Ik vind kraken
niet zo
erg
*Tr i
Gezond voordeel uit de
zuivelhoek van Centra I
Archief toont "Breestraat Breeduit"
Directeur Leidse Woningstichting:
Per stoomspuit naar Lakenhal
ALTIJD m
1 1 "f f I
iijf""'""""
ZATERDAG 10 FEBRUARI 1070
LEIDEN
LEIDEN - "Als een woning een
hele tijd leegstaat vind ik het niet
erg dat die gekraakt wordt. Als
mensen een huis kraken gebeurt
dat meestal uit pure nood". Dui
delijke taal van directeur C.
Streefland van de Leidse Wo
ningstichting (LWS). Er is de
laatste tijd heel wat gekraakt in
Leiden. Meestal panden die al ge
ruime tijd leeg stonden. De
kraakacties werden meestal on
dernomen door de Leidse kraak-
bond.
"Ik heb liever te maken met een of-
ficiël kraakbond", zegt Streef
land. "De laatste tijd bereikten
mij ook berichten dat er figuren
in Leiden rondlopen die bereid
zijn om voor grof geld een woning
te kraken.
Over de kraakbond: "Ik heb de in
druk dat de kraakbond werkt uit
sociale bewogenheid, maar ik
vind wel dat zij vaak de valse
hoop wekken bij mensen dat er
dan niets meer kan gebeuren.
Misschien kunnen zij dat zelf
weerspreken", zegt hij. "Ik zou
best eens met de kraakbond van
gedachten willen wisselen.
Hij noemt het verschijnsel kraken,
tegen de achtergrond van wo-
ningschaarste en langdurige
leegstand, best aanvaardbaar
maar voegt daar meteen aan toe:
"Als een woning pas een paar da
gen leeg staat en hij is dan al ge
kraakt, dan moeten ze er uit. Bij
Bureau Huisvesting kunnen ze
ook geen ijzer met handen bre
ken. Soms wordt een woning een
paar weken vastgehouden om
een speciaal geval te helpen. Het
moet niet zo zijn dat diegenen, die
het brutaalst zijn, het eerst aan de
beurt komen.
De-LWS heeft zelf geen enkele be
voegdheid om mensen uit een
woning te zetten. We melden het
slechts aan Bureau Huisvesting
als een woning leegkomt. Deze
week hebben we een brief aan B
en W geschreven waarin we er op
wijzen dat kraken een logisch ge
volg is als woningen te lang leeg
blijven staan.
De problemen waarvoor woning
bouwverenigingen staan zijn tal
rijk. Het gaat niet meer alleen om
het bouwen van woningen. Van
daag behoort ook de renovatie tot
het takenpakket, voor sommige
woningbouwverenigingen, met
veel oude voorloorlogse wonin
gen in hun bezit, hangt het on
derhoudsbudget als een zwaard
van Damcles boven het hoofd.
Streefland, directeur van de groot
ste Leidse woningbouwvereni
ging: "Een flink deel van de el
lende zit inderdaad in het onder
houd van de woningen. Het
derhoudsbudget gaat vrijwel
heel op aan de meest noodzake
lijke reparaties. Als je in het hart
kijkt yan de bestuurders van wo
ningbouwverenigingen dan zou
den ze veel meer willen doen.
Het ontbreken van geld hoeft een
goed onderhoud echter niet in de
weg te staan. Een woningbouw
vereniging heeft een sociale taak.
Als het dak instort dan kunnen ze
niet zeggen: er is geen geld dus
doen we er maar niets aan. Dan
moet er maar geld geleend wor
den. Gelukkig staan rijk en ger
meente garant voor het voortbe
staan van de woningbouwver
enigingen. Zij vullen de tekorten
steeds aan. Als het particuliere
organisaties zouden zijn waren ze
allang failliet geweest". Hoewel
de woningbouwverenigingen
nauwelijks genoeg geld hebben
voor het normale onderhoud,
komen er nog eens de kosten bij
als gevolg van vernielingen door
de jeugd. "Er moet jaarlijks dui
zenden gulden worden uitgege
ven om de schade te repareren
die wordt veroorzaakt door bal
dadigheid.
Over de stadsvernieuwing zegt
LEIDEN - In de Leidse brand
weerkazerne staat ondanks het
ruimtegebrek een voertuig dat
zijn praktische waarde allang
heeft verloren en alleen bij zeer
speciale gelegenheden van stal
wordt gehaald. De opening van
de tentoonstelling "Het Leidse
stadhuis, bouw-verbouw-brand-
herbouw" gistermiddag in de
Lakenhal was zo'n zeer speciale
gelegenheid. Gestoken in bijpas
sende kleding begaven burge
meester Vis en enkele leden van
de brandweer zich per glimmend
rood en koper gepoetste stoom
spuit naar het museum op de Ou
de Singel. Dezelfde stoomspuit
die ook bij de stadhuisbrand van
1929 assisteerde. Het voertuig is
in 1903 in Rotterdam gebouwd,
en tot vlak na 1929 bij de Leidse
brandweer in dienst geweest.
Burgemeester Vis opende de ten
toonstelling met een toespraakje
waarin hij ondermeer zei: "We
meenden deze tentoonstelling
niet alleen te moeten houden
omdat het stadhuis vijftig jaar
geleden afbrandde, maar ook
omdat juist deze dagen het
Stadsbouwhuis in gebruik wordt
genorpen". De burgemeester
Directeur C. Streefland: Vernielingen zijn bron i
Streefland: "Soms lijkt het alsof
de vaart er uit is, omdat de vroe
gere staatssecretaris Schaefer
veel aan de weg timmerde en al
lerlei stunts uithaalde. Je kunt
wel zeggen dat wethouder Ver
boom in Leiden de vlag van
Schaefer heeft overgenomen. Ik
ben eens meegeweest naar de
provinciale directie en ik heb ge
zien dat dat de betoogtrant van
Verboom heel wat prettige din
gen voor Leiden heeft opgele
verd. Sommige dingen zijn voor
de hellepoort vandaan gesleept.
Ik ben niet in alle gevallen vóór re
novatie. Persoonlijk vind ik de
renovatie van hekjeswoningen in
de Haver en Gortbuurt een giller.
Dat zijn situaties waarvan ik zeg:
nu kun je beter nieuwbouw neer
zetten. Je kunt ook zien dat de
mensen zich steeds meer afzetten
tegen sommige plannen die van
bovenaf worden opgelegd. Je
krijgt de mensen niet meer zoals
vijfjaar geleden in een wisselwo
ning in de Meren wijk. Al zou je ze
er met een gouden koets heen
brengen...
Op de vraag of de wensen van be
woners, de medezeggenschap en
eventueel het medebeslissings
recht, geen zwak ontwikkeld ter
rein is bij de woningbouwvereni
gingen antwoordt Streefland
ronduit "Ja... maar dan ik met
een weer in de verdediging. De
LWS is al geruime tijd bezig om te
komen tot de vorming van bewo
nerscommissies. De Protestants
Christelijke Woningbouwver
eniging is één van de drie wo
ningbouwverenigingen die deel
nemen aan een landelijk experi
ment op dit punt. In beide geval
len is de opkomst bij de buurt-
vergaderingen en het 'enthou
siasme van de bewoners zeer ge
ring."
De heer Streefland legt uit dat de
Leidse Woningstichting vaak de
moeilijkst plaatsbare gezinnen
moet huisvesten. Gezinnen die
elders niet aan de bak komen. We
zijn een soort laatste toevlucht
soord. Je zou kunnen zeggen: je
hebt goudreinetten en stekkies.
De woningbouwverenigingen
pikken de goudreinetten er uit.
Door de LWS wordt niet bewust
aan ghettovorming gedaan. Daar
pluk je op den duur toch zelf de
wrange vruchten van. De Hor
sten in de Merenwijk hebben wel
een slechte naam. Dat zijn de eer
ste twee flats die in de Merenwijk
uit de grond zijn gestampt. In het
begin was er veel leegstand en
dan kun je moeilijk neen verko
pen als er een gezin is dat er in wil.
Zo zijn er nogal wat gezinnen te
recht gekomen die je beter niet
samen in één flat kunt huisves
ten: De klachtenstroom is ook
niet zo verwonderlijk als je be
denkt dat er 126 gezinnen ge
bruik moeten maken van één
trappenhuis en twee liften.
Over de toekomst "Een woning
bouwvereniging is eigenlijk een
instituut dat zichzelf overleefd
heeft. Ik vind dan ook (en ze zul
len zeggen daar heb je hem weer)
dat een fusie het meest wenselijk
is. Er ligt nog een belangrijke
taak om het eigen woningbezit
voor de laagste inkomens moge
lijk te maken. We zijn tegen de
verkoop van het huidige wo
ningbestand. Daar doe je de laag
ste inkomens geen goed mee.
We willen graag bouwen voor ie
dereen, maar ik zie niets in het
volbouwen van open plekken in
de binnenstad. Je bouwt nu een
maal het goedkoopst op een grote
bouwplaats. Ik zou het liefst van
alle open plekken in de stad een
klein plantsoentje maken en dan
de Leidse Hout volbouwen. Daar
piesen toch alleen maar die dure
hondjes uit Oegstgeest!".
JAN RIJSDAM
ADVERTENTIE
noemde het een klein gelukje bij
een groot ongeluk dat in 1929 niet
alleen het stadhuis, maar ook een
gedeelte van de woningen aan de
Vismarkt verbrandden, omdat
daannee ruimte vrij kwam voor
een groter stadhuis.
Mevrouw Moerman en de heer Van
Maanen, die beiden een grote in
breng hadden bij de inrichting
van de tentoonstelling, kregen
van de burgemeester een voor
deze gelegenheid heruitgegeven
brandpenning uit 1929.
Elders in deze krant meer over de
brand en de tentoonstelling.
bij zwaar of licht weer, i
op zondag en door de week A
Meer weten. Dienstregeling en Big Ben Tours progra
de Stoomvaart Maatschappij Zeeland liggen bij uw reisbureau of automobie
Bij de ABN. de AMRO- of RABObank. Bij NS-mlichtingenkantoren.
Of bel rechtstreeks SMZ. tel 01747-3944. ook voor inlichtingen over vrachtvervoer
LEIDEN - Politiek is ze de laatste
jaren een knelpunt, maatschap
pelijk wijzigde ze zich van een
bestuurscentrum en woonstraat
in een aanzienlijke winkelstraat,
maar historisch is en blijft de
Breestraat de centrale ader van
Leiden. Ontstaan als een oude
Rijndijk werd de 'Brede Straat'
een doorgangsroute door de stad,
een functie die de straat tot op
heden nog noodgedwongen
heeft.
De centrale plaats van de Bree
straat in de ontwikkeling van
Leiden is door het gemeentear
chief uitgewerkt in een tentoon
stelling "Breestraat Breeduit'. De
expositie behandelt de geschie
denis van de bebouwing langs de
Breestraat door de eeuwen heen,
zij het dat de nadruk valt op de
laatste anderhalve eeuw.
'Breestraat Breeduit' is een aan
vulling op de grote expositie
rondom de stadhuisbrand van
1929 in museum De Lakenhal.
Deze opzet is gekozen omdat de
tentoonstellingsruimte van het
gemeentearchief te klein bleek
om de veelheid aan informatie
over de historische brand te be
vatten.
De tentoonstelling van de Bree
straat laat de ontwikkeling van de
straat zien aan de hand van voor
namelijk beeldmateriaal over de
belangrijkste panden en gedeel
ten. Deze opzet geeft de tentoon
stelling een boeiend en interes
sant karakter omdat de vele ver
anderingen daarmee aanschou
welijk worden gemaakt en de his
torie zo voor zich spreekt.
De bebouwing langs de Breestraat
heeft zich in de loop der eeuwen
sterk gewijzigd. Vroegere heren
huizen verdwenen in de loop van
de 19e eeuw soms gedeeltelijk of
geheel voor winkels en grote
winkelgebouwen, kantoren ga
ven de straat in deze eeuw een
geheel ander karakter.
Boeiende foto's en tekeningen to
nen zo de transformatie van de
hoek Breestraat/Diefsteeg (ABN-
kantoor), de overzijde daarvan
met restaurant 'In den Vergulden
Turk en sociëteit Amicitia die
werden verdrongen door Vroom
en Dreesmann en Peek en Clop-
penburg; het noordelijk deel met
het monumentale postkantoor
(nu deels nieuwbouw Rijnland)
en de afgebrande en in heden
daagse kilheid herbouwde stu
dentensociëteit Minerva.
'Breestraat Breeduit' toont ook in
dringend de verandering van het
straatbeeld. Van kleedjesklop-
pende dienster midden op de
straat in de tweede helft van de
vorige eeuw, via de blauwe en
gele tram in de voor- en na-oor-
logse jaren tot het dubbele bus-
en autoverkeer van vandaag.
r Ir ïf i fl
'ss kt ;i«! i
In m m-
n
- fmr
8* i M
'r*~: f~~-
ut r m
4 14 t4j~1
f f
1 jL 'Ia IA .'i
De hoek BreestraatIDief'steeg aai
De tentoonstelling in het gemeen
tearchief aan de Boisotkade is,
evenals de tentoonstelling van de
het einde van de vorige eeuw (waterverftekening uit 1896).
stadhuisbrand in de Lakenhal,
vanaf vandaag voor het publiek
geopend en loopt tot 10 maart. De
expositie is door de week over
dag, op zaterdagmorgen en op de
donderdagavond te zien.
RUNDERGEHAKftAQ
Schoenmaker
De aloude zegswijze "Schoen
maker hou je bij je leest" staat
al flink wat jaren op de tocht.
De branches vervagen steeds
meer en dat heeft het er alle
maal niet duidelijk op ge
maakt. Vroeger kon je er ten
minste van op aan dat wan
neer je een sigarenwinkel
binnenstapte daar alleen
rookwaren verkrijgbaar wa
ren. Nu loopje het risico direct
een voetmassage te krijgen of
wordt er een uitgekiende se
lectie sexlingerie op de toon
bank uitgespreid. Er zijn al
kruidenierssupermarkten
waar je een fiets of een stof
zuiger kunt kopen en bij een
Leidse benzinepomp zag ik
laatst antieke horloges han
gen. Het komt waarschijnlijk
ooit nog eens zover dat je bij
de He ma je schoenen kunt la
ten verzolen en dat platen-
handelaar Capilux ook be
reid is een crematie voor je te
regelen. Hoe schimmig het al
lemaal geworden is bewijst
een folder die de bewoners
van het Morskwartier dezer
dagen in de bus kregen.
Daarop prijst de Centra
kruidenier uit de wijk zijn
waren aan onder de vette kop
"Gezond voordeel uit de zui
velhoek van Centra". Wie de
koopjes doorloopt zal vergeefs
zoeken naar zuivelprodukten.
Wel aanwezig zijn de echte
Jagermeister, zuivere cognac,
whisky en als "klap op de
vuurpijl" rum. Ik moet zeggen
dat ik de bio-industrie altijd
al argwanend bekeken heb,
maar dit wordt toch al te gek.
Om een beetje te bekomen van
de schrik heb ik gauw een
glaasje driesterren karne
melk genomen. Ja, on the
rocks.
Lichtbakken
Daar hangen ze dan toch, aan
lantaarnpalen op bijna alle
in- en uitvalswegen van Lei
den. Lichtbakkenvijftien in
totaal, die verwijzen naar de
Groenoordhallen, zodat ook
niet-Leidenaars niet meer de
hele stad behoeven te door
kruisen, maar de hallen nu
"bijna blindelings" kunnen
vinden. Handig met beurzen
en concerten, maar ook voor
de veevervoerders die 's mor
gens in alle vroegte (als alle
welwillende Leidenaars in
hun bed liggende weg naar
de veemarkt moeten vinden.
Gr oenoor dhal-directeur An
dre de Jong heeft er jaren om
lopen zeuren bij de gemeente,
maar die gaf niet thuis. Maar
wat doet de slimme directeur:
hij haalt het geld, nodig voor
de aanschaf van de verwij
zingsborden, uit de pot "on
derhoudsplan 1979".dieopde
begroting staat. Natuurlijk
heeft hij wel braaf bij die ge
meente vergunningen aange
vraagd om de lichtbakken te
mogen ophangen.
Stadsgehoorzaal
Overigens kunnen we op de uit
valswegen binnenkort waar
schijnlijk ook verwijzingen
vinden naar de Stadsgehoor
zaal. Want het gemeentebe
stuur wil het beheer van de
gehoorzaal met ingang van 1
juli onderbrengen bij de
dienst voor de Groenoordhal-
len. De huidige beheerder. I.
Milikan, legt eind juni het
bijltje erbij neer. Dat Andrè
de Jong en zijn mensen nu niet
direct een vetpot in de schoot
geworpen krijgen blijkt uit de
begroting die de gemeente
voor dit jaar voor de Stadsge
hoorzaal heeft opgesteld. Te
genover uitgaven die de half
miljoen overschrijden staan
slechts inkomsten van ruim
een ton. Een snel rekensom
metje leert: een gat van vier
ton. Maar we mogen niet pes
simistisch zijn. Waren er ja
ren geleden niet eens plannen
om de Groenoordhal maar te
verkopen aan Albert Heijn
vanwege de hoge kosten? Dat
is toch ook allemaal goedge-
komen? En mocht het met luk
ken dan zitten er altijd nog
mensen in de wachtkamer die
van de Stadsgehoorzaal een
mooi warenhuis met een pas
sage willen maken. Alleen
zullen we dan toch weer
nieuwe lichtbakken moeten
aanschaffen. Om de Leide
naars de weg te wijzen naar
de concertpodia in Den Haag,
Rotterdam of Amsterdam.
Rijnvervuiling
Deze week las ik in de krant dat
de ministersconferentie over
de vervuiling van de Rijn niet
doorgaat. Landen met boter
op hun hoofd en chemisch af
val en zout op de oevers heb
ben de bijeenkomst getorpe
deerd. Om de conferentie
enigszins onder druk te zetten
werd deze week in Dusseldorf
een symposium gehouden. De
vergadering zou een resolutie
aannemen om de minister tot
daden aan te zetten. Leiden
behoorde tot de vijftig ge
meenten in Duitsland, Ne
derland, Zwitserland, Frank
rijk en Luxemburg die waren
uitgenodigd voor het sympo
sium. Het college besloot eind
vorig jaar niet op de uitnodi
ging in te gaan. Ook op een
verzoek van één van de amb
tenaren om te mogen gaan
werd negatief beslist. B en W
zagen er niets in. Nu kan op
twee manieren worden uit
gelegd. Van Dam heeft als
waarnemend portefeuille
houder de milieuzaken zo
voortvarend aangepakt dat
er geen milieuambtenaar
meer een paar dagen gemist
kan worden. Of de belang
stelling voor milieuzaken
staat nog steeds op zo'n laag
pitje dat een oproep tot inter
nationale solidariteit niet
wordt beantwoord. De tijd zal
het leren.
Van Vulpen
Afgelopen maandag stortte de
Leidse gemeenteraad zich
massaal en langdurig op een
importante kwestie, die van
boer Van Vulpen en zijn boer
derij in de Merenwijk.
De heren en dames raadsleden
maakten er een gewichtige
vertoning van. Bijna de hele
a vond spendeerden ze aan het
lot van boer Van Vulpen eiiz'n
boerderij.
Moest hij nou uit z'n boerderij,
waren hem toezeggingen ge
daan, verzorgde de gemeente
de dieren slecht, was de ge
meenteraad onvoldoende
geïnformeerd en was een
nieuwe boerderij met een
schoolbioloog niet beter dan
een oude boerderij met een
gepensioneerde boer? U ziet
vragen te over.
Zelf heb ik er iveinig van begre
pen, van al die drukte. Dui
delijke taal vernam ik alleen
van het comité van verontrus
te Merenwijk-bewoners, een
soort actiegroep "Boer Van
Vulpen moet blijven". Zij
schreven de gemeente om Van
Vulpen op de boerderij te la
ten, want zeiden ze:
Je zegt nooit schoolbioloog wat
zeg je van m'n kippen.
En zo is het maar net
L. GLIBBER
fHfHfï
