WIJ ZUN JARIG!
HET BEGIN VAN ONZE ONAFHANKELIJKHEID
DE UNIE VAN UTRECHT
(23 JAN. 1579) en het
ontstaan van Nederland
(400 JAAR)
ZATERDAG 20 JANUARI 1979
VR'J Z'JN KOST GELD...
VERDELING KOSTEN VAN HET LE
GER WAARMEDE ORANJE IN 1568
EEN INVAL IN NEDERLAND DEED
(Begin van de gewapende opstand
Legen Spanje. Al was er voorlopig
geen sprake van een algemene
volksopstand in de Nederlanden).
Bijdragen uih DuiLse vorsten
Nederlandca.1% eJÖ&ca.17o/0
ONZE ECONOMIE
16de EEUW
<7
Groninger
Q ^Harlingen
Sleden mek veel indusLrie.
i Belangrijke handelssteden.
jgg^Gebied waarin veel
■7Z2Z LexlielindusLrie.
ta pelhandel
D€ NEDERLANDEN WAREN EEN VAN DE
BELANGR'JKSTE INDUSTRIE-EN HANDELS-
LANDEN. ER WAS VEEL GELD (IN HAN
DEN VAN EEN MINDERHEID). ANTWERPEN
WAS EUROPA'S BELANGR'JKSTE HAVEN
STAD, AMSTERDAM EEN ZEER BELANG
RIJK CENTRUM VOOR HET INTERNATIO
NALE GELDWEZEN. SPANJE ONTVING
AAN BELASTINGEN UIT DE NEDERLAN
DEN TOTAAL 7x EEN WAARDE GELUK
AAN HEEL DE SPAANSE ZILVERAANVOER
UIT AMERIKA.
DE ECONOMIE VAN DE NEDERLANDEN
HAD OP GEZETTE T'JDEN TE KAMPEN
MET GROTE PR'JSST'JGINGEN ZONDER
DAT DE LONEN GEL'JKE TRED HIELDEN.
NEDERLAND WERD WERELDMACHT
OOSTZEEVAART, HANDELSVAART MIDDELLANDSE ZEE,
EN VERWERVING VAN KOLONIËN BRACHTEN NEDERLAND
VOORSPOED (AL BLEEF DE WELVAART IN ONS LAND ZEER ON
GELUK VERDEELD). SEDERT EIND 16de EEUW VERWIERF
NEDERLANDEEN GROOT KOLONIAAL R'JK EN HANDELS
POSTEN. EERST KWAMEN DE KOOPLIEDEN, DAARNA VOLGDEN
DE SOLDATEN... BOVENSTAANDE KA^RT TOONT WELKE GEBIE-
OEN KORTE OF LANGE T'JD NEDERLANDS BEZIT WAREN.
Gebied van hel" pro-Spaanse
verbond der Unie van AhrechL (1579)
(Eerste poliheke verwijdering Lussen
de Noordelijken Zuidelijke Nederlanden^
.Uiteindelijk gebied van hel-
anbi-Spaanse bondgenooLschap
der Unie van Ubrechh (jan,1579>
Doel: gezamenlijk Nederlands
verzei Legen Spanje.
In 1580-door verraad Lijdelijk
voor Nederland verloren gebied.
Dihwerd LoL basis voor groLe
Spaanse aanval in Nederland.
Gebied van de Zuidelijke
Nederlanden daL zich in mei
1579 meh de Spaanse koning
verzoende.(DespliLsing Lus
sen de Noordelijke-enZuide
lijke Nederlanden werd
Loen een feil).
Gebied in de Zuidelijke
Nederlanden daL prak
tisch onafgebroken on
der Spaans gezag bleef.
Huidig Nederland,
België en Luxemb.
verovera.
Grens Konink
rijk Nederland
1815-1830 ioL 18'JO onder
cie Ned. koning
O Door splitsing van het rijk van Karel-5 (1551) kwamen de noordelijke- en
zuidelijke Nederlanden (tot voorbij Luxemburg) onder Spaans gezag
Maar in het Spaanse wereldrijk was nauwelijks plaats voor de Neder
landse belangen. Spanje streefde naar het overwicht in Europa en alge
heel herstel van de RK-kerk. Daarbij had het te kampen met gebrek aan
industrieën geld (staatsbankroet in 1571). Holland en Z-Nederland waren
belangrijk als geld- en industriebron voor Spanje. De Nederlanden wer
den geregeerd vanuit Madrid en Brussel. De Nederlanden zelf waren
allerminst een eenheid. Er waren scherpe tegenstellingen tussen katho
lieken en protestanten; rijke burgerij en verarmde adel; steden en gewes
ten; rijk en arm alsmede grote taalverschillen. Een nationaal gevoel be
stond nauwelijks, hoogstens een groeiend saamhorigheidsbesef.
In 1568 kwam gewapend verzet op tegen de Spanjaarden, o.a. Willem v.
Oranje was in dat verzet belangrijk. Vooral in het begin was er geen
sprake van een algemeen verzet. Een groot deel van het volk was pro-
Spaans, mede op godsdienstige gronden. Ondanks dat velen pro-Spaans
waren brak toch verzet tegen Spanje los vanwege o.a. felle geloofsvervol
ging, te groot Spaans gezag met veel invloed van vreemdelingen, inflatie,
hoge belastingen enz.
In de zuidelijke Nederlanden verzoende dc Unie van Atrecht (17 jan. 1579)
zich met de Spanjaarden. Elders sloten diverse gewesten (gewesten wa
ren autonoom) op 23 jan. 1579 een bondgenootschap in het - reeds lang
aan de gang zijnde - verzet tegen Spanje. Dit was dc Unie van Utrecht. Het
gebied van deze unie werd weliswaar in de loop van de tijd door Spaanse
aanvallen verkleind maar de unie bleef bestaan. Zij het: naar buiten cën,
naar binnen verdeeld
Hoewel niet als zodanig bedoeld werd de unie in feite de grondslag van de
Nederlandse staat. Uiteindelijk ontstond uit de unie de vrije Nederlandse
republiek, die een wereldmacht werd. Uitgaande van de Unie van
Utrecht bestaat Nederland thans 400 jaar. Dit feit wordt herdacht.
Na Napoleon werden de noordelijke- en zuidelijke Nederlanden korte
tijd herenigd maar dat bleek geen succes. Er kwam een scheiding en
daarmee ontstonden België, Luxemburg en Nederland, die na wat wijzi
gingen de huidige staten werden. Sedert 1840 telt Nederland 11 provin-
De kaart geeft over onze geboorte -400 jaar geleden - en onze levensloop,
boeiende informatie.
