Fineer op
wanden en
plafonds
„De Pelikaan
als bouwpakket
„Karpet" komt weer over de vloer
Superwash-wol
kan in machine
Er is nu ook breiwol van zuiver
scheerwol (dat wil zeggen:
met het Wolmerk etiket), die
machinewasbaar is. Deze wol
is herkenbaar aan de naam
"Superwash", wat betekent
dat de kledingstukken, die uit
deze wol vervaardigd zijn,
gewassen kunnen worden in
vol-automatische, half-auto-
matische of met de hand aan
gedreven wasmachines, met
een maximum temperatuur
van 40°C.
Het is voldoende om een wol
wasmiddel te gebruiken,' en
de gebreide kledingstukken
kunnen dan vervolgens ook
in de machine licht gecentri
fugeerd worden. Wel wordt
aanbevolen ze plat te drogen.
Het Internationaal Wolinstituut
legt er de nadruk op dat door,
deze nieuwe technische ka
rakteristieken van wol, de na
tuurlijke eigenschappen van
deze vezel absoluut niet aan
getast worden.
Fineer is nooit een „groot" doe-het-zelfprodukt geworden.
Het valt kennelijk onder de categorie „te moeilijke din
gen".
Dat mag enerzijds merkwaardig
lijken, omdat doe-het-zelvers
immers allerlei lastige vakgebie
den hebben veroverd, anderzijds
is het best te begrijpen. Fineer is
inderdaad niet zo'n simpel pro-
dukt en de verwerkingstechniek
stelt hoge eisen aan dg vaardig
heid van wie ermee bezig is.
Een plafond van fineertegels en stroken.
Met schuimrug
„Gewoon" fineer is nauwelijks nog
te koop. Het snijden en plakken is
een verdraaid lastig karwei. Er
zijn zelfs bijna geen vakmensen
meer die de techniek daarvan
volledig beheersen; er is trou
wens voor hen ook geen aardig
heid meer aan, want het is een te
arbeidsintensieve techniek, te
duur dus om nog verkocht te
worden.
Een nog vrij jonge Duitse uitvin
ding heeft het fmeerprodukt ech
ter opnieuw bereikbaar gemaakt
voor de doe-het-zelver die de mo
gelijkheden van het materiaal
naar eigen idee wil uitbuiten. Het
gaat om een speciaal voor de
„amateur" ontwikkeld materiaal.
Het is fineer met een ruglaagje
van polystyreenschuim dat het
plakprobleem in één klap oplost.
Met de speciale bijgeleverde kit
kan het op elke vlakke en schone
DINSDAG 9 JANUARI 1979
Wand en plafond van fineerstroken in twee tinten.
probeerd aan die bezwaren te
gemoet te komen. Er is voorge-
lijmd fineer verschenen, voorzien
van een lijmlaag die door active
ring met warmte (een strijkbout
erop zetten) gaat smelten en door
afkoeling hecht het fineer op het
werkstuk. Maar dat heeft de
„consumptie" van fineer niet zo
erg sterk bevorderd.
Daar komt nog bij dat er allerlei ma
terialen te koop zijn die fineer
overbodig maken: fabrieksmatig
gefineerde spaanderplaat, meu
belpanelen, wandplaten enz., in
houtstructuren afgewerkte me-
lamine-plaatmatèrialen en aller
lei andere produkten die van huis
uit alles in zich hebben om een
wand, een meubel of welk ander
werkstuk ook de gewenste op
pervlak-afwerking te geven.
ondergrond worden gelijmd; ook
gewone witte houtlijm is er trou
wens voor geschikt.
In Nederland wordt dit materiaal
onder de naam „Fikszofineer"
geleverd. In de vorm van tegels
(50 x 50 cm) en stroken (16 cm
breed) en verkrijgbaar in diverse
houtsoorten. Ook in transparant
gelakte uitvoering.
Voor de afwerking van meubels is
Fikszo-fineer zeker niet bedoeld;
dat is trouwens ook geen popu
laire toepassingsvorm van fineer.
Maar om er wanden en plafonds
mee te bekleden is het (we praten
nu uit praktische ervaring) ui
terst plezierig materiaal.
Combinaties
Dank zij het ruglaagje van
schuim materiaal is het lijmen
bijzonder eenvoudig. Zoals ge
zegd moet de ondergrond wel aan
bepaalde eisen voldoen. Zowel
de tegels als de stroken zijn
nauwkeurig „kantrecht" en al
leen voor de aansluiting langs de
kanten van wand of plafond moet
het materiaal op maat gesneden
worden. Dat gaat echter met een
Stanleymes probleemloos.
Het materiaal biedt heel wat com
binatiemogelijkheden. U kunt
tegels van èèn houtsoort verwer
ken en ze dan met de houtnerf
„om en om" plakken; ook twee
soorten tegels dambordsgewijs
plakken is mogelijk. Motieven
met gebruikmaking van tegels én
stroken zijn mogelijk, evenals pa
tronen die door middel van stro
ken in twee „kleuren" worden
gerealiseerd. Kortóm, materiaal
dat alle ruimte laat om de eigen
fantasie tot zijn recht te laten ko
men. Leuke effecten ontstaan
ook door een wand plus het pla
fond van een vertrek met dit ma
teriaal te bewerken, zoals uit één
van de foto's blijkt.
In de veranderingen die zich in de ons omringende wereld voltrekken, valt
de laatste tientallen jaren een sterke versnelling te constateren. „Die
heeft weer eens mooi een open deur ingetrapt" zult u denken. Akkoord,
maar het valt dan ook wel heel erg duidelijk op als je bijvoorbeeld eens in
de (korte) geschiedenis van de luchtvaart duikt.
Nou zijn vliegtuigen tegenwoordig natuurlijk niks bijzonders meer, inte
gendeel, je zult maar toevallig in bijvoorbeeld Zwanenburg wonen-
Maar hoe kort geleden is het eigenlijk nog maar dat men een Jumbojet
met een startgewicht van zo'n 360 ton voor volslagen onmogelijk hield?
Om maar eens een bekend voorbeeld bij de kop te nemen: 45 jaar gele
den, in december 1933, kwamen er nog drommen mensen uit het hele,
land naar Schiphol als daar wat bijzonders te doen was.
In de nacht van de 17e op de 18e was dat inderdaad het geval; men wilde
proberen nog vóór het nieuwe jaar heen en terug naar „ons Indiê" te
vliegen met post. Postvluchten werden al wat langer gemaakt, maar men
had voor de 15.000 km van een enkele reis normaal tien dagen nodig, en
daarmee was de KLM dan ook nog een van de snelste, zodat zij zo'n 60
procent van het wereldluchtpostverkeer voor haar rekening nam...
Maar nu had men een nieuwe Fokkerkist in gebruik genomen, de F-XX, en
die zou het sneller moeten kunnen. Zou moeten, want toen alles en
iedereen goed en wel aan boord was en de motoren warm draaiden, viel
er plotseling een motor uit en het mankement viel niet op stel en sprong
te verhelpen.
ÏMaar de roemruchte Plesman liet zich niet voor één gat vangen, zijnt
reclamestunt moest en zou doorgaan. En dus werd de eigenlijk veel
tragere F-XVIII „Pelikaan", die als enige startklaar stond, genomen in
plaats van de „Zilvermeeuw". Als de bliksem de naam in het logboek
gewijzigd, de hele zaak overgeladen en om 04.00 uur vertrekt bekende
bemanning: boordmecano Grosveld, radiotelegrafist Beukering en
tweede-piloot Soer, onder leiding van gezagvoerder Smirnoff. Bedenk
wel: met een vliegtuigje met een spanwijdte van amper 24 meter, ge
bouwd van stalen buizen met linnen erover gesparinen, met een houten
bodem en een geheel houten vleugel, de in die tijd beroemde Fokker-
vleugel, maar zonder radar, zonder de huidige weerberichtgeving en
zonder, vult u maar in...
Nu zult u inmiddels gedacht hebben „wat heeft dit nostalgische geleuter
met modelbouw te maken", maar dat zal u meevallen. De Nederlandse
Vereniging van Modelbouwers is namelijk bezig de aandacht op de
Nederlandse luchtvaarthistorie te richten, en het eerste bedrijf vormt
een map tekeningen, foto's en andere gegevens van de „Pelikaan".
Die tekeningen staan op schaal 1:72 in de Modelbouwer, maar wie groter
en met meer details wil bouwen, kan ze ook op 1:32 bestellen. Wie meer
wil weten: „de Modelbouwer" kopen of schrijven aan N VM, postbus 113,
Leidschendam. En wie echt nog nooit gehoord heeft hoe het met die
„Pelikaan" afliep, kan gerust zijn: die kwam op 30 december 's avonds
laat in dichte mist boven Schiphol aan, landde na de nodige moeite pp
„vaderlandschen bodem" en had het dus inderdaad geklaard in de helft
van de normale tijd. Onnodig te zeggen dat Schiphol toen helemaal
zwart van de mensen zag. Maar voor het verhaal van de echte Pelikaan
kunt u veel beter bijvoorbeeld „Vlucht K.L.50" van Leonard de Vries
lezen.
Het karpet (het "losse vloerkleed")
is aan een duidelijke come-back
bezig. Toen het kamerbrede ta
pijt de Nederlandse woning
stormenderhand veroverd leek te
hebben, dreigde het karpet voor
goed in de ww te raken. Maar de
vaste vloerbedekking heeft ter
rein moeten afstaan aan parket,
plavuizen en andere vormen van
"harde" vloerafwerking.
Daar wil menigeen nu toch wel
weer een los kleed op hebben.
Kies zo'n belangrijk stukje inte
rieur met zorg. Wanneer u in de
winkel zo maar een leuk dessin in
een aantrekkelijke kleur kiest,
kan het bitter tegenvallen als het
u wordt bezorgd: de kleurcombi
natie is misschien niet zo ge
slaagd als u had gedacht.
Laat daarom liever enkele karpet
ten op zicht komen. Dan kunt u
rustig vergelijken, en de "rol" van
het karpet in het totaal van het
interieur op zijn waarde schatten.
De leverancier kan u dan ook een
zinnig advies geven.
In de kwaliteit is veel verschil. Wol
is erg fraai en sterk, maar vergeet
niet dat het een hele tijd pluist.
Sisal, jute, cocos, enz. zijn prak
tisch, vrij goedkoop, maar ze ver
kleuren dikwijls en vlekken
krijgt u er moeilijk uit. Voor klei
ne (kruipende) kinderen niet zo
geschikt. Van synthetische ve
zels wordt gezegd dat ze een
"schok" geven; in de praktijk valt
dat meestal mee.
Kies geen karpet met een "druk"
patroon als uw kamer toch al vol
kleuren zit. Hou het dan liever
rustig. Denk bij uw keuze ook aan
de mogelijkheden om van "ka
merbreed" een karpet te snijden.
Wanneer die "vaste vloerbedek
king" snijvast is, kan dat best.
Huisvrouwen die graag de mat
tenklopper hanteren moeten die
lust toch maar bedwingen waar
het een karpet betreft. Dat is op
den duur funest voqr zelfs het:
beste karpet. Stofzuigen is ge
noeg. Een goede beurt kan uitge- -
voerd worden met water waaraari"
wat synthetisch wasmiddel is:
toegevoegd. Maar maak het niet
te nat.
De Girodienst oefent totaal geen
controle uit op de automatische
afschrijvingen, waarmee tegen
woordig steeds meer instanties
en bedrijven geld van de girore
keningen van hun particuliere
klanten afhalen. De giro doet
niets tegen fouten, vergissingen
of onwil bij deze afschrijvin
gen.
Er wordt zelfs helemifcl niet gecon
troleerd of de afschrijver werke
lijk wel een machtiging van de
rekeninghouder heeft gekregen
om aan diens girotegoed te zitten.
De officiële machtigingskaarten,
waarop de afschrijvers eerst de
handtekening van de rekening
houder moeten hebben, voordat
ze iets zouden mogen doen, zijn
er alleen maar voor de schijn. Die
kaarten worden niet door de Gi
rodienst bekeken.
Afgedraaid
Alles wat de afschrijver hoeft te
doen, is op een technische bruik
bare computerband zetten van
wie hij geld wil hebben en hoe
veel. Die band wordt zonder meer
door de Girodienst in haar com
puters afgedraaid. De rekening
houder die het er niet mee eens is,
heeft dan nog 14 dagen de tijd om
zijn geld weer terug te laten boe
ken.
Maar de Girodienst zet in geval van
fouten of onrechtmatigheden
dan nog geen punt achter de af
schrijvingen. De afschrijver hoeft
zijn computerband van de Giro
dienst dan niet te veranderen. Hij
kan er - bijvoorbeeld bij termijn
betalingen - de volgende keren
wéér geoon geld mee bij de re
keninghouder weghalen. En die
kan op die manier blijven protes
teren totdat hij een ons weegt. Zó
werkt het.
Niet nagekomen
Bij de Girodienst verklaart men te
genover klagende particulieren
zonder blikken of blozen dat dit
de „normale" praktijk is.
Die praktijk is dan wel in flagrante
tegenspraak met beloften voor
bescherming van particuliere re
keninghouders, die directeur
Groen van de Postcheque- en Gi
rodienst jaren geleden persoon
lijk aan deze consumentenru
briek heeft gedaan.
In die tijd was er een huizenbureau
(Kok Beheer) dat zijn huurders
zoveel mogelijk wilde overhalen
tot automatische girering van de
maandhuren. Het huizenbureau
ging echter een stapje te ver met
zijn actie daarvoor. Het stuurde
de huurders een brief waarin
stond dat de huren voortaan au
tomatisch van hun rekening zou
den worden afgeschreven, tenzij
men bericht stuurde dat men
daar bezwaar tegen had.
Zoiets mag natuurlijk niet. Toe
stemming ergens voor moet echt
worden gegeven. Je kunt niet de
zaak omdraaien met een redene
ring van „wie niet protesteert, die
vindt het wel goed". Er zijn maar
zat mensen die niet zo makkelijk
tot schrijven komen, of die hun
post kwijtraken, of die op vakan
tie zijn of in een ziekenhuis lig
gen, of die gewoon vergeetachtig
zijn. Dat wil nog niet zeggen datje
zomaar eventjes aan hun geld
mag zitten.
Geschrokken
De Girodienst had deze methode al
bijna geslikt, maar toen er in het
openbaar herrie van kwam,
toonde zij zich zeer geschrokken.
Zoiets mocht niet voorkomen, zei
directeur Groen ons. De reke
ninghouders konden ervan ver
zekerd zijn, dat er voortaan alleen
maar geld zou worden afgeschre
ven als er door de afschrijver
eerst ondertekende machtigin
gen bij de Girodienst op tafel
werden gelegd.
Nou, daar is niets van terechtge
komen.
De Girodienst laat de rekeningen
van haar klanten totaal onbe
schermd tegen onrechtmatige af
schrijvingen. Ze houdt helemaal
geen administratie van machti
gingen bij. Als er iets fout gaat in
die mooie computerbanden, dan
is de last helemaal en alleen voor
de arme rekeninghouder.
Praktijk
Iemand heeft een vakantiehuisje in
Gelderland. Het ligt afgelegen, en
er logeren wel eens mensen die
een dokter nodig kunnen heb
ben, daarom moet er telefoon
zijn.
Dat zijn kosten waar je als regel met
vakantiehuisjes niet op rekent,
dus heeft de man-met-het-huisje
zich wel voorgenomen goed op
de telefoonrekeningen te letten,
teneinde die niet uit de hand te
laten lopen.
Maar hij krijgt geen rekening, in
geen maanden. Dat komt, blijkt
later, doordat men de gele ac
ceptgirokaart niet naar zijn huis
adres heeft gestuurd (van waaruit
hij de telefoon had aangevraagd),
maar naar dat huisje waar het
toestel staat. En aangezien je daar
's winters niet veel komt, blijft de
kaart er onbetaald liggen.
Dus vraagt onze man aan de tele
foondienst om de kaarten voor
taan naar zijn huisadres in Den
Haag te sturen. Hij krijgt geen
antwoord (Dat is overigens een
steeds meer toenemend gebruik
bij allerlei instanties, tegenwoor
dig. Wat je ook schrijft, je krijgt
geen antwoord).
Een mededeling
Wel komt er op een dag een enve
loppe van de telefoondienst op
zijn huisadres. Maar daar zit een
rekeningformulier in. En op dat
formulier staat de mededeling
dat het bedrag van de rekening
automatisch zal worden afge
schreven van zijn giro.
Nu, dat wil hij beslist niet. Als je
veel van zulke automatisch beta
lingen hebt, vindt hij, dan weetje
op den duur niet meer waar je
geld blijft. Natuurlijk, met van
die gele overschrijvingskaarten
moet het geld óók van je giro af,
maar dan realiseer je je toch meer
wat je zit te betalen. Bovendien
kun je dan zelf bepaalde betalin
gen nog eens even opschuiven,
als je saldo op de giro te klein
wordt.
Twee brieven
Hij schrijft daarom meteen twee
brieven. Eén naar de telefoon
dienst, waarin hij de rekening te
rugstuurt en zegt dat hij geen au
tomatische afschrijving wenst,
doch een gewone gele kaart. De
andere brief adresseert hij aan
het girokantoor Arnhem, en hij
verzoekt de automatische af
schrijving tegen te houden als die
toch nog komt. „Ik heb aan de
telefoondienst geen maohtiging
gegeven", schrijft hij, „en ik ben
ook niet van plan dat te
doen".
Dat kost hem anderhalf uur brieven
schrijven, plus twee enveloppen
en twee postzegels van 55
cent.
Door L. Bakker
Van de telefoondienst krijgt hij
geen antwoord.
Gedrukte kaart
Van het Girokantoor wel. Hij ont
vangt een gedrukte kaart, waarop
met een viltstift een en ander is
weggeschrapt, kennelijk omdat
dit niet op zijn geval van toepas
sing is.
Wat er is blijven staan, slaat echter
óók niet op hem.
Er staat: „Geachte rekeninghou
der, Voor het intrekken van een
incasso-machtiging verzoek ik u
zich in voorkomende gevallen te
wenden tot de begunstigde.
Krijgt u op grond van deze incas
so-machtiging toch een afschrij
ving van uw rekening, dan kunt u
ons opdracht geven die afschrij
ving ongedaan te maken. Stuurt
u ons daarvoor een verzoekje
binnen 14 dagen na de datum van
dagafrekening. Wilt u hierbij te
vens de datum van afschrijving
vermelden? U bespaart hiermee
veel tijd".
Toch niet zo gek?
Dus stuurt hij maar weer gauw een
brief aan het girokantoor. Hij be
gint nu wel wat uit zijn humeur te
raken en schrijft onder meen
„Ik heb u in mijn brief toch uitge
legd dat er helemaal geen sprake
is van een incasso-machtiging, en
dus ook niet van een begunstig
de? Er is ook nooit een machti
ging geweest. Er is gewoon een
derde partij, die wederrechtelijk
wil proberen toegang te krijgen
tot mijn girotegoed. Dit tegoed
laat ik in goed vertrouwen bij uw
girokantoor berusten. Omdat ik
van de plannen van die derde par
tij (de telefoondienst) heb ver
nomen, verzoek ik u mijn reke
ning te beschermen tegen aan
slagen van die kant. Dat is toch
niet zo'n gek verzoek? Ik wil nu
toch nog wel graag van u horen of
u mijn tegoed ja of nee wilt be
schermen, en welke garanties er
überhaupt zijn, dat mijn geld vei
lig op de giro staat".
Aldus zijn brief, die hem deze keer
alles bij elkaar vijf kwartier werk,
een enveloppe en een postzegel
van 55 cent kost.
Een paar dagen later valt er een gi
ro-enveloppe in zijn brievenbus.
De automatische afschrijving
van het rekeningbedrag van de
telefoon. Het kwaad is ge
schied.
Wat bedoelt u?
Weer enkele dagen later wordt hij
opgebeld door het girokantoor
Arnhem. Wat hij nu precies be
doelt met zijn brief. Hij zou toch
wel een machtiging hebben ge
geven voor die afschrijving?
Nee, zegt onze man.
Maar misschien, zegt het girokan
toor, heeft hij die machtiging wel
gegeven meteen bij de aanvraag
van de telefoon. Dat hij het verge
ten is, nu.
Nee, zegt onze man, want ik heb
eerst ook gewone gele kaarten
gehad, alleen in de verkeerde
brievenbus, ziet u.
Juist, zegt het girokantoor. Dan
kunt u ons nu schriftelijk verzoe
ken het afgeschreven bedrag
weer terug te boeken op uw reke
ning. Stuurt u ons dan wel ook
even het dagafschrift.
Waarom niet
tegenhouden?
Maar, zegt onze man. Daar bereik ik
niet veel mee. Het enige wat er
dan nu weer kan gebeuren, is dat
de rekeningadministratie bij de
telefoondienst op hol slaat, dat ik
daar als wanbetaler te boek kom
te staan, en dat ze mijn telefoon
gaan afsnijden. Wat ik wil, dat is
dat u automatische afschrijvin
gen meteen tegenhoudt als blijkt
dat ze niet door een machtiging
zijn gedekt. Ik weet niet veel van
computers, maar daar zult u uw
machines toch ook wel op kun
nen programmeren? Gewoon,
dat legale afschrijvingen door
gaan, en de andere eruit val
len?
Blokkeren, maar
Nee, zegt het girokantoor enigszins
verbaasd. Dat kan echt niet me
neer, Wij krijgen die machti
gingskaarten hier niet eens te
zien. Die blijven bij degene die
afschrijft. Wij kunnen in het ui
terste geval maar één ding voor u
doen. Dat is: uw hele rekening
blokkeren.
Dan wordt alles eerst gecontroleerd
voordat er nog iets mee gebeurt.
Dat neemt veel tijd. Dus dan
moet u er wel rekening mee hou
den dat al uw andere inkomsten
en betalingen ook sterk worden
vertraagd. Het enige praktische
wat u kunt doen, is toch bij de
afschrijver de zaak proberen
recht te trekken.
Het is een aardige man, op het giro- i
kantoor. Hij -zit zelf toch in Arn- j
hem en de telefoondienst ook, en i
bovendien heeft hij bij het op-
zoeken van het telefoonnummer
misschien wel gezien dat de kla-
ger in de publiciteit werkt... Dus.
geeft hij het gevalletje persoon
lijk door aan de telefoon
dienst.
Dat wil zeggen, nadat de klager
toch nog een fotokopie (kosten
f0,25 op een postkantoor; een
half uur lopen heen en terug)
heeft moeten opsturen, met een
kort briefje om te verzoeken tot
terugboeking (20 minuten mee
bezig, plus enveloppe, plus posL
zegel 55 cent).
De enveloppen plus postzegels had
hij zich in deze historie voor een
deel kunnen besparen. Je mag er
namelijk ook een giro-enveloppe
voor nemen en daar op krabbelen Cj
dat het voor een andere afdeling I
is bestemd. Maar er zijn nog altijd 5
mensen die een echte brief prefe
reren.
Het rammelt in de
computers j
In elk geval bewijst dit praktijk-1
voorbeeld hoe het rammelt in de
computers van de giro, als het
gaat om automatische afschrij-
vingen. De Girodienst blijft zijn;
logische verplichtingen die hij*
tegenover zijn rekeninghouders*
heeft, wegwuiven.
Toch zal dat moeten veranderen.
Het is de rekeninghouder, aan
wiens opdrachten de Girodienst
zich heeft te houden en verder -*
nergens aan. Ook alle intrekking
gen en veranderingen in incasso
machtigingen dienen door de Gi
rodienst op instructie van de re
keninghouder in dt computer
administratie te a o. len opge
nomen.
Dit soort dingen maar vrijelijk inx
handen te laten van anderen - de.
afschrijvers - is een ontoelaat-,
baar systeem.
