Botsing YN-troepen en
Palestijnen in Libanon
H75I
Leger Iran blijft
Baktiar steunen
Onrust in hoofdstad Oeganda
Uw kleurenfoto
In 3 dagen klaar.
Callaghan wil
een verzoening
CHEF GEHEIME DIENST VAN
ZUID-AFRIKA IN OPSPRAAK
VN-helikopter verongelukt
China zal mogelijk
beperkingen op de
emigratie opheffen
ct.
ANWB
MAANDAG 5 FEBRUARI 1979
(Van onze correspondent)
LONDEN - Deze week kan voor de
Labourregering van -premier
James Callaghan beslissend
worden als de stakingen van la
ger ziekenhuispersoneel, ambu
lancechauffeurs, vuilnisophalers
en grafdelvers niet worden
beëindigd. Vooral bij de vakbond
van overheidsemployés (NUPE)
zijn de gemoederen zó verhit, dat
het bestuur zelfs overweegt de
banden met de Labourpartij te
verbreken.
De NUPE is de op drie na grootste
geldschieter van de Labourpar
tij. Verleden jaar droegen de half
miljoen bondsleden bijna 700.000
gulden af aan de partijkas. Het
bondsbestuur voelt zich beledigd
en in de steek gelaten door de kri
tiek van de regeringsfunctiona
rissen op het stakingsbeleid. Kri
tiek of geen kritiek, het simpele
feit is, dat zo'n 1500 ziekenhuizen
van de 2300 die onder het beheer
vallen van de Britse nationale ge
zondheidsdienst alleen nog maar
noodgevallen in behandeling
kunnen nemen.
In de praktijk komt de staking van
het lager personeel (schoonma
kers, keukenbemanning, was-
dienst, helpers die bijv. zuurstof-
cylinders aan- en afvoeren) erop
neer dat alleen nog zeer urgente
operaties kunnen worden uitge
voerd, dat de patiënten het met
karige maaltijden moeten stellen,
dat beddegoed verbrand moet
worden omdat het niet meer te
desinfecteren is en dat zich buiten
de ziekenhuizen grote bergen
vuilniszakken opstapelen.
Duizenden vrijwilligers door het
hele land hebben zich aangemeld
en worden ook wel ingezet, maar
een aantal ziekenhuizen is zo be
vreesd voor verdere acties van de
vakbond, dat zij zelfs het be
staande korps vrijwilligers heb
ben gevraagd hun diensten op te
schorten. Een ziekenhuis in
Bristol heeft in de afgelopen twee
weken duizend patiënten die op
de lijst stonden om geopereerd te
worden opnieuw op een wacht
lijst moeten plaatsen.
De regering hangt verder een na
tionale staking boven het hoofd
van employés van de waterlei
dingbedrijven. Dit zou tot ernsti
ge problemen kunnen leiden, niet
alleen in huishoudens en bedrij
ven die veel water gebruiken,
maar vooral voor de riolering in
de grote steden. De bondsleiders
zouden vandaag bekend maken
of de staking zal worden afge
kondigd.
Premier Callaghan, die als een
brandweerman van de ene confe
rentie met stakingsleiders naar
de andere holt, heeft het afgelopen
weekeinde in een opmerkelijke
toespraak voorgesteld om een
soort nationale verzoeningscom
missie op te richten, waar zowel
de bonden als de regering met hun
eisen en klachten zouden kunnen
komen. Een tweede voorstel was,
dat de regering elk jaar een bij
eenkomst zal beleggen met de
vakbondsleiders om de nationale
economie door te lichten en te be
spreken welke maatregelen ge
nomen zouden kunnen wor
den.
De vakbonden voelen met veel voor
een verzoeningscommissie. Zij
zien daarin een beknotting van
hun invloed en macht. Wat de
jaarlijkse bespreking betreft,zijn
zij voorzichtig geïnteresseerd,
maar wachten af of zo'n conclaaf
niet zou kunnen leiden tot een
vorm van gedwongen medeplich
tigheid in het beleid van een rege
ring waarin ze geen vertrouwen
hebben.
De voorstellen van Callaghan wor
den in de eerste plaats dan ook
gezien als snoepjes voor de alge
mene verkiezingen, die zeer
waarschijnlijk wel kort nadat
deze stakingsgolf is uitgewoed,
zullen worden uitgeschreven. La
bour kan zich er dan op beroepen
dat het in staat is gebleken, zelfs
met een parlementaire minder
heid,zijn positie te handhaven en
de wateren te kalmeren.
(Van c
correspondent)
JOHANNESBURG - Het schan
daal rond het vroegere ministerie
van informatie in Zuid-Afrika
neemt steeds groteskere en won
derlijker vormen aan. Terwijl het
dagblad „The Rand Daily Mail"
vorige maand een geldboete
kreeg opgelegd omdat het feiten
had gepubliceerd die nog niet
door de officiële Erasmus-com
missie waren onderzocht, mocht
de vroegere chef van de Zuidafri-
kaanse geheime dienst „Boss",
generaal Van den Bergh, het Er-
asmusrapport „belachelijk"
noemen zonder dat een aanklacht
tegen hem werd ingediend.
Talrijke politici, journalisten, ad
vocaten en bekende personen uit
het openbare leven hebben nu
hun steun toegezegd aan een pas
opgericht „comité voor gelijke
behandeling door het gerecht",
dat met behulp van grote affi
ches, waarop te lezen staat
„Breng de generaal voor het ge
recht" handtekeningen in de gro
te steden verzamelt.
Tot grote verbazing van de organi
satoren van deze actie verscheen
zaterdag generaal Van den Bergh
zelf in Pretoria bij een van de ta
feltjes. die daar met lange lijsten
ter ondertekening zijn opgesteld.
Recht tegenover het monument
van Paul Kruger zette de meest
gevreesde man in Zuid-Afrika
zijn handtekening.
Deze actie van „Lange Hendrik",
zoals generaal Van den Bergh
wordt genoemd, veroorzaakte
een niet aflatende stroom van ge
ruchten en gissingen.
Inmiddels is de discussie weer op
gelaaid rond een verklaring van
de generaal, die hij voor de Eras-
mus-ccfmmissie deed en die
blijkbaar later uit het gepubli
ceerde rapport werd geschrapt.
Volgens het zondagblad ..Sunday
Express" en ook volgens het
persagentschap Associated Press
zou generaal Van den Bergh ge
zegd hebben, dat hij de macht
had om te doen wat hij wilde en
als hij de opdracht had gegeven
om iemand te vermoorden, dat
deze opdracht dan ook werd uit
gevoerd. Van den Bergh noemde
deze berichten „baarlijke non-
„Tito's
gescheiden
KOEWEIT (UPI) - De 86-jarige
Josip Broz Tito van Joego
slavië is gescheiden van zijn
vrouw Jovanka, en her
trouwd met een 35-jarige
operazangeres, zo is gisteren
vernomen van een Joegosla
vische functionaris, die pre
sident Tito vergezelt op zijn
reis door een aantal Arabi
sche landen. Volgens de
zegsman, die niet met name
genoemd wilde worden, is
Tito al een tijdje geleden ge
scheiden en hertrouwd met
de Joegoslavische zangeres
Gertrude Minutic. Officiële
instanties in Belgrado wil
den het bericht bevestigen
noch ontkennen.
Tito en zijn vrouw Jovanka
zijn sinds 1977 niet meer sa
men in het openbaar ver
schenen. Van partijfunctio
narissen werd vernomen dat
Tito kwaad was op zijn
vrouw omdat zij enkele lege
rofficieren had gesteund met
wie hij overhoop lag.
QANA (Reuter)- Bi j botsingen tussen de VN-vredesmacht
in Zuid-Libanon en Palestijnse guerrillastrijders zijn
het afgelopen weekeinde drie doden gevallen - twee
militairen van de Fidji-eilanden en een Palestijn. Vier
Noren, die met een helikopter de slachtoffers wilden
evacueren, kwamen om toen hun helikopter neerstort
te.
boyhoed op zijn hoofd en werd rondgereden i
i ouderwetse reiskoets.
De Palestijnen beweren dat de sol
daten uit Fidji het vuren hebben
geopend. Maar volgens betrouw
bare ooggetuigen zijn de eerste
schoten gelost door het volks
front voor de bevrijding van Pa
lestina (PFLP). De moeilijkhe
den ontstonden volgens deze
zegslieden toen twee PFLP-guer-
rillos vanuit hun naburige basis Volgens de lezing
naar de plaats Qana kwamen. Een
Fidji-schildwacht bij een con
trolepost waarschuwde hen dat
ze niet met hun wapens het dorp
konden binnengaan. Toen de
man zich afwendde, werd hij
tweemaal in de benen geschoten,
en nog eens in de zij terwijl hij
viel. De soldaat zocht dekking,
maar werd nog driemaal in zijn
linkerarm getroffen.
Fidji-eilanden. Volgens de zegs
lieden is er geen sprake geweest
van een langdurig vuurgevecht
tussen de Palestijnen en de VN-
macht. De VN-militairen hebben
slechts twee schoten gelost,
waarmee de Palestijn in Qana
werd gedood.
het PFLP
zijn de Fidjiërs met schieten be
gonnen. Het front zegt dat een
van hun mannen werd doodge
schoten toen hij naar het dorp
ging om sigaretten en kranten te
kopen, maar het gaf geen verkla
ring voor de gang van zaken.
SEATTLE (Reuter/UPI) - Dé Chi
nese vice-premier Deng Xiao
ping heeft in Seattle, in de staat
Washington, besprekingen ge
voerd met de Democratische se
nator Henry Jackson, die door de
Sowjet-Unie wordt gezien als een
van haar meest uitgesproken te-
genstanders.in de Verenigde Sta
ten. De Sowjet-Unie en de han
del, de twee onderwerpen die
Dengs bezoek hebben over
heerst, stonden ook centraal in
het gesprek met Jackfeon.
Jackson verklaarde tegenover
journalisten dat Deng hem in
formeel had laten weten dat Chi
na binnenkort de beperkingen op
emigratie zal opheffen. Jackson
is de initiatiefnemer van het
'Jackson-amendement', waarin
is bepaald dat landen die geen
vrije emigratie en gezinshereni
ging toestaan, niet in aanmerking
komen voor handelskredieten en
voor de status van meest-begun-
stigde natie. Dit amendement,
dat beperkingen oplegt aan de
Amerikaans-Russische handel, is
een doorn in het oog van Moskou.
Jackson is in het Amerikaanse
Congres een van de belangrijkste
tegenstanders van Salt II, het
verdrag met de Sowjet-Unie over
de beperking van de strategische
bewapening. Daarom wordt hij in
de Sowjet-media gebrandmerkt
als een 'aartsvijand van de ont
spanning'. Deng heeft zich ook
laten kennen als een tegenstan
der van Salt II. "Wanneer China
emigratie toestaat, zal het in
aanmerking komen voor de sta
tus van meest-begunstigde na
tie", aldus Jackson.
Andreotti
formateur
ROME (UPI) - President Pertini
van Italië heeft zaterdag zoals
werd verwacht aan aftredend
eerste-minister Giulio Andreotti
gevraagd te proberen Italië's vol
gende kabinet samen te stellen.
Het huidige, nu zaakwaarne-
mende kabinet van Andreotti,
viel vorige week als gevolg van de
intrekking van de steun die de
communisten er in het parlement
aan gaven.
Andreotti -een oude rot in het vak -
heeft bedenktijd voor zijn on
dankbare taak gevraagd.
Deng had in Seattle ook een kort
gesprek met de vroegere Ameri
kaanse minister van buitenland
se zaken Henry Kissinger, waar
over geen verdere mededelingen
zijn gedaan.
Vuur
Enkele minuten later schoten de
Palestijnen een andere Fidji-sol-
daat, die honderd meter verder in
een jeep zat buiten de VN-bevel-
spost, in het hoofd. De Palestijn
die had gevuurd werd onmiddel
lijk doodgeschoten door een
wachtlopende VN-militair.
De Chinese vice-premier bezocht
voorts de Boeing-vliegtuigfa-
brieken in Washington. Daar
worden drie Boeing 747-SP toe
stellen vervaardigd, ter waarde
van 45 miljoen dollar, die Peking
in december heeft besteld. Eer
der heeft China al 10 Boeings 707
aangeschaft. Daarbij heeft Pe- Bij het incident
king een uitzonderlijk grote
voorraad reserve-onderdelen in
geslagen, kennelijk om zich in te'
dekken tegen een eventuele ver
slechtering van de Amerikaanse-
Chinese betrekkingen in de toe
komst. Tijdens zijn bezoek aan de
Verenigde Staten heeft Deng
herhaaldelijk gewezen op de gro
te mogelijkheden die de Chinese
markt biedt voor het Amerikaan
se bedrijfsleven.
De 74-jarige vice-premier, die ie
dereen heeft verrast door de on
vermoeibaarheid waarmee hij
zijn drukke program heeft afge
werkt, nam gisteren in Washing
ton toch een ochtend en een
avond vrij van zijn officiële ver
plichtingen. Vandaag aanvaard
de hij de thuisreis naar China.
Daarop openden guerrillastrij
ders in de omringende heuvels
het vuur met automatische wa
pens en anti-tankgeschut. Van
VN-zijde is geen commentaar ge- tt i i
geven op het incident, maar vol- rieilKOpter
gens de ooggetuigen sloegen vijf
granaten in in het gebouw van de
VN-post van Qana en in de nabu
rige kliniek van de eenheid uit
Fidji.
Het fundamentele probleem, zo zei
de regionaal bevelhebber van het
front, is dat wij een tegenstrijdige
opdracht hebben. "Wij behouden
ons het recht voor hier te zijn om
de zionistische vijand te bestrij
den, terwijl Unifil is gekomen om
de vrede te handhaven. Als zij ons
proberen te weerhouden van on
ze taak, zullen er uiteraard bot
singen zijn". In een PFLP-com-
muniqué dat in Beiroet is uitge
geven wordt het bataljon uit Fidji
verantwoordelijk gesteld voor de
dood van de Palestijnse com
mando en gewaarschuwd voor
"de gevolgen van deze misda
den".
Qana viel een
dode en een gewonde. Een raket
beschieting op een Unifilpost
twee kilometer kostte het leven
aan nog een militair, terwijl hier
drie gewonden vielen, alle van de
De VN-helikopter met Noorse mili
tairen benaderde Qana langs een
ongebruikelijke route, om buiten
het schootsveld te blijven, en
stortte neer toen de helikopter
tegen een hoogspanningsleiding
vloog. De inzittenden - een arts,
een verpleger, een piloot en een
boordwerktuigkundige - waren
onmiddellijk dood, zo is van VN-
zijde vernomen.
De school, waarin de ajatollah Chomeini is gehuisvest, wordt bestormd door aanhangers van de geestelijk
leider, die allemaal een glimp van hem willen opvangen.
NAIROBI (Reuter) - In de Oe
gandese hoofdstad Kampala
is gisteren hevig geschoten. De
electriciteitsvoorziening en de
programma's van de Oegan-
dese radio en televisie werden
geruime tijd onderbroken, zo
is vernomen van inwoners
van de stad die vanuit het na
burige Kenia werden opge-
ADVERTENTIE
Kleuren kwaliteit
perfekt!
LEIDEN - HAARLEMMERSTRAAT
beid. Ze zeiden dat gisteroch
tend ook een reeks eocplosies
was gehoord. Legereenheden
patrouilleren in de straten, en
er heerst een gespannen toe
stand, zeiden ze. Een verkla
ring voor de schietpartij en de
explosies konden ze niet ge-
Oegandese ballingen in Nairobi
menen dat groepen, die zich
verzetten tegen het bewind
van president Idi Amin een
verdeelstation van het elek
triciteitsnet en een benzine
opslagtank hebben opgebla
zen,maar een bevestiging van
die mededeling was niet te
krijgen. De Oegandese radio
verontschuldigde zich voor de
onderbreking van de uitzen
ding, maar gaf daar geen
verklaring voor.
Geruchten over muiterijen in
het Oegandese leger duiken
vooral de laatste tijd her
haaldelijk op, maar een be
vestiging daarvan is nooit te
krijgen. President Amin van
Oeganda heeft gisteren in een
boodschap aan de Organisa
tie van Afrikaanse eenheid
opnieuw geëist dat Tanzania
zijn troepen terugtrekt uit
Oegandees grondgebied bij
het Victoriameer. Anders zou
Oeganda repressaillemaat-
regelen nemen. Tanzania zegt
dat er geen Tanzaniaanse
troepen op Oegandees grond
gebied zijn.
TEHERAN (UPI/DPA) - De
legerleiding in Iran heeft
gisteren een verklaring
uitgegeven waarin zij te
genspreekt dat generaals
van het leger besprekin
gen hebben gevoerd met
Chomeini.
Chomeini had eerder op een pers
conferentie verklaard dat er con
tact was tussen hem en de leger
leiding en dat deze contacten
zonodig voortgezet zullen wor
den. Naar in diplomatieke krin
gen verluidde, zouden er al gedu
rende twee weken besprekingen
zijn gevoerd tussen de legerlei
ding en de oppositie.
Volgens diplomatieke bronnen is
deze laatste verklaring van de le
gerleiding van belang omdat er
openlijk uit blijkt dat de qjatollah
er niet in geslaagd is een wig te
drijven tussen het leger en Bak
tiar. De steun van het leger, aldus
deze bronnen, is van doorslagge
vend belang in de machtsstrijd
tussen Chomeini en Baktiar.
Nadat in Teheran toestemming
werd gegeven voor demonstra
ties voor Chomeini. zolang ze een
vreedzaam verloop hebben, wer
den er in de Iraanse hoofdstad
gisteren zowel demonstraties ge
houden vóór als tegen de rege
ring van Baktiar. Er namen ech
ter niet veel mensen deel aan de
demonstraties en ze verliepen
zonder incidenten.
In een interview met het pro-Isla
mitische blad „Etelat" verklaar
de premier Baktiar gisteren dat
hij geen bezwaar had tegen het
uitroepen van een schaduw-ka-
binet door Chomeini, zolang het
maar bij het uitroepen ervan
blijft. „Een heel groot aantal par
tijen in democratische landen
stellen schaduw-kabinetten sa
men". aldus de premier, "en de
cyatollah kan dat ook doen. Als
zijn ministers echter moeilijkhe
den veroorzaken, dan zal ik ze la
ten arresteren".
Radio-Teheran meldde gisteren de
arrestatie van de oud-minister
van justitie en toerisme, Reza
Djianpour. Al eerder had de radio
de arrestatie gemeld van twee
andere voormalige ministers, van
huisvesting en ontwikkeling en
van financiën, op beschuldiging
van corruptie. Baktiar had be
loofd alle voormalige ministers
die van corruptie worden ver
dacht voor de rechter te brengen.
CIA
Het hoofd van de Amerikaanse in
lichtingendienst (CIA), Stans-
field Turner, heeft gisteren toe
gegeven dat de dienst de revolu
tie in Iran heeft onderschat. Hij
voegde er echter aan' toe dat in
lichtingendiensten van meerdere
landen dezelfde fout hebben ge
maakt. Wij zouden het zeker be
ter hebben willen doen. Ik wil
echter wel even duidelijk stellen
dat het voorspellen van politieke
veranderingen, militaire staats
grepen en verkiezingsresultaten
tot het moeilijkste deel van het
inlichtingenwerk behoort. Moei
lijker dan het werk op militair en
economisch gebied" aldus Tur-
Turner zei dat hij geen andere in
lichtingendienst in de wereld kon
noemen die de opstand in Iran
had voorspeld Hy zei ook dat
noch journalisten noch weten
schapsmensen hadden voorspeld
dat de sjah gedwongen zou wor
den het land te verlaten
Zoals in onze rapporten van de af
gelopen zomer en herfst staat,
waren er zeer veel dissidenten,
legde Turner uit „om geloofsre
denen qf om culturele, politieke
en economische redenen". Het
leek alsof er een aantal vulkanen
gingen werken, maar het had er
niet de schyn van dat een van hen
tot een uitbarsting zou komen.
Wat wij niet hebben voorspeld is
dat éen enkele man een 78-jarige
geestelijke die gedurende 14 jaar
in ballingschap had geleefd, een
katalysator zou zijn die deze
krachten zou samenbundelen,
zodat er een enorme vulkaan, een
nationale revolutie, zou komen,
aldus het hoofd van de CIA.
ADVERTENTIE
Het "ANWB zoals u dat
wilt-programma" biedt u
de Verenigde Mogelijk-
heden. Groepsreizen,
maar ook legio
bestanddelen voor een
individuele vakantie.
Bovendien de goed
koopste luchtbrug
Amsterdam-New York
vanaf 569.-.
Bijv. te combineren met
de huur van een
al va.)285.- pW
Een mogelijkheid uit vele
voor een vakantie uit
duizenden.
3 VS
