijst. Er wordt in de bewuste
publikatie van de kerkvoogdij zelfs on
verholen gesuggereerd dat de financiële
ontwikkeling kan leiden tot opheffing
van een paar wijkpredikantsplaatsen.
Binnen de centrale kerkeraad is niet ie
dereen overtuigd van de zin van die
noodkreet op dit moment. De actie
"Kerkbalans" is immers nog aan de gang
en niet iedereen - denk maar aan zaken
mensen - kan nu al zijn bijdrage defini
tief bepalen. Er zijn leden die later in het
jaar hun aandeel nog verhogen. De eco
nomische toestand is nu eenmaal on
zeker.
De "afwachtenden" vinden dat je de kerk
leden pas met zulke ingrijpende maatre
gelen moet confronteren als de balans
reëel is opgemaakt en het financiële
beeld duidelijk is. Anderen, onder wie de
kerkvoogden - verontrust over de oplo
pende tekorten -, willen de harde conse
quenties nu reeds onder ogen zien.
Oplopende reeks
Hoe men het ook wendt of keert, rooskleu
rig is het allemaal niet.
De opbrengst over 1977 is f 54.000 beneden
de verwachtingen gebleven en die over
1978 f70.000. Het tekort over 1979 is ge
raamd op f113.000. Bovendien zal het
fonds "Instandhouding pastoraat" dit
jaar met f 92.500 dalen, zodat het tekort
in werkelijkheid op ruim f200.000 moet
worden gesteld. Over enkele jaren zal
dat speciale fonds leeg zijn.
De inkomsten stijgen wel elk jaar, maar
onvoldoende om de kostenstijgingen op
te vangen, zodat de oplopende reeks te
korten zich gestaag voortzet.
Dit jaar rekent de kerkvoogdij op een op
brengst van ongeveer f 880.000. Dat is 5 a
6 procent meer dan vorig jaar. De toezeg
gingen belopen op het ogenblik een be
drag van ruim f700.000. Zelfs al wordt
het streefbedrag gehaald, dan nog blijft
men zitten met een tekort van twee ton.
De kerkvoogden - verantwoordelijk voor
het financiële en materiële beheer - zien
maar twee oplossingen. Of de opbrengst
van de vrijwillge bijdragen en van de
kerkcollecten gaat zoveel omhoog als de
uitgaven stijgen óf de uitgaven worden
drastisch beperkt. En omdat al bezui
nigd is waar dat maar enigszins mogelijk
was, kan dat nog maar op één manier:
door opheffing van wijkpredikants
plaatsen. Er zijn er nu nog negen, ds. Wa
genvoorde, die ook voor de vrijzinnige
groep in Leiden-Oegstgeest werkt, mee
gerekend.
Eerste oplossing
Al valt te vrezen dat het predikantenbe
stand niet lang meer op zijn huidige
sterkte kan blijven, toch hebben de cen
trale kerkeraad en -kerkvoogdij afge
sproken zich in te zetten voor de eerste
oplossing. Een bezwaar daarbij kan zijn
dat opnieuw wordt aangeklopt bij men
sen die al in redelijke mate hebben gege
ven. De kerkvoogden komen echter lie
ver nog niet in de dwangpositie waar
voor zij nu alarm hebben geslagen.
Dr. A.J. Lamping, voorzitter van de centra
le kerkeraad, zei ons, toen wij hem om
een toelichting vroegen, dat "Leiden"
inderdaad langzamerhand de rode
streep bereikt. "Als je het met andere
steden - Leeuwarden en Haarlem bij
voorbeeld - vergelijkt, dan hebben wij
het nog lang volgehouden. De verslech
tering van de economische toestand
wordt nu duidelijk merkbaar".
LEIDEN - Herv. Gem.: Hoogl. kerk 10
ds. v. Achterberg, 11.45 oec. studenten-
dienst; Marekerk 10 dr. Meijers, 5 ds. De
Jong; Maranathakerk L. Morsw. 10 ds.
Koolstra. 6.30 ds. v. Achterberg; Meren-
wijk (Regenboog) 9.30 pastor v. Well en
ds. v. Leeuwen, 11 pastor v. Well, 5 pastor
Van Well, vesper IKON-tv; Bethl. kerk
Driftstr. 10 ds. Bouhuys, opendeur-
dienst; Bevr. kerk ZW 10 30 ds. Wagen
voorde: Vredeskerk Bruggravenlaan 10
dr. KLamping; Waalse kerk 10.30 ds.
Ribs; Acad. Z. 10.15 ds. Bovenberg;
Diac. huis 10.39 ds. Pannekoek; jeugd-
kapel Vr. kerk 10; jeugdkapel G. Herder
O. Vest 10.30; Petrakerk Sur.str. 10.30 hr.
Terpstra, dovendienst; Endegeest 9.30
ds. Friederich. Geref. Kerk: Zuiderkerk
10 en 5 ds. Sijtsma, ha; Petrakerk 10 ds.
Hortensius, 5 ds. Nierop Koudekerk; O.
Vest 10 ds.' Schaafsma Utrecht, 5 ds.
Koolstra; Mar. kerk L. Morsw. 10 ds.
Koolstra, 5 ds. Schaafsma; Bevr. kerk
ZW 9 ds. De Zeeuw V.schoten, 5 ds.
Huisman Rijnsburg; Groenh. 10 ds. Flin
terman Den Haag; De Mirt 10 hr. v. d.
Velden; Mierennest 10nr. v. d.Tuin; Me-
renwijk zie herv.; Petrakerk 10.30 hr.
Terpstra. dovendienst Geref. Kerk (do
lerend) Groot-Leiden (Lokhorstkerk): 9
hr. Van Drunen Ridderkerk, 5 ds.
Vreugdenhil Leidschendam. Geref.
Kerk Vrijg. (Herengracht 70): 10 en 5 ds.
Gootjes. Chr. Geref. Kerk (Steenschuur
9): 10 kand. Nijdam Apeldoorn, 5 ds. Den
Boer Den Haag. Geref. Gem. (N. Rijn): 10
en 4.30 ds Boogaard. Geref. Gem. in Ned.
(Bethl. kerk Dirftstraat): 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgracht):
10.15 ds. Happee. Remonstr.-Doopsgez.
Gem. (Pieterskerkstraat 1): 10.30 hr.
Knoppers, jeugddag, gezinsdienst. Bap
tistengemeente (O. Rijn 3): 10 dienst.
Evang. Christengemeenschap (Middel
stegracht 3): 10 br. Dikkes. Zendings
werk Middemachtsroep (Zoeterw.singel
21): 5 nam. hr. v. d. Keur. Evangeliecen
trum Zijlsingel 2: 10 hr. Zijlstra. Pink
stergemeente (O Rijn 3): 3 evang. De Rui
ter. Leger des Heils (Hooigracht): 10 hei-
ligendienst, 7.30 musical in Vredeskerk,
Burggr.lkaan. laan. Kerk (H. Rijndijk
24): 9.30 en 4. wo. 8. Christian Science
(Steenschuur 6): 10.30. Kerk van J. Chr.
v. d. Heiligen der L. Dagen (Steenschuur
6): 10.15 Zevendagadventisten: elke zat.
9.45 bijbelstudie, 11 prediking (in Lok
horstkerk). Oud Kath. Kerk (Zoe
terw.singel): 10. Rooms-Kath. kerken:
Merenwijk (Regenboog) zie herv. ge
meente; Haagweg zat 7, zond. 9,10.45 en
12; Steenschuur zat. 10 en 7, zond. 8.30,
10,11.30,6 en 7Lammenschansweg zat.
7, zond. 9, 10.30, 12 en 6: Haarl.str. zat 7,
zond. 9.30, 10.45 en 12.15; Rijndijk 281
zat. 7, zond. 9.30 en 11.30; BoshuizerL zat.
7, zond. 9.30,11 en 12.15. Herensingel zat.
7, zond. 8.30, 9.30 en 11.
ABBENES - Herv. Gem.: 9.30 ds. Den
Harder.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem: 10
ds. Wolthaus, 7 ds. Van Hoegee. Geref.
Kerk: 10 ds. Bezemer, 6.30 hr. Tenyen-
huis. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5 ds. De
Vries, Heerde, ha R.K. Kerk: zat. 7, zond.
7.30 en 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN-Herv. Gem:
Adv. kerk 10 ds. Hanemaayer, 5 ds. Zou
tendijk Noorden; Kr. kerk lOds. Bogers;
Opst.kerk 10 ds. v. d. Heiden, 6.30 ds.
Bogers; Nabij 10 jeugdkapel; G.H. Kerk
9 dr. v Santen; De Bron 10 ds. v. d. Ree,
jeugddienst, 10.30 dr. v. Santen, 6.30 ds.
v. d. Ree; Ashram 9.30 ds. Hoogendijk;
Oudsh.kerk 10 ds. Stenfert Kroese. jon-
gerendienst; Sionskerk 9.30 en 6.30 ds.
Verploeg, ha. Geref. Kerk: Mar. kerk 10
hr. Tenyenhuis, 6.30 ds. Vree; Salv. kerk
10 ds. Vree, 6.30 ds. Treurniet; G.H. kerk
10.30 ds. Verheul, 6.30 ds. Mulder, beide
ha; De Bron 9 ds. Verhuel, ha, 10 ds. v. d.
Ree, 6.30 ds. v. d. Ree, ha. Geref. Kerk
Vrijg.. 8.45 dienst, 6.30 ds. Borgdorff.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 ds. Ham
stra. Oud Geref. Gemeente: 9.30 en 4,
dond. 15 febr. 7.15 ds. Schinkelshoek.
Baptistengemeente: 10 evang. Verkerk
en ds. Koekkoek. 6.30 ds. Koekkoek;
Noord (Sportl.) 10 hr. v. d. Steen. Volle
Evang. Gem. (school Preludeweg): 10 hr.
De Jong. Pinkstergem. Bethel
(R.-Kr.gebouw); 6 nam. Pinkstergem.
Alphen (R.-Kr. gebouw): 10 br. Bakker.
Leger des Heils: 10 en 6.30 uur. Re-
monstr. Kring: 10 ds. Laforet R.dam.
R.K. kerken: Bon. kerk zat 7. zond. 8.30,
lOen 11.30; Piuskerk zat. 7. zond. 9.10.30
en 11.45; De Bron zat. 7. zond. 9 en 11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gem.: 9.30 en 6
ds. Exalto. Geref. Gem.: 9.30 leesdienst,
7 ds. Boogaard.
BODEGRAVEN - Herv. Gem.: Dorps
kerk 10 dr. Maarsingh Amersfoort, 6.30
ds. Droogers: Salv.kerk 10 ds. De
Vreugd, 6.30 ds. Richter; Bethl. kerk 10
ds. Droogers, 6.30 ds. Den Boer te Wou
denberg Geref. Kerk: 10 en 6.30 ds. Bui
tenhuis. Geref. Kerk Vrijg.: 9.30 en 4 ds.
Borgdorff.
BOSKOOP - Herv. Gem.: 9.30 ds. Bou-
man te Katwijk, 5 ds. Kalkman, Ameide,
in geref kerk, jeugddienst; De Stek 9.30
ds. Dijkstra. Geref. Kerk: 9.30 ds. Omta, 5
gez. jeugddienst. Chr. Geref. Kerk: 9.30
en 5 ds. v. Langen velde. Geref. Gem: 9.30
en 6. Opwekkingsgemeente (Concor
dia): 9.30. Verg. v. Gelovigen (Nieuw-
straat9.30 en 5. R.K. kerken; kerk zat. 7,
zond. 9.30 en 11; De Stek zat. 5.30.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Lefeber, Alphen. 6.30 ds. Geertsema.
Geref. Kerk: 10 ds. Versluys, 5 ds. Mod
deraar. R.K. kerk: Anker zat. 7, zond. 8.45
en 11.15; Bern. zond. 10; dorp zat. 7, zond.
8, 10 en 11.30.
HILLEGOM - Herv. Gem.: 10 ds. v.
Bruggen, 5 zie geref. Geref. Kerk: 10 en 5
ds. Oldemans Hilversum, ha. Chr. Geref.
Kerk: 11 as Visser, 7 ds. v. Dijken. R.K.
kerk: Mart. kerk zat 7, zond. 8.30, 10,
11.30 en 12.45; Jozefkerk zat. 7, zond.
8.30, 10 en 11.30.
HOOGMADE - Herv. Gem.: 10 dr. v.
Vliet. R.K. kerk: zat. 7, zond. 10.
DE KAAG - Herv, Gem.: 10 ds. v. 't Hof.
R.K. kerk: zat. 7, zond 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Dorpskerk 10 ds. Heymans 't
Harde, 6 ds. Wuister Scheveningen,
jeugddienst; Ontm. kerk 10 dr. v. d. Bank
Ede. 6.30 ds. Heymans. Geref. Kerk: 9.30
en 5 ds. Vrolijk, ha. R.K. kerk: zat. 7,
zond. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem.: N.
Kerk 10 ds. Vink, 6 ds. De Jong; O Kerk
10 ds. Vroegindewey, 6 ds Schuurman;
Ichtus 10 ds. Hovius. 5 ds. Boer; Pniëlk.
9.30 ds. De Vos, 6 ds. Vroegindewey; Gr.
v Pr.school 10 ds. Arkeraats; HoeksL 10
dovendienst: Overduin 2 ds. Baas. Geref.
Kerk: Vr. kerk 10 en 5 ds. v. d. Horst, ha;
Kerk Vrijg: 10.15 leesdienst, 3.30 ds.
Hoff. Geref. Kerk Vrijg. Buiten V.: 8.45
ds. Roukema, 7 ds. V. d. Berg. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 ds. v. d. Mey. Geref. Gem.:
10 en 5 leesd., wo. 7.30 stud. Van Golder-
dingen. Volle Evang. Gem. (Voorstraat
100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: 10 ds. v. d. Linden, 5 ds. Elgersma
Noordwijk, opendeurdienst. Geref.
Kerk: 10 ds. Nierop, 5 zie herv.
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk: Dorpskerk 10 ds. Knorth, 3 dienst
met geestel. gehandicapten, ds. Boven
berg, 6.30 ds. Geursen; Hoofdstr 10
mevr. Jacobi; Sch.kerk 9 en 10.30 ds.
Geursen: dond. 15 febr. 7.30 oec. avond
gebed in Dorpskerk. Baptistengemeen
te: 10 br. v. Zuijlekom, ha. R.K. kerk: zat.
7. zond. 9, 10.30 en 12.
LEIMUIDEN - Herv. Gem.: 9.30 ds. De
Vree, 7 ds. Broekema te Leiden, gez.
dienst; Kudelstaart (Dorpshuis) 10 ds. v.
d. Staat Uithoorn. Geref. Kerk: 9.30 ds.
Los. R.K. kerk: zat. 7, zond. 7.30, 9.30 en
11.15.
LISSE - Herv Gem. Gr. kerk 10 ds. 't
Hooft. 7 ds. De Gelder: Pauluskerk 10 ds.
De Gelder Geref. Kerk: 10 ds. Schaap
Monnikendam. 7 hr. Stam. Geref. Kerk
Vrijg.: 10.30 ds. Bosma, 4.30 dienst. Ge
ref. Kerk Vrijg. Buiten V.: 10.45 en 5 ds.
Schuurman. Chr. Geref. Kerk: 10 en 4.30
ds. v. Dijken, ha. Geref. Gem.: 10 en 4
dienst, wo. 7.30 ds. Hakkenberg. Oud
Geref. Gem.: 9.30 en 3. R.K. kerken: Aga
tha zat. 7, zond. 8.30, 10 en 11.30; Poel-
huys zat. 7. zond. 9 en 11.30; Maria zat. 7
zond. 8.30. 10 en 11.45: Engelbew. zat. 7,
zond. 8. 9.30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Bronsgeest, 6.30 ds. Van Roon, Katwijk
aan Zee. Geref. Kerk: 9.30 ds. Hiensch
Barendrecht, 6.30 ds. Wouters A.dam.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 2.15 ds.
Hamstra. R.K. kerk: zat. 7, zond. 9,10.45
en 7.
NIEUWVEEN - Herv. Gem. 9.30 ds. De
Jong Leiden, 6.30 ds Bronsgeest. Geref.
Kerk: 9.30 ds. v. Andel A.dam, 7 ds. Beu
kenkamp A.dam. R.K. kerk: zat. 7, zond.
9 en 11.
NIEUW-VENNEP-Herv. Gem.: 9.30 ds.
Kret te S.heim. 7 ds. v. Winterswijk Ben-
nebroek. Geref. Kerk: 9.30 ds. Rang, 4.30
ds. Bil Badh.dorp. Chr. Geref. Kerk: 9.30
en 3 ds. Visser. R.K. kerk: zat. 7, zond.
9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gem.: 9.30 en 7 ds.
Zoutendijk. Geref. Kerk (Woerdense
Verlaat): 10 en 7 ds. Nooteboom. R.K.
kerk: zat 7, zond. 9 en 10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem.: Voorstr 10
ds. De Haan te O.geest, 7 dr. Jansen,
zangdienst; Hoofdstr. 9 ds. Koers Den
Haag, 10.30 ds. Boer Katwijk aan Zee, 5.
ds. Wamink; De Rank 10 ds. Koudstaal
Bolnes, 5 ds. Hovius; Vierboet Boeren-
burg 10 jeugdkapel. Geref. Kerk: Vin-
kenlaan 9.30 ds. v. Beek Den Haag, 5 hr.
Brouwer; St. kerk 11 ds. Kuiper; S.Mio 9
ds. Wamink. Zie ook herv. R.K. kerken:
Zee 9.30 en 11; Binnen 8. 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT - Heiv. Gem.:
10 ds. Elgersma. R.K. kerk: Jozefkerk
zat. 7, zond. 10 en 11.30; Viktorkerk zat 7,
zond. 9.30 en 11.
OEGSTGEEST - Herv. Gem.: Gr. Kerk
10 ds. Sasse; Pauluskerk 10 ds. Ter Lin
den, ha; Gem. centr. 10.30 dr Witteveen
Utrecht. 7 ds Heemskerk, 10.30 ds. Cra
mers, jeugdkerk; Van W. slooth 4.30 ds.
Bons. Geref. Kerk: 10 ds. Heemskerk.
Geref. Kerk Vrijg. Buiten V.: 8.45 ds. v. d.
Berg, 4 ds. Moggre. R.K. kerk: Will, kerk
zat. 7, zond. 9,10.30 en 12; Bon. kapel zat.
6.30, zond. 9 en 11. Volle Evangeliegem.
(gem. centr.): 4 hr. v. d. Brugge.
OUD-ADE R.K. kerk: zat. 7, zond. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem.: 9.30 ds. Lalleman. Geref.
Kerk: 9.30 ds. De Boer Hoofddorp, 5 ds.
Wessels Amstelveen. R.K. kerk: zat 7,
zond 9.30. Remonstr. Gemeente: 10 hr.
Klijnsma.
ROELOFARENDSVEEN - R.K. ker
ken: P. Banden, zat. 7, dond. 9.30, 11 en
12.15; M. Pres. zat. 7, zond. 9 en 11.
RIJNSATERWOUDE-Herv. Gem.: 9.30
ds. De Kruif, 7 ds. Nicolai. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 dienst, 2.15 ds. Bouw.
RIJNSBURG - Herv. Gem.: Gr. Kerk
9.30 ds v. Niel, 5 ds. Gebraad; Bethel-
kerk 9.30 ds. Van Roon, 5 ds. Van Niel.
Geref. Kerk: Petrakerk 9.30 ds. Baayen,
5 ds. Damsma; Imm.kerk 9 en 10.30 ds.
Damsma, 5 dr. v. Oeveren; Mar.k. 9.30dr.
v. Oeveren, 5 ds. v. Wijk A.dam. Geref. K.
Vrijg.: 10 en 5.15. Chr. Geref. Kerk: 9.30
en 5 ds. De Joode. Evang. Christenge
meente (aula mavo): 10 ds. Malgo Hen
gelo. R.K. gemeenschap (aula
tuinb.school): zat. 7, zond. 10.30.
RIJPWETERING - R.K. kerk: zat. 7,
zond. 7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM - Herv. Gem.: 9 en 10.30
ds. v. d. Meer, 7 ds. De Haan te O.geest,
opendeurdienst. Geref. Kerk: 10 en 5ds.
v. Santen, ha. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5
ds. Rebel. R.K. kerk: zat. 7, zond. 9.30 en
11.
TER AAR - Herv. Gem.: 10 en 6.30 ds.
Lindenburg. Geref. Kerk: 10 ds. De Wit
Lisse. 6.30 ds. Bezemer. R.K. kerk: dorp
9en 12; Langeraarzat.7,zond.8.30, lOen
11.30.
VALKENBURG - Herv. Gem.: 10 ds.
Overgaauw, 6.30 ds. v. Niel. Geref. Kerk:
9.30 en 6.30 ds. De Raadt. Geref. Kerk
Vrijg.: 9.30 ds. Hoff, 5 dienst.
VOORHOUT - Herv. Gem.: 10 ds. Bro
kerhof. R.K. kerk: zat. 7,zond. 9,1030en
11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem.: Dorps
kerk 10 ds. Van der SChoot, 7 ds. Meije-
ring; Hulp en Heil 10 ds Verheule, ha;
aula NH 9.30 vic. Bijl; Ark 10 jongeren-
dienst. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. De Zwart.
Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 5 ds. De Wolf.
R.K. kerken: Laur.kerkzat7, zond. lOen
11.30; aula NH 11; M. Godskerk zat 7,
zond. 8.30 en 10.30.
WADDINXVEEN - Herv. Gem.: Be-
thelkerk 9 ds. Verboom 10.30 ds. Verwe-
lius, 5 ds. Verwelius 6.30 ds. Roetman;
Hoeksteen 9.30 ds. Roetman, 6.30 ds.
Verboom; Imm.kerk 10 ds. Hulst, 5 ds.
Van Otteren Obdam. Geref. Kerk: Kr.
kerk 10 ds. V. d. Heiden Zw. dam, 5 ds. V.
d. Berg; Ontm.kerk 10 ds. V. d. Berg, 5
ds. Versluvs H.woude. Oud Geref. Gem.:
10 en 6.30. Chr. Afgesch. Gem.: 9.30 en 5.
Volle Evang. Gem. (Lindengaarde 17a):
9.30. R.K. kerke: Ontm. kerk zat. 7, zond.
8.45, 11.45 en 7; Viktorkerk zat. 7, zond.
10.
WARMOND - Herv. Gem.: 10 ds. Den
Tonkelaar, 5 ds. Den Tonkelaar, zang-
dienst. R.K. kerk: zat. 7, zond. 8.30,10 en
11.30.
WASSENAAR-Herv. Gem.: Dorpskerk
10 ds Steenstra, 4.30 ds. Kommers te
Katwijk aan Zee, 7 ds. Wiersma: Kie-
vi*tkerk 10 ds. Wiersma; Messiaskerk 10
ds. v. Zanten; Dorpscentrum 9.30 ds.
Kommers. Geref. Kerk; 10 en 5 ds. V. d.
Meulen, ha; Zuid 10 ds. Schuman Zaan
dam, 5 ds. Vegter O.geest. Ned. Prot.
Bond: 10.30 ds. Werner.
WOUBRUGGE - Herv. Gem.: 9 30 ds.
Heymans Boskoop, 6.30 ds. Oosterom
Maarssen. Geref. Kerk: 9.30 kand. Fos-
sen, 6.30 ds. Schaafsma Utrecht. R.K.
kerk: zat. 7, zond. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Nicolai, 7 ds. De Kruif. Geref. Kerk: 9.30
hr. Tazelaar, 7 ds. v. d. Ree. R.K. kerk:
zat. 7, zond. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gem: 10 ds.
Meijering V.schoten. R.K. kerken: Jans-
kerk zat. 7.30, zond. 10.30; C.D. kerk zat 7,
zond. 9.15; Meerburg (Rijndijk) zat. 7,
zond. 10, 12 en 6.
ZWAMMERDAM - Herv. Gem: 10 ds.
Molenaar Nieuwveen, 6.30 ds. Panne-
koek Leiden. Geref. Kerk: 10 ds. Modde
raar, 6.30 ds. v. d. Heiden.
