John van der Wiel:
Schaken is sport,
wetenschap en kunst
b Gewone mandarijn is nog geen Clementiï
Cenlemans direct
al weer op kop
bij EK bandstoten
,Westberlijnse sportlieden apart genoemd'
't Is een Clementine als er Maroc op staat.
r 'f
•rJV* i 1
Titel voor Delfs
H appel ontkent
Bij Olympische Spelen van Moskou
VRIJDAG 5 JANUARI 1979
Ceulemans: Als de spon
sor me zo'n contract aan
biedt ga ik nog tien jaar
door".
GRONINGEN - Binnen een tijdsbestek van krapweg twee
minuten ondergaat in de "lobby" van het Groningse Eu
romotel de ongeschreven wet dat echte schakers slechts
van één vrouw houden (de dame van het schaakspel) een
aanzienlijke waardevermindering. Nadat de Russische
jeugdschaker Dolmatov zowat de tv was ingekropen op
het moment dat popzanger Rod Stewart in AVRO's Tpp-
pop een blonde schone in een liefdevolle houdgreep nam,
kwam even later de Hongaarse schaakhoop Karoly op
samenzweerderige toon bij John van der Wiel informeren
"of hij wel oud genoeg is om een sexfilm te bezoeken"
Ofschoon de Leidenaar aan de
vooravond van zijn allesbeslis-
sende gevecht tegen de Schot
Muire, met als inzet het Europees
jeugdkampioenschap en het
daaraan gekoppelde internatio
nale meesterschap, duidelijk an
dere zorgen aan zijn hoofd heeft,
wordt de gezette Maygaar op
vriendelijke wijze gerust gesteld.
"Ach, die jongens vanachter het
ijzeren gordijn zijn niet gewend
aan al die sexuele openhartig
heid", weet Van der Wiel. "van
daar dat ze nu het naadje van de
kous willen weten".
De gedachten van de nationale ti
telhouder blijken duidelijk te
worden geheerst door andere za
ken. Juist nu Van der Wiel met
zeven overwinningen op rij ("een
sprookje; andere spelers hebben
al gevraagd of ik met iemand in
directe lijnverbinding sta") de
hechte fundamenten heeft ge
legd voor de Europese jeugdtitel,
wordt hij door twijfel bevangen.
"Want", legt de Volmac-schaker
uit, "tegen Schotten heb ik nog
nimmer goede resultaten kunnen
boeken. Ze liggen mij eenvoudig
niet".
Met die wetenschap in het achter
hoofd kijkt hij met enige be-
zorgdheid ("Ik lijk een ijskouwe,
maar dat is maar schijn") tegen
het karwei Muire aan: "Al heb ik
nu het allemaal zo goed met mij
gaat, meer zelfvertrouwen dan
ooit"
Dilemma
Mocht Van der Wiel in zijn missie
slagen, dan zal hij opnieuw voor
een dilemma worden geplaatst.
De Leidenaar, die twee jaar gele
den terugkwam op het lang ge
koesterd voornemen om prof
schaker te worden ("zonder een
meestertitel krijg je hoegenaamd
geen invitaties voor toernooien")
en die voor een rechtenstudie
koos, staat, nu hij die meestertitel
voor het grijpen heeft, andermaal
op het punt van mening te veran
deren.
"Je kunt, als je eenmaal je rechten
studie hebt voltooid dan wel een
behoorlijke som geld verdienen",
weet ook Van der Wiel. "maar
daartegenover staat dat ik geld in
wezen niet belangrijk vind en het
liefst met schaken aan de kost
kom"
In tegenstelling tot spelers als Jan
Hein Donner en Kick Langeweg,
wenst Van der Wiel, als hij ooit
mocht besluiten om tot het gilde
van de profschakers toe te treden,
zijn schaakcenlen voornamelijk
in toernooien te verdienen.
"Donner en Langeweg moeten
zich hoofdzakelijk bedruipen
met de opbrengsten van simul-
taan-seances". aldus de Leide
naar. "Eenvoudig omdat ze voor
buitenlandse toernooien niet al te
vaak worden gevraagd. Ik zou me
niet tot die vorm van schaakhoe
rerij willen verlagen". Zelfverze
kerd: "Goed; een simultaantje er
tussendoor kan geen kwaad, j
maar om altijd langs allerlei clubs A
te racen lijkt mij onaantrekkelijk.
Naar alle waarschijnlijkheid zou
ik in eenzelfde situatie als Don
ner en Langeweg allang voor iets
anders hebben gekozen". De ne
gentienjarige student ambieert in
geen enkel opzicht een rol in de
schaakfiguratie en houdt zichzelf
Dubbelportret i'aii John van der Wiel: Ik lijk
r dat is slechts schijn"
vrijwel permanent voor "dat alle
potentieel aanwezige kwaliteiten
op de lange duur optimaal aan
gewend moeten kunnen wor-
Vijftien uur
BADMINTON - De Deen Flem-
ming Delfs heeft het herenenkel
spel van de open Zweedse bad
mintonkampioenschappen ge
wonnen. Bij de dames werd de
eindstrijd helemaal een Deense
aangelegenheid. De Deense Lene
Koeppen won daarbij van haar
landgenote Agnete Juul. In de fi
nale damesdubbel stond Koep
pen ook in de finale. Samen met
de Nederlandse Joke van Beuse-
kom won zij van het koppel Per-
ry/Skovgaard. De eindstrijd ge
mengd dubbelspel leverde ten
slotte een zege op voor het Britse
koppel Tredgett/Perry.
VOETBAL - Ernst Happel ontkent
alle geruchten dat hij volgend
seizoen Raymond Goethals op
volgt als trainer van Anderlecht.
Wel heeft de Oostenrijker beves
tigd dat hij een aantrekkelijk
aanbod van de Belgische tweede
klasser Racing Harelbeke heeft
gekregen. Vermoedelijk neemt
Happel na afloop van de wed
strijd Cercle Brugge-Harelbeke
een beslissing of hij de tweede
klasser gaat trainen. Wie wel in
(principe) ja heeft gezegd is Piet
de Visser. Het bestuur van FC
Den Haag wil hem ondanks de
lage klassering graag in dienst
houden. Indien FC Den Haag aan
een aantal wensen van De Visser
tegemoet komt, tekent De Visser
bij.
Daarom vertoeft Van der Wiel we
kelijks gemiddeld vijftien uur in
het rijk van Caïssa. Verslingert
hij zich met volle overgave aan
allerlei schaakboeken, waarbij
hij ook nog diverse toernooi
bulletins verslindt. Van der Wiel:
"De theorie lijkt een gortdroge
materie, maar mijn belangstel
ling daarvoor komt voort uit een
wetenschappelijke interesse.
Schaken is voor mij sport, weten
schap en kunst. Het goed bestu
deren van de theorie is daarbij
een voor mij heerlijke noodzaak.
Varianten uitpluizen, dat is het
voor mij helemaal en je gaat er
bovendien nog beter door scha
ken"
Alleen daarom al kost het de voor
malige Philidor-speler geen en
kele moeite zich consciëntieus op
een partij voor te bereiden. Met
de steun van secondant Cor van
Wijgerden analyseert Van der
Wiel tot in de finesses de speel
wijze van allé tegenstanders.
"Door zo'n analyse leer je de
voorliefde kennen die spelers
voor bepaalde openingen heb
ben. Je bant met dat huiswerk
zoveel mogelijk risico's uit. zodat
je in een partij zelden voor ver
rassingen komt te staan. Deson
danks loop je toch nog weieens
tegen nieuwtjes op. Dan moet ik
volledig op mijn gezonde ver
stand en intuïtie vertrouwen."
Van der Wiel doet dat ook als zich
tijdens een partij een situatie
aandient "Waarin mijn gevoel
zegt dat er kansen op materiaal
winst of meer liggen. En dat is
iets wat een computer nooit zal
kunnen onderkennen. Zo'n ap
paraat handelt alleen maar vol
gens bepaalde feiten."
Hij aarzelt dan ook niet om soms
tien zetten van te voren te beden
ken, daarmee de uitspraak van de
Franse grootmeester Réti weer
leggend "dat een goede schaker
hoogstens drie zetten vooruit
denkt."
"Ik ben het met die stelling duide
lijk oneens" ventileert Van der
Wiel. "Een goed schaker is naar
mijn mening diegene die bij
machte is zover mogelijk vooruit
te denken. Als iemand daartoe in
staat is bewijst hij zijn klasse.
Voor zo'n schaker kan ik alleen
maar bewondering hebben."
Aanzienlijk minder bewondering
koestert Van der Wiel voor sport
lieden die zich laten leiden door
de taktiek van de verschroeide
aarde; de' intimidatie-politiek.
"Als een vent ertoe overgaat zijn
tegenstander te intimideren,
wijst dat volgens mij op een ge
brek aan zelfvertrouwen", luidt
de verklaring van de zo succes
volle jeugdschaker. "Mohammed
Ali? Ja, ook voor hem gaat dat op.
Neem nou die partij tegen
Spinks. Daarin moest hij toch
ook voortdurend hangen en
klemmen om zich staande te
houden. Al die bekkentrekkerij-
en en dat gepraat van hem, sprin
gen voort uit het feit dat Ali op
zo'n moment gewoon zelfver
trouwen mist. Voor alle sporten
geldt dat iemand die van zichzelf
dat niet nodig
Dromen
Terug naar het schaken, waarvan
Van der Wiel ook 's nachts maar
moeilijk afstand kan nemen.
Begrijp me goed; het is niet zo
dat ik 's nachts zwetend wakker
lig van een partij. Wel heb ik in
mijn dromen vaak oplossingen
om een afgebroken
mijn voordeel te be-
gevonden
stelling ir
slissen."
Het typeert de nooit aflatende in
stelling van Van der Wiel, die be
kent moeite te hebben met het
verliezen. "Een schaker moet na
een nederlaag echt wel even ka
pot zijn" zo verklaart hij. "Anders
zal hij nooit wat bereiken.
Van der Wiel maakt er geen geheim
van dat hij in de toekomst zoveel
mogelijk roem wil oogsten. "Er is
tenslotte niets heerlijkers te be
denken dan dat mensen je goed
vinden. Ik durf ook gerust te be
kennen dat ik het geweldig vind
als toeschouwers na afloop naar
me toekomen om me met een
goed gespeelde partij te compli
menteren. Dat is voor mij de sti
mulans om zolang mogelijk met
schaken door te gaan. Dat spel
betekent nu eenmaal ontzettend
veel voor mij. Zoveel zelfs, dat als
ooit een meisje mij voor de keus
zou stellen: de dame van het
schaakspel of ik; deze jongen
ontzettend zou gaan twijfelen. De
schaakdame blijft voor mij ten
allen tijde een aantrekkelijk ob
ject."
GERARD VAN PUTTEN
EMMELOORD - De rivaliserende
biljartcracks zullen voorlopig
nog moeten leven met het feno
meen Ceulemans. De 41-jarige
Mechelenaar, die vorig jaar aan
kondigde zich voortaan te beper
ken tot zijn geliejkoosde drieban
den, is op dat besluit teruggeko
men. Een maand na zijn Euro
pees kampioenschap 71-2 zit de
zwierige Belg alweer volop in de
slag om de Europese titel bandsto
ten.Waarom? Jk moet wel. Als de
sponsor me zo'n contract aan
biedt, ga ik nog tien jaar door
Dat kan ik niet laten schie
ten".
Raymond Ceulemans roffelde in
nauwelijks twintig jaar ruim 100
titels bij elkaar zonder dat hij er
veel wijzer van werd. Nu de
commercie ook in de biljartsport
over het randje van de tafel komt
kijken, heeft hij de keu weer uit
de kast gehaald. Shirtreclame
blijft taboe, maar een embleem
van tien bij tien centimeter op het
borstzakje van het colbert mag.
Ceulemans heeft zich laten strik
ken door een Belgische fabrikant
van bankstellen en matrassen.
Hij is best bereid om er voor de
francs nog een paar jaar fors te
genaan te gaan. „Ik had na mijn
honderdste titel echt willen stop
pen. Toen kwam ineens die spon
sor. Dan kun je niet neen zeg
gen"
Huppelbal
DUSSELDORP (ANP) - Niet ie
dereen is welkom bij de Olympi
sche Spelen 1980 in Moskou.
Sergej Pavlov, de minister van
sportzaken van de Sowjet-Unie,
verklaarde dat de commentato
ren van Radio Free Europe zon
der meer geweigerd zullen wor
den. De Sowjet-regering is van
mening dat deze mensen anti
communistische propaganda
maken.
Pavlov zei: "Waarom zullen wij
binnen onze grenzen halen, die
tal jaren beleden de Sowjet-Unie en an
dere socialistische landen hebben verla
ten. Het zijn CIA-agenten. Zij worden
beslist niet geaccrediteerd".
Pavlov deed ook nog uitspraken ten aan
zien van de uit West-Berlijn afkomstige
leden van de Westduitse Olympische
ploeg. Zij zullen bij officiële gelegenhe
den (openingsceremonie, huldigingen)
apart worden genoemd. Een maatregel
met een politiek luchtje.
Pavlov: "De West-Berlijners mogen wel
als lid van de Westduitse ploeg starten,
maar als er bijvoorbeeld één Olympisch
kampioen wordt, moet worden gemeld
dat deze deelnemer afkomstig is uit
West-Berlijn". Pavlov motiveerde dit
besluit niet.
Dit maakte in West-Duitsland nogal wat
reacties los. Gerhart Baum, de minister
van binnenlandse zaken, verklaarde:
"Wij zouden het diep betreuren als er
tussen leden van onze Olympische ploeg
onderscheid zou worden gemaakt. Ik
hoop dat ons Olympisch comité en het
internationale Olympisch comité de
Sowjots ervan kunnen overtuigen dat de
Spelen vrij moeten zijn van welke dis
criminatie dan ook. De Berlijners zijn
niet anders dan de sportlieden uit Ham
burg of München".
Willy Weyer. de voorzitter van de West
duitse sportbond, toonde zich onaange
naam verrast. "Wij hebben op 29 maart
1977 overeenkomsten gesloten met de
heer Pavlov. Toen werd er niets gezegd
ten aanzien van onze Westberlijnse le
den. Ik zie het als een poging om de des
tijds gesloten overeenkomsten te veran
deren. Ik ben er zeker van dat Willy
Daume, onze voorzitter van het Olym
pisch comité, hier sterk tegen zal protes
teren".
Willy Daume bevestigde dit. "Een derge
lijke discriminatie is volgens geen en
kele internationale regel toegestaan. De
positie van de Westberlijnse sportlieden
is zowel bij het internationale Olym
pisch comité als bij de verschillende in
ternationale sportbonden nummer aan
enige discussie onderhevig geweest. Zo
moet het blijven. Daar zullen we op aan
dringen".
niettemin winnend uit met 27,-
een miserabele partij. Waar lag
het aan? Hans Vultink: „De ban
den zijn nog te strak. In de tweede
en derde partij wordt het wel be
ter".
Herstel
Vultink herstelde zich inderdaad
met duidelijke winst tegen de 20-
jarige Westduitser Norbert Oha-
gen; 200 om 83 in 18 beurten. Met
een slotserie van 62 liet Vultink
zien dat hij er volop bij hoort.
Voor Piet Dekker valt er weinig eer
te behalen. Nederlands tweede
vertegenwoordiger hield lange
tijd gelijke tred met Connesson.
Toen die in de 16e beurt met een
serie van 52 de beslissing for
ceerde, gaf Dekker zich gewon-
Merkwaardig was de slechte start
van Francis Connesson; de mys
terieuze Fransman die een partij
in drie beurten kan uitmaken,
"soupeerde" op de eerste dag een
monsterlijk aantal van 65 beur
ten. waardoor hij ver achter raak
te op Vultink en Scherz.
Ver boven dit trio prijkt Ceulemans
met een nu al onaantastbaar lij
kend moyenne van 15.38. Hij
scoorde in de derde beurt tegen
Dekker een reeks van 88. Daarna
kwam er, net als in de eerste ron
de, weer even de klad in. Hij hield
de schade echter binnen de per
ken: 15 beurten. "Ja, het gaat
goed. Beter dan ik dacht", grin
nikte de titelverdediger.
Goed voor de biljartsport, fijn voor
de toeschouwers in Emmeloord.
Ceulemans biedt waar voor z'n
geld. Met zijn buikje groeien ook
zijn prestaties. Terwijl iedereen
kankerde over de slechte afslag
van de banden, speelde de Belg
een grandiose openingsronde. In
de vijfde beurt van zijn partij te
gen de kansloze Spanjaard Are-
naza haalde hij uit met een serie
van 114 caramboles. Wat een rit
me, wat een souplesse! De reeks
brak af op een niet eens zo moei
lijke piqué; een kwestie van een
tikkeltje nonchalance misschien.
Ceulemans speelt het bandstotën
graag ruim, is niet bang voor een
riskante oplossing en strooit er
zelfs een huppelbal tussendoor
Veel mooier om te zien dan bij
voorbeeld het gepeuter van de
Franse „record-machine" Con-
De stand na
twee ronden is:
pt h.i
Gem.
Ceulemans
4
114
15.38
Scherz
4
45
8.88
Vultink
4
62
7.54
Connesson
4
52
6.15
Dekker
0
40
5.68
Ohagen
0
49
4.97
Oddo
0
25
4.14
Arenaza
0
20
2.21
KARATE - De Mexicaanse karate-
bond heeft de organisatie van de
strijd om de wereldtitels (decem
ber 1979) om financiële redenen
teruggegeven. Groot Brittannië
of Indonesië zijn de eventuele
vervangers.
Voetbalduels
Met zijn partij van elf beurten nam
Ceulemans meteen een florissan
te voorsprong op Connesson (30
beurten) en Vultink (35). Het had
nog beter gekund, maar de kogels
waaierden vanaf de achtste beurt
uit elkaar. Ook de grootmeester
heeft zijn problemen. Hij bestu
deert de spelpatronen soms met
half dichtgeknepen ogen, net als
of hij een brilletje nodig
heeft.
Aardappels
In de Emmeloordse arena wordt
reclame gemaakt voor aardap
pels. Hans Vultink en Antonio
Oddo raakten blijkbaar zo ge
biologeerd door dit produkt, dat
zij met eigenheimers in plaats
van biljartballen leken te caram
boleren. De Siciliaan maakte het
de Nederlandse kampioen zo
moeilijk, dat hij in de slotfase
zwaar in de puree kwam te zitten.
Na negentien beurten schoven
beiden samen voorbij de 100,
waarna Vultink wegliep met een
reeks van 39. Wat er daarna ge
beurde, tart elke beschrijving.
Vultink produceerde in de vol
gende tien beurten 19 carambo
les; een negatief record. Hij ging
afgelast
Wat betreft de accreditatie van de mede
werkers van radiozender Free Europe,
daarover worden binnenkort onderhan
delingen gevoerd door het internatio
nale Olympisch comité in Oost-Duits-
land. Dat deelde Daume mede. Daume:
"De Olympische Spelen zijn jammer ge
noeg de laatste jaren niet van politiek
gevrijwaard gebleven. In Moskou zullen
er misschien nog wel een paar politieke
problemen bij komen. In laatste instan
tie zal het op het IOC aankomen. Maar
men moet zich niet voorstellen dat in de
sport problemen opgelost kunnen wor
den. waar de politiek er geen gat meer in
ZEIST - De KNVB heeft voor za
terdag en zondag alle wedstrij
den, zowel voor het betaalde- als
amateurvoetbal afgelast. Ook
zijn in alle afdelingen de wed
strijden voor zaterdag en zon
dag afgelast.
In het betaalde voetbal stonden de
inhaalwedstrijden PEC-Feve-
noord en NEC-PSV op het pro
gramma.
IJshockey team
krijgt les: 1-18
ASSEN - Gisteravond heeft een
sterk verjongd Nederlands ijs-
hockeyteam voor 1200 toe
schouwers in Assen nog een lesje
gekregen van de Sowjet Unie. In
de laatste officiële interland werd
een nederlaag geleden van 1-18.
De periodestanden waren 0-8 0-2
1-8. Het-Nederlandse doelpunt
kwam op naam van Berteling (as
sists van Smolders en Saris).
Voor de Sowjet Unie scoorden
Tri rod in (4). Kapoesykin (3), Ma-
karov (2), Balderis (2). Michailov
(2). Sjloepkov, V. Golikov,
Loetsjenko, A. Golikov en Kar-
lamov.
Okker en Fibak
behouden kansen
LONDEN - Tom Okker heeft giste
ren met zijn Poolse dubbelpart-
nor Wojtek Fibak tijdens het
WCT-eindtoernooi, dat in Lon
den wordt gehouden, het Britse
duo Mark Cox David Llovd met
7-6. 6-2 verslagen. Hiermee be
hielden de huidige officieuze we
reldkampioenen in het dubbel
spel de kans hun titel te proion-
Woensdag ging de partij tegen de
Australiërs Case en Masters zon-
der ti- spélen verloren, omdat Fi
bak te laat arriveerde.
ADVERTENTIE
