Regering stemt
in met bouw UC
fabriek Gronau
Leiden in ban van
99Kort Amerikaans99
Yijf jaar en TBR geëist
voor Groenlose gijzeling
"PAIS ZET OPEN SCHOOL OP DE TOCHT
Voorzitter stapt op na beknotting door Tweede Kamer
Weigeraar
SAMENWERKING TOT'91 GEWAARBORGD
Libanon
uit dienst
Militairen
oefenen
elke dag en elke nacht,
van elke
ALTIJD
hoek van holland
harwich S=1
rè
Patiënt van
verlamming
genezen
ZATERDAG 3 FEBRUARI 1979
5?
UTRECHT (GPD) - „Er is sprake
van een beleidswijziging met be
trekking tot de Open School. De
prioriteit voor de groep die door
de Open School bereikt wordt,
dreigt te verdwijnen. Als minister
Pais van onderwijs geen nadere
toezeggingen doet, zal ook de op
gebouwde ervaring verloren
gaan".
Deze waarschuwing sprak gisteren
L. W. Rengelink tijdens een pers
conferentie, waarin hij een toe
lichting gaf op zijn besluit om af
te treden als voorzitter van de
Stichting Proefprojecten Open
School (SPOS). De reden hier
voor is het besluit van de Tweede
Kamer de begrqting van de Open
School met èèn miljoen gulden
terug te brengen tot 11,2 miljoen
gulden.
De proefprojecten zijn opgezet om
volwassenen met niet veel meer
dan lagere school een reële kans
te bieden om verder te leren en
zich verder te ontwikkelen. De
projecten zijn, met enige moeite,
in 1977 gestart en lopen tot 1 juli
1980.
In december vorig jaar diende het
VVD-kamerlid Ginjaar-Maas,
met steun van het CDA, tijdens
de behandeling van de onder
wijsbegroting een amendement
in om èèn miljoen gulden over te
hevelen van de Open School naar
het avondonderwijs. De begro
tingspost voor '"die sector be
draagt 117 miljoen gulden. Het
amendement werd aangeno-
Politieke ruil
,,Er heeft zich een vreemde zaak in
de Kamer afgespeeld", zo
concludeert Rengelink. „Ik heb
er niets op tegen dat het avond
onderwijs er geld bij krijgt, maar
waarom moest dat van de Open
School af? Waarom moeten die
twee in een concurrentiepositie
worden geplaatst? Wij zijn het
slachtoffer van een politieke ruil
door WD en CDA".
De huidige waarnemend voorzitter,
mevr. T. Rutgers-Dagevos, bena
drukte dat de avondscholen zich
richten op mensen die al enig on
derwijs hebben genoten, terwijl
de mensen van de Open School
maar net lagere school hebben
gehad. Zij worden nergens an
ders opgevangen. In totaal wor
den nu in het gehele land 102
groepen begeleid.
De verbazing van ex-voorzitter
Rengelink vindt ook zijn grond in
de houding van de bewindslie
den van onderwijs. Staatssecre
taris De Jong vroeg het WD-
amendement in te trekken, om
dat er al overleg met het avond
onderwijs plaatsvond over extra
faciliteiten. Minister Pais sprong
daarop in, bevestigde dat overleg,
maar achtte het amendement
aanvaardbaar. Als de Open
School door deze korting echter
in problemen zou raken, zou er
alsnog een compensatie moeten
worden gegeven. Het experiment
verdiende een „faire kans", aldus
de minister.
Volgens Rengelink is die faire kans
er nu niet. De proefprojecten
hadden al zeven ton ingeleverd in
verband met Bestek '81. De Ka
mer haalde daar nog eens èèn
miljoen gulden vanaf. Daardoor
zal er nu een bijstelling nodig zijn
in het onderwijs- en vormings
plan en in het onderzoek dat ten
behoeve van de SPOS wordt ver
richt. Een aantal vakdocenten dat
voor de projecten noodzakelijk
was, kan nu niet worden aange
trokken. Vooral het onderzoek
wordt getroffen, ofschoon dat in
1980, wanneer de proefprojecten
aflopen, moet aantonen welke re
sultaten nu eigenlijk bereikt
zijn.
Vraagt
„Minister Pais heeft in de Kamer
nadrukkelijk verklaard dat com
pensatie gegeven zou worden als
die èèn miljoen gulden essentieel
was voor het welslagen van het
experiment", zo verklaart Ren
gelink. ,,In het overleg dat we la
ter met de minister hadden, wen
ste hij die garantie niet te geven.
We kregen alleen enige vage toe
zeggingen. Maar zo kunnen we
natuurlijk geen bedrijf, waar 170
mensen werken, leiden".
Rengelink wijst erop dat mede
werkers van de SPOS dreigen te
vertrekken vanwege de onzekere
vooruitzichten. Op die manier
zou belangrijke opgebouwde er
varing verloren gaan.
Het overige bestuur van de SPOS
wil nu proberen in overleg met de
vaste kamercommissie alsnog
soelaas te krijgen. Rengelink ge
looft daar niet meer in, reden
waarom hij is afgetreden. Welke
consequenties de rest van het be
stuur zal trekken als het overleg
op niets uitloopt, is nog niet be
kend, zo verklaart waarnemend
voorzitter Rutgers-Dagevos.
(Van één onzer verslaggevers)
LEIDEN - Begin april zal de
Leidse Breestraat in het
teken staan van "Kort
Amerikaans". Dan wor
den namelijk filmopna
men gemaakt voor de film
naar het gelijknamige
boek van Jan Wolkers. Het
gedeelte vanaf Trianon tot
het Kort Rapenburg zal
een metamorfose onder
gaan, want het gegeven
speelt zich af in de periode
1944-1945.
1 Vooral het Trianon-theater en het
voormalige postkantoor (nu het
nieuwe gebouw van Rijnland)
spelen bij de opnamen een grote
rol. Gisteren vertelde produktie-
leider Carl Tewes tijdens een
persconferentie dat zondag 8
april van 's morgens acht tot 's
middags zes uur zal worden "ge
draaid".
Vóór het echter zover is zal er in de
Breestraat het één en ander moe
ten worden veranderd. Van de
kant van het college van B'&W
van Leiden verwachten de film
producenten alle medewerking.
Die is ook toegezegd. Zo zal het
bewuste gedeelte 'van de Bree
straat die dag voor alle verkeer
zijn afgesloten en bovendien
hebben B&W de medewerking
van de politie toegezegd.
Ook op de winkeliers en bewoners
van de Breestraat zal door de
produktiepeiding een beroep
worden gedaan. Gisteren is er al
een zogenaamde "bewoners-
brief' de deur uitgegaan, waarin
staat wat de plannen van de de
corbouwers zijn. Maandag zullen
Carl Tewes en zijn medewerkers
de ronde doen bij de buurtbewo
ners om hen persoonlijk van een
en ander op de hoogte te stellen.
"Men hoeft niet bang te zijn dat er
dagenlang zal moeten worden
gebouwd om de Breestraat het
gewenste aanzicht te geven", al
dus Tewes, "het is eerder een
kwestie van uren".
Toch hoopt hij dat het niet allemaal
zal afhangen van zaterdag 7 april,
wanneer om vijf uur de winkels
dichtgaan. "We hopen al het een
en ander in de week vóór de acht
ste te kunnen voorbereiden, zo
dat zondags elke minuut vanaf
acht uur kan worden gebruikt
voor de opnames."
Met het veranderen van de gevels is
men er nog niet. Want in het boek
van Wolkers speelt het blauwe
trammetje dat vroeger door de
Breestraat reed een belangrijke
rol. Het bleek onmogelijk dit
weer in Leiden te laten rijden om
de eenvoudige reden dat de rails
zijn weggehaald.
Men denkt er nu over om de opna-
men met het trammetje in oude
straat in Rotterdam te maken,
waar nog wel een tram kan rijden.
De Breestraat is inmiddels geas
falteerd. Een extra moeilijkheid
dus. Tewes is van plan om in de
week voorafgaande aan cje "grote
dag" de Breestraat met keitjes te
"bestempelen" en zwarte draden
op te hangen die tot de bovenlei
ding van de tram moeten sugge
reren. De opnameploeg zal tot 25
DEN HAAG (GPD) - Een van de
militairen uit het Nederlandse
Libanon-detachement die we
gens dienstweigering in het De
pot voor Discipline Nieuwersluis
zat, is de dienst uitgestuurd. Na
een keuring werd hij voor het mi
litaire werk te onstabiel van ka
rakter bevonden.
De soldaat was een van degenen die
zich meldden als gewetensbe
zwaarden nadat de uitzending
van hun bataljon naar Libanon
bekend was geworden. Hij en
twee anderen gingen zo ver dat zij
vervolgens ook dienstbevelen
gingen negeren. Wegens dienst
weigering werden zij daarom
naar Nieuwersluis gebracht.
Woensdag zal de Commissie voor
de Gewetensbezwaarden de an
dere twee horen.
De commissie zal snel advies uit
brengen aan de minister en deze
zal vervolgens direct beslissen.
Erkent hij de bezwaren, dan mo
gen de soldaten in kwestie naar
huis om een oproep voor vervan
gende burgerdienst af te wach
ten.
ROOSENDAAL (ANP) - Een compagnie van 150 man oefent in de hei bij
Rucphen voor hun VN-tgak in Libanon. De training die een week zal
duren, bestaat uit aangepaste oefeningen. Geprobeerd wordt de situatie in
Libanon zo natuurgetrouw mogelijk na te bootsen. Waaronder kennelijk
ook een fietsende vrouw moet worden verstaan. Al is het in dit geval een
verklede militair, die door recruten wordt aangehouden.
ZUTPHEN (GrD) - „Ik heb van
drie meter afstand gericht langs
het hoofd van dokter Zandstra
geschoten. Maar ik heb hem nooit
gezegd dat ik hem dood zou
schieten. Waarom zou ik een man
die mij goed geholpen heeft,
doodschieten, dat zie ik niet zit
ten. Maar het is niet zomaar ge
beurd. Ik zat diep in de put". Dat
vertelde de 40-jarige Louis B. gis
teren tegenover de Zutphense
rechtbank over de gijzeling in
Groenlo. Hij kreeg het woord ge
ruime tijd nadat hij geboeid, in
een onberispelijk pak gestoken
en met een tijdschrift in de hand,
de rechtszaal binnengeleid
De rechtbankpresident begon di
rect met het uitvoerig citeren uit
verschillende getuigenverkla
ringen. Louis B., de centrale fi
guur in deze gijzeling, schilderde
zijn daad af als een demonstratie
van onmacht. In het beantwoor
den van de aan hem gestelde vra
gen was B. uiterst selectief. Zo
wilde hij niet de plaats noemen
waar hij met een vliegtuig naar
toe had willen vluchten als hij
zijn losgeld van een miljoen gul
den en een pantserwagen met
chauffeur eenmaal zou hebben
gekregen.
Ook op de vraag of hij al eerder dan
op de 26e september geschoten
zou hebben, wilde B. niet ant
woorden, en ook het aandeel van
zijn vrouw in deze zaak wilde hij
niet oprakelen. „Ik wil mijn
vrouw liever niet beschuldigen,
het is een nare zaak", vertelde hij
beheerst. Zijn vrouw Willie
werd bijna een maand geleden to
een voorwaardelijke gevangenis
straf van vier maanden ve
deeld wegens medeplichtig
heid.
„Het doel heiligt de middelen, is op
hem geschreven", beaamde de
psychiater die vrijdag als getuige-
deskundige gehoord werd. Deze
psychiater stelde dat B. ook in de
toekomst een mogelijk gevaar
voor zijn omgeving blijft. Voor
een therapeutische behandeling
zou B. niet gemotiveerd zijn.
Officier van justitie van justitie mr.
Cremers vond dat de gijzeling
van een arts en later een ver
pleegster niet alleen af te doen is
als een wanhoopskreet van een
man, bij wie de problemen boven
het hoofd gegroeid zijn. Hij
hechtte ook geen geloof aan B.'s
verklaring dat de arts een schot in
het been opgelopen zou hebben
omdat verdachte gestruikeld zou
zijn. „Hij heeft ook een aantal
schoten afgevuurd in een rich
ting waar hij mensen vermoedde,
zelfs door de gesloten overgor
dijnen heen", benadrukte de offi-
Tijdens de 37 uur durende gijzeling
werden door B. in totaal 28 scho
ten afgevuurd. Mr. Cremers be
schreef verdachte als een hysteri
sche persoonlijkheid met psy-
chopatische trekken. Zelfs in het
huis van bewaring zou hij nog
iemand bedreigd hebben. Of
schoon de verdachte verminderd
toerekeningsvatbaar geacht
wordt, resteert volgens mr. Cre
mers nog een belangrijke mate
van aansprakelijkheid voor de
dader. Psychiatrische behande
ling achtte hij noodzakelijk.
Slechts èèn ding spreekt tegen
tbr, en dat is dat B. het niet wil,
vond de officier. Hij eiste on
voorwaardelijke tbr en een ge
vangenisstraf van vijfjaar met af
trek.
Raadsman mr. Van Bergen rea
geerde hierop: „Ik schrik als ik
vijf jaar hoor eisen, als daar als
motief de vergelding voor aange
voerd wordt". Hij vroeg zich ook
af of de vooruitzichten voor zijn
cliënt wel zo donker zijn als de
officier van justitie afschilderde.
Volgens hem is B. wel zo nuchter,
dat hij beseft dat er wat moet ge
beuren. „Maar als hij tbr krijgt,
zou ik niet graag huisarts zijn, in
wat voor plaats dan ook", ver
volgde mr. Van Bergen.
DEN HAAG (GPD) - De ministers Van Aardenne (economische zaken) en Van der Klaauw
(buitenlandse zaken) hebben formeel ingestemd met de bouw van een ultracentrifuge-
fabriek in Gronau, vlak over de grens in Duitsland. Al eerder hadden de bewindslieden
laten weten zich nauwelijks aan dit akkoord te kunnen onttrekken. „Aan de voorwaar-
den voor de bouw van het nieuwe proj eet is voldaan; de opwerkingsfabriek in Almelo zal
worden uitgebreid tot 600 ton.
men, die vooral in Nederland
heerste, dat Duitsland de sa
menwerking zou verbreken en
een eigen weg zou inslaan op het
gebied van de levering van ver
rijkt uranium,
geproduceerd'zS H?Lr,fc0 daarvan was dat Duits"
Met de bouw is een bedrag gemoeid
van èèn miljard gulden. Er zal re
kening worden gehouden met
een verdere uitbreiding tot 1000
ton. De capaciteit van Almelo zal
in ieder geval zo hoog zijn dat
600 ton i
worden dan in Gronau het geval
zal zijn. Volgens minister-presi
dent Van Agt, die het nieuws
vrijdag op zijn wekelijkse pers
conferentie bekendmaakte, be
tekent de bouw in Duitsland niet
dat de planning van de uitbrei
ding van Almelo wezenlijk zal
worden vertraagd.
Een succes voor de Nederlandse
onderhandelaars is dat de bouw
van de centrale in Gronau is ge
koppeld aan de verlenging van
het Verdrag van Almelo. De drie
partners - Duitsland, Engeland
en Nederland, verenigd in de
Urenco - zijn nu in ieder geval tot
1991 aan elkaar gebonden. Daar
mee wordt de vrees weggeno-
Prijs Langemeijer
MUNSTER (GPD) - In de universi
teit van Munster is de Joost van
den Vondel-prijs uitgereikt aan
prof. dr. dr. G. E. Langemeijer,
oud-procureur-generaal van de
Hoge Raad, docent wijsbegeerte
des rechts aan de universiteiten
van Leiden en Amsterdam. De
prijs wordt jaarlijks uitgereikt
aan iemand die zich in het Ne
derlandse, Vlaamse of Neder
duitse taalgebied verdienstelijk
heeft gemaakt op internationaal
wetenschappelijk-cultureel ter
rein.
land zou leveren aan derden,
zonder daarbij de voorwaarden te
stellen die volgens het Neder
landse parlement essentieel zijn.
Duitsland heeft altijd zeer scep
tisch gestaan tegenover de dis
cussie over de aanvaardbaarheid
van leveranties aan landen als
bijvoorbeeld Brazilië, die in het
Nederlandse parlement en daar
buiten op ruime schaal hebben
plaatsgevonden.
De verlenging van het Urenco-sa-
menwerkingsverband is overi
gens nog niet formeel, zo blijkt
uit de brief van minister Van
Aardenne. Engeland en Duits
land hebben laten weten van plan
te zijn de samenwerking voort te
zetten tot 1991. Op basis van deze
toezegging, die voor de Neder-
landse regering kennelijk vol
doende garanties bevat, zal nu
verder worden overlegd hoe het
door Urenco te voeren export
beleid kan worden vastgesteld.
Van Aardenne heeft laten weten
dat het streven van de Neder
landse regering gericht blijft op
uitvoering van de twee kamer
moties waarin van de regering
wordt geëist dat het exportbeleid
parallel moet lopen met het stre
ven naar het niet verspreiden van
kernwapens.
Méér weten, Dienstregeling en Big Ben Tours programma
de Stoomvaart Maatschappij Zeeland liggen bij uw reisbureau of automobielclub.
Bij de ABN, de AMRO of RABObank. Bij NS-inlichtingenkantoren.
Of bel rechtstreeks SMZ. tel. 01747- 3944, ook voor inlichtingen over vrachtvervoei
GRONINGEN (GPD) - In het Gro
ningse Academisch Ziekenhuis
is het voor het eerst in Nederland
gelukt een patiënt te genezen van
het syndroom van Guillain-Bar-
ré. Het gaat om een 22-jarige jon
gen uit de stad Groningen.
Het syndroom van Guillain-Barré
is een ziekte waardoor de patiënt
binnen een paar dagen volledig
verlamd is. De oorzaak van de
ziekte is niet bekend. De patiënt
herstelt meestal spontaan. Dat
kan na een paar weken gebeuren,
maar vaker duurt het jaren.
Vorige week is men in het AZ met
een wisseltransfusie met bloed-
plasma van de Bloedbank Gro-
ningen-Drenthe begonnen. Zes
dagen lang zijn er dagelijks drie
zakken bloedplasma gebruikt.
De jongen kan nu zijn spieren ge
deeltelijk weer bewegen. Vrijdag
stond hij voor het eerst naast zijn
bed.
Dit is de zesde keer dat zo'n trans
fusie is gelukt. Het is driemaal in
Londen, één keer in Innsbruck
"Zo moet het weer worden Produktieleider Carl Tewes (rechts) toont de "oude Breestraat die in Kort en gén keer in Houston gebeurd.
Amerikaans" een belangrijke rol vervult. Regisseur van de film is Guido Pieters (links van Tewes).
april in Leiden bivakkeren. Ook
op andere plaatsen in Leiden zal
nog worden gefilmd. De bewo
ners zullen tijdig van een en an
der op de hoogte worden gesteld.
De première van deze door Guido
Pieters (maker van "Dr. Vlim-
men") geregisseerde film is in ok
tober. Of de landelijke première
wordt gehouden in het Leidse
Trianon-theater dat zo'n belang
rijke rol.jn de film speelt, is nog
maar de vraag. Dat is namelijk
een zaak van de heren distribu
teurs. Maar dat er "iets speciaals"
in Leiden uit de bus zal komen,
staat voor Guido Pieters en Carl
Tewes vast.
HILVERSUM (ANP) - Nederland
heeft definitief een klassieke
zender. Minister Gardeniers
heeft de NOS meegedeeld de
zender Hilversum vier met in
gang van 1 januari jl. als definitief
te beschouwen.
