'Niet alleen
verkeerstoezicht
voor vliegdienst'
eiland
Geen herstel
bovenste etages
Palace-hotel
Politieluitenant-vlieger Remmers:
f
VRIJDAG 29 DECEMBER 1
V.d. Anker: "Toekomst Pala
ce-hotel nog onzeker"
Van het kortgeleden door brand
getroffen Noordwijkse Pala
ce-hotel worden momenteel de
twee bovenste etages (4e en 5e)
gesloopt. Die zijn dusdanig
door vuur en bluswater be
schadigd dat *-an herstel geen
sprake kan zijn. Voorlopig zal
het plafond van de derde eta
ge gaan fungeren als dak
Hoewel de meeste bouwvak
kers nu vakantie houden heeft
men er toch nog wat kunnen
strikken voor deze "noodklus"
die de directie zo snel mogelijk
achter de rug wil hebben om
dat de schade nog aanzienlij
ker dreigt te worden door de
veelvuldige regenval.
Wat de toekomst zal zijn van
Palace is nu nog onduidelijk
Volgens mede-directeur v.d.
Anker zal daarover halver
wege januari een definitieve
beslissing worden genomen.
Een bouwkundige bekijkt
momenteel nog de mogelijk
heden. Het moet niet worden
uitgesloten dat het vertrouw
de puntdak van het hotel er
niet meer op terug komt en dat
zal worden gekozen voor
nieuwbouw van de twee bo
venste etages met op de hoog
ste etage een plat dak. Ook
sloop behoort nog tot de mo
gelijkheden. De aanvankelij
ke veronderstelling dat een
groot deel van de voorgevel na
de brand op instorten was
komen te staan, blijkt achter
af ongegrond.
Het exacte schadebedrag heeft
men nog niet kunnen vast
stellen. Een dezer dagen zal
het voorlopige schaderapport
worden uitgebracht. Daarna
komt er nog een eindrapport
en dan is het aan de experts
van beide partijen om het eens
te worden over het uiteinde
lijk uit te keren bedrag.
Directeur-eigenaar Van Hese.
die kort na de brand in het
ziekenhuis moest worden op
genomen, is inmiddels weer
hersteld en in de badplaats te
rug.
Het voormalige REM-eiland,
van waaraf tegenwoordig
Franse technici een onder
zoek verrichten naar de mo
gelijkheden radar in te zetten
bij de bestrijding van olie op
zee, wordt sinds kort een
plaatsje vrij gehouden voor
een heel andere categorie on
derzoekers namelijk de onge
veer vijftig Nederlanders die
tesamen de Club van Zeetre-
kwaarnemers vormen.
Tot voor kort hebben zij steeds
vanaf het strand hun werk
gedaan. Met behulp van een
verrekijker houden ze nauw
keurig in de gaten wat voor
vogels dicht onder de kust
vliegen. Maken daar notities
van, die twee keer per jaar op
een grote hoop worden ge
veegd en later samengevat in
overzichtelijke tabellen en
grafieken.
In 1973 werd de club, die in
middels deel is gaan uitma
ken van de Nederlandse Orni
thologische Unie, opgericht.
Een van de belangrijkste
doelstellingen: het stimule
ren van al die activiteiten
welke tot een beter inzicht in
onze kustfauna kunnen lei
den. Langs de Nederlandse
kust zijn een aantal vaste
waarnemingspunten. Zo
wordt er "gepost" bij de
Hondbosse Zeewering, in
Scheveningen, bij IJmuiden,
Westkapelle, op de diverse
Waddeneilanden en ook in
Noordwijk en Katwijk
Golfdalen
Meestal wordt waargenomen
vanaf een plek die tenminste
een paar meter boven de be
gane grond ligt. Zo heeft men,
Wat is nu eigenlijk het nut van
die waarnemingen vanuit een
vaste plek in volle zee? Omdat
men vanaf het strand een be
perkte afstand kan overzien
(hoe verder een vogel weg is
hoe moeilijker het is de soort
vast te stellen) is niet vast te
stellen of vogels die men
dicht onder de kust langs ziet
trekken gelijktijdig ook ver
der op boven zee langs ko
men. Door op het eiland te
gaan zitten krijgt men dus een
beter inzicht in wat men
noemt het "trekfront".
Trekgewoonten
Om maar eens een voorbeeld te
noemen: door negen kilome
ter vanuit de kust te gaan
waarnemen heeft men kun
nen constateren dat de Zwar
te Zee-eend een brede trek
heeft maar dat de Visdief
daarentegen juist een smalle
trek heeft. Uit de bestudering
van de trekgewoonten en het
voorkomen van bepaalde
soorten vogels kunnen onder
meer gegevens worden afge
leid, over de voedselaanwe-
zigheid langs de Noordzee
kust. Andere conclusies kun
nen zijn de toe- of afname van
bepaalde vogelsoorten. In de
paar jaar dat de Club van Zee-
trekwaarnemers nu onder
zoek verricht is bijvoorbeeld
een duidelijke toename van
het aantal Grauwe en Noorse
Pijlstormvogels geconsta
teerd. Van alle verzamelde in
formatie wordt een archief
bijgehouden waar deskundi
gen, die zich professioneel
met de vogeltrek bezig hou
den, uit kunnen putten.
Het is niet de bedoeling dat het
hele jaar door waarnemers
naai het eiland worden over
gevlogen. Het gaat om een
aantal weken per jaar. De
wens van de Club van Zeetre-
kwaarnemers is om ook nog
eens verder op de Noordzee
onderzoek te doen. Die mo
gelijkheid is er, althans 150
kilometer ten noordwesten
van Den Helder staat in zee
een produktieplatvorm. Er
zijn besprekingen gaande om
ook daar voet aan de grond te
krijgen om zodoende een nog
betere indruk te krijgen van
het voorkomen van zeevogels
op het Nederlandse deel van
het continentale plat.
met name bij wat ruwer weer,
ook goed oog op de vogels die
zich in de golfdalen ophou
den. In Katwijk en Noordwijk
mag gebruik worden ge
maakt van de politiestrand-
posten. Het aantal waarne
mers per plaats varieert. In
Noordwijk zijn het er mo
menteel vier, in Katwijk is er
slechts één. In sommige
plaatsen geschiedt het waar
nemen bijna dagelijks en bo
vendien gedurende een aan
tal uren en elders beperkt
men zich tot een of twee keer
een uur per week. Al naar ge
lang er over mankracht kan
worden beschikt.
Waarnemen vanaf het strand
geeft beperkte mogelijkhe
den. Er kan maar een klein
stukje de zee op worden ge
keken. Vandaar dat de Club
van Zeetrekwaarnemers con
tact heeft gezocht met de ei
genaar van het voormalige
REM-eiland (nu Meetstation
Noordwijk), rijkswaterstaat.
De vraag was of men op het
eiland mocht. Die toestem
ming is er gekomen. Wel heb
ben de waarnemers moeten
beloven dat ze geen schade
toebrengen aan de op het ei
land aanwezige kostbare ap
paratuur. Bovendien zal er
steeds iemand van rijkswa
terstaat bij zijn als clubleden
op het eiland (ze worden er
per helicopter naar toe gevlo
gen) neerstrijken.
REM-eiland
Kortgeleden was Noordwijker
Jelle van Dijk er een week.
Van maandagmorgen tot
vrijdagavond. Hij was er met
nog een collega-waarnemer.
Bovendien bivakkeerden er
die week vier radartechnici,
een kok en een beheerder.
Het REM-eiland staat negen
kilometer uit de kust en de
zee heeft ter plaatse een diep
te van 18 meter. De waarne
mingsomstandigheden op
het eiland worden ideaal ge
noemd. Men staat er op een
hoogte van circa 11 meter bo
ven zeeniveau en rondom het
vierkante eiland is overal ge
legenheid overdekt te zitten
en op statief met kijker of te
lescoop waar te nemen. Er
zullen steeds twee waarne
mers op het eiland zijn. De
een observeert richting
strand en de ander kijkt de te
genovergestelde richting uit.
SCHIPHOL - Driehonderd gulden boete voor te hard rij
den en f 100 voor rechts inhalen, was de straf die een
inwoner uit het Brabantse Hapert onlangs kreeg toebe
deeld van een Eindhovense kantonrechter. De rechter
citeerde tijdens de zitting uit een proces-verbaal, dat was
opgemaakt door een vlieger-waarnemer van de vlieg
dienst van de Rijkspolitie
t Luitenant Remmers: "We proberen uit het oogpunt van doelmatigheid een aantal opdrachten te combineren'
Een vliegtuigje van deze dienst was
de Brabander vanaf Breda tot in
de buurt van Amsterdam ge
volgd. Via de boordradio had de
waarnemer een Porsche van de
rijkspolitie naar de overtreder
gedirigeerd. De bemanning van
deze surveillancewagen had de
man tot stoppen gedwongen en
hem verteld dat hij gemiddeld
171 kilometer per uur had gere
den en dat hij vele keren op de
snelweg rechts had inge
haald.
De betrapte bestuurder had nogal
verbaasd gekeken. Hoe wisten de
heren dat? Had hij tijdens zijn
„scheurrit" toch niet voldoende
in zijn spiegeltje gekeken of er
soms een politieauto achter hem
aanzat? De bemanning van de
Porsche wees in de lucht. ,,U bent
door onze collega's van de vlieg
dienst geobserveerd", was hun
antwoord.
Het observeren van verkeersge-
dragingen is een van de vele ta
ken die deze dienst dagelijks uit
voert. Zij doet dit vanaf de lucht
haven Schiphol. In een hangar op
het oude Schiphol staan vijf
vleugelvliegtuigen en drie heli
kopters (volgend jaar zullen er
dat waarschijnlijk vijf zijn)
„stand by" om op verzoek van
gemeente- of rijkspolitie „lucht
steun" te verlenen.
„De mensen denken vaak dat wij
alleen maar verkeerstoezicht
houden", zegt luitenant H. J A.
Remers (33). hoofd van deze
vliegdienst. Remmers, zelf ook
vlieger, maar niet meer „opera
tioneel". zoals dat heet. somt een
aantal andere taken op: „Als we
in de lucht zitten, proberen we
een aantal opdrachten te combi
neren uil oogpunt van doelma
tigheid. Houden we bijvoorbeeld
verkeerstoezicht, dan kijkt de
waarnemer ook naar een woon
wagenkamp of daar de autow
rakken wel op de voorgeschreven
manier worden opgeslagen en
verwerkt"
Zomer
.,In de zomer vliegen wij veel voor
de provinciale overheid. Ze vra
gen ons te kyken naar de wild
groei van kampeerstaanplaatsen
Vooral de stacaravans houden
wij dan nauwlettend in de gaten.
Vanuit de lucht heb je nu een
maal een beter overzicht".
.Ook de rijkspolitie te water doet
vaak een beroep op ons. We pro
beren dan de milieuverziekers op
te sporen, zoals mensen die olie
op het water lozen of ander afval
in sloten, kanalen of meren stor
ten. De Noordzee behoort ook tot
ons territorium. Met een van onze
tweemotorige toestellen zoeken
we de zee af naar olievlekken en
het schip dat die verontreiniging
op zijn geweten heeft".
En dan de criminaliteit. Daarover
wil Remers alleen maar kwijt dat
bij gijzelingen van treinen of ge
bouwen „zijn" vliegdienst on
middellijk operationeel wordt.
Het gegijzelde object wordt van
uit de lucht gefotografeerd door
de fotodienst die aan de vlieg
dienst is verbonden.
Maar ook tijdens de Nieuwmark-
trellen in Amsterdam in 1975 wist
de hoofdstedelijke oproerpolitie
dat ze met betonblokken en
vlammenwerpers zou werden
bestookt Foto's van de daken
van deze voor de aanleg van de
metro te slopen woningen toon
den dit aan.
Zo werd vorig jaar de fiat in Am
sterdam, waar het RAF-lid Wac-
kei nagel verbleef, voor diens ar
restatie door vliegers van de
rijkspolitie geobserveerd en ge
fotografeerd. Ook het doen en la
ten van de door de "veldpolitie"
gesignaleerde gokhuizen wordt
door de vliegdienst in de gaten
gehouden en als de plaatselijke
politie erom vraagt, op de plaat
vastgelegd.
Risico vermijden
Remers legt uit dat dit wordt ge
daan om het „risico voor de poli
tie op de grond zoveel mogelijk te
verkleinen en de kans dat de
misdadigers de dans ontspringen
zo klein mogelijk te maken"
Toch heeft een deel van de in to
taal 16 „operationele" vliegers
dagelijks hun handen vol aan het
verkeerstoezicht op de propvolle
wegen. Per dag, als door weers
omstandigheden de aangevraag
de luchtsteun niet de mist in gaat.
worden er minstens twee vluch
ten gemaakt voor surveillance
boven de snelwegen van de
Randstad. De vliegtuigen staan
voortdurend in verbinding met
Alex, roepnaam van de Algeme
ne Verkeersdienst in Drieber
gen.
Om het allemaal eens van een „af
stand" te bekijken, mag ik
meevliegen, op maandag. Direct
nadat we zijn opgestegen, ziet
vlieger-waarnemer Jan van den
Berg (31) een vrachtwagen op de
snelweg Amsterdam-Utrecht op
de derde rijstrook twee vracht
wagens inhalen. Dat mag niet en
de vrachtwagencombinatie
wordt gevolgd ..Als de bestuur
der dit nu blijft doen", zegt Van
den Berg. „dan grijpen we in. We
verzoeken onze collega's op de
weg de man dan aan te hou
den".
De vrachtwagenchauffeur laat het
bij die ene keer. Van den Berg:
.We pakken niet elke overtreder,
want dein komen we niet meer
aan ons andere werk toe. Maar is
het verkeersgedrag dermate grof
en veelvuldig, dan gaat de over
treder op de bon".
,Alex" verzoekt de 8205. het roep-
nummer van deze tweemotorige
Cessna, de file „op twee noord" te
bekijken. Een lang lint van auto's
strekt zich uit van De Meern tot
Bderraven. Bodegraven, zijn de
oorzaak van deze opstopping. Er
is bij Bodegraven slechts een rij
strook op de snelweg beschik
baar. Tegen half zes zie ik de
langste file van Nederland van
dat moment; een verlichte sliert
van dertien kilometer auto's On
der ons glijdt het silhouet van een
trein door het schemerige land
schap. Bij het zien van die „file
ellende" vraag je je af of dat geen
beter vervoermiddel is.
Plotseling wordt mijn evenwichts
orgaan op de proef gesteld. Op
aanwijzing van de waarnemer
maakt piloot Hans Bouter een
super-scherpe bocht naar rechts.
Zijn collega ziet iets bijzonders
op een secondaire weg richting
Waarder. bij Linschoten. Van den
Berg vertelt dat er een vrachtauto
door het wegdek is gezakt. Geen
auto kan meer voor- of achteruit.
Onmiddellijk meldt hij dit aan
Alex an vraagt of een solorijder
(een politieman op een motor) de
afrit van de verstopte snelweg
naar Waarder kan afsluiten. Een
chaos wordt voorkomen. Ik vraag
mij af hoe hij in het pikkedonker
deze vrachtwagen heeft kunnen
zien. „Het is een kwestie van dui
zend uren vliegen boven Neder
land", is zijn verklaring voor dit
scherpe waarnemingsvermogen.
„Alles wat anders is dan normaal
in dit statische landschap, valt
mij op", zegt hij.
Methode
Van den Berg was ook de man die
de Brabander snapte bij zijn vele
overtredingen. „Aan het proces
verbaal heb ik foto's toegevoegd
van het rechts inhalen van die
man. We hebben altijd een foto-
toestelletje aan boord. In het ver
baal heb ik uitgelegd hoe wij de
snelheidsovertreding hebben
vastgesteld. We weten dat vol
gens een methode, die de Grie
ken in de oudheid al gebruik
ten".
Op de stuurknuppels van het vlieg
tuig zijn dan ook stopwatches
gemonteerd. De metingen ge
beuren tussen viaducten, kilome-
terpalen of met behulp van stre
pen op het wegdek die allemaal
drie meter lang zijn en een tus
senruimte hebben van negen me
ter. De afstanden tussen de via
ducten en de plaatsen van de ki-
lometerpalen zijn op een in het
vliegtuig aanwezige kaart terug
te vinden. „Zo simpel is dat", zegt
Jan van den Berg. „Maakt ie
mand de ene overtreding na de
andere, dan blijven we hem vol
gen. en net als de kassa begin je
mee te rinkelen", zegt hij, niet
zonder sarcasme
Er zijn verkeersovertredingen
waarvoor de vliegers van de
rijkspolitie geen pardon kennen
Rijdt iemand tijdens een file over
de vluchtstrook, dan is de
bstuurder onherroepelijk „de si
gaar". Bij het niet-naleven van
inhaalverboden, meestal op le
vensgevaarlijke provinciale we
gen, zijn zij onverbiddellijk. Het
aantal doden op de weg Amster
dam-Hoorn is aanzienlijk terug
gebracht door het stringente op
treden van de vliegers en hun
collega's op de grond.
Van den Berg en Bouter zeggen
geen „bonnenjagers" te zijn. Ze
geven nog altijd de voorkeur aan
het persoonlijk contact tussen de
overtreder en de politieman. Hun
controles zijn echter uit nood ge
boren. „Volksziekte nummer één
is volgens dit tweetal de korte af
stand, die automobilisten hou
den ten opzichte van de auto die
voor ze rijdt. Jan van den Berg
voorspelt verschillende keren dat
het fout dreigt te gaan. Met een
andere gast aan boord wedde hij
eens om een krat bier dat een be
paalde auto binnen dertig secon
den boven op een andere auto zou
vliegen. Hij telde af en het ge
beurde. De ongelukken die hij dit
keer voorspelt, gebeuren steeds
nét niet. Van den Berg houdt zijn
fototoestel gereed om wat hij
noemt de aan deze „chronische
ziekte" lijdende bestuurders te
„snappen". Hij moet er vanaf
zien. omdat het al te donker is
geworden. De betrapte wegge
bruikers behoren niet tot de cate
gorie die de „luchtobservatie" in
dank afnemen. Boeren echter die
door de vliegers nog net op tijd
worden gewaarschuwd dat een
koe dreigt te verdrinken in een
sloot, sturen weieens een be
dankbriefje namens „koe Cla-
In een ander geval heeft dit jaar de
bemanning van een helikopter
van de rijkspolitie een treinramp
voorkomen. Door naast de trein
te gaan vliegen, maakten zij de
treinmachinist duidelijk dat hij
moest stoppen. Enkele tientallen
meters verderop werd de rails
geblokkeerd door ontevreden
woonwagenbewoners uit de om
geving van Eindhoven.
Alex heeft de 8205 niet meer nodig.
Op de instrumenten vliegen we in
het aardedonker naar Schiphol
terug. Ruim drieëneenhalf uur in
een brommend vliegtuig is voor
mij in elk geval meer dan genoeg.
Voor de vliegers een kwestie van
routine. „Ditmaal geen verbalen
tikken", zegt waarnemer Jan van
den Berg. Maar dat zal binnen
kort veranderen. Luitenant Re
mers vertelt dat er experimenten
in voorbereiding zijn om samen
met gemeente- en rijkspolitie ge
richte controles vanuit de lucht te
houden, waarbij elke grove ver
keersovertreding wel een proces
verbaal tot gevolg heeft.
