DE WAARHEID
CPN werd zestig
jaar geleden in
Leiden opgericht
In Pieterskerk lag
gemummificeerd lijk
Jubileum
wordt 3
februari
gevierd
de"","a,isch'"c'v3rcndc
ZATERDAG 27 JANUARI 1979
LEIDEN - Op 16 en 17 november
1918 werd in de "Graanbeurs" in
Leiden het negende congres van
de Sociaal Democratische Partij
gehouden. "Tribunisten" met
voorlieden als David Wijnkoop,
Herman Gorter en Louis de Vis
ser die in 1909 uit de SDAP waren
gestapt uit vrees voor een ver
zoening met het kapitalisme. Tij
dens dat congres in Leiden werd
besloten de naam van de partij te
veranderen in Communistische
Partij in Nederland.
Diezelfde CPN viert op het
ogenblik het 60-jarig bestaan.
Begonnen met een feest annex
symposium in de RAI en op 20
mei de afsluiting met een in ere
hersteld Waarheidsfestival. Daar
tussendoor viert de CPN het ju
bileum plaatselijk. In Leiden ge
beurt dat bijvoorbeeld op 3 fe
bruari in de Stadsgehoorzaal.
's Middags een kindercircus en een
cabaret van partijleden, 's avonds
een rede van Rinus Haks, CPN-
lijsttrekker bij de komende Eu
ropese verkiezingen en een op
treden van jazz-zangeres Rosa
King. Over 60 jaar CPN spraken
we met Dries Hoeven, raadslid
voor de CPN in Leiden en afde
lingssecretaris Sjoerd Karsten.
Sjoerd Karsten: "Leiden is altijd
een sterke afdeling van de CPN
geweest. Bij verkiezingen haal
den we steeds percentages die
boven het landelijk gemiddelde
lagen. De grootste bloei beleef
den we de eerste jaren na de oor
log. De CPN kwam met vijf zetels
in de raad in '46. Zesduizend Lei-
denaars stemden CPN, 13.5 pro
cent. Het weerspiegelde de grote
rol die de partij in het verzet
speelde. En niet te vergeten het
grote optimisme na de bevrij
ding: de drang naar eenheid.
Daarna hebben we een moeilijke
periode doorgemaakt. De beroe
ring in Tsjecho-Slowakije was er
mede de oorzaak van dat we in '50
niet meer dan 7% van de stem
men kregen. En dan de jaren van
de koude oorlog, zo rond 1958.
Dat was voor ons een dieptepunt.
De CPN werd in die tijd niet
beoordeeld op de daden in eigen
land maar op internationale ge
beurtenissen".
De CPN zegt voor haar acties al
tijd veel steun te krijgen. Is die
ene zetel in de Leidse raad dan
niet wat magertjes?
Dries Hoeven: "Er is een duidelijk
verschil tussen de waardering die
we krijgen bij onze acties en het
vertalen van die waardering in
een keuze voor de CPN bij de
verkiezingen. Vele mensen prij
zen ons voor onze strijd voor het
behoud van de prijscompensatie.
Of ons verzet tegen de werkloos
heid en aantasting van de sociale
uitkeringen. Maar ze maken toch
het hokje van de PvdA rood. Mis
schien toch nog de angst dat de
CPN kiezen nadelige gevolgen
kan hebben.
Bij de colportage voor "De Waar
heid" merk je dat soms. Dan
komt er een man aan de deur en
zegt: laat ik 'm maar eens nemen.
Op de achtergrond hoor je een
vrouwenstem roepen: "De Waar
heid? Zou je dat nou wel doen?"
Gelukkig zijn de mensen de laat
ste jaren op dit punt een stuk vrij
er geworden. En waar we als CPN
ook tegenaan moeten boksen dat
is de propaganda voor driestro
menland. Zo voor de verkiezin
gen komen in de media alleen de
5e Jaargang No. 28
Maandag 7 Mei 1945
VOLKSDAGBLAD IN NEDERLAND
EDITIE VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bevrijd en vereend voorwaarts
naar een nieuwe tijd!
De CtHntnutoisiUche Pad#
aan Ui VlededaUUe. v&lU! :!",X
LANDGENOTEN
Op dc7.e heugelijke dag van de algehele
bevrijding van ons land voelt het Dage-
hjks Bestuur van de Communistische Partij
zich gedrongen een woord van hulde en
dankbaarheid te richten tot allen, die in
de vijf jaar lange strijd tegen den Duitscn
r van die taak een nieuwe tijd, naar het Socialisme!
'dlijnen in ons Leve ons vrij en onafhankelijk Nederland!
rssieve groepe- toekomst.
van onderling Leve de eenheid der vakbeweging!
>ok de onder- Leve de eenSjezinde socialistische partij
etter gedragen arbcjders en aller werkenden!
De loonstrijd is steeds het "para
depaardje" van de CPN geweest.
Is er in die 60 jaar veel veran
derd?
Dries Hoeven: "Vroeger had je een
heleboel kleine bedrijfjes. Als
zo'n baas besliste dat er een paar
gulden per week minder betaald
zou worden dan had je alleen af te
rekenen met een stelletje onder
kruipers en je legde de zaak plat.
Met die steeds groter wordende
concerns ligt het allemaal inge
wikkelder".
Sjoerd Karsten: "Bovendien wor
den de verschillen tussen arbei
ders en bezittende klasse nu erg
versluierd. Zeer veel zaken lopen
via de staat. En diezelfde over
heid is ook de grootste werkge
ver. De bouw is nog een van de
weinige plaatsen waar een direc
te loonstrijd mogelijk is. De
strijdvormen zijn ook veranderd.
Je kunt bij een fabriekspoort niet
meer in een paar woorden ver
tellen waarom het gaat".
Is het communisme in ons land
niet erg verbrokkeld door aller
lei splintergroeperingen?
Dries Hoeven: "Scheurmakerspar
tijtjes" - zoals wij ze noemen -
heb je altijd al gehad. Destijds
had je de OSP, de RSP, de RSAP
en nu bijvoorbeeld weer de 1KB".
Sjoerd Karsten: "Wij beoordelen
die partijen öp wat ze doen. Het is
geen paternalisme van ons, dat
we vragen: wat brengen jullie
meer of anders dan wij? Kijk
maar naar het SP-programma.
Daar zitten echt niet zoveel ver
schillen tussen, maar er staat
niets tegen bewapening in".
Wordt het CPN-standpunt niet al
te eenzijdig bepaald door de
zorg voor werkgelegenheid en
\voningbouw?
Sjoerd Karsten: "Ja, die verwijten
krijgen we vaak. Dat we erg mo
notoon zijn en zo. Oud-staatsse
cretaris Schaefer heeft eens ge
zegd: Als ik een CPN-er zie dan
hoor ik de straalvliegtuigen al
weer overvliegen. Maar hij zat
wel in het kabinet die de beslis
sing nam om die straaljagers te
kopen.
En vergeet niet dat de crisis waarin
we zitten ook erg eenzijdig is. Bij
bezuinigingen moeten steeds de
zelfde groepen bloeden. Het is lo
gisch dat wanneer de overheid
wil korten op lonen en sociale
voorzieningen wij daartegen age
ren. Elke keer weer, wanneer dat
wordt geprobeerd. Wij zijn niet
eenzijdig, maar zij in hun maatre
gelen".
Toch doet het merkwaardig aan
dat de CPN in zaken als de Bree-
straat de zijde kiest van WD en
CDA en niet van PvdA, PPR, of
PSP?
Dries Hoeven: "Kijk, groenvoor
zieningen, wandeltracé's, daar
zijn we als CPN best voor. En in
principe zijn we ook niet tegen de
afsluiting van de Breestraat.
Maar dan moet wel eerst aan be
paalde voorwaarden zijn vol
daan. Zorg eerst voor voldoende
parkeergelegenheid aan de rand
van het centrum. Leiden heeft
nog altijd een regio-functie en als
het centrum niet goed bereikbaar
is kost dat arbeidsplaatsen".
Ledenvergaderingen van de CPN
zijn niet openbaar. Waarom
niet?
"Binnen de partij wordt over dat
punt geregeld gediscussieerd. Bij
ons heeft tot dusver voorop ge
staan dat die openbaarheid in het
belang van het partijleven en het
partij optreden moet zijn. De be
slotenheid hebben we in het ver
leden nodig gehad als een soort
bescherming. De leden praten
onder elkaar veel vrijer. Bij
openbaarheid loop je het risico
dat je ellenlange discussie krijgt
met leden van andere partijen".
ue eerste Leidse editie van De
Waarheid" die verscheen na de be
vrijding in mei 1945.
Wat betekent het bezit van een
partijkrant als "De Waarheid"
voor de CPN?
Sjoerd Karsten: "De krant vervult
binnen de partij een drievoudige
rol. In de eerste plaats is de krant
de propagandist. Het gezicht naar
buiten. De krant is ook een orga
nisator en samenbindende factor.
We halen zelf het abonnements
geld op. Daardoor ontstaat een
sterke band met abonnees. Ten
derde- heeft de krant een agite
rende rol. Bijvoorbeeld wanneer
de Waarheid wordt uitgedeeld bij
stakingen, bezettingen e.d."
Hoe ziet de CPN anno 1979 eruit?
Sjoerd Karsten: "Er is een duidelij
ke verjonging aan de gang binnen
de partij. Wat vrijwel ontbreekt
zijn leden uit de groep 30 tot 40-
jarigen. Een gevolg van de jaren
vijftig en zestig. Toen hadden we
weinig aanwas. Verder heeft de
CPN zich duidelijk verbreed.
Meer studenten, meer welzijns
werkers"*
CPN-ers kom je in vele hoedanig
heden tegen. Men spreekt over
mantelorganisaties. Hoe zit dat?
Sjoerd Karsten: "We doen als CPN
beslist niet geheimzinnig. Als we
als party ergens achter staan dan
doen we dat ook namens de CPN.
Daarnaast hebben we de zoge
naamde personencomité's. Dat
gebeurt wanneer we er een brede
beweging van willen maken.
Neem het Huurderscomité Me-
renwijk. Zouden we het doen on
der de vlag van de CPN dan stoot
je bepaalde categorieën af die we
juist graag bij de actie willen be
trekken.
We krijgen wel eens het verwijt dat
we de ene week met spandoek
zus en de andere week met span
doek zo lopen. Dat komt gewoon
omdat CPN-ers zich voor vele za
ken inzetten. De organisatie
kracht binnen de partij is altijd
erg groot geweest. De historie
heeft dat ook aangetoond. Neem
de februaristaking van '41".
Dries Hoeven: "In de jaren '26-'27
was onze leus al "Indonesië los
van Holland". We waren onze tijd
ver vooruit. En zo'n actie tegen de
neutronenbom, waar we de stoot
toe hebben gegeven, alleen in
Leiden 19.000 handtekeningen".
Sjoerd Karsten: "Die actie was voor
ons heel belangrijk. Men verslijt
ons altijd voor atheïsten In die ac
tie hebben we met vele gelovige
mensen samengewerkt".
BRAM VAN LEEUWEN
Één van de skeletten die in de loop i
tijdens de restauratiewerkzaamheden c
LEIDEN - Tijdens de restauratie
werkzaamheden aan de vloer van
de Pieterskerk is men in de loop
van afgelopen donderdag "ge
stuit" op twee redelijk gave ske
letten.
In eerste instantie dacht men dat
één van de twee skeletten het
overblijfsel was van de wereldbe
roemde Leidse geneeskundige
Herman Boerhaave die in 1738 in
de Pieterskerk is begraven. Deze
veronderstelling is inmiddels van
verschillende kanten in twijfel
getrokken onder meer omdat de
overblijfselen van de kist waarin
het skelet is aangetroffen zouden
duiden op een te sobere kist voor
iemand van het "kaliber" Boer
haave.
De afdeling anatomie van de Rijks
universiteit Leiden zal er via een
nader onderzoek proberen achter
te komen of er inderdaad sprake
is van het overblijfsel van Her
man Boerhaave of mogelijk van
een andere beroemde Leidenaar
van vóór 1800 (Na 1800 is name
lijk door Napoleon het begraven
van lijken in kerken verboden).
Van de kant van anatomie wordt
echter aangenomen dat het hier
in beide gevallen om onbekende
figuren gaat.
Mevrouw Luydendijk, verbonden
aan de afdeling anatomie: "Toch
is deze vondst zeer zeker de moei
te waard aangezien één van beide
lichamen is gemummificeerd.
Dat wil zeggen dat het lichaam
niet zomaar is verrot maar is in
gedroogd waardoor een leerach
tig geheel is ontstaan. De ver
moedelijke oorzaak hiervan is dat
dit lichaam is bijgezet in een
grafkelder die in een zeer droog
gedeelte van de kerk was gele
gen."
De restauratiewerkzaamheden aan
de vloer van de Pieterskerk
waarmee ongeveer twee weken
geleden een begin is gemaakt
zullen nauwlettend in het oog
worden gehouden omdat men
vermoedt dat er nog wel een aan
tal vrij complete skeletten onder
de kerkvloer zullen liggen. "De
moeilijkheid is alleen dat we met
geen mogelijkheid kunnen be
palen waar wat ligt. Bij de vorige
restauratiewerkzaamheden in
1890 is namelijk de hele boel door
elkaar gegooid, de meeste graven
zijn dan ook verplaatst," aldus
mevrouw Luydendijk.
Er bestaat echter goede hoop dat in
de nabije toekomst de restanten
van enkele beroemde Nederlan
ders zullen worden aangetroffen
(zo liggen in de Pieterskerk de
beroemde schilder Jan Steen en
de schrijver van het Wilhelmus,
Marnix van Sint Aldegonde be
graven). Wanneer dat mocht ge
beuren zal worden getracht de
skeletten zo goed mogelijk in tact
te houden. Mevrouw Luyden
dijk: "Tot nu toe is het altijd zo
geweest dat alleen de skeletten
van leden van het koninklijk huis
in tact werden gelaten en niet die
van de wat mindere goden. Wij
vinden dat een vreemde zaak en
zullen ons er zeker voor gaan in
zetten om het skelet van bijvoor
beeld een Herman Boerhaave te
behouden."
ADVERTENTIE
Schaatsplezier
't Is met de openbare ijsbaan
van Leiden al net zo gesteld als
met de Friese Elfsteden tochtElk
jaar worden met veel enthou
siasme op de bruggen over de
Zoeterwoudse Sintfel tussen
Lammenschansweg en Zoeter
woudse Singel weer de langza
merhand antiek geworden bor
den "Toegang verboden tot
openbare ijsbaan" geplaatst.
Maar zullen de tijden ooit weer
keren dat iemand met veel verve
de plankjes over het woord
"verboden" timmert?
Ik begin er eerlijk gezegd aan te
twijfelen. Temeer daar ik dezer
dagen hoorde fluisteren dat in
de gemeente stemmen opgaan
om die hele officiële status van
de openbare ijsbaan" maar te
laten verdwijnen. Want zo'n in
stituut geeft toch een hele
rompslomp. In de eerste plaats
de plaatsing van de borden.
Daarna het boren van gaten in
het ijs door de Hermandad en in
laatste instantie het overleg tus
sen de commissaris van politie
en de burgemeester om te beslis
sen of de baan opengesteld kan
worden
Want al is het dan niet zo dat de
gemeente wettelijk aansprake
lijk kan worden gesteld, wan
neer er onverhoopt toch iemand
doox het ijs zakt, moreel tilt men
ten stadhuize nogal zwaar aan
de verantwoording die je
draagt. In vroeger dagen was
het ook nog zo dat de gemeente
werklozen aanstelde als baan
veger, maar dat soort sociale
folklore is inmiddels een na
tuurlijke dood gestorven.
Toch zou het jammer zijn wan
neer het instituut "openbare
ijsbaan" in Leiden verloren zou
gaan. Want op het punt van het
schaatsplezier hebben we in de
sleutelstad de laatste jaren toch
een aderlating ondergaan.
en daarna heb ik fluks de ka
lender geraadpleegd om te zien
of het werkelijk 1979 was en niet
1879. Zo doorredenerend is er
alles voor te zeggen om in de Pie-
terswijk 's ochtends maar geen
verkeer toe te laten, want de
studiehoofden mochten eens
wreed uit Morpheus armen
worden gerukt dooreen claxon.
En misschien kan er voor de
trottoirs bij de panden van stu
dentenhuisvesting voor de uur
tjes tot de koffie een loopverbod
worden ingesteld.
Toch is het goed te zien dat de
overheid zoveel rekening houdt
met de kwetsbaren in onze sa
menleving. Mijn verwachtingen
zijn dan ook hoog gespannen
voor de voortgezette discussie
over de horeca-sluitingsuren die
op het ogenblik plaats heeft.
Want de heren en dames komen
nu voor een groot dilemma te
slaan. Studentencafés en socië
teiten openlaten tot ver na mid
dernacht betekent tegemoet ko
men aan de studenten "van wie
bekend is dat ze over het alge
meen vrij laat hun sponde op
zoeken". Een vroeger sluitings
uur betekent dal men omwo
nenden die op normale tijden
naar bed gaan "nog enige uren
nachtrust gunt". Toch be
nieuwd wat uiteindelijk het
zwaarste weegt.
"Dooie hoek"
In deze rubriek sprak ik vorige
week over het hoekje Stations
weg-Morssingel. Ik kreeg daar
over een brief van de heer J.
Spijker die ik hieronder laat
volgen. "Geachte heer Glibber.
Als getrouw abonnee op uw
dagblad ben ik een lezer van uw
rubriek "Even bijpraten". Nu is
het zo dat van praten praten
komt.Helaas heeft u zaterdag jl.
uw mond voorbijgepraat, want
het is niet allemaal waar wat u
gezegd heeft.
Sinds tien jaar verkoop ik op
geregelde tijden, d.wx. iedere
zaterdag in de door u genoemde
"houten keet" (ik noem het
kiosk) postzegels, albums, pin
cetten en andere artikelen, die
iedere postzegelverzamelaar
best kan gebruiken. Zoals u ge
sproken heeft wekt het de schijn
dat er op die bewust hoek niets
meer is, maar ik wil maar zeg
gen dat er wel degelijk nog iets
te doen is. Misschien wilt u hier
over napraten?"
Mijnheer Spijker, het was een
"misdrukje". Het siert uw fila
telistische inslag dat even onder
de loupe te nemen.
Voorlichting (1)
Tot vorig jaar gold hij nog als de
"zevende wethouder" in het
linkse programcollege, binnen
kort wordt hij dus de tweede
voorlichter bij de nu links/libe
raal bestuurde gemeente. U be
grijpt het, ik heb het over Leo
Meijer, het PvdA-raadslid dat
door het college van burgemees
ter en wethouders is voorbe
stemd tot gemeentelijke voor
lichter.
Na Jan Duivcsteijn verwisselt
ook Leo Meijer het rode hemd
van sociaal-democratisch
volksvertegenwoordiger voor
het grijze pak van gemeentelijk
ambtenaar. Beiden zullen daar
ongetwijfeld hun eigen honora
bele bedoelingen mee hebben,
maar ik zit daar toch mee.
Nog maar net ruim een halfjaar
geleden koos een deel van u hen
tot raadslid. Of ik moet het ver
keerd zien,dal was vooreen pe
riode van vier jaar en niet zo
maar vooreen tijdje. Als PvdA-
kiezer zou ik me nu zeer bedon
derd voelen. Nog even en al die
raadsleden zitten in keurige po
sities bij de gemeente. Geeft op
zichzelf niks, moeten ze echt zelf
weten, maar laten ze zich dan
niet eerst tot raadslid kiezen.
Tenslotte is de democratie nog
niet zover dat de burger zijn
ambtenaren kiest.
Maar goed, die Leo Meijer gaat
ons dus voorlichten. U heeft het
deze week al in deze krant kun
nen lezen, hij is een "wijs en
evenwichtig man", dus dat zit
wel goed. Maar toch, ik heb zo
m'n twijfels. Vorig jaar rondom
de verkiezingen fungeerde hij
als een vurig en inventief pro
pagandist van de PvdA en u
weet wat daar van gekomen is.
De PvdA is er niet beter van ge
worden die ging bij de verkie
zingen geducht de mist in. Als
dal nou met die gemeentelijke
voorlichting van Meijer ook zo
uitpakt, vrees ik het erste.
Voorlichting (2)
Uit de gemeentelijke adverten
tie in de krant van gisteren: als
dat geen discriminatie van het
vrouwelijk gemeentepersoneel
is dan weet ik het niet meer.
L. GLIBBER
d e e 1 c o m m ssie pe rsoneeis
Maandag 29 januari a.9. om 20.00
koffiekamer van het stadhuis.
Agenda:
Mededelingen o.a. over toelagen voor person
bij Endegeest.
Toelichting op de bestaande pensioen- en wacht!
geldregeling voor wethouders, (bijlage) L
Stand van zaken m.b.t. het onderzoek naar del
situatie van de vrouw in de gemeentelijke]
organisatie (oefen stukken)
♦Stai^vanz^kpi^van de vnorhprp
Daarmee is overigens niets ten
nadele gezegd van Ton Menken
die Leiden een overdekte ijshal
bezorgde. Maar een feit is wel
dat na de opening van de hal de
Sportstichting besloot om in de
wintermaanden de tennisba
nen niet langer op te spuiten.
Daarmee verdween eigenlijk
geruisloos een stukje Leidse
schaatshistorie. Want ook al
was de ijslaag op de tennispar
ken van "Roomburg"en "Leidse
Hout" maar enkele centimeters
dik, en al reed je na enkele uren
voornamelijk op gravel, er heer
ste altijd een bijzonder gezellige
sfeer. Daarvoor wasje na afloop
bereid om een uurtje in een forse
berg schoenen naar je eigen
schoeisel te zoeken. Vele Leide-
naars bewaren ook uitstekende
herinneringen aan de natuu-
rijsbaan die jarenlang een
voorname winterse functie ver
vulde op het Schuttersveld. Het
is allemaal verdwenen.
Goedbeschouwd bestaat er in
Leiden op dit ogenblik nog één
ijsbaan en dat is die aan de
Rijndijk tussen Haagse Schouw
en De Vink. En die valt in de
toekomst ongetwijfeld ten prooi
aan de woningbouw in de Ste
venshof jespolder. Nu zijn er in
het plan voor "Vlictpark" wel
mogelijkheden opengehouden
voor een ijsbaan, maar ik vind
dat je geen oude ijsbaan moet
wegdoen voor er een nieuwe is.
Zeker niet als daaraan een lan
ge historie verbonden is.
Draaiorgels
Ik heb deze week ook gelezen hoe
het komt dat er voor half elf 's
ochtends geen draaiorgels spe
len in de Haarlemmerstraat.
Een politiewoordixterder deelde
mee dat het is gedaan "om stu
dentenpan wie bekend is dat ze
over het algemeen vrij laat de
sponde plegen op te zoeken nog
enige uren nachtrust te gun-
