'Mijn boodschap is
de menselijkheid'
Jan Eter krijgt cultuurprijs thuisbezorgd
(fy\vandaaa
toegelicht
[lm\W\m^amma\
Choreograaf Jiri Kylian:
Dirigent Kondrasjin
wil niet meer
terug naar Rusland
Kom makkers,
het wildqeraas nü staken
'n Unox Rookworst
zal best smaken.
DINSDAG 5 DECEMBER 1978
DEN HAAG (GPD) - De nacht na de première vierde het
gezelschap feest bij Jiri Kylian thuis. Het feest van het
succes. Het loon van maanden werk. Tot de kleine uur
tjes ging het door. Het was het feest van het hele Neder
lands Danstheater, want Jiri Kylian, de 31-jarige zoon
van een Tsjechische ballerina, eist niets voor zichzelf.
De glorie van het collectief straalde op hem af.
Toch was hij de choreograaf van de
drie succesvolle balletten. Vele
stille uren had hij intensief ge
luisterd naar de bandjes. Hon
derden keren spoelde hij ze terug.
Net zo lang tot de klank van
Strawinsky's Psalmensymfonie.
Janacek's Symfonietta en
Schoenberg Verklarte Nacht was
omgezet in beweging. Ballet is
de muziek van het li
chaam.
Dit is wat Jiri Kylian er zelf van
zegt. „In Verklarte Nacht wordt
de atmosfeer weergegeven van
drie mensen, een vrouw, haar te
genwoordige geliefde en haar
vroegere man, van wie ze een ba
by verwacht. Aan het eind van
het ballet accepteert haar nieuwe
man haar zwangerschap door het
te beschouwen als een vrucht van
hun liefde. Het lijkt een bijna ba
naal verhaal, maar ik laat het dan
sen door zes mensen. Drie beel
den uit wat er in de uiterlijke we
reld gebeurt en drie andere geven
weer wat er innerlijk gebeurt. Dat
schiep grote moeilijkheden, die
ik tot een oplossing moest zien te
brengen"
„Het moeilijkste van de Psalmen
symfonie waren de rekenkundi
ge en meetkundige problemen.
Het gaat over een persoon, die
een lid van een gemeenschap of
een religieuze sekte is. maar toch
individueel blijft. Je ziet hoe de
groep beweegt. Die ene persoon
doet altijd iets anders. Hij neemt
niet deel aan het groepsgebeuren,
maar is in het begin passief en
wordt naar het einde toe steeds
actiever. In de Symfonietta ging
het erom er een volkenkundige
geur aan te geven zonder folklo
ristische passen te gebruiken. Ik
heb het opgedragen aan mijn
grootmoeder. Ze is momenteel
hier. Ze zag de première en ze
raakte in tranen"
n die niet bestond. Roman
van een waanzinnig complot,
door R. Macleish. uitgeverij L.J
Veen, Wageningen. 19.50
Het Holcroft pact. Roman van een
bedriegelijke samenzwering,
door R. Ludlum. L.J. Veen.
19.90
Manana. Spaanse verhalen van
Henk Elsink, Uitgeverij Toe
bosch, Amsterdam, 14.90
Ontspan je zelf. Oefeningen voor
lichaam en geest, door B. Peter en
W. Gerl. Serie: Menselijke rela
ties. Uitgeverij L.J. Veen, Wage
ningen. 18.25
Het gezond voedselboek. Verstan
dig eten - natuurlijke produkten -
internationale recepten, door G.
Seddon en J. Burrow. Met kleu
renfoto's en instructieve teke
ningen. Uitgeverij Zomer
Keuning, Wageningen. 65.-
Grenzen der liefde, door Th. de
Kerpely. Uitgeverij L.J. Veen
29.50
Achterhoek en Liemers, door
Henk Krosenbrink. Oude vertel
sels, gevarieerd landschap en le
vende folklore. Zomer Keu
ning. 17.90
Sven Hassel Omnibus: Bataljon
der verdoemden - Frontkame
raden. Uitgeverij Elsevier
29.50
Het Groot Seizoen Kookboek, door
Martin Willemsen. Recepten van
de chefkok. Met 8 kleurenplaten
en 150 illustraties. Uitgeverij Lui-
tingh, Laren. N.H. 35.90
ADVERTENTIE
pp
ploegstoffen
Interieurverzorging
Jan Bentveld b.v.
Nieuwe Rijn 24-25
Hoek Burgsteeg, tel. 071-134671
Een bescheiden jongeman, die Jiri
Kylian, een magere gestalte,
maar buigzaam als een rietsten
gel. ..Wat ik maak is mijn eigen
interpretatie. Je kunt weergeven
in beweging wat de muziek sug
gereert, maar in bepaalde geval
len kun je ook de volmaakt te
gengestelde richting uitgaan,
maar wel zo duidelijk dat het tot
een dialoog komt tussen dans en
muziek".
Praag
Vijfjaar studeerde hij in Praag dans
en muziek aan het conservato
rium. Toen werd hij als een van
de weinige Tsjechen uitverkoren
om een jaar naar de Koninklijke
Balletschool in Londen te gaan
Daardoor miste hij de „Praagse
lente". Na zijn terugkeer kon hij
zich nog twee weken koesteren in
de weldadige Dubcek-zon. Toen
kwamen de Russen en sloeg het
licht om in complete duister-
Gelukkig voor hem had Jiri zich net
verbonden aan het ballet van
Stuttgart. Hij danste er zeven
jaar, kwam toen naar Den Haag
als artistiek-directeur met de
verplichting om van de acht bal-
letpremiéres per seizoen zelf drie
choreografieën voor zijn reke
ning te nemen. Een zware opga
ve, want om iets te creëren heb je
stilte nodig. Maar bij een gezel
schap heb je te maken met men-
hebben proble-
Toeh is hij volledig geacclimati
seerd in Den Haag en tot dusver is
er ruimschoots voldaan aan de
verplichting van de drie nieuwe
balletten per seizoen. Meer zelfs.
Voor dit seizoen had ik het ballet
„Rainbow Sonate" op muziek
van Eric Norby kant en klaar.
Alle voorstellingen waren ge
pland. Toen bleek de muziek niet
op tijd klaar te zijn. Ik heb het
terug moeten nemen. Er moest
iets anders voor in de plaats ko
men. Wat dat moest worden wist
ik nog niet. Dan moetje de kracht
vinden om zo laat nog aan een
nieuw ballet te beginnen. Het
werd de Psalmensymfonie. Ik
hou van dat stuk omdat een van
de psalmen zegt God te prijzen in
muziek en dans".
Ondanks lucratieve aanbiedingen
van buitenlandse balletgezel
schappen bleef Jiri het Neder
lands Danstheater trouw. Omdat
hij van de mensen houdt. Omdat
de groep te overzien is en hij pre
cies op de capaciteiten van de
dansers kan werken. „Pas als ik
het NDT niets meer te bieden heb
en het NDT mij niets meer te bie
den heeft, ga ik weg. Zolang dat
niet het geval is heb ik het gevoel
dat weggaan een vlucht is. En dat
wil ik niet".
.,Deze groep combineert de beste
klassieke en moderne tradities en
daarin heeft zij een hoog artistiek
gehalte bereikt. Dat is fijn wer
ken voor een choreograaf. Cho
reografie is een huwelijk tussen
„motion en emotion" (beweging
en emotie), zeg ik altijd. Als dat
niet hand in hand gaat zit het ver
keerd"
Mensen
„Hoewel elk ballet zijn eigen bood
schap heeft is de algemene bood
schap van mijn werk: menselijk
heid. Mensen zijn mensen, geen
machines. In deze tijd voelen de
meeste mensen zich gemanipu
leerd en ze staan daar machteloos
tegenover. Ik voer hen terug naar
de meest essentiële manier van
uitdrukken, namelijk door mid
del van het lichaam"
Kirill Kondrasjin: niet terug
AMSTERDAM (GPD) - De 64-jarige Russische dirigent Ki
rill Kondrasjin wil niet terugkeren naar de Sowjet-Unie.
Kondrasjin heeft de Amsterdamse vreemdelingendienst
om een verblijfsvergunning verzocht om 'zijn artistieke
vrijheid volledig te kunnen beleven'. De politie bracht de
in Moskou geboren dirigent, die geen politiek asiel heeft
aangevraagd, voorlopig op een geheim adres onder
s het Nederlands
Tsjechoslowakye
Maar eerst komt
Zijn grote wens
Danstheater ii
te introdueere
de wereldpremière van een
nieuw ballet van vijftig minuten,
„Glacolic Mass" op muziek van
Janacek. Dat gebeurt in juni tij
dens een festival in Florence. Het
is alweer een van de drie nieuwe
balletten voor het volgend sei-
Kondrasjin is een internationaal
zeer gezien dirigent. Hij is jaren
lang chef van het Moskou's Fil
harmonisch Orkest geweest; hij
stopte daar twee jaar geleden
mee. Vanaf 1968 nam Kondrasjin
dikwijls gastdirecties bij het
Concertgebouworkest voor zijn
rekening. Vanaf 1975 was hij vas
te gastdingent; dat betekende dat
hij tweemaal twee weken per jaar
het Concertgebouworkest diri
geerde.
Vorige week kreeg Kondrasjin een
vaste aanstelling als dirigent,
naast chef-dirigent Bernard Hai-
tink. De benoeming gaat per sep
tember van het volgend jaar in.
Dit houdt in dat hij straks twee
maal drie weken jaarlijks met het
i Kylian: beweging en emotie
HEERLEN (GPD) - Het ge
meentebestuur van Heerlen
zal dit jaar de Burgemeester
Van Grunsven Cultuurprijs
van de gemeente Heerlen
niet openbaar en plechtig
uitreiken. De prijs met het
daarbij behorende geldbe
drag van f2500 is gisteren
stilletjes aan de winnaar
toegezonden. Deze is name
lijk dr. Hugo Brandt Cor-
stius, die onder meer in het
weekblad Vrij Nederland
schrijft onder het pseudo
niem „Jan Eter". Onlangs
deed hij dat, met betrekking
tot koningin Juliana, prins
Bernhard, prinses Beatrix
en prins Claus, op dusdanig
opvallende wijze, dat Vrij
Nederland wellicht er een
klacht wegens majesteits
schennis mee aan de broek
zal krijgen.
De toekenning van de prijs ge
schiedde enige tijd op una
niem advies van de jury -
alweer eventjes geleden en
gold het gehele literaire
oeuvre van dr. Brandt Cor-
stius. Op 27 november jl. liet
de laureaat weten dat hij de
prijs aanvaardde - drie da
gen nadat in Vrij Nederland
zijn geruchtmakend stukje
had gestaan.
Gelet op de situatie die is ont
staan als gevolg van het
stukje van „Jan Eter" in Vrij
Nederland, heeft het ge
meentebestuur van Heerlen
het in ieders belang geacht,
dat van de gebruikelijke
openbare uitreiking van de
prijs werd afgezien.
De jury voor de Heerlense Cul
tuurprijs - voor 1978 toege
wezen in de sector literatuur
- bestond uit Therese Cor-
nips, Maarten 't Hart en Ru
dy Kousbroek.
Amsterdamse orkest optreedt.
Daarnaast gaat hij ook inciden
teel buitenlandse tournees mee
maken en meewerken aan pla-
tenopnamen. Omdat hij uiteraard
aan zijn werkzaamheden voor het
Concertgebouworkest geen vol
ledige functie heeft, zal hij zeer
waarschijnlijk meer keren per
jaar gastdirecties in West-Europa
en de Verenigde Staten vervul
len.
Het dagelijkse bestuur van het
Concertgebouworkest, dat gis
termiddag over de ontwikkelin
gen ten aanzien van Kondrasjin's
aanvraag voor een verblijfsver
gunning vergaderde - zakelijke
leider A.M. van Dantzig noemde
de zaak "een complete verrassing
voor ons" - hoopt dat de kwestie
de verbintenis van de Rus met
het orkest niet in de weg staal en
dat de samenwerking normaal en
ongestoord wordt voortgezet.
Afgelopen zondag hebben be
stuursleden van het Concertge
bouworkest met Kondrasjin ge
sproken op één van de Amster
damse politiebureaus. Over dat
gesprek wilde Van Dantzig geen
nadere mededelingen doen in
verband met het zeer persoonlij
ke karakter van Kondrasjin.'s be
slissing.
Zijn vrouw is inmiddels naar Mos
kou vertrokken. Het echtpaar
heeft twee kinderen.
I Het Concertgebouworkest krijgt
over dejaren 1977 en 1978 alsnog
subsidies van 115.000 en 120.000
gulden. Provinciale Staten van
Noord-Holland hebben hun be
sluit uit 1971 gewijzigd, waarinde
provinciale subsidie aan het or
kest na 1976 zou worden stopge
zet.
Ajax-Honved
misschien
op televisie
HILVERSUM/AMSTERDAM
(GPD) - Indien het Ajax-stadion
'De Meer' woensdagavond geheel
is uitverkocht zal de NOS een
rechtstreekse televisie-uitzen
ding verzorgen van de voetbal
wedstrijd Ajax-Honved, die in
het kader van het UEFA-Cup-
toernooi wordt gespeeld. Een
woordvoerder van Ajax liet giste
ren weten dat er nog 10.000 kaar
ten verkocht moeten worden.
De wedstrijd wordt gespeeld om
20.15 uur. Via de radio zijn in het
programma Langs de Lijn van
woensdagavond in elk geval
rechtstreekse flitsen te beluiste-
ADVERTENTIE
(Vraag de folder met
menutips in de winkel I
of bij Unox Oss.
NEDERLAND 1
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort voor Joegoslaven en Italianen (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Fred Basset (EO)
19.10 - EO-Kinderkrant (EO)
19.35 - Creek and Billabong, natuurfilm (EO)
20.05 - Eldridge Cleaver, filmportret (EO)
20.50 - Tijdsein (EO)
21.24 - Tenslotte (EO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag vandaag (NOS)
22.10 - De Christenen (NOS)
23.05 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.25 - Microprocessors 1 (8) (TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Barbapapa (VARA)
19.05 - Pinokkio (VARA)
19.27 - Koning Klant (VARA)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - George en Mildred, tv-serie (VARA)
20.52 - Het Rhinemann spel, tv-sene (VARA)
22.10 - VARA Visie (VARA)
23.05 - Journaal (NOS)
TV-WOENSDAG
16.15 - Mikke Makke Marsepein! kinderprogramma (NOS)
DUITSE TV
dinsdag 5 december
DUITSLAND I
WDR- 18.00 Progr.inform. Aansl.:
Pariser Geschichten, tv-serie. 18.30
Inform, progr. 18.40 Polizei-inspek-
tion 1, tv-serie. 19.15 Aktual.magaz.
19.45 Culinair progr.). 20.00 Journ.
20.15 Muz.progr. 21.00 Aktueel ma-
gaz. 21.45 Owen Marshall. Strafver-
teidiger. misdaadserie. 22.30 Aktual.
23.00 Ballet. 24.00-0.05 Joum.
DUITSLAND II
sche Nacht, komedie. 21.00 Aktual.
21.20 Reportage. 22.00 Oelrausch in
Oklahoma (Oklahoma Crude), speel
film. Aansl.: Dieses obskure Objekt
der Begierde, film. 23.55 Journ.
DUITSLAND III WDR
18 00 Kleuterprogr. 18.30 Tv-kursus
Biologie. 19.00 Reportage. 19.45
Journal 3. 20.00 Journ. 20.15 Repor
tage. 21.00 Aktueel magaz. 21.15 Mu-
ziekmagaz. 21.45 Aktueel progr.
22.30 Inform, serie. 23.00 Joum.
BELGISCHE TV
dinsdag 5 december
BELGIË VLAAMS
(Net 1)
18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Korte
film. 18.10 Open School. 18.40
Jeugdprogr. 19.20 Meded. en Mor
gen. 19.30 Politiek progr. 19.45
Joum. 20.10 Amusementsprogr.
21.00 Docum. progr. 21.50 Spel-
progr. 22.15 Gastprogr. 22.45-23.00
Joum.
(Net 2)
18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Korte
film. 18.10 Open School. 18.40
Jeugdprogr. 19.20 Meded. en Mor
gen. 19.30 Politiek progr. 19.45
Joum. 20.10 De collega's, tv-serie.
20.55 Panorama. 21.20-23.25 Beroep:
reporter (Professione: Reporter)
(The Passenger), speelfilm.
Inde actualiteitenrubriek 'Tijdsein'van de EO wordt vanavond
aandacht geschonken aan het probleem van de Zuidvietnamese
vluchtelingen. Sinds Noord- en Zuid-Vietnam in 1975 werden her
enigd. hebben vele duizenden Zuidvietnamezen het land weten te
ontvluchten. Met behulp van grote schepen en kleine bootjes, waar
van de meeste in slechte slaat verkeren, pogen nog dagelijks grote
aantallen Zuidvietnamezen een land te bereiken, dat ze u il opne
men. Voordat zo n vaartuig na tal van omzwervingen ergens mag
aanleggen, liggen er al heel wal vluchtelingen op de bodem van de
oceaan, als het schip voor die tijd tenminste niet met manen i
vergaan. Dit door Meindert Leerling samengestelde progr
wordt om 20.50 op Nederland 1 uitgezonden.
120.05 uur op hetzelfde netlaat de EO een
)er de negerleider Eldridge Cleaver.
Televisie-actualiteitenrubriek VARA-Visie staat vanavond stil
bij het ambtenarenconjlict.Derubriekkomt meteen portretvaneen
lagere ambtenaar en gaat mogelijk in op eventuele acties. Verder
reportage over de gevaarlijke situatie op de
21.17 uur, Nederland 2)
nbtenaar
heeft VARA-Visie
Waal. hel traject Lobith-Nijn
dinsdag 5 december
HILVERSUM I
18.00 AVRO-diligence. (vervolg).
P.P.: 18.19 Uitzending van de PPR.
AVRO: 18.30 Nws. 18.41 Toppers
van toen. NOS: 19.15 (S) Accoord.
AVRO: 20.00 (S) Operettefragmen
ten. 20.45 (S) Sinterklaascollage.
21.00 (S) Koopavond. (10), strip.
21.20 (S) Gelijk oversteken. Sin
terklaas ruilbeurs 22.30 Nws. 22.40
Radiojournaal. 22.50 Eurojournaal.
23.00 AVRO's Swing Time
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. KRO: 18.11 Echo 18.30
(S) Op Vleugels, pianomuz. 18.50
Verkenning. 19.00 Werk en gerech
tigheid voor iedereen. 19.30 (S) Zin
in muziek. 20.00 Nws. 20.05 Overwe
ging. 20.15 (S) Klassieke liederen.
21.30 Spektakel, cult, progr. 22.30 (S)
Muziek op het spel (9). NOS: 23.00(S)
Met het oog op morgen. 23.55-24.00
Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10
(S) Avondspits. VARA: 19.02 (S) Top
Tien Toen. 19.30 (S) Popdonder.
21.30 (S)and all that jazz. 22.30 (S)
Elpee tuin. 0.30 (S) Nacht-drie-draai.
2.30 (S) Groot licht. 5.02-7.00 (S)
Truck.
WOENSDAG 6 DEC.
HILVERSUM I
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Rustig bij
komen. (7.30 Nws. 7.41 Aktua I.) 8.30
Nws. 8.36 Gym. voor de vrouw. 8.45
(S) Kom er maar eens bij. 10.00 (S)
Big Band a go go. 10.30 Nws. 10.33
(S) Toerja-Toernee. 11.45 (S) Cafe-
Chantant. 12.26 Meded. voor land
en tuinb. 12.30 Nws. 12.41 Aktua II
13.00 (S) Raad een lied... of niet. 13.30
(S) Sport na Sport. 14.00 (S) De Andy
Williams Story. 15.00 (S) Gerard de
Vries draait op verzoek. 15.30 Nws.).
16.30 (S) Kernpunt. OVERHEIDS
VOORLICHTING: 17.20 Uitz. voor
de landb. TROS: 17.30 Nws. 17.32
Aktua-magazine. P.P.: Uitz.
CDA.
HILVERSUM II
VARA: 07.00 Nws. 07.11 Ochtend-
gym. 07.20 In de Roode Cirkel
(08.00-08.10 Nws.). 08.50 Ombuds
man. 09.00 Gram.muz. NOS: 09.20
Boerenbont. 09.35 Waterst. VARA:
09.40 Schoolradio. 10.00 Radio
weekblad (11.00-11.02 Nws.). 11.30
Zing zomaar simpel een melodie.
Stoomradio. 16.00 Nws. 16.03 Moord
in het paradijs, hoorsp. 16.40 Lichte
gram.muz. 17.00 (S) Promenade Or
kest met solisten: Schotse muz.
17.35 R.V.U.: Wereld op handen
17.55 Meded., SOS- en politie-
HILVERSUM III
KRO: 7.02 (S) Drie op je boterham.
9.03 (S) Pep op drie. 11.03 (S) Drie
draait up verzoek. 12.03 (S) Drie tus
sen de middag. 14 03 (S) De Theo
Stokkink-show. 16.03 (S) Hitmees-
HILVERSUM IV
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
Woord. 7.10(S) Preludium. 9.00 Nws.
9.02 (S) Onder schooltijd. 10.00 (S)
Orkestpalet Gelders Orkest Klass.
muz. 11.30 (S) Platen nws. 11.55 (S)
Pianowerken uit de Romantiek.
12.30 (S) Tafelmuz. (12.30 Thema-
progr. 13.30 (S) Beroemde solocon
certen.). 14.00 Nws. 14.02 (S) Klass.
kamermuz 14.30 (S) Orgelconcert.
15.00 (S) Het grote werk in kleine be
zetting. 16 00-17.00 (S) In de scha-
