Jeruzalem wil niet
verder onderhandelen
NAAST HET NIEUWS
Lange formatie
in 't verschiet
BEZOEK VOOR DE JARIGE
Baskische Raad
wil met ETA
onderhandelen
Icotesdu
iRhöneA.C.
Enkele Iraanse
soldaten muiten
Taiwan: Géén onderhandelingen met China
Ontvoerders
Schuitema
verzachten
hun eisen
DINSDAG 19 DECEMBER 1978
SAN SALVADOR (Reuter) - De
Salvadoriaanse guerrillaor
ganisatie Farn heeft haar ei
sen voor de vrijlating van een
viertal buitenlandse zaken
lieden, onder wie Philips-di-
recteur Frits Schuitema, ver
zacht, zo heeft aartsbisschop
Romero, als leider van de
groep tussenpersonen die
onderhandelt over de vrijla
ting, verklaard.
Zij zouden nu als laatste voor
waarden de vrijlating van vijf
gevangenen eisen alsmede de
publikatie van hun manifest
door Salvadoriaanse kranten.
Eerst eisten zij vrijlating van
alle politieke gevangenen in
het land, maar kennelijk heb
ben zij hun eis op dit punt
verzacht na herhaalde verkla
ringen van de kant van de re
gering dat er geen politieke
gevangenen zijn, daar zij die
worden gearresteerd wegens
schending van de wet worden
berecht voor civiele recht
banken.
Volgens ingelichte kringen is,
op haar jongste eisen na, al
door de bedrijven van de ont
voerde zakenlieden voldaan
aan de andere eisen van de
organisatie, zoals losgelden
en de publikatie van een ma
nifest in buitenlandse kran
ten. Publikatie van manifes
ten van guerrillaorganisaties
in Salvadoriaanse kranten
staat de Salvadoriaanse wet
niet toe.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - België gaat een lange
kabinetsformatie tegemoet. De
verkiezingen van zondag hebben
wel enkele duidelijke aanwijzin
gen gegeven over de verlangens
die onder de bijna 6,5 miljoen
Belgische kiezers leven. Maar die
aanwijzingen zijn tegenstrijdig
als men de uitslagen in Vlaande
ren en Wallonië vergelijkt. Eens
te meer wordt het vermogen van
de Belgische politici om werkba
re compromissen te sluiten,
zwaar op de proef gesteld.
De grootste verschuivingen deden
zich voor in Vlaanderen. De
Vlaams-Nationale Volksunie
werd zwaar afgestraft voor haar
deelname aan de coalitierege-
ring-Tindemans, die begin okto
ber struikelde over de hervor
ming van de Belgische staat. De
partij verloor een derde van haar
aanhang. Vooral in Antwerpen,
een traditioneel bastion van
Vlaams nationalisme, en rond
Brussel, waar de taalpolitieke
problemen zich toespitsen, wa
ren de verliezen het grootst.
Het nieuwgekozen Belgische par
lement heeft de bevoegdheid de
huidige Grondwet te wijzigen.
Een zestigtal artikelen van de
Grondwet komt voor herziening
in aanmerking, zo is afgesproken.
Wijziging van de Grondwet is no
dig om België de gewenste fede-
rale structuur te geven en het
land beter bestuurbaar te maken.
Gezien de economische crisis, de
slechte vooruitzichten en de
zorgwekkende situatie van de
overheidsfinanciën moet de
grondwetsherziening krachtig
worden aangepakt. Daarover zijn
alle partijen het in meer of min
dere mate eens.
Wijziging van de Grondwet vereist
echter een twee derde meerder
heid. En hier duikt direct de
grootste hindernis op die bij de
vorming van een nieuwe regering
overwonnen moet worden. Als
gevolg van de geringe winst van
de christen-democraten en de
beperkte verliezen van de socia
listen, in Vlaanderen zowel als in
Wallonië, komen deze twee grote
politieke families, zoals men in
België pleegt te zeggen, niet aan
een twee derde meerderheid in
het parlement Er mnpt d'ic nocr
een partner worden gevon
den.
Het lijdt geen twijfel dat vooral de
CVP veel voelt voor een nieuwe
coalitie met socialisten en libe
ralen volgens een in het verleden
veelbeproefd recept. Maar dit is
niet in overeenstemming met de
„verlinksing" in Wallonië, waar
zeker de socialisten niets voelen
voor een coalitie met de aldaar
verliezende liberalen. Voortzet
ting van het laatste kabinet-Tin-
demans (Vlaamse en Waalse
christen-democraten en socialis
ten, Volksunie en FDF) lijkt
evenmin goed mogelijk nu de
Volksunie zwaar heeft verlo-
Het FDF wil wél mee blijven rege
ren, maar zonder deelname van
Volksunie of een andere verte
genwoordiger van het Vlaamse
nationalisme lijkt dat evenmin
een haalbare kaart. Vooralsnog
kunnen de Brusselse federalisten
echter rekenen op de steun van
de Waalse socialisten. André
Cools, voorzitter van de Socialis
tische Partij, zei zondag: „In de
nieuwe regering moeten de
grootste partijen uit elk gewest
(voor Brussel is dat het FDF) zijn
vertegenwoordigd".
Aan Vlaamse kant zijn alle grote
partijen eensgezind in hun afwij
zing van het federalisme, zoals
voorzien in het inmiddels begra
ven Egmont-akkoord, de blauw
druk voor staatshervorming
waarover de regering-Tindemans
het na lang praten eens was ge
worden. Hier staat een evenzeer
gesloten front aan Franstalige
kant tegenover, met eisen die
verdergaan dan in Egmont was
voorzien. Op dit punt bestaat tus
sen Brussel en Wallonië een
hecht bondgenootschap.
Links en rechts Vlaams, Waals en
Brussels vormen de onderdelen
van de ingewikkelde politieke
knoop die pas na lang praten zo
ontward zal kunnen worden dat
België met enige daadkracht kan
worden bestuurd. „Wij denken in
de Belgische politiek veel te wei
nig na", zei oud-premier Tinde-
mans zondag. Maar ook Tinde-
mans' blazoen heeft vlekjes op
gelopen.
BONN - De vroegere West-
duitse bondskanselier SPD-
voorzitter Willy Brandt,komt in
een ziekenhuis bij van een hart
aanval die hij vorige maand
kreeg.
Gisteren vierde hij er zijn 65ste
verjaardagwaarbij hij bezoek
kreeg van bondspresident Wal
ter Scheel.
Brandt is de gevolgen van de
hartaanval kennelijk al zover te
boven dat hij ter ere van zijn
verjaardag met de president het
glas kon heffen.
Toch zal hij. zich het komende
halfjaar nog niet aan de poli
tiek kunnen wijden.
ADVERTENTIE
wijn van klasse
3 Uit de kelders van Bessac
..Frans 'prijsje
ie koop bij 600
"DELCAVE" Shjlers
en w.|nhande!aren. jjj
herkenbaar
aan het vignet
MADRID - De Algemene Baski
sche Raad, de hoogste instantie
in het semi-autonome Basken
land, heeft gisteravond in Vitoria
de twee afdelingen van de Baski
sche afscheidingsbeweging, de
radicale en gewelddadige vleugel
ETA-Militar en de pressiegroep
ETA-Politico Militar, uitgeno
digd voor een gesprek over de
„pacificatie van het Basken
land". De raad stelt zich op het
standpunt dat nu het uur in
Noord-Spanje is gekomen om
aan een vreedzame toekomst te
werken en dat een vrije samenle
ving niet kan worden opgebouwd
in een klimaat van geweld.
De uitnodiging van de Algemene
Baskische Raad tot een dialoog
met de ETA, komt op een mo
ment dat ETA-Militar een ernsti
ge crisis in zijn gelederen door
maakt. In het Baskische
Zoon Jim Jones
bekent moorden
WASHINGTON (UPI) - De negen
tienjarige zoon van Jim Jones, de
leider van de religieuze sekte
"Peoples Temple" heeft gisteren
bekend dat hij tijdens de massale
zelfmoord een vrouwelijk lid van
de sekte en haar drie kinderen
heeft vermoord in het hoofd
kwartier van de sekte in George
town.
Stephan Jones legde deze verkla
ring af toen hij als getuige werd
gehoord in de zaak tegen een an
der lid van de sekte, die van deze
moorden was beschuldigd
weekblad "Crash" verscheen
twee weken geleden een inter
view met een van de bestuursle
den van de illegale politieke par
tij HASI, de politieke vleugel van
ETA-Militar, waarbij HASI sug
gereerde met het kabinet-Suarez
te willen onderhandelen over een
eventuele wapenstilstand in het
Baskenland. Tevens verklaarde
de woordvoerder van HASI in dit
interview dat ETA-Militar niet
bereid was te onderhandelen met
de Algemene Baskische Raad,
omdat de Baskische afschei
dingsbeweging deze instantie
beschouwt als een lichaam zon
der bevoegdheden.
Het kabinet-Suarez heeft de laatste
tijd herhaalde malen te kennen
gegeven dat men onder geen
voorwaarde met de ETA wil on
derhandelen. Met name Rodolfo
Martin Villa, minister van bin
nenlandse zaken, is een tegen
stander van onderhandelingen
met de Baskische afscheidings
beweging, omdat hij meent dat
een gesprek met de ETA automa
tische de erkenning inhoudt van
een illegale beweging, die de weg
van het geweld bewandelt om
zijn revolutionaire ideeën te rea
liseren.
Waarnemers in Bilbao en San Se
bastian menen dat sommige sec
toren van ETA-Militar zich door
dit openlijke aanbod van de Al
gemene Baskische Raad fel zul
len verzetten tegen een vorm van
dialoog. ETA-Militar heeft giste
ren de verantwoordelijkheid op
geëist voor de aanslag op de oud
kolonel Diego Fenandez Montes,
die zondagochtend in San Sebas
tian door twee man werd neerge
schoten en later in een ziekenhuis
aan zijn verwondingen is bezwe
ken
(Van onze buitenlandse correspondent)
JERUZALEM - Israël zal de vredesbesprekingen met
Egypte niet hervatten, wanneer president Sadat vast
houdt aan de voorstellen die hij vorige week in een brief
aan premier Begin vastlegde. De Israëlische minister
van buitenlandse zaken Dajan heeft dit standpunt gis
teren via zijn woordvoerder bekendgemaakt.
Eerder op de dag had premier Be
gin besloten de Israëlische mili
taire onderhandelingsdelegatie
uit Washington terug te roepen
„omdat zijn werk was voltooid"
Israëlische regeringsfunctiona
rissen gaven als persoonlijke
mening dat de delegatie moest te
rugkeren omdat de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken
Vance er dit weekeinde niet in
slaagde de partijen nader tot el
kaar te brengen en duidelijk ach
ter de Egyptische voorstellen was
gaan staan.
Volgens Dajan heeft Egypte zijn
aanvankelijk welwillende hou
ding ten opzichte van een afzon
derlijk vredesverdrag met Israël
veranderd onder druk van Jor
danië en Saoedi-Arabië. Uit Da-
jan's opmerkingen, gedaan te
genover hoge ambtenaren van
zijn departement, klonk duide
lijk ongenoegen door over de re
sultaten van Vance's missie naar
het Midden-Oosten. Amerika zou
Egypte onvoldoende onder druk
hebben gezet en zich hebben
neergelegd bij Sadat's eisen.
De gewraakte voorstellen zijn - in
de zienswijze van Dajan - Pale
stijnse autonomie op de Westoe
ver en in Gaza voor eind volgend
jaar; geen uitwisseling van am
bassadeurs tussen Israël en
Egypte vóórdat zelfbestuur in
Gaza van kracht is; wijziging van
de veiligheidsmaatregelen in de
Sinai na vijf jaar en aanvulling
van artikel 6 uit de Camp David-
akkoorden, waarin de vredes
overeenkomst tussen Egypte en
Israël boven Egyptische defen
sieverplichtingen tegenover de
andere Arabische staten is ge
steld.
Volgens de Egyptische vice-presi
dent Hosni Moebarak is er geen
sprake van nieuwe eisen. Israel
zal inzien dat Egypte onmogelijk
een eenzijdig vredesverdrag of
een gedeeltelijke vrede kan aan
gaan, aldus Moebarak, die stelde
onbeperkt vertrouwen in het tot
standkomen van een vredesre
geling te hebben.
Tijdelijk
Ook de Israëlische oppositieleider
en oud-premier Jitzalk Rabin
meent dat de huidige impasse in
het vredesoverleg slechts een tij
delijke is. Tegenover onze Israë
lische correspondent Jaap van
Wesel verklaarde Rabin ervan
overtuigd te zijn dat na een af
koelingsperiode van een paar
weken de onderhandelingen
hervat en het vredesverdrag ge
tekend zal worden.
Rabin heeft ernstige kritiek op de
manier waarop de onderhande
lingen tot nu toe zijn gevoerd
door in het bijzonder Amerika en
de Israëlische regering. Rabin:
„Egypte heeft op de laatste ont
wikkelingen buitengewoon ver
standig en gematigd gereageerd.
Ik geloof niet dat Sadat onder in
vloed van de Arabische topconfe
rentie van Bagdad zijn politiek
heeft verhard. De geschilpunten
die nu ter discussie staan, zijn er
vanaf het begin geweest. Sadat
heeft alleen maar gereageerd op
moeilijkheden die wij zijn be
gonnen"
Volgens Rabin zijn de huidige
problemen terug te brengen tot
èèn hoofdpunt: de vraag of Egyp
te in geval van oorlog andere
Arabische landen te hulp mag
snellen. Artikel 6 van het verdrag
bepaalt van niet, en Amerika
heeft een begeleidende brief
voorgesteld die dat artikel ont
kracht. Rabin: „De Amerikanen
hebben zichzelf in het moeras
gewerkt, want zij hebben die pa
ragraaf oorspronkelijk voorge
steld in hun ontwerp. Het
probleem is dat Israël en Egypte
allebei gelijk hebben, ieder van
uit zijn eigen gezichtspunt. Israël
kan niet toestaan dat die para
graaf geschrapt wordt, Egypte
kan niet toestaan dat hij ongewij
zigd blijft staan. Want het is on
zinnig te geloven dat Egypte zich
van de Arabische wereld kan
losmaken"
Rabin meent dat er een oplossing
voorhanden is. „Toen ik premier
was en wij in 1975 onderhandel
den met Egypte over een interim
akkoord, moest Sadat zich even
eens verplichten geen oorlog te
zullen voeren. Hij stelde de vraag
wat er dan moest gebeuren als wij
Syrië of een ander land zouden
aanvallen. Ik heb Kissinger toen
voorgesteld dat Israël hetzij
mondeling hetzij schriftelijk zou
beloven dat wij de bestaande ak
koorden met Syrië en Jordanië
zouden eerbiedigen op basis van
wederkerigheid. Dat heeft Sadat
aanvaard. Iets dergelijks zou nu
opnieuw geformuleerd kunnen
worden"
Het echte uur van de waarheid is, zo
voorspelt Rabin, nog niet aange
broken. „Werkelijke Amerikaan
se druk zal pas plaatsvinden na
de ondertekening van het vre
desverdrag. Dan zal Amerika te
genover de rest van de Arabische
wereld, en in het bijzonder Syrië,
willen bewijzen dat de autonomie
en de Pax Americana van Camp
David voor de Arabieren vruch
ten afwerpt. En in ruil voor de
Golan, inclusief de nederzettin
gen daar, zal Amerika dan aan de
Syrische president Assad een ge
lijksoortige overeenkomst voor
stellen als Sadat nu heeft gekre
gen".
KENNEDY
Joseph Kennedy, de oudste zoon van wijlen senator Robert Ken
nedy, gaat trouwen met Sheila Rauch (zie foto).
De 26-jarige Joseph Kennedy, die werkzaam is voor een over
heidsdienst in Washington, kent de 29-jarige miss Rauch sinds
ruim vijf jaar. De aanstaande bruid stamt uit een welgesteld
bankiersgeslacht in Philadelphia. Zij is deskundige op het ge
bied van ruimtelijke ordening.
FABRIEK
Bij het Russische Volgodonsk is het eerste deel in bedrijf genomen
van een fabriek waar complete kernreactoren worden vervaar
digd. Naar het persbureau Tass gisteren bekendmaakte, is de
fabriek uniek in de wereld.
De fabriek is zo ontworpen dat halverwege de jaren tachtig er
jaarlijks drie tot vier complete reactoren met een vermogen van
een miljoen kilowatt kunnen worden gemaakt. Tot de bouw van
het gigantische complex is besioten op het 25ste congres van de
Communistische partij van de Sowjet-Unie, aldus Tass.
POLITIEMAN
De overval op een spaarbank in Heidelberg in de Westduitse deel
staat Baden-Württemberg, die vrijdag de dader 60.000 mark (on
geveer 65.000) opleverde, blijkt door een politieman te zijn
uitgevoerd.
Naar gisteren bekend werd gemaakt, kon de 36-jarige overvaller in
het weekeinde worden aangehouden. De buit werd verpakt in
een plastic tas in zijn woning teruggevonden.
TEHERAN - (UPI Reuter AFP
DPA) - Een Iraanse legereenheid
is gisteren door haar comman
dant naar de kazerne teruggeroe
pen nadat enige soldaten hadden
geweigerd de orders van een
meerdere te gehoorzamen. Dit
heeft een hooggeplaatste Iraanse
functionaris in Teheran ver
klaard. De eenheid was ingezet in
het noordwestelijke Tabriz om de
route te bewaken waarlangs een
groep betogers wilde optrekken.
De zegsman sprak berichten tegen
dat militairen zich bij de demon
stranten hadden aangesloten. "Er
was enige verwarring maar geen
(van de militairen) sloot zich bij
de menigte aan", zo zei hij. Wel
hadden sommigen, toen zij per
vrachtauto naar de kazerne wer
den teruggebracht, naar de beto
gers gezwaaid toen deze in
spreekkoren de militairen loof
den.
In kringen van de oppositie werd
gezegd dat de militairen in Tabriz
op grote schaal de orders van hun
meerderen hadden genegeerd.
Het oppositionele Lagerhuislid
Ahmad Bani Ahmad, zei gister
avond dat groepen militairen zich
bij de demonstranten hadden ge
voegd, met inbegrip van 12 tanks.
In welingelichte kringen werd er
echter op gewezen dat er al en
kele weken geen tank in de stra
ten van de stad is geweest, en dat
waarschijnlijk grote Russische
personeelsvoertuigen voor tanks
zijn aangezien.
Vrijwel heel Iran gaf gisteren ge
hoor aan een oproep van de op
positieleiders een dag van rouw
in acht te nemen. In Teheran wa
ren op de restaurants na, bijna
alle winkels en bedrijven geslo
ten. Ook in andere steden lag het
openbare leven stil. In Tabriz
werd op grote schaal gedemon
streerd. De berichten over het
aantal deelnemers varieerden
van 20.000 tot 200.000. Toen een
groep van enkele honderden be
togers zich buiten de officieel
toegestane marsroute wilde be
geven, opende het leger het vuur.
Naar verluidt zouden hierbij enige
gewonden zijn gevallen.
ADVERTENTIE
WAT GEBEURT ER
WOENSDAGMIDDAG
OPTURFMARKT
NR. 8
TAIPEH (AFP/Reuter) - President
Tsjiang Tsjing-Koeo van Taiwan
heeft gisteren een heftige aanval
gedaan op de Verenigde Staten
en heeft het denkbeeld van on
derhandelingen met China na het
normaliseren van de Ameri-
kaans-Chinese betrekkingen op
1 januari, boos van de hand gewe-
De premier, Y.S. Soen, zei op de
bijeenkomst dat Taiwan.' dat met
een half miljoen soldaten een van
de grootste krijgsmachten van
Azië heeft, zijn militaire begro
ting zou uitbreiden, zodat wij
u defe
het buitenland behoeven af te
hangen'. Ook zou Taiwan zware
wapens gaan maken.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Cyrus Vance,
verklaarde zondagavond dat de
Verenigde Staten defensieve wa
pens aan Taiwan zouden blijven
leveren, maar een woordvoerder
van het nationalistisch ministerie
van buitenlandse zaken merkte
gisteren op dat de Chinese leider
Hoea Koeo-Feng hiertegen hef
tig bezwaar had gemaakt.
De Amerikaanse ambassade en het
Amerikaanse consulaat op Tai
wan zijn vandaag weer geopend.
Ze wóren vierentwintig uur ge
sloten geweest na anti-Ameri
kaanse demonstraties, die volg
den op het besluit van president
Carter diplomatieke betrekkin
gen aan te gaan met de volksre
publiek China.
Ook de Amerikaanse scholen op
Taiwan, die gisteren uit voor
zorgsmaatregelen dicht bleven,
zijn vandaag weer opengegaan.
Een woordvoerder van de am
bassade verklaarde dat de situa
tie nu weer normaal is. Op Tai
wan wonen ongeveer vijfduizend
Amerikanen.
China heeft besloten het toerisme
te bevorderen door de bouw van
hotels, het open stellen van be
roemde plaatsen, een verbetering
voudiging van het douaneforma
liteiten. Dat heeft dit weekeinde
de directeur van het bureau voor
het toerisme, Loe Hsoe-sjang be
kendgemaakt.
Met speciale treinen zullen toeris
ten van Peking naar de "Chinese
muur" worden gebracht. China
heeft al met Roemenië en Mexico
akkoorden gesloten voor sa
menwerking op toeristisch ge
bied. Voorts zijn afgevaardigden
uit Peking naar Roemenië, Ko
rea, Birma, Thailand, Engeland
en de Verenigde Staten gestuurd
om te kijken wat men daar voor
het toerisme doet.
